Ayinamẹ Nuyọnẹn Tọn Onọ̀ de Tọn

“Ovi ṣie, sè mẹplọngbe otọ́ towe tọn, a gbẹ́ osẹ́n onọ̀ towe tọn dai blo.”—Howhinwhẹn lẹ 1:8.

MẸJITỌ mítọn lẹ—yèdọ otọ́ po onọ̀ mítọn po—sọgan yin asisa họakuẹ tuli, godonọnamẹ, po ayinamẹ tọn de po. Owe Biblu Howhinwhẹn lẹ tọn dọ dogbọn ahọlu jọja de dali, yèdọ Lemuẹli, he mọ ‘hokọnamẹ sinsinyẹn oplọn tọn’ yí sọn onọ̀ etọn dè. Ohó ehelẹ yin kinkàndai to Howhinwhẹn lẹ weta 31 mẹ, podọ mílọsu lẹ sọgan mọaleyi sọn ayinamẹ nuyọnẹn tọn onọ̀ ehe tọn mẹ ga.—Howhinwhẹn lẹ 31:1.

Ayinamẹ He Jẹ na Ahọlu De

Onọ̀ Lemuẹli tọn bẹjẹeji po kanbiọ voovo he fọ́n ojlo mítọn dote lẹ po dọmọ: “Be etẹwẹ, ovi ṣie? Etẹ sọ wẹ, ovi ohò ṣie mẹ tọn, be etẹ ka wẹ ovi pagbe ṣie tọn?” Ovẹvivẹ heyin dọvọdọ basina whlaatọ̀n etọn do ahunmẹdunamẹ sisosiso etọn hia dọ visunnu etọn ni dotoaina ohó etọn lẹ. (Howhinwhẹn lẹ 31:2) Ahunmẹdunamẹ etọn na dagbemẹ-ninọ gbigbọmẹ ovi etọn lẹ tọn ze apajlẹ dagbe de dai na mẹjitọ Klistiani lẹ to egbehe.

Gando dagbemẹ-ninọ visunnu etọn tọn go, etẹwẹ sọgan hẹn onọ̀ de nado to núhà hugan paṣadudu po pekọ agbasalan tọn lẹ po to ovẹn, yọnnu lẹ, po ohàn oló tọn lẹ po mẹ? Onọ̀ Lemuẹli tọn wá nuagokun lọ ji tlọlọ dọmọ: “A jo huhlọn towe na yọnnu lẹ blo.” E basi zẹẹmẹ walọyizan zanhẹmẹtọgbẹ́ susu tintindo tọn taidi “[nuhe] nọ hù ahọlu lẹ sudo.”—Howhinwhẹn lẹ 31:3.

Ahànnunu zẹjlẹgo ma dona yin nukun pẹvi yido pọ́n gba. “E ma jẹ na ahọlu lẹ, Lemuẹli E, e ma jẹ na ahọlu lẹ nado nù vẹnhàn gba,” wẹ e na avase dọ. Nawẹ ahọlu de sọgan dawhẹ he sọgbe bo jlọ bo ma na “wọn osẹ́n, bosọ diọ whẹdida nukunbibianọ lẹ tọn” gbọn eyin ewọ nọ nuahanmu gbọzangbọzan?—Howhinwhẹn lẹ 31:4-7.

To vogbingbọn mẹ, gbọn vivo sọn ylanwiwa mọnkọtọn lẹ si dali, ahọlu lọ na penugo nado “yí dodo do dawhẹ, bo yíwhẹ̀ do wamọnọ po hẹntọnọ po ji.”—Howhinwhẹn lẹ 31:8, 9.

Dile etlẹ yindọ jọja Klistiani lẹ sọgan nọ ma yin “ahọlu lẹ” to egbehe, ayinamẹ nuyọnẹn tọn onọ̀ Lemuẹli tọn wá do ganmẹ taun, yèdọ pẹpẹ. Ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan, yizan taba tọn, po fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn po gbayipe tlala to jọja lẹ ṣẹnṣẹn to egbehe, podọ onú titengbe wẹ e yin na jọja Klistiani lẹ nado nọ dotoai to whenuena mẹjitọ yetọn lẹ ze ‘ohó sinsinyẹn lẹ’ donukọnna yé.

Asi Nugopetọ De

Onọ̀ lẹ nọ gbọn jlọjẹ dali yin ahunmẹduna gando alọwle sọgodo tọn visunnu yetọn he to sisẹpọ mẹhowhe lẹ tọn go. Onọ̀ Lemuẹli tọn to enẹgodo  lẹ́ ayidonugo etọn hlan jẹhẹnu asi dagbe de tọn lẹ ji. Matin ayihaawe, jọja sunnu de na mọ alè susugege yí gbọn nulinlẹnpọndo pọndohlan yọnnu de tọn do whẹho titengbe ehe ji mẹ dali.

To wefọ 10 mẹ, ‘asi nugopetọ de’ yin yiyijlẹdo ayọ̀n he ma gbayipe bosọ họakuẹ lẹ go, ehe to ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ nọ yin mimọ po vivẹnudido tlala po kẹdẹ. To aliho mọnkọtọn de mẹ, nado mọ asi nugopetọ de nọ biọ vivẹnudido. Kakati nado gbọn sọmawhe dali whlẹndo biọ alọwle mẹ, jọja sunnu de na wà dagbe nado yí whenu he pé zan nado yin nuṣinyantọ. Enẹgodo, e yọnbasi taun dọ ewọ na yí nukun nuhọakuẹ tlala tọn do pọ́n onú họakuẹ he e ko mọ lọ.

Gando asi nugopetọ de go, Lemuẹli yin didọna dọmọ: “Otù asu etọn tọn jai do e go madibu.” (Wefọ 11) To hogbe devo lẹ mẹ, ewọ ma na nọ tẹkudeji dọ asi etọn ni mọ gbeyiyi etọn to whẹho lẹpo mẹ gba. Nugbo wẹ dọ, alọwlemẹ lẹ dona nọ dọho hẹ ode awetọ whẹpo do basi nudide titengbe lẹ, taidi enẹlẹ he gando nuhe vẹahi lẹ hihọ̀ kavi ovi yetọn lẹ go pinpọn whẹ́n go. Hodọdopọ to aliho ehelẹ mẹ nọ yidogọna kanṣiṣa pẹkipẹki to ṣẹnṣẹn yetọn.

Na nugbo tọn, asi nugopetọ de tindo onú susu lẹ nado wà. To wefọ 13 jẹ 27 mẹ wẹ ayinamẹ po nunọwhinnusẹ́n lẹ po he asi lẹ to ojlẹ depope mẹ sọgan yizan na alemọyi whẹndo yetọn lẹ tọn yin sislẹ do. Di apajlẹ, na ahivivẹ avọ̀ po aṣọdonu họmẹ tọn lẹ po wutu, asi nugopetọ de nọ plọn nado yin alọnuzọnwatọ po wedonanutọ po na whẹndo etọn nido sọgan doaṣọ bosọ mẹ́n ganji. (Wefọ 13, 19, 21, 22) Nado de akuẹ he whẹndo lọ nọ zan do núdùdù ji pò, ewọ nọ lẹgle dile e sọgan do bosọ nọ whleahi po sọwhiwhe po.—Wefọ 14, 16.

E họnwun dọ, yọnnu ehe ma nọ dù “núdùdù adidọ tọn.” E nọ wazọ́n sinsinyẹn, podọ e nọ penukundo nuwiwa whédo etọn tọn lẹ go po azọ́nyinyọnẹn po. (Wefọ 27) E nọ ‘yí huhlọn do blagbajana adaja etọn lẹ,’ he zẹẹmẹdo dọ e nọ wleawu nado tindo mahẹ to azọ́n sinsinyẹn wiwà mẹ. (Wefọ 17) E nọ fọ́n jẹnukọnna zizẹ owhè tọn nado jẹ azọ́nzán etọn ji, podọ e sọ nọ wazọ́n sinsinyẹn biọ zánhomẹ. E nọ taidi dọ miyọngban he to hinhọ́n tá do azọ́n etọn ji lẹ nọ to jiji tẹgbẹ̀ wẹ nkọtọn.—Wefọ 15, 18.

Hú popolẹpo, asi nugopetọ nọ yin gbẹtọ gbigbọnọ de. E nọ dibusi Jiwheyẹwhe bosọ nọ basi sinsẹ̀n hlan ẹn to sisi po obu gbégbigbò tọn po mẹ. (Wefọ 30) Mọdopolọ wẹ e nọ gọalọna asu etọn to ovi yetọn lẹ pinplọn nado wà onú dopolọ mẹ do niyẹn. Wefọ 26 dọmọ: “E yí nuyọnẹn” do plọn ovi etọn lẹ, podọ “odẹ́ etọn ji wẹ osẹ́n dagbewiwà tọn te.”

Asu Nugopetọ De

Nado sọgan dọ̀n ayidonugo asi nugopetọ de tọn, Lemuẹli tindo nuhudo nado hẹn azọngban asu nugopetọ de tọn lẹ di. Onọ̀ Lemuẹli tọn flin in susu to ehelẹ mẹ.

Asu nugopetọ na mọ pipà dagbe de yí sọn “mẹho otò lọ tọn lẹ” dè. (Howhinwhẹn lẹ 31:23) Enẹ zẹẹmẹdo dọ ewọ na yin nugopetọ, nugbonọ, mẹhe go yè sọgan dejido, po budisi-Jiwheyẹwhe tọ po. (Eksọdusi 18:21; Deutelonomi 16:18-20) Na onú ehelẹ tọn wutu, ewọ na yin ‘yinyọnẹn to họngbó lẹ ji,’ fie sunnu he diyin lẹ nọ pli do nado deanana whẹho todaho lọ tọn lẹ. Nado sọgan yin ‘yinyọnẹn’ taidi sunnu budisi-Jiwheyẹwhe tọ de, e dona yin lẹnpọn dagbenọ bosọ dona nọ wazọ́n to kọndopọmẹ hẹ mẹho “otò” lọ tọn lẹ, vlavo he zẹẹmẹdo agbegbe kavi lẹdo lọ.

Matin ayihaawe to hodidọ sọn numimọ mẹdetiti tọn mẹ, onọ̀ Lemuẹli tọn flinnu visunnu etọn gando nujọnu-yinyin pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn didohia hlan asi sọgodo tọn etọn go. Mẹdepope to aigba ji ma na vẹ́na ẹn sọmọ gba. Enẹwutu lẹnnupọndo numọtolanmẹ sisosiso he tin to ogbè etọn mẹ ji to whenuena e yigbe to mẹlẹpo nukọn dọmọ: “Viyọnnu susu wẹ ko do nugopetọ-yinyin hia, ṣigba hiẹ—yèdọ hiẹ ko yiaga hugan yemẹpo.”—Howhinwhẹn lẹ 31:29, NW .

E họnwun dọ Lemuẹli yọ́n pinpẹn ayinamẹ nuyọnẹn tọn onọ̀ etọn tọn. Di dohia, mí doayi e go, dọ to wefọ 1 mẹ, e dlẹnalọdo hodidọ onọ̀ etọn tọn lẹ taidi edetiti tọn lẹ. Enẹwutu, e yí ‘hokọnamẹ’ etọn lẹ do ahun mẹ bosọ mọaleyi sọn ayinamẹ etọn mẹ. Na mílọsu ni mọaleyi sọn ‘oplọn sinsinyẹn’ ehe mẹ gbọn yíyí nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ do yizan mẹ to gbẹzan mítọn lẹ mẹ dali.

[Yẹdide to weda 31]

Asi nugopetọ de ma nọ dù “núdùdù adidọ tọn”