Be Hiẹ Tindo “Ayiha Klisti Tọn” Ya?
Be Hiẹ Tindo “Ayiha Klisti Tọn” Ya?
“Na Jiwheyẹwhe he nọ namẹ akọndona po homẹmiọn po ni na mí nado tindo . . . walọ apọ̀nmẹ tọn dopolọ he Klisti Jesu tindo.”—LOMUNU LẸ 15:5, NW.
1. Aliho tẹmẹ wẹ Jesu nọ yin didohia to sẹ̀nsadonu Mẹylọhodotọklisti tọn susu lẹ mẹ te, podọ etẹwutu wẹ ehe mayin dohia he sọgbe Jesu tọn?
“EWỌ ma ko yin mimọ pọ́n gbede nado to nuko gba.” Zẹẹmẹ he yin bibasi gando Jesu go niyẹn to owe de he gbọn alọsọakọ́n dali yin winwlan gbọn ahọluzọnwatọ Lomu hohowhenu tọn de dali. Owe ehe, he ko yin yinyọnẹn to wunmẹ dintọn etọn mẹ sọn nudi owhe kanweko 11tọ gbọn, yin didọ nado yinuwado yẹdenanutọ susu lẹ ji. a To sọha sẹ̀nsadonu tọn lẹ mẹ, Jesu nọ sọawuhia taidi mẹhe blawu he ma nọ konu gbede nkọtọn. Ṣigba enẹ ma sọgan yin dohia he sọgbe Jesu tọn gba, mẹhe Wẹndagbe lẹ dohia taidi zohunhunnọ, dawe homẹdagbenọ de he tindo numọtolanmẹ sisosiso lẹ.
2. Nawẹ mí sọgan wleawuna “walọ apọ̀nmẹ tọn dopolọ he Klisti Jesu tindo” gbọn, podọ etẹwẹ ehe na hẹn mí pegan nado wà?
2 E họnwun dọ, nado yọ́n Jesu nujọnu tọn lọ, mí dona hẹn ayiha po ahun mítọn lẹ po gọ́ po nukunnumọjẹnumẹ he pegan de po gando gbẹtọ wunmẹ he Jesu yin nugbonugbo to whenuena e tin tofi to aigba ji go. Enẹwutu mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai Wẹndagbe tọn delẹ he na mí nukunnumọjẹnumẹ do “ayiha Klisti tọn” ji—enẹ wẹ yindọ, numọtolanmẹ etọn lẹ, nulẹpọn etọn lẹ, po aliho he mẹ e nọ lẹnnupọn te lẹ po. (1 Kọlintinu lẹ 2:16) Dile mí to mọ wà, mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe mí sọgan wleawuna “walọ apọ̀nmẹ tọn dopolọ he Klisti Jesu tindo” gbọn. (Lomunu lẹ 15:5) Gbọnmọ dali, mí sọgan yin hinhẹn pegan ganji to gbẹzan mítọn lẹ mẹ podọ to nuwiwa mítọn lẹ hẹ mẹdevo lẹ mẹ nado hodo aliho nuwiwa tọn he e zedai na mí lẹ.—Johanu 13:15.
Bọawu Nado Dọnsẹpọ
3, 4. (a) Etẹwẹ yin dodonu linlin heyin kinkàndai to Malku 10:13-16 mẹ tọn? (b) Nawẹ Jesu yinuwa gbọn to whenuena devi etọn lẹ tẹnpọn nado glọnalina yọpọvu lẹ ma nado wá e dè
3 Gbẹtọ lẹ nọ tindo numọtolanmẹ dindọnsẹpọ Jesu tọn. To nujijọ voovo lẹ mẹ, gbẹtọ he tindo owhe po dodonu he gbọnvo lẹ po nọ voawu nado dọnsẹpọ ẹ. Gbadopọnna nujijọ heyin kinkàndai to Malku 10:13-16 mẹ. E jọ sẹpọ vivọnu lizọnyizọn etọn tọn dile e pànta Jelusalẹm na ojlẹ godo tọn, nado pannukọn oku awufiẹsa tọn.—Malku 10:34.
4 Yi nukun homẹ tọn do pọ́n nujijọ lọ. Gbẹtọ lẹ jẹ ovi lẹ hẹnwa ji, he mẹ ovi-yẹyẹ lẹ te, na Jesu nido dona omẹ ehelẹ. b Ṣigba, devi lẹ tẹnp̣ọn nado glọnalina ovi lọ lẹ ma nado wá Jesu dè. Vlavo devi lẹ lẹn dọ Jesu na taun tọn ma na jlo nado yin tuklado gbọn ovi lẹ dali to osẹ sinsinyẹn ehelẹ mẹ. Ṣigba owhẹ̀ yetọn ma whẹ́n gba. To whenuena Jesu yọ́n nuhe wà devi lẹ te, homẹ etọn ma hùn gba. Jesu ylọ ovi lẹ wá ede dè, bo dọmọ: “Mì gbọ yọpọvu lẹ ni wá dee, mì sọ kọ́na yé blo.”(Malku 10:14) Enẹgodo e wà nude he do awuvẹmẹ po aliho owanyi nugbonugbo tọn po hia. Linlin lọ dọmọ: “E sọ zé yé daga to awà etọn lẹ mẹ. . . bo dona yé.” (Malku 10:16) E họnwun dọ ovi lọ lẹ voawu dile Jesu zé yé do awà nukunpedomẹgo tọn etọn lẹ mẹ.
5. Etẹwẹ linlin he tin to Malku 10:13-16 mẹ dọna mí gando gbẹtọ wunmẹ he Jesu yin go?
5 Linlin kleun enẹ dọ nususu na mí gando gbẹtọ wunmẹ he Jesu yin go. Doayi e go dọ ewọ yọ́n dọnsẹpọ. Dile etlẹ yindọ ewọ ko to otẹn yiaga de mẹ to olọn mẹ, e ma na dobunamẹ kavi yí nukunpẹvi do pọ́n gbẹtọvi mapenọ lẹ gba. (Johanu 17:5) Be e ma jẹna ayidonugo ga, dọ ovi lẹ tlẹ voawu nado nọ e dè ya? Na jide tọn yé ma na ko tindo numọtolanmẹ mẹdindọnsẹpọ tọn hlan mẹde he miọn, he ma tindo ayajẹ bo ma nọ konu pọ́n gbede gba! Gbẹtọ he tindo owhe voovo lẹpo dọnsẹpọ Jesu na yé tindo numọtolanmẹ dọ ewọ yin zohunhunnọ, mẹtọnhopọntọ, podọ yé deji dọ e ma na lẹkọ na yé gba.
6. Nawẹ mẹho lẹ sọgan hẹn yedelẹ yọ́n dọnsẹpọ dogọ gbọn?
6 To nulẹnpọn do linlin ehe ji mẹ, mí sọgan kanse dọ, ‘Be yẹn tindo ayiha Klisti tọn ya? Be yẹn yọ́n dọnsẹpọ ya?’ To ojlẹ awusinyẹn tọn ehelẹ mẹ, lẹngbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo nuhudo lẹngbọhọtọ he yọ́n dọnsẹpọ lẹ, sunnu he taidi “otẹn whiwhla tọn sọn jẹhọn nu” lẹ tọn. (Isaia 32:1, 2; 2 Timoti 3:1) Mẹho lẹ emi, eyin mì wleawu na ojlo ahundopo nujọnu tọn to mẹmẹsunnu mìtọn lẹ mẹ bosọ tindo ojlo nado yí mìdelẹ zan do ota yetọn mẹ, yé na tindo numọtolanmẹ dọ mì nọ hò yetọn pọ́n. Yé na mọ ẹn to awusọhia nukunmẹ tọn mìtọn mẹ, sè to hogbe mìtọn mẹ, bo nasọ doayi e go to nuwiwa he jọmẹ mìtọn mẹ. Zohunhun po mẹtọnhopọn nujọnu tọn po sọgan wleawu na lẹdo jidedomẹgo tọn de to ehe mẹ e nọ bọawu na mẹdevo lẹ, gọna ovi lẹ, nado hùndonuvo na mẹho de dọmọ: “E nọ dọho hẹ mi to aliho owanyinọ po awuvẹmẹ tọn de po mẹ. Eyin e mayin mọ, vlavo yẹn ma na dọho depope. E hẹn mi tindo numọtolanmẹ hihọ́ tọn.”
Mẹdevo lẹ Tọn Hihopọn
7. (a) Nawẹ Jesu dohia dọ emi nọ hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n gbọn? (b) Naegbọn Jesu sọgan ko hùn nukun dawe nukuntọ́nnọ de tọn vudevude?
7 Jesu nọ hò mẹtọn pọ́n. E nọ tindo awuvẹmẹ na numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn. Mẹhe yin nukunbiana lẹ mimọ poun yinuwado e ji sisosiso sọmọ bọ e yin whinwhàn nado hẹn kọgbọ wá na yajiji yetọn. (Matiu 14:14) E sọ nọ hò dogbó lẹ po nuhudo mẹdevo lẹ tọn pọ́n ga. (Johanu 16:12) To ojlẹ de mẹ, gbẹtọ lẹ hẹn dawe nukuntọ́nnọ de wá na ẹn bosọ vẹ̀ Jesu nado hẹn ẹn jẹgangan. Jesu hùn nukun na dawe lọ, ṣigba e wàmọ vudevude. Jẹnukọn whẹ́, dawe lọ mọ gbẹtọ lẹ ṣigba ma yọ́n omẹ nankọ he yé yin—yèdọ ‘nuhe taidi atin lẹ, ṣigba yé to zọnlinzin.’ Enẹgodo, Jesu hùn nukun na ẹn mlẹnmlẹn. Naegbọn e do hẹn dawe lọ jẹ gángán vudevude? Ehe na taun tọn sọgan ko yin nado hẹn mẹhe tin to zinvlu mẹ dai de nado jẹakọ hẹ nuyiwadomẹji ajiji hinhọ́n po aihọn he gẹdẹ lọ po tọn.—Malku 8:22-26.
8, 9. (a) Etẹwẹ jọ ojlẹ vude to whenuena Jesu po devi etọn lẹ po biọ lẹdo Dekapolé tọn mẹ?(b) Basi zẹẹmẹ lehe Jesu hẹn dawe tókunọ lọ jẹgangan do tọn?
8 Lẹnnupọndo nujijọ he wá aimẹ to Juwayi owhe 32 W.M. godo tọn ji ga. Jesu po devi etọn lẹ po ko biọ lẹdo Dekapolé tọn mẹ, yèdọ whèzẹtẹn Ohù Galili tọn. To finẹ, to madẹnmẹ gbẹtọgun lẹ mọ yé bo sọ hẹn awutunọ lẹ po sẹkunọ lẹ po wá na Jesu, podọ e sọ hẹnazọngbọ na yemẹpo. (Matiu 15:29, 30) Po awuvivi po, Jesu de dawe dopo dovo na mẹtọnhopọn vonọtaun. Wẹndagbe kàntọ Malku, omẹ dopo gee he basi kandai nujijọ ehe tọn lọ, na linlin nuhe jọ lọ tọn.—Malku 7:31-35.
9 Dawe lọ yin tókunọ bo ma sọ penugo nado nọ dọho ganji. Jesu sọgan ko doayi obu kavi winyan dawe ehe tọn go na taun tọn. Enẹgodo Jesu wà nude he gbọnvo vude, E de dawe lọ dovo, sọn gbẹtọgun lọ mẹ, wá nọtẹn he to ovo de mẹ. Enẹgodo Jesu yí ohia delẹ zan nado dohia dawe lọ nuhe e jlo na wà lọ. E “yí alọvi etọn lẹ do otó etọn mẹ, e túntán, bo yí alọ do odẹ́ etọn ji.” (Malku 7:33) Bọdego, Jesu pọ́n olọn mẹ hlan bosọ hodẹ̀. Nuyiwa dohia tọn ehelẹ na dọna dawe lọ, ‘Nuhe yẹn jlo nado wà na we yin huhlọn he sọn Jiwheyẹwhe de tọn.’ To godo mẹ, Jesu dọmọ: “Yín hùnhùn.” (Malku 7:34) To enẹ mẹ dawe lọ jẹ núsè ji, podọ e sọ penugo nado dọho ganji.
10, 11. Nawẹ mí sọgan do mẹtọnhopọn hia na numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn to agun mẹ gbọn? to whẹndo mẹ gbọn?
10 Mẹtọnhopọn nankọtọn die Jesu dohia mẹdevo lẹ! E nọ tindo awuvẹmẹ hlan numọtolanmẹ yetọn lẹ, podọ mẹtọnhopọn awuvẹmẹ tọn ehe, to alọ devo mẹ, nọ whàn ẹn nado yinuwa to aliho he ma na gbleawuna numọtolanmẹ yetọn lẹ mẹ. Taidi Klistiani lẹ, mí na wà dagbe nado wleawuna bosọ do ayiha Klisti tọn hia to whẹho ehe mẹ. Biblu dotuhomẹna mí dọmọ: “Mì omẹ po ni yin homẹdoponọ, na mì ni nọ kọ̀nhomẹdai na mìnọzo, mì yiwanna omẹ di mẹmẹsunnu, mì yin awuvẹmẹtọ, bosọ yin [whiwhẹnọ to ayiha mẹ, NW].” (1 Pita 3:8) Ehe na taun tọn to didohia mí nado dọho bosọ nọ yinuwa to aliho lẹ mẹ he nọ ze numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn do lẹnpọn mẹ.
11 To agun mẹ, mí sọgan do mẹtọnhopọn hia na numọtolanmẹ mẹdevo lẹ tọn gbọn yẹyi nina yé dali, bo yinuwahẹ yé dile mí na jlo do dọ yé ni wà hlan mí do. (Matiu 7:12) Enẹ na bẹ yinyin sọwhiwhenọ dogbọn nuhe mí nọ dọ po lehe mí nọ dọ ẹ po dali hẹn. (Kọlọsinu lẹ 4:6) Flin dọ ‘ohó nululu tọn lẹ sọgan sọ́ mẹ di ohí de.’ (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Etẹwẹ dogbọn whẹndo mẹ dali? Asu po asi po he yiwanna ode awetọ nugbonugbo lẹ nọ vẹawu numọtolanmẹ ode awetọ lẹ tọn. (Efesunu lẹ 5:33) Yé nọ dapana hogbe sinsinyẹn lẹ, homọdọdomẹgo gbọzangbọzan, po hogbe agbàagba he nọ gbleawunamẹ po—yèdọ popolẹpo he sọgan hẹn numọtolanmẹ heyin awugblena lẹ wá he ma nọ yin vivọjlado po awubibọ po. Ovi lẹ lọsu tindo numọtolanmẹ lẹ ga, podọ mẹjitọ owanyinọ lẹ nọ ze ehelẹ do lẹnpọn mẹ. To whenuena nuhudo vọjlado tọn tin, mẹjitọ mọnkọtọn lẹ nọ na ẹn to aliho lẹ mẹ he nọ na sisi yẹyi ovi yetọn lẹ tọn bo nọ glọnalina yé sọn winyandomẹ he mayin dandan tọn lẹ mẹ. c (Kọlọsinu lẹ 3:21) To whenuena mí gbọnmọ dali do mẹtọnhopọn hia mẹdevo lẹ, mí dohia dọ mí tindo ayiha Klisti tọn.
Ojlo Nado Dejido Mẹdevo lẹ Go
12. Pọndohlan jlẹkaji tọn, po lẹnpọn dagbe tọn po tẹwẹ Jesu tindo gando devi etọn lẹ go?
12 Jesu tindo pọndohlan jlẹkaji, lẹnpọn dagbe tọn gando devi lẹ go. E yọnẹn ganji dọ yé ma yin mẹpipe gba. To popolẹpo mẹ, ewọ sọgan yọ́n nuhe to ahun gbẹtọ tọn mẹ lẹ (Johanu 2:24, 25) Humọ, e nọ mọ yé e mayin to aliho mapenọ-yinyin tọn lẹ mẹ poun gba ṣigba to aliho jẹhẹnu dagbe yetọn lẹ mẹ. (Johanu 6:44) Pọndohlan dagbe Jesu tọn gando devi etọn lẹ go yin didohia to aliho he mẹ e yinuwa bosọ penukundo yé go mẹ te. Na onú dopo, e nọ do ojlonọ-yinyin nado dejido yé go hia.
13. Nawẹ Jesu dohia dọ e dejido devi etọn lẹ go gbọn ?
13 Nawẹ Jesu do jidedomẹgo enẹ hia gbọn? To whenuena e tọ́nsọn aigba ji, e dè azọngban he pẹnzin de na devi yiamisisadode etọn lẹ. E ze azọngban nukunpipedo dagbenu lẹdo aihọn pé Ahọluduta etọn tọn lẹ go do alọ mẹ na yé. (Matiu 25:14, 15; Luku 12:42-44) To lizọnyizọn etọn whenu, e dohia etlẹ yin to aliho pẹvi, he mayin tlọlọ tọn lẹ mẹ dọ e dejido yé go. To whenuena e gbọn azọ́njiawu dali hẹn núdùdù sudeji nado na núdùdù gbẹtọgun lọ, e deazọnna devi etọn lẹ azọngban núdùdù mimá tọn.—Matiu 14:15-21; 15:32-37.
14. Nawẹ hiẹ sọgan blá linlin heyin kinkàndai to Malku 4:35-41 mẹ dopọ gbọn?
14 Gbadopọnna linlin heyin kinkàndai to Malku 4:35-41 mẹ ga. To nujijọ ehe whenu Jesu po devi etọn lẹ po do tọjihun bo pànta whèzẹtẹn dasá Ohù Galili tọn. Ojlẹ vude to whenuena yé ko súnhún godo, Jesu mlọnai to tọjihun lọ godo bosọ damlọn yìkànmẹ. Ṣigba, to madẹnmẹ ‘yujẹhọn sinsinyẹn de yìn.’ Nuhe gbayipe wẹ yujẹhọn mọnkọtọn yin to Ohù Galili tọn ji. Na doyiyi etọn wutu (yìdo mẹtlu 200 delẹ na agayiyi ohù tọn), jẹhọn lọ hùnmiyọ́n to finẹ hugan awà he lẹdo e lẹ, podọ ehe wleawuna ninọmẹ aimẹ tọn he dotukla mẹ lẹ. To yidogọmẹ na ehe, jẹhọn sinsinyẹn lẹ wá sọn Agbàdo Jọdani tọn mẹ po huhlọn po sọn Osó Helmoni ji, he tin to agewaji. Abọẹninọ dopo tọn sọgan fọ́n agbówhẹn devo dote. Lẹnnupọndo ehe ji: matin ayihaawe Jesu yọ́n agbówhẹn paa lẹ, na e yin pinpọn e go whẹ́n to Galili wutu. Ṣogan, e damlọn to jijọho mẹ, na e dejido azọ́nyinyọnẹn devi etọn lẹ tọn go, he delẹ yin whèhutọ lẹ.—Matiu 4:18, 19.
15. Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ ojlonọ-yinyin Jesu tọn nado dejido devi etọn lẹ go tọn gbọn?
15 Be mí sọgan hodo apajlẹ ojlonọ-yinyin Jesu tọn nado dejido devi etọn lẹ go ya? E nọ sinyẹnawu na mẹdelẹ nado ze azọngban lẹ na mẹdevo lẹ. Yé nọ jlo nado yin tọ́ntlọ́ngbọ́n to whepoponu, dile e nọ yin didọ do to yẹhiadonu-liho. Yé sọgan lẹndọ, ‘Eyin yẹn jlo dọ nude ni yin wiwa to aliho he sọgbe mẹ, yẹn do na basi i na de e!’ Ṣigba eyin mí jlo nado wà nulẹpo na míde, mí tin to owu hinhẹn nuṣikọ wá na míde tọn mẹ. Humọ, eyin mí ma deazọ́n po azọngban he sọgbe lẹ po na mẹdevo lẹ, mí sọgan to aliglọnna yé sọn numimọ po azọ́nplọnmẹ he nuhudo etọn tin po mẹ. Nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado plọn nado dejido mẹdevo lẹ go, bo nọ ze whẹho lẹ do alọ yetọn mẹ. Mí na wà dagbe nado kanse mídelẹ po nugbonọ-yinyin po dọ, ‘Be yẹn tindo ayiha Klisti tọn do whẹho ehe ji ya? Be yẹn nọ tindo ojlo nado deazọ́n delẹ na mẹdevo lẹ, bo dejido yé go ya?’
E Do Yise Hia to Devi Etọn lẹ Mẹ
16, 17. To ozán godo tọn heyin gbẹzan aigba ji tọn etọn mẹ, jidevọnamẹ tẹwẹ Jesu na apọsteli etọn lẹ, dile etlẹ yọnẹn dọ yé na wá gbẹ́ emi dai?
16 Jesu do pọndohlan dagbe hia gando devi etọn lẹ go to aliho nujọnu tọn devo mẹ. E dike yé ni yọnẹn dọ e tindo jidide to yé mẹ. Ehe yin didohia hezeheze to hogbe jidevọnamẹ tọn he e dọ hlan apọsteli etọn lẹ to ozán godo tọn heyin gbẹzan aigba ji tọn etọn lẹ mẹ. Doayi nuhe jọ lọ go.
17 Whèjai blebu de wẹ e yin na Jesu. E na nuplọnmẹ sinsinyẹn de apọsteli etọn lẹ do whiwhẹ ji gbọn afọ yetọn lẹ kiklọ dali. Enẹgodo, e ze tenu-núdùdù lọ dai he na yin oflin de na oku etọn. Enẹgodo, apọsteli lẹ whladopo dogọ tindo mahẹ to nudindọn sinsinyẹn de mẹ do mẹhe yin kiklo hugan to yé mẹ ji. Po homẹfa po, Jesu ma wọhẹ yé gba ṣigba hẹn yé lẹnnupọn. E dọna yé nuhe to nukọn ja dọmọ: “Mì omẹ pó wẹ yè na hẹn dahli to yẹn mẹ to ozán he mẹ: na yè wlanwe dọ, Yẹn na linu lẹngbọhọtọ, lẹngbọ lẹngbọhọtọ tọn lẹ nasọ gbapé.”(Matiu 26:31; Zekalia 13:7) E yọnẹn dọ gbẹdohẹmẹtọ pẹkipẹki etọn lẹ na gbẹ́ ẹ dai to ojlẹ nuhudo tọn etọn mẹ. Ṣogan, e ma gblewhẹdo yé gba. To vogbingbọn mlẹnmlẹn mẹ, e dọna yé dọmọ: “Ṣigba to ehe godo yẹn fọ́n, yẹn na jẹnukọn na mì yi Galili.” (Matiu 26:32) Mọwẹ, e na jide yé dọ dile etlẹ yindọ yé na gbẹ́ emi dai, ewọ ma na gbẹ́ yé dai gba. To whenuena mẹtẹnpọn sinsinyẹn ehe na ko juwayi, ewọ na plihẹ yé whladopo dogọ.
18. To Galili, azọ́ndenamẹ he pẹnzin tẹwẹ Jesu ze do alọ mẹ na devi etọn lẹ, podọ nawẹ apọsteli lẹ hẹn ẹn di gbọn?
18 Jesu hẹn ohó etọn di. To godo mẹ, to Galili, Jesu he fọnsọnku lọ sọawuhia apọsteli etọn 11 lẹ, mẹhe e họnwun dọ yé pli dopọ hẹ mẹsusu devo lẹ. (Matiu 28:16, 17; 1 Kọlintinu lẹ 15:6) To finẹ Jesu na yé azọ́ndenamẹ he pẹnzin de: “Enẹwutu mì yì, bo hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bosọ nọ baptizi yé do oyín Otọ́ tọn, po Ovi tọn po, po [gbigbọ wiwe] tọn po mẹ: na mì ni sọ nọ plọn yé nado nọ doayi onú lẹpo go.”—Owalọ lẹ 2:41, 42; 4:33; 5:27-32.
19. Etẹwẹ nuyiwa Jesu tọn lẹ to fọnsọnku etọn godo plọn mí gando ayiha Klisti tọn go?
19 Etẹwẹ linlin heyin didehia mí ehe plọn mí gando ayiha Klisti tọn go? Jesu ko mọ madogán apọsteli etọn lẹ tọn, ṣogan e “yiwanna yé jẹ opodo.” (Johanu 13:1) Mahopọnna awugbopo yetọn lẹ, e dike yé ni yọnẹn dọ e tindo yise to yé mẹ. Doayi e go dọ jidide Jesu tọn mayin do asisa agọ̀ mẹ gba. Jidedomẹgo po yise po he e ko dohia to yé mẹ matin ayihaawe hẹn yé lodo nado magbè to ahun yetọn lẹ mẹ nado hẹn azọ́n he e degbena yé nado wà lọ di.
20, 21. Nawẹ mí sọgan do pọndohlan dagbe yisenọ hatọ mítọn lẹ tọn hia gbọn?
20 Nawẹ mí sọgan do ayiha Klisti tọn hia to aliho ehe mẹ gbọn? Ma yin pọndohlan agọ̀ tindo tọ gando hatọ lẹ go blo. Eyin hiẹ lẹnnu agọ̀, e yọ́n basi dọ oho po nuyiwa towe lẹ po ni de e hia. (Luku 6:45) Ṣigba, Biblu dọna mí dọ owanyi nọ “yí onú lẹpo sè.” (1 Kọlintinu lẹ 13:7) Owanyi nọ lẹnnu to aliho dagbe mẹ, e mayin agọ̀ gba. E nọ jlọmẹdote kakati nado zindai. Gbẹtọ lẹ nọ yigbe po awuyiya po na owanyi po tulinamẹ po hugan budonamẹ. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:11) Eyin, taidi Klisti, mí tindo pọndohlan dagbe gando mẹmẹsunnu mítọn lẹ go, mí na yinuwahẹ yé to aliho lẹ mẹ he na jlọ yé dote bosọ de dagbe hugan he tin to yé mẹ tọ́n.
21 Awuwiwlena po ayiha Klisti tọn didohia po nọ siso taun hugan apajlẹ onú he Jesu wà delẹ tọn hihodo poun. Dile e yin nùdego to hosọ he wayi mẹ do, eyin mí na yinuwa taidi Jesu nugbonugbo, mí dona plọn nado nọ pọ́n onú lẹ hlan dile ewọ nọ basi do jẹnukọn whẹ́. Wẹndagbe lẹ hẹn mí penugo nado mọ adà gbẹtọ-yinyin tọn etọn devo, yèdọ linlẹn lẹ po numọtolanmẹ etọn lẹ po gando azọ́n heyin didena ẹn go, dile hosọ he bọdego na dọhodeji do.
[Nudọnamẹ Odò Tọn Lẹ]
a To owe lọ mẹ, yẹdenanutọ oklọ tọn lọ basi zẹẹmẹ lehe yé lẹndọ awusọhia Jesu tọn te, gọna sinmẹ odà, ogbì, po nukun etọn lẹ po tọn. Lẹdogbedevomẹtọ Biblu tọn Edgar J. Goodspeed basi zẹẹmẹ dọ yẹdenanu oklọ ehe yin “awuwlena nado hẹn zẹẹmẹ bibasi he tin to alọnuwe sẹ̀nsadonutọ lẹ tọn mẹ gando awusọhia mẹdetiti tọn Jesu tọn go gbayipe.”
b E họnwun dọ, ovi lọ lẹ tindo owhe he gbọnvo lẹ. Hogbe lọ heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “yọpọvu lẹ” tofi sọ yin yiyizan na viyọnnu owhe-12-mẹvi Jailu tọn ga. (Malku 5:39, 42; 10:13) Etomọṣo, to linlin dopolọ mẹ, Luku yí hogbe de zan he nọ yin yiyizan na ovi-yẹyẹ lẹ ga.—Luku 1:41; 2:12; 18:15.
c Pọ́n hosọ lọ “Be Hiẹ Nọ Na Sisi Yẹyi Yetọn Ya?” to zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1er avril 1998 mẹ.
Be Hiẹ Sọgan Basi Zẹẹmẹ Ya?
• Nawẹ Jesu yinuwa gbọn to whenuena devi etọn lẹ tẹnpọn nado glọnalina ovi lẹ ma nado wá e dè?
• Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jesu do mẹtọnhopọn hia mẹdevo lẹ te?
• Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ ojlonọ-yinyin Jesu tọn nado dejido devi etọn lẹ go gbọn
• Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ jidedomẹgo he Jesu dohia to devi etọn lẹ mẹ gbọn?
[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]
[Yẹdide to weda 16]
Ovi lẹ nọ voawu to Jesu dè
[Yẹdide to weda 17]
Jesu yinuwahẹ mẹdevo lẹ po awuvẹmẹ po
[Yẹdide to weda 18]
Mẹho he yọ́n dọnsẹpọ lẹ yin dona de