“Onú Tindo Ojlona” lẹ to Ohọ̀ Jehovah Tọn mẹ Gọ́
“Onú Tindo Ojlona” lẹ to Ohọ̀ Jehovah Tọn mẹ Gọ́
“Yẹn [Jehovah] nasọ whàn akọta lẹpo, podọ onú tindo ojlona akọta lẹpo tọn nasọ wá; yẹn bo nasọ yí gigo do gọ́ ohọ̀ he.”—HAGAI 2:7, NW.
1. To ojlẹ nujijọ ajiji tọn de whenu, naegbọn mí nọ lẹnnupọndo mẹyiwanna mítọn lẹ ji jẹnukọn?
ONÚ tindo ojlona tẹlẹ wẹ gọ́ ohọ̀ towe mẹ? Be hiẹ tindo nuyizan owhlẹ tọn whanpẹnọ lẹ, zomọ nudọnamẹ-sẹdo tọn he gẹdẹ de, gbẹduhun yọyọ de to mọto-glintẹn towe mẹ ya? Eyin hiẹ tlẹ tindo onú ehe lẹpo, be hiẹ ma na yigbe dọ onú he họakuẹ hugan to owhé towe gbè lẹ wẹ gbẹtọ lẹ—yèdọ hagbẹ whẹndo towe tọn lẹ ya? Mí ni dọ dọ owán azọ̀ tọn fọ́n we sọn amlọn mẹ to ozán de mẹ. Ohọ̀ towe to miyọnji, bọ nukunwhiwhe kleun de wẹ hiẹ tindo nado họ̀ngán! Etẹwẹ na yin onú tintan he na duahunmẹ na we? Nuyizan owhlẹ tọn whanpẹnọ towe lẹ wẹ ya? Zomọ nudọnamẹ-sẹdo tọn wẹ ya? Gbẹduhun towe wẹ ya? Kakatimọ, be hiẹ ma na lẹnnupọndo mẹyiwanna towe lẹ ji ya? Na nugbo tọn hiẹ na wàmọ, na gbẹtọ lẹ họakuẹ hugan nutindo lẹ.
2. Nawẹ nudida Jehovah tọn gbloada sọ, podọ adà tẹwẹ yin homẹhunnu na Jesu hugan?
2 Todin lẹnnupọndo Jehovah Jiwheyẹwhe po Visunnu etọn, Jesu Klisti po ji. Jehovah wẹ yin “[Omẹ lọ] he dá olọn, aigba, ohù, po onú he tin yé mẹ lẹ po.” (Owalọ lẹ 4:24) Visunnu Etọn, “azọ́nwatọgan” lọ, wẹ yin nuyizan lọ gbọn ehe dali Jehovah basi nuhe pò lẹpo. (Howhinwhẹn lẹ 8:30, 31; Johanu 1:3; Kọlọsinu lẹ 1:15-17) Na jide tọn Jehovah po Jesu po yọ́n nuhọakuẹ nuhe yin didá lẹpo tọn. (Yijlẹdo Gẹnẹsisi 1:31 go.) Ṣigba adà nudida tọn tẹwẹ hiẹ lẹndọ e yin nujọnu hugan na yé—onú lẹ kavi gbẹtọ lẹ? To nuyọnẹn didohia taidi gbẹtọ de mẹ, Jesu dọmọ: “Homẹhunhun ṣie . . . tin to ovi gbẹtọ tọn lẹ dè,” kavi dile lẹdogbedevomẹ William F. Beck tọn dọ ẹ do, Jesu nọ “hùnhomẹ do gbẹtọvi lẹ go.”
3. Dọdai tẹwẹ Jehovah dọ gbọn Hagai gblamẹ?
3 Matin ayihaawe Jehovah nọ ze nuhọakuẹ he yiaga do gbẹtọ lẹ ji. Dohia dopo ehe tọn yin mimọ to ohó dọdai tọn he e dọ to owhe 520 J.W.M. gbọn yẹwhegán etọn Hagai dali. Jehovah lá dọmọ: “Yẹn nasọ whàn akọta lẹpo, podọ onú tindo ojlona akọta lẹpo tọn nasọ wá; yẹn bo nasọ yí gigo do gọ́ ohọ̀ he . . . Gigo godo tọn ohọ̀ he tọn na yin daho hú nukọn tọn.”—Hagai 2:7, 9.
4, 5. (a) Naegbọn e ma do sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado dotana dọ hodidọ lọ “onú tindo ojlona” lẹ dlẹnalọdo aṣọdonu yẹyinọ lẹ? (b) Nawẹ hiẹ na basi zẹẹmẹ “onú tindo ojlona” lẹ tọn gbọn, podọ etẹwutu?
4 “Onú tindo ojlona” tẹlẹ wẹ na gọ́ ohọ̀ Jehovah tọn mẹ bo nasọ hẹn gigo he yiaga tlala wá na ẹn? Nuyizan owhlẹ tọn whanpẹnọ lẹ po aṣọdonu whanpẹnọ lẹ po wẹ ya? Sika, fataka, po zannu akuẹgegenu lẹ po wẹ ya? Ehe na vẹawu nado sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. Flin dọ, tẹmpli dai tọn, heyin hùnhùn to owhe kanweko atọ́n delẹ die jẹnukọn, yin ohọ̀ dọla liva susu tọn! a Na jide tọn, Jehovah ma na donukun dọ tẹmpli he yin gbigbá gbọn pipli pẹvi Ju he lẹkọ ehe lẹ tọn dali ni hugan tẹmpli Sọlọmọni tọn to nuyizan aṣọdonanu tọn mẹ gba!
5 To whelọnu lo, etẹwẹ yin “onú tindo ojlona” lẹ he na gọ́ ohọ̀ Jehovah tọn mẹ? E họnwun dọ, yé dona yin gbẹtọ lẹ. To popolẹpo mẹ, nuhe nọ hẹn ahun Jehovah tọn jaya mayin sika po fataka po gba ṣigba mẹhe nọ sẹ̀n ẹn sọn owanyi mẹ wá lẹ. (Howhinwhẹn lẹ 27:11; 1 Kọlintinu lẹ 10:26) Mọwẹ, Jehovah yọ́n nuhọakuẹ sunnu lẹ, yọnnu lẹ, po ovi lẹ po tọn he nọ sẹ̀n ẹn po alọkẹyi po. (Johanu 4:23, 24) Ehelẹ wẹ yin “onú tindo ojlona” lẹ, podọ yé yin nuhọakuẹ taun hlan Jehovah hugan aṣọdonu lẹpo he doaṣọna tẹmpli Sọlọmọni tọn.
6. Lẹndai tẹwẹ tẹmpli hohowhenu Jiwheyẹwhe tọn yiwà?
6 Mahopọnna nukundiọsọmẹ sinsinyẹn, tẹmpli lọ yin tadona to 515 J.W.M. Kakajẹ ojlẹ avọ́sinsan Jesu tọn mẹ, tẹmpli he tin to Jelusalẹm gbẹsọ yin ahọ́nkan sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke tọn na “onú tindo ojlona” susu lẹ, he bẹ Ju agbasalan tọn lẹ po Kosi mẹdiọzun Juvi lẹ po hẹn. Ṣigba tẹmpli lọ nọtena onú daho hugan tlala de, dile mí na mọ do.
Hẹndi Owhe Kanweko-Tintan Tọn De
7. (a) Etẹwẹ tẹmpli hohowhenu Jiwheyẹwhe tọn to Jelusalẹm nọtena? (b) Basi zẹẹmẹ nuyiwa yẹwhenọ daho tọn lẹ to Azán Ovẹsè tọn gbè.
7 Tẹmpli he tin to Jelusalẹm nọtena tito daho hugan de na sinsẹ̀n-bibasi. Tẹmpli gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin, ehe Jehovah zedai to 29 W.M. po Jesu po taidi Yẹwhenọ Daho. (Heblu lẹ 5:4-10; 9:11, 12) Gbadopọnna dopolọ-yinyin he tin to azọngban yẹwhenọ daho Islaeli tọn po nuyiwa Jesu tọn lẹ po ṣẹnṣẹn. To owhe dopodopo mẹ to Azán Ovẹsè tọn gbè, yẹwhenọ daho nọ dọnsẹpọ agbà he tin to awánu tẹmpli tọn bo nọ yí oyinsu de do sanvọ́ na ovẹsè ylando yẹwhenọ lẹ tọn. To enẹgodo, e na biọ tẹmpli mẹ po ohùn oyinsu lọ tọn po, bo na zẹ̀ ohọ̀n he gbò awánu lọ dovo na Fiwiwe lọ lẹ go podọ enẹgodo zẹ̀ avọ̀-ajlalanọ he gbò Fiwiwe dovo na Fiwiwe Gbaugbau lọ go. To whenuena e tin to Fiwiwe Gbaugbau lọ, yẹwhenọ daho lọ nọ húnhún ohùn lọ do aki alẹnu tọn lọ ji. Enẹgodo, to aliho nuwiwa tọn dopolọ hihodo mẹ, e nọ yí gbọgbọẹ de do sanvọ́ na ovẹsè whẹndo 12 he ma yin yẹwhenọ Islaeli tọn lẹ tọn. (Levitiku 16:5-15) Nawẹ hùnwhẹ ehe gando tẹmpli gbigbọmẹ Jiwheyẹwhe tọn go gbọn?
8. (a) To linlẹn tẹmẹ wẹ yíyí do sanvọ Jesu tọn bẹjẹeji to 29 W.M. te? (b) Haṣinṣan vonọtaun tẹwẹ Jesu duvivi etọn hẹ Jehovah to nuyiwa lizọnyizọn etọn tọn whenu to aigba ji?
8 To tadona mẹ, Jesu yin yíyí do sanvọ́ to agbà ojlo Jiwheyẹwhe tọn ji to whenuena ewọ yin bibaptizi bosọ yin amisisadode gbọn gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn dali to owhe 29 W.M. (Luku 3:21, 22) Na nugbo tọn, nujijọ ehe dohiagona bẹjẹeji gbẹzan avọ́sinsan tọn Jesu tọn he dẹn-to-aimẹ na owhe atọ̀n daa. (Heblu lẹ 10:5-10) To ojlẹ enẹ whenu, Jesu duvivi haṣinṣan yinyin jiji gbọn gbigbọ dali tọn hẹ Jiwheyẹwhe. Teninọ vonọtaun ehe he Jesu tindo hẹ Otọ́ olọn mẹ tọn etọn ma sọgan yin nukunnumọjẹemẹ to gigọ́mẹ gbọn gbẹtọvi devo lẹ dali gba. E tin taidi dọ nude sú nukun wuntuntun tọn yetọn, kẹdẹdile nude gbò Fiwiwe lọ dovo bọ mẹhe tin to awánu gòhọtúntún lọ tọn mẹ lẹ ma sọgan mọnu hlan e mẹ do.—Eksọdusi 40:28.
9. Naegbọn Jesu ma sọgan biọ olọn mẹ taidi gbẹtọ de, podọ nawẹ ninọmẹ ehe yin dididẹ gbọn?
9 Mahopọnna yinyin Visunnu yiamisisadode gbọn gbigbọ dali Jiwheyẹwhe tọn, dawe lọ Jesu ma sọgan mọ ogbẹ̀ yí to olọn mẹ gba. Naegbọn e do yinmọ? Na agbasalan po ohùn po ma sọgan dugu Ahọluduta olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn gba. (1 Kọlintinu lẹ 15:44, 50) To whenuena e yindọ agbasalan gbẹtọ tọn Jesu tọn yin aliglọnnamẹnu de, e yin tenọna ganji gbọn avọ̀-ajlalanọ he gbò Fiwiwe lọ dovo na Fiwiwe Gbaugbau lọ to tẹmpli hohowhenu Jiwheyẹwhe tọn mẹ dali. (Heblu lẹ 10:20) Ṣigba azán atọ̀n to okú etọn godo, Jesu yin finfọnsọnku gbọn Jiwheyẹwhe dali taidi gbigbọ de. (1 Pita 3:18) To whelọnu lo e sọgan biọ nọtẹn Fiwiwe Gbaugbau tẹmpli gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn lọ mẹ—yèdọ olọn mẹ. Podọ ehe wẹ yin nuhe jọ na taun tọn. Paulu wlan dọmọ: “Klisti ma biọ fiwiwe [e họnwun dọ e to alọdlẹndo Fiwiwe Gbaugbau lọ] he yè yí alọ lẹ do basi mẹ gba, ehe basi ohia nugbo tọn; ṣigba e biọ olọn lọsu mẹ, dinvie nado tọ́n wá Jiwheyẹwhe nukọn na mí.”—Heblu lẹ 9:24.
10. Etẹwẹ Jesu wà to olọn mẹ lilẹkọyi etọn whenu?
10 To olọn mẹ, Jesu ‘húnhún ohùn’ avọ́sinsan tọn etọn gbọn nuhọakuẹ ofligọ ohùn-ogbẹ̀ etọn tọn zizedonukọnna Jehovah dali. Ṣogan, Jesu wà hugan mọ. Ojlẹ vude jẹnukọnna okú etọn, e ko dọna hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Yẹn jei nado wleawu otẹn de tọn dai na mì. Eyin yẹn yì bo wleawu otẹn de tọn dai na mì, yẹn nasọ lẹgọ, bo hẹn mì yì dee dè; na ofi he yẹn te finẹ wẹ mì na nọ̀ ga.” (Johanu 14:2, 3) Enẹwutu gbọn Fiwiwe Gbaugbau lọ, kavi olọn mẹ bibiọ dali, Jesu hùn aliho dote na mẹdevo lẹ nado hodo. (Heblu lẹ 6:19, 20) Mẹdopodopo ehelẹ, he sọha yetọn yin 144 000, na wà sinsẹ̀nzọn taidi yẹwhenọ pẹvi lẹ to tito tẹmpli gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (Osọhia 7:4; 14:1; 20:6) Kẹdẹdile yẹwhenọ daho Islaeli tọn nọ hẹn ohùn oyinsu lọ tọn biọ Fiwiwe Gbaugbau lọ mẹ jẹnukọn nado basi ovẹsè na ylando yẹwhenọ lẹ tọn, nuhọakuẹ hùnsọndai Jesu tọn yin yiyizan jẹnukọn na yẹwhenọ pẹvi 144 000 ehelẹ. b
“Onú Tindo Ojlona” Egbezangbe Tọn Lẹ
11. Mẹnu lẹ tamẹ wẹ yẹwhenọ daho Islaeli tọn nọ yí gbọgbọẹ do sanvọ́ do, podọ etẹwẹ ehe nọtena?
11 E taidi dọ to owhe 1935 tọn mẹ, bẹplidopọ paa mẹyiamisisadode lẹ tọn wá vivọnu. c Ṣigba Jehovah ma ko dotana gigopipana ohọ̀ etọn gba. Lala, “onú tindo ojlona” lẹ na gbẹsọ wá e mẹ. Flin dọ yẹwhenọ daho lọ to Islaeli nọ yí kanlin awe do sanvọ́—yèdọ oyinsu de na ylando yẹwhenọ lẹ tọn podọ gbọgbọẹ de na ylando whẹndo he mayin yẹwhenọ tọn lẹ. To whenuena e yindọ yẹwhenọ lẹ nọtena mẹyiamisisadode he na tin po Jesu po to Ahọluduta olọn tọn mẹ lẹ, mẹnu lẹ wẹ mẹhe mayin whẹndo yẹwhenọ tọn lẹ nọtena? Gblọndo lọ yin mimọ to ohó Jesu tọn lẹ mẹ heyin kinkandai to Johanu 10:16 mẹ dọmọ: “Yẹn sọ tindo lẹngbọ devo he ma yin apó he mẹ tọn: yé wẹ yẹn ma sọgan nọ ma hẹn wá ga, yé nasọ sè ogbè ṣie; apó dopo wẹ e na yin, lẹngbọhọtọ dopo.” Enẹwutu, hùnsọndai Jesu tọn hẹn alemọyi lẹ wá na pipli awe gbẹtọ lẹ tọn—tintan, Klistiani enẹlẹ he todido yetọn yin nado duahọlu hẹ Jesu to olọn mẹ podọ awetọ, mẹhe pọ́n nukọn hlan na ogbẹ̀ madopodo to aigba paladisi tọn de ji lẹ. E họnwun dọ, pipli awetọ ehe wẹ “onú tindo ojlona” lẹ to dọdai Hagai tọn mẹ nọtena.—Mika 4:1, 2; 1 Johanu 2:1, 2.
12. Nawẹ “onú tindo ojlona” susu to yinyin dindọn wá ohọ̀ Jiwheyẹwhe tọn mẹ to egbehe gbọn?
12 “Onú tindo ojlona” ehelẹ gbẹ́ pò to ohọ̀ Jehovah tọn mẹ gọ́. To owhe agọe tọn lẹ mẹ, alọhẹndotenamẹ lẹ ko yin didesẹ to Whèzẹtẹn-waji Europe tọn, apadewhe Aflika tọn, po aigba devo lẹ ji po, bo na dotẹnmẹ wẹndagbe Ahọluduta zedai Jiwheyẹwhe tọn nado vùnpe to aigba-denamẹ he ma ko yin azọ́nwadeji kakajẹ ojlẹ ehe mẹ lẹ ji. Dile mẹhe yin ojlo tindo na lẹ to tito tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn mẹ biọ, yewlẹ to alọdevo mẹ nọ dovivẹnu nado hẹn mẹdevo lẹ zun devi lẹ, to tonusisena gbedide Jesu tọn mẹ. (Matiu 28:19, 20) Dile yé to mọ wà, yé nọ dukosọhẹ mẹsusu lẹ, jọja po mẹhomẹ lẹ po, he sọgan wá lẹzun “onú tindo ojlona” lẹ he na pagigona ohọ̀ Jehovah tọn. Gbadopọnna apajlẹ kleun delẹ do lehe ehe to jijọ gbọn ji.
13. Nawẹ viyọnnu pẹvi de to Bolivie do zohunhun etọn hia na owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn hinhẹn gbayipe gbọn?
13 To Bolivie, viyọnnu owhe-atọ́n-mẹvi de he to yinyin pinpọn e go gbọn mẹjitọ Kunnudetọ lẹ dali biọgbè mẹplọntọ etọn nado na ẹn dotẹnmẹ nado gọ̀n wehọmẹ to osẹ dlapọn nugopọntọ tomẹyitọ tọn whenu. Etẹwutu? E jlo nado tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ to osẹ vonọtaun blebu nuwiwa lọ tọn ehe mẹ. Ehe paṣa mẹjitọ etọn lẹ, ṣigba homẹhun yé dọ ewọ tindo walọyizan dagbe mọnkọtọn. Todin viyọnnu pẹvi lọ to anadena plọnmẹ Biblu whégbè tọn atọ́n podọ delẹ to nuplọntọ ehelẹ mẹ to opli Klistiani tọn lẹ yì. Ewọ tlẹ ko hẹn mẹplọntọ-wehọmẹ tọn etọn wá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lọ mẹ. Vlavo to madẹnmẹ, delẹ to plọnmẹ Biblu etọn lẹ mẹ na do yedelẹ hia nado yin “onú tindo ojlona” lẹ he na pagigona ohọ̀ Jehovah tọn.
14. To Corée, nawẹ linsinsinyẹn mẹmẹyọnnu de tọn hẹ mẹhe sọawuhia taidi ojlo matindotọ de yin ahọsuna gbọn?
14 To whenuena e tin to ote to pinpan glintẹn de, yọnnu Klistiani de to Corée dọnsẹpọ wehọmẹvi de he to húnhiho de sè sọn nuhònu he yè nọ sisẹ́ do otó mẹ de mẹ. “Be hiẹ tindo sinsẹ̀n de ya?” wẹ e kanse. “Yẹn ma tindo ojlo to sinsẹ̀n depope mẹ gba,” wẹ wehọmẹvi lọ na gblọndo dọ. Mẹmẹyọnnu lọ ma lẹkọ gba. E zindonukọn dọ, “dile ojlẹ to yìyì, mẹde sọgan jlo nado dè sinsẹ̀n de. Ṣigba eyin e ma tindo oyọnẹn gando sinsẹ̀n go, e sọgan dè dehe ma sọgbe.” Wehọmẹvi lọ diọ linlẹn, bosọ jẹ todoai na mẹmẹyọnnu mítọn ji po ojlo po. E ze owe lọ Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous? donukọnna ẹn bosọ dọmọ owe ehe na yin alọgọ taun to whenuena ojlẹ lọ wá na ẹn nado dè sinsẹ̀n de. E kẹalọyi owe lọ ma whleawu. To osẹ he bọdego mẹ, e bẹ Biblu pinplọn jẹeji hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, podọ ewọ to opli agun tọn lẹpo yì todin.
15. Nawẹ viyọnnu jọja de to Japon bẹ plọnmẹ Biblu lẹ jẹeji gbọn, podọ nawẹ vivẹnudido etọn yin ahọsuna gbọn?
15 To Japon, owhe-12-mẹvi Megumi pọ́n wehọmẹ etọn hlan taidi aigba-denamẹ dagbe de na yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po. Ewọ tlẹ ko penugo nado bẹ plọnmẹ Biblu susu jẹeji. Nawẹ Megumi nọ basi i gbọn? To whenuena e yindọ ewọ nọ hia Biblu kavi wleawuna opli lẹ to gbọjẹyiyi whèmẹ tọn whenu, klasigbẹ́ etọn lẹ nọ saba kàn nuhe wà e te sè e. Delẹ kanse Megumi nuhewutu ewọ ma nọ tindo mahẹ to nuwiwa wehọmẹ tọn delẹ mẹ. Megumi nọ na gblọndo kanbiọ yetọn lẹ tọn bosọ nọ dọ na yé dọ Jiwheyẹwhe tindo oyín de. Ehe nọ saba fọ́njlodotena todoaitọ etọn lẹ. Enẹgodo e nọ ze plọnmẹ Biblu de donukọnna yé. Megumi to anadena oplọn 20 todin—18 to yé mẹ yin hẹ klasigbẹ́ etọn lẹ.
16. Nawẹ mẹmẹsunnu de to Cameroun penugo nado bẹ plọnmẹ Biblu lẹ jẹeji hẹ mẹdelẹ to pipli mẹṣankotọ lẹ tọn mẹ gbọn?
16 To Cameroun, pipli sunnu ṣinatọ̀n tọn de he to azọ́nwa to azọ́nwatẹn de mẹ basi oylọ na mẹmẹsunnu de he to owe Biblu tọn zedonukọnna aligbọntọ lẹ. Na jijlo nado ṣàn mẹmẹsunnu lọ kò, yé kanse e nuhewutu ewọ ma yise to Atọ̀n-to-dopomẹ, olọnzomẹ, kavi jọmaku alindọn tọn mẹ. To Biblu yiyizan mẹ, mẹmẹsunnu mítọn na gblọndo kanbiọ yetọn lẹ tọn. Taidi kọdetọn de, atọ̀n to yé mẹ kẹalọyi plọnmẹ Biblu lẹ. Dopo to yé mẹ, Daniel, jẹ opli lẹ wá ji bo tlẹ sọ và nutindo etọn he gando afinyọnnuwiwa go lẹpo sudo. (Osọhia 21:8) To nuhe ma pé owhe dopo gblamẹ, ewọ yin bibaptizi.
17. Nawẹ mẹmẹsunnu delẹ to Salvador yí nuyọnẹn wintinwintin zan nado dọyẹwheho hlan dawe de he to tintan whenu ma jlo nado sè owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn gbọn?
17 To Salvador, dawe de nọ sìn avún adántọ etọn do ohọ̀n nukọn to whedepopenu he e mọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to lẹdo lọ mẹ. Dawe lọ nọ dike bọ Kunnudetọ lẹ nọ juwayi, bọ to enẹgodo e nọ hẹn avún lọ lẹkọyi họmẹ. Mẹmẹsunnu lẹ ma penugo gbede nado dọho na dawe lọ gba. Enẹwutu to gbèdopo yé magbe nado tẹ́n mẹdọnsẹpọ he gbọnvo de pọ́n. To yinyọnẹn mẹ dọ dawe lọ sọgan sè nuhe dọ yé te, yé magbe nado dọyẹwheho na avún lọ. Yé wá owhé lọ gbè, bo dọnudo avún lọ, bosọ dọ lehe yé yin homẹhunnọ do sọ na dotẹnmẹ hundote lọ nado dọho na ẹn. Yé dọho dogbọn ojlẹ lọ whenuena paladisi de na tin to aigba ji dali, to whenuena mẹdepope ma nasọ gblehomẹ ba—mọwẹ, whenuena kanlin lẹ na tlẹ tin to jijọho mẹ. Enẹgodo yé dọ e yì-whedenu to aliho dagbe mẹ na avún lọ bo wleali. Hlan nupaṣamẹ yetọn, dawe lọ tọ́n sọn ohọ̀ etọn mẹ bosọ vẹ̀vẹ̀ na dotẹnmẹ hundote he e ma ko na Kunnudetọ lọ lẹ gbede nado dọho na ẹn. E kẹalọyi linlinnamẹwe lẹ, bọ oplọn Biblu tọn de bẹjẹeji. Dawe ehe ko yin mẹmẹsunnu mítọn todin—yèdọ dopo to “onú tindo ojlona” lẹ mẹ!
“Mì Dibu Blo”
18. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Klistiani susu lẹ pannukọn, ṣigba nawẹ Jehovah nọ pọ́n sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ hlan gbọn?
18 Be hiẹ to mahẹ tindo to azọ́n titengbe yẹwhehodidọ-Ahọluduta lọ tọn po gbẹtọ lẹ hinhẹnzun devi po tọn mẹ ya? Eyin mọwẹ, be hiẹ tindo lẹblanulọkẹyi nugbonugbo. Na nugbo tọn, gbọn azọ́n ehe dali wẹ Jehovah to “onú tindo ojlona” lẹ dọ̀n biọ ohọ̀ etọn mẹ. (Johanu 6:44) Na nugbo tọn, onú sọgan ṣikọna we vude kavi hiẹ ni gbọjọ to whedelẹnu. To ojlẹ delẹ mẹ, mẹdelẹ—etlẹ yin to devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ mẹ—nọ diahi hẹ numọtolanmẹ nuvọ́nọ-yinyin tọn. Ṣigba gboadọ! Jehovah nọ pọ́n sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ dopodopo hlan taidi onú tindo ojlona, podọ e tindo ojlo vẹkuvẹku to whlẹngán towe mẹ.—2 Pita 3:9.
19. Tudohomẹnamẹ tẹwẹ Jehovah wleawuna gbọn Hagai dali, podọ nawẹ ohó ehelẹ sọgan yin asisa huhlọn tọn na mí gbọn?
19 To whenuena mí tindo numọtolanmẹ gbigbọjọ tọn, vlavo na nukundiọsọmẹ kavi ninọmẹ ylankan devo lẹ wutu, ohó Jehovah tọn lẹ na Ju he lẹkọ lẹ sọgan yin asisa huhlọn tọn de. To Hagai 2:4-6 mẹ, mí hia dọmọ: “Ganṣo yin huhlọnnọ dinvie, Hiẹ Zelubabẹli E, wẹ OKLUNỌ dọ; bosọ yin huhlọnnọ, hiẹ Jọṣua, visunnu Jehozadaki tọn, yẹwhenọ daho lọ; bosọ yin huhlọnnọ, mì gbẹtọ aigba lọ tọn lẹpo emi, wẹ OKLUNỌ dọ, bo wazọ́n: na yẹn tin po mì po, wẹ OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn dọ, Mì flin ohó he yẹn nùalẹ̀na po mì po whenuena mì jẹgbonu sọn aigba Egipti tọn mẹ wá, bọ gbigbọ ṣie tin mì ṣẹnṣẹn: mì dibu blo. Na le wẹ OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn dọ: Ganṣo whladopo, whenu vude e yin, yẹn bo na whàn olọn lẹ, po aigba lọ po, po ohù po, po aigba kló po.” Doayi e go dọ e mayin dọ Jehovah dotuhomẹna mí nado yin huhlọnnọ kẹdẹ wẹ gba ṣigba sọ wleawuna mí po nuyizan lẹ po nado mọ huhlọn yí. Gbọnna? Doayi ohó jidevọnamẹ tọn lọ lẹ go dọmọ: “Yẹn tin po mì po.” Lehe e yin yise-hẹnlodo do sọ nado yọnẹn dọ mahopọnna aliglọnnamẹnu depope he mí pannukọn, Jehovah tin po mí po!—Lomunu lẹ 8:31.
20. To aliho tẹmẹ wẹ gigo he mayọnjlẹ to ohọ̀ Jehovah tọn mẹ gọ́ te todin?
20 Na jide tọn Jehovah ko dohia dọ emi tin po omẹ emitọn lẹ po. Na nugbo tọn, e yin kẹdẹdile e dọ gbọn yẹwhegán Hagai gblamẹ do dọmọ: “Gigo godo tọn ohọ̀ he tọn na yin daho hú nukọn tọn. . . . Podọ otẹn he mẹ wẹ yẹn na na jijọho te.” (Hagai 2:9) Na nugbo tọn, gigo daho hugan to egbehe na yin mimọ to tẹmpli gbigbọmẹ tọn Jehovah tọn mẹ. Etẹ nkọ, fọtọ́n kanweko susu wẹ nọ wọ̀ wá sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ to owhe dopodopo mẹ. Ehelẹ to yinyin núdùdù na ganji to gbigbọ-liho, podọ etlẹ yin to aihọn hunyanhunyan tọn ehe mẹ, yé nọ duvivi jijọho tọn ehe dehe na yin numimọ etọn tindo to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ kẹdẹ wẹ na zẹ̀ e go.—Isaia 9:6, 7; Luku 12:42.
21. Etẹwẹ dona yin gbemima mítọn?
21 Whinwhàn akọta lẹ Jehovah tọn to Amagẹdọni tin to yakẹ. (Osọhia 16:14, 16) Enẹwutu mì gbọ mí ni yí ojlẹ he pò lẹ zan nado gọalọ nado whlẹn ogbẹ̀ lẹ gán dogọ. Mì gbọ mí ni yin huhlọnnọ bosọ tindo jidide mlẹnmlẹn to Jehovah mẹ. Mì gbọ ni yin gbemima mítọn nado zindonukọn nado to sinsẹ̀n-basi to tẹmpli daho gbigbọmẹ tọn ehe mẹ, bo hẹn ẹn gọ́ po “onú tindo ojlona” lẹ po kakajẹ whenuena Jehovah dọ dọ azọ́n mítọn ko yin tadona.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Akuẹ heyin jijọ na gbigbá tẹmpli Sọlọmọni tọn na sọzẹn hẹ nudi dọla liva 40 Amelika tọn to akuẹ egbezangbe tọn mẹ. Nudepope he mayin yiyizan na azọ́n họgbigba lọ tọn yin bibẹ do adọkunnu tẹmpli lọ tọn mẹ.—1 Ahọlu lẹ 7:51.
b To vogbingbọn mẹ na yẹwhenọ daho Islaeli tọn, Jesu ma tindo ylando depope ehe tindo nuhudo ovẹsè tọn gba. Etomọṣo, yẹwhenọ gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ tindo ylando lẹ na yé yin fifligọ sọn gbẹtọvi ylandonọ lẹ mẹ wutu.—Osọhia 5:9, 10.
c Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 15 février 1998, weda 17-22.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Etẹwẹ yin nuhọakuẹ taun na Jehovah hugan nutindo agbasa tọn lẹ?
• Hùnsọndai Jesu tọn hẹn alemọyi wá na pipli gbẹtọ tọn awe tẹlẹ?
• Mẹnu lẹ wẹ yin “onú tindo ojlona” lẹ he na hẹn ohọ̀ Jehovah tọn mẹ gọ́ po gigo po?
• Kunnudenu tẹwẹ mí tindo dọ dọdai Hagai tọn to yinyin hinhẹndi to egbehe?
[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]
[Diagram to weda 16]
(Nado mọ yẹdide lọ ganji, pọ́n zinjẹgbonu lọ mẹ)
Be hiẹ yọ́n zẹẹmẹ yẹhiadonu tẹmpli hohowhenu Jehovah tọn tọn ya?
Avọ̀-ajlalanọ
Fiwiwe
Agbà
Fiwiwe Gbaugbau
Họntonu
Awánu
[Yẹdide to weda 17]
Yẹwhenọ daho nọ yí oyinsu do sanvọ́ na ylando Levinu lẹ tọn podọ gbọgbọẹ de na ylando whẹndo he mayin yẹwhenọ Islaeli tọn lẹ
[Yẹdide to weda 18]
Azọ́n yẹwhehodidọ-Ahọluduta lọ tọn lẹdo aihọn pé to gbẹtọ susugege lẹ dọ̀n wá ohọ̀ Jehovah tọn mẹ