N’yin jiji to 1934 gbọn mẹjitọ Suisse-nù he sẹtẹn wá Timmins lẹ dali, yèdọ tòpẹvi de to Ontario to Canada. To nudi 1939, onọ̀ ṣie jẹ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn hia ji bosọ nọ yì opli Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn. E nọ plan yẹn, mẹdaho ṣie awe lẹ po nọvi ṣie ẹnẹ he pò lẹ po hẹn. E madẹn bọ e lẹzun dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ.

Homẹ Papa tọn ma hùn do nudide etọn go, amọ́ Mama yiwanna nugbo lọ bosọ magbe nado tẹdego. E wàmọ, etlẹ yin to bẹjẹeji owhe 1940 lẹ tọn, whenue azọ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn yin alọhẹndotena to Canada. Podọ e nọ jọmẹ hẹ Papa to whelẹponu bosọ nọ do sisi hia ẹ, mahopọnna hogbe kàunkàun etọn lẹ. Apajlẹ dagbe etọn gọalọna míwu ovi etọn lẹpo nado kẹalọyi nugbo lọ ga. Mí dopẹ́ dọ to nukọn mẹ, Papa masọ nọ ylanhùn do mí go ba, podọ e jẹ nuyiwa hẹ mí ji to aliho he jọmẹ de mẹ dogọ.

To alunlun mẹ to 1950, n’yì Plidopọ Jideji Yẹwhehọluduta tọn to New York City. Whenue n’dukosọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he wá sọn adà voovo aihọn lọ tọn mẹ lẹ bosọ dotoaina hokansemẹ ojlofọndotenamẹ tọn mẹhe yí gbedewema Giliadi tọn lẹ tọn godo, n’yin whinwhàn nado wà susu dogọ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ! N’magbe hugan gbede pọ́n nado biọ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ. Tlolo he n’lẹkọwa whé, n’doalọwemẹ nado yin gbehosọnalitọ whepoponu tọn. Alahọ Canada tọn na gblọndo wekanhlanmẹ lọ tọn bo biọ to asi e dọ ma yí baptẹm whẹ́. N’wàmọ to 1^er octobre 1950. To osun dopo godo, n’lẹzun gbehosọnalitọ whepoponu tọn bo yin azọ́ndena to tintan whenu do Kapuskasing. Tòdaho enẹ dẹn na kilomẹtlu susu do fihe n’nọ nọ̀ to ojlẹ lọ mẹ.

To amakikọ-whenu to 1951, alahọ biọ to Kunnudetọ he gán do Flansegbe lẹ si nado  lẹnnupọndo tẹnsisẹ yì fie yè nọ do Flansegbe te to lẹdo Québec tọn mẹ ji. Nuhudo sù taun to finẹ. Sọn ovu gbọ́n wẹ n’nọ do Flansegbe po Glẹnsigbe po, enẹwutu n’kẹalọyi oylọ-basinamẹ lọ bo yin azọ́ndena do Rouyn. N’ma yọ́n mẹdepope to finẹ. Nudọnamẹ he n’do lẹpo wẹ adlẹsi de dile n’dọ do to bẹjẹeji. Amọ́, nulẹ yì ganji. Yẹn po Marcel po lẹzun họntọn vivẹ́ lẹ, podọ n’duvivi sinsẹ̀nzọn ṣie tọn to Québec na owhe ẹnẹ he bọdego lẹ, bo wá yin pipà to godo mẹ taidi gbehosọnalitọ titengbe.

Whenue n’to Québec, homẹ ṣie hùn taun nado yin oylọ-basina yì klasi 26​tọ Wehọmẹ Giliadi tọn to South Lansing to New York. N’yí gbedewema to 12 février 1956, bo yin azọ́ndena do otò he nọ yin Ghana b todin mẹ to Whèyihọ-waji Aflika tọn. Amọ́ whẹpo n’nado yì, n’dona lẹkọyi Canada na “osẹ kleun delẹ” kakajẹ whenue wema tomẹyiyi tọn ṣie lẹ na sọgbe.

Osun ṣinawe wẹ n’nọtena to Toronto whẹpo wema ṣie lẹ do sọgbe. To ojlẹ enẹ gblamẹ, whẹndo Cripps tọn gbọn homẹdagbe dali yí mi do whégbè, podọ finẹ wẹ n’dukosọna Sheila he yin viyọnnu yetọn te. Mí jẹ wanyina míde ji. Whenue n’to linlẹn nado biọ to e si nado wlealọ hẹ mi wẹ wema tomẹyiyi tọn ṣie tọ́n. Yẹn po Sheila po hodẹ̀ bo basi dide dọ n’dona yì azọ́ndenamẹ ṣie mẹ. Amọ́, mí na gbẹ́ to wekanhlan míde nado pọ́n eyin mí gán wá wlealọ podọ whenue e gán yindo. Nudide lọ ma bọawu, amọ́ dile nulẹ wá yì do, nudide he sọgbe lọ niyẹn.

Whenue n’ko yí osun dopo zan nado zingbejizọnlin gbọn pinpán, bato po agahun po mẹ godo, n’wá Accra to Ghana. To finẹ, n’yin azọ́ndena taidi nugopọntọ agbegbe tọn. Ehe zẹẹmẹdo dọ n’dona zingbejizọnlin gbọn Ghana blebu, gọna Côte d’Ivoire po Togo po. Yẹn ṣo wẹ nọ saba zingbejizọnlin po mọto alahọ tọn po. N’duvivi ojlẹ enẹlẹ tọn to gigọ́ mẹ!

To sẹfifo lẹ, n’nọ wazọ́n to plidopọ lẹdo tọn lẹ ji. Mí ma do Plitẹnhọ Plidopọ tọn lẹ. Enẹwutu, mẹmẹsunnu lẹ nọ yí obá po odéma lẹ po do gbá  azava ojlẹ gli tọn lẹ nado wleawuna yẹtẹn sọn yozò sinsinyẹn owhè tọn nù. Na zomọ nuhẹnfa tọn ma nọ to nudatẹn lọ wutu, kanlin gbẹ̀te lẹ nọ to alọji bo nọ yin hùhù nado na núdùdù plidopọ-watọ lẹ eyin e biọ domọ.

Mí do numimọ he whẹ́n nukiko delẹ to plidopọ enẹlẹ ji. To gbèdopo he Herb Jennings, c yèdọ mẹdehlan hatọ de to hodidọ de na, oyìn de lọ́n tọ́n sọn nudatẹn lọ. E họ̀nwezun gbọn oplò lọ po mẹplidopọ lẹ po ṣẹnṣẹn. Herb doalọtena hodidọ etọn bọ e taidi dọ kanlin lọ biọ bẹwlu mẹ. Amọ́, mẹmẹsunnu huhlọnnọ ẹnẹ penugo bo wle e, bo gọ̀ ẹ sọyi nudatẹn lọ, dile mẹplidopọ lẹ to abobo do.

To osẹ plidopọ lọ lẹ tọn mẹ, n’nọ do sinima mítọn he hosọ etọn yin La Société du Monde Nouveau en action hia mẹlẹ to gbétatò he to yakẹ lẹ mẹ. Nado wàmọ, n’dona kọ̀n yẹdide lọ do avọ̀ wewe de ji, ehe n’nọ sìn do atin kavi pòtin awe delẹ go. Mẹhe to gbétatò lọ lẹ mẹ lẹ nọ yiwanna taun! Na mẹsusu, whla tintan niyẹn he yé pọ́n sinima de. Yé nọ yí aglinjijẹ do hopẹ́ whenue yé mọ bọ gbẹtọ lẹ to baptẹm yí. Sinima enẹ gọalọna mẹhe pọ́n ẹn lẹ taun nado yọnẹn dọ mí yin titobasinanu lẹdo aihọn pé de he to kọndopọ mẹ.

Whenue n’ko nọ Aflika na nudi owhe awe godo, homẹ ṣie hùn nado yì plidopọ akọjọpli tọn 1958 tọn to New York City. E vivi na mi taun nado mọ Sheila he wá sọn Québec gbọ́n, fie e to sinsẹ̀n te taidi gbehosọnalitọ titengbe. Mí ko nọ kanwehlan míde dai, amọ́ todin he mí wá mọ míde whladopo dogọ, n’kanbiọ ẹ eyin e na dà mi, bọ e yigbe. N’kanwehlan Mẹmẹsunnu Knorr d bo biọ to e si eyin Sheila gán yì Wehọmẹ Giliadi tọn bo wá gọna mi to Aflika. Podọ e yigbe. To nukọn mẹ, Sheila wá Ghana. Mí wlealọ to Accra to 3 octobre 1959. Mí mọdọ Jehovah dona mí taun, na mí ze ewọ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ wutu.

To 1961, mí yin azọ́ndena do Cameroun. Na yè biọ to asi e nado gọalọ nado do wekantẹn alahọ tọn yọyọ de ai wutu, alọnu ṣie nọ ján taun. Taidi devizọnwatọ alahọ tọn yọyọ de, n’dona plọn nususu. Enẹgodo to 1965, Sheila mọhò. Nado dọ hójọhó, e yí whenu to mí si nado jẹakọ hẹ linlẹn  lọ dọ mí na lẹzun mẹjitọ lẹ. Amọ́, dile mí to awuwle nado didá azọngban yọyọ ehe, bo to tito lẹ basi nado lẹkọyi Canada, nujijọ ylankan de jọ.

Ohò gble do Sheila. Doto dọna mí dọ sunnu de wẹ ovi lọ. E ko yì owhe 50 linlán todin, amọ́ mí ma wọn pọ́n gbede. Dile etlẹ yindọ nuhe jọ lọ hẹn mí blawu sinsinyẹn, mí gbọṣi azọ́ndenamẹ mítọn mẹ, yèdọ azọ́ndenamẹ de he mí yiwanna taun.

Mẹmẹsunnu lẹ to Cameroun nọ saba pehẹ homẹkẹn, na yé nọ nọ̀ kada na whẹho tonudidọ tọn lẹ wutu. Ninọmẹ lọ nọ sinyẹn taun, titengbe to ojlẹ he mẹ yè nọ blavo nado ze togán te lẹ. Nuhe mí to budina hugan lọ wá jọ to 13 mai 1970, whenue azọ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn yin alọhẹndotena to osẹ́n-liho. Alahọ yọyọ mítọn he mẹ mí sẹtẹn jẹ nudi osun atọ́n poun jẹnukọn yin hihòyi gbọn aṣẹpatọ lẹ dali. To osẹ dopo gblamẹ, mẹdehlan lẹpo, ehe bẹ yẹn po Sheila po hẹn yin yinyan sọn otò lọ mẹ. E vẹawu nado jo mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po do, podọ mí to nuhà gando adán he na gbò yé to azán he to nukọn ja lẹ mẹ go.

Mí yí osun ṣidopo he bọdego lẹ zan to alahọ France tọn mẹ. To finẹ, n’zindonukọn nado to nuhe go n’pé lẹpo wà nado penukundo nuhudo mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn go to Cameroun. To décembre owhe enẹ tọn mẹ, mí yin azọ́ndena do alahọ Nigéria tọn mẹ, ehe jẹ nukunpedo azọ́n lọ go ji to Cameroun. Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he to Nigéria lẹ yí mí asábu-awàbu, podọ homẹ mítọn hùn nado sẹ̀n to finẹ na owhe susu lẹ.

To 1973, mí dona basi nudide he sinyẹn taun de. Sheila ko to ahidi hẹ nuhahun agbasalilo tọn sinsinyẹn de. To whenue mí yì New York na plidopọ de, e bẹ avi bo dọna mi dọ: “N’ma gán sọ zindonukọn ba! Agbọ́ pé mi, n’ko to azọ̀njẹ din e ma pọ́.” E ko sẹ̀n dopọ hẹ mi to Whèyihọ-waji Aflika tọn na owhe 14 linlán. Homẹ ṣie hùn taun do sinsẹ̀nzọn nugbonọ-yinyin tọn etọn go, amọ́ mí dona basi diọdo delẹ. Whenue mí ko dọhodopọ do ninọmẹ lọ ji, bosọ hodẹ̀ vẹkuvẹku na ojlẹ dindẹn godo, mí basi dide nado lẹkọyi Canada, fie mí gán penukundo agbasalilo etọn go te to aliho dagbe hugan mẹ. To nudide he mí ko basi pọ́n lẹpo mẹ, nudide lọ nado jo azọ́ndenamẹ mẹdehlan tọn mítọn do bo tọ́n sọn sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ wẹ vẹawu bosọ hẹn awàkan mẹ kú mí hugan.

Whenue mí wá Canada, n’mọ azọ́n to azọ́nwhé mọto sisà tọn họntọn ṣie hoho de tọn mẹ to tòpẹvi de mẹ to agewaji Toronto tọn. Mí haya owhé de bo họ̀ núzinzan họmẹ tọn zánpo lẹ, bosọ penugo nado bẹ gbẹzan yọyọ de jẹeji matin ahọ́dudu. Mí jlo na hẹn gbẹzan mítọn bọawu, po todido lọ po dọ to gbèdopo, mí gán penugo nado gọ̀ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn bẹ. E paṣa mí dọ todido ehe yawu mọ hẹndi hugan nuhe mí lẹn.

N’jẹ alọgọ ji to sibigbe lẹ to fie yè to Plitẹnhọ Plidopọ tọn yọyọ de gbá te to Norval to Ontario. To nukọn mẹ, yè biọ to asi e nado yin nugopọntọ  Plitẹnhọ Plidopọ tọn lọ tọn. Ninọmẹ agbasalilo tọn Sheila tọn jẹ tepọn ji bọ mí mọdọ e gán hẹn azọ́ndenamẹ yọyọ ehe di. Enẹwutu, mí sẹtẹn yì ohọ̀ Plitẹnhọ Plidopọ tọn lọ tọn de mẹ to juin 1974. E vivi na mí taun nado gọ́ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn bẹ!

Mí dopẹ́ dọ ninọmẹ agbasalilo tọn Sheila tọn fọ́n bo to tepọn dogọ. To owhe awe godo, mí penugo bo kẹalọyi azọ́ndenamẹ lọ nado sẹ̀n to azọ́n lẹdo tọn mẹ. Lẹdo lọ to Manitoba, yèdọ lẹdo Canada tọn de he yin yinyọnẹn na ninọmẹ aimẹ tọn etọn he nọ fá taun to avivọ whenu. Etomọṣo, mí duvivi họntọnjiji hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he to finẹ lẹ po tọn to gigọ́ mẹ. Mí plọn dọ nujọnu hugan lọ ma yin fihe mí to sinsẹ̀n te, amọ́ nado zindonukọn bo to Jehovah sẹ̀n mahopọnna fidepope he mí te.

Whenue mí ko yí owhe susu zan to azọ́n lẹdo tọn mẹ godo, mí yin oylọ-basina wá Bẹtẹli Canada tọn to 1978. E ma dẹn bọ n’plọn onú titengbe de he e vẹawuna mi nado kẹalọyi. N’yin azọ́ndena nado na hodidọ gànhiho dopo daa tọn de do Flansegbe mẹ to opli vonọtaun de ji to Montréal. E blawu dọ hodidọ ṣie ma jẹ ahun mẹplidopọ lẹ tọn mẹ, podọ mẹmẹsunnu de sọn Azọ́nwatẹn Sinsẹ̀nzọn tọn na mi ayinamẹ gandego. Nado dọ hójọhó, n’dona ko yọnẹn to ojlẹ lọ mẹ, dile e te do todin, dọ n’ma tindo nunina hodidọ tọn sọmọ. Amọ́, ayinamẹ lọ ma yì na mi paali. Hodọdopọ lọ ma yì ganji. N’mọdọ e mọhodọdo go e zẹjlẹgo bo ma tlẹ pà mi depope. N’gbọn nuṣiwa dali na ayidonugo aliho he mẹ ayinamẹ lọ yin nina mi te, gọna nukun he n’nọ yí do pọ́n mẹhe dè e wá sọn.

To azán kleun delẹ godo, hagbẹ Wedegbẹ́ Alahọ tọn de dọhona mi gando whẹho lọ go. N’yigbe dọ aliho he mẹ n’yinuwa gando ayinamẹ lọ go te ma yọ́n, bosọ vẹvẹ. Enẹgodo, n’dọho hẹ mẹmẹsunnu he na mi ayinamẹ lọ. E yí homẹdagbe do kẹalọyi vẹvivẹ ṣie. Numimọ ehe plọn mi onú titengbe de gando whiwhẹ go, ehe n’ma na wọn pọ́n gbede. (Howh. 16:18) N’ko hodẹ̀ hlan Jehovah whlasusu gando ehe go, podọ n’ko magbe ma nado sọ yí nukun agọ̀ do pọ́n ayinamẹ de gbede ba.

N’ko sẹ̀n to Bẹtẹli Canada tọn na owhe 40 linlán todin, podọ sọn 1985, n’do lẹblanulọkẹyi lọ nado sẹ̀n to Wedegbẹ́ Alahọ tọn mẹ. To février 2021, asi vivẹ́ ṣie Sheila kú. Gbọnvona dọ n’dona doakọnna okú etọn, n’to pipehẹ nuhahun agbasalilo tọn lẹ. Amọ́ sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn nọ hẹn alọnu ṣie ján bosọ nọ na mi ayajẹ sọmọ bọ ‘e vẹawuna mi nado doayi azán’ he to jujuyi lẹ go. (Yẹwh. 5:20) Mahopọnna dọ gbẹzan ṣie bẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ hẹn, ayajẹ he n’tindo ma gán yin yiyijlẹdo yé go. Na n’ze Jehovah do otẹn tintan mẹ to gbẹzan ṣie mẹ bosọ duvivi sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn na owhe 70 wutu, gbẹzan ṣie gọ́ na ayajẹ nujọnu tọn. Odẹ̀ ṣie wẹ yindọ mẹmẹsunnu gọna mẹmẹyọnnu jọja mítọn lẹ lọsu ni zindonukọn nado nọ ze Jehovah do otẹn tintan mẹ, na n’kudeji dọ yé na duvivi gbẹzan he tindo pekọ po ayajẹ po tọn, he Jehovah sinsẹ̀n kẹdẹ nọ hẹn ẹn yọnbasi.