Be Hiẹ Yin Whinwhàn Nado Yinuwa Dile Jesu Basi Do Ya?
Be Hiẹ Yin Whinwhàn Nado Yinuwa Dile Jesu Basi Do Ya?
“[E] mọ agundaho de, ewọ sọ tindo lẹblanu to yé ji, na yé taidi lẹngbọ he ma tindo hihọ́tọ de wutu: e sọ ṣẹ̀ onú . . . plọn yé.”—MALKU 6:34.
1. Naegbọn e do yin nukunnumọjẹemẹ dọ mẹdopodopo lẹ do jẹhẹnu he jẹ na pipà lẹ hia?
TO WHENUHO gblamẹ mẹsusu wẹ ko do jẹhẹnu he jẹna pipà tlala lẹ hia. Hiẹ sọgan yọ́n nuhewutu wẹ. Jehovah Jiwheyẹwhe tindo bosọ nọ do owanyi, homẹdagbe, alọtútlú po jẹhẹnu devo lẹ po he mí nọ yọ́n pinpẹn etọn hia. Gbẹtọ lẹ yin didá to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Enẹwutu mí sọgan mọnukunnujẹ nuhewutu mẹsusu na do owanyi, homẹdagbe, awuvẹmẹ, po jẹhẹnu sọn olọn mẹ wá devo lẹ po hia. (Gẹnẹsisi 1:26; Lomunu lẹ 2:14, 15) Nalete, hiẹ sọgan yọnẹn dọ mẹdelẹ nọ do jẹhẹnu ehelẹ hia po awubibọ po hugan mẹdevo lẹ.
2. Azọ́n dagbe tẹlẹ wẹ gbẹtọ lẹ sọgan wà, vlavo po numọtolanmẹ lọ po dọ yé to apajlẹ Klisti tọn hodo?
2 Vlavo hiẹ jẹakọ hẹ sunnu po yọnnu lẹ po he nọ saba dla kavi gọalọna awutunọ lẹ, do awuvẹmẹ hia awukunọ lẹ, kavi nọ tlúalọ na wamọnọ lẹ. Sọ, lẹnnupọn do mẹhe awuvẹmẹ yetọn nọ whàn yé nado nọ wazọ́n to owhé sẹkunọ lẹ tọn kavi tọṣiọvi lẹ tọn gbè ji, mẹhe nọ wazọ́n mẹdezejo tọn to dotowhé lẹ kavi to owhé nukunpedomẹgo tọn lẹ gbè, kavi mẹhe nọ dovivẹnu nado gọalọna mẹhe ma tindo owhé kavi fibẹtado dintọ lẹ. Vlavo, delẹ to yé mẹ lẹndọ yé tọ apajlẹ Jesu tọn hodo, mẹhe ze apajlẹ dai na Klistiani lẹ. Mí hia to wẹndagbe lẹ mẹ dọ Klisti hẹnazọ̀ngbọna awutunọ lẹ bosọ na núdùdù mẹhe huvẹ to hùhù lẹ. (Malku 1:34; 8:1-9; Luku 4:40) Owanyi, mẹtọnhopọn, po awuvẹmẹ po he Jesu dohia yin awusọhia “ayiha Klisti tọn,” mẹhe to alọ devo mẹ to apajlẹ Otọ́ olọn mẹ tọn etọn hodo.—1 Kọlintinu lẹ 2:16.
3. Nado tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando azọ́n dagbe Jesu tọn lẹ go, etẹwẹ mí dona gbadopọnna?
3 Nalete, be hiẹ ko doayi e go to egbehe dọ mẹsusu he ji owanyi po awuvẹmẹ Jesu tọn po yinuwado lẹ yí nukun pẹvi do pọ́n adà tangan ayiha Klisti tọn de ya? Mí sọgan tindo nukunnumọjẹnumẹ ehe tọn gbọn dogbapọnna Malku weta 6 po sọwhiwhe po dali. Mí hia to finẹ dọ gbẹtọ lẹ hẹn awutunọ lẹ wá Jesu dè nado yin azọ̀nhẹngbọna. To lẹdo hodidọ lọ tọn mẹ, mí sọ plọn dọ to whenuena e mọ fọtọ́n susu he ko wá e dè lẹ to huvẹ, Jesu na yé núdùdù gbọn azọ́njiawu dali. (Malku 6:35-44, 54-56) Azọ̀nhinhẹngbọna awutunọ lẹ po núdùdù nina mẹhe to huvẹ lẹ po yin dohia tangan owanyi awuvẹmẹ tọn, ṣigba be ehelẹ wẹ yin aliho tangan he mẹ Jesu gọalọna mẹdevo lẹ te wẹ ya? Podọ nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ pipé owanyi, homẹdagbe, po awuvẹmẹ etọn tọn po to aliho dagbe hugan mẹ, yèdọ dile ewọ hodo apajlẹ Jehovah tọn do?
Yin Whinwhàn Nado Penukundo Nuhudo Gbigbọmẹ Tọn lẹ Go
4. Etẹwẹ yin lẹdo nujijọ lọ tọn na linlin Malku 6:30-34 tọn?
4 Jesu tindo numọtolanmẹ awubla tọn na mẹhe tin to e dè lẹ tintan na nuhudo gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ wutu. Nuhudo enẹlẹ wẹ yin onú titengbe hugan lọ, yèdọ titengbe hugan nuhudo agbasa tọn lẹ. Gbadopọnna linlin lọ to Malku 6:30-34 mẹ. Nujijọ heyin kinkàndai to finẹ yin jijọ to ohù Galili tọn tó, sẹpọ ojlẹ Juwayi tọn to 32 J.W. Apọsteli lẹ yin homẹhunhunnọ, podọ na whẹwhinwhẹ́n dagbe. Na yinyin mẹhe ko dotana zọnlin gaa de wutu, yé wá Jesu dè, matin ayihaawe tin to jejeji nado dọ numimọ yetọn lẹ na ẹn. Ṣigba, gbẹtọgun de plidopọ. Eyin daho sọmọ bọ Jesu po apọsteli etọn lẹ po ma sọgan dùnú kavi gbọjẹ gba. Jesu dọna apọsteli lẹ dọmọ: “Mì lọsu ni wá zungbo mẹ to olá na mì ni gbọjẹ vude.” (Malku 6:31) To tọjihun de dido mẹ, vlavo sẹpọ Kapẹlnaumi, yé sún-hún dasá Ohù Galili tọn yì otẹn abọẹ tọn de mẹ. Ṣigba gbẹtọgun lẹ dowezun gbọn huto bosọ jẹdọn jẹnukọnna tọjihun lọ. Nawẹ Jesu na yinuwa gbọn? Be e gblehomẹ dọ gbọjẹyiyi etọn yin hinhẹngble wẹ ya? Paali!
5. Numọtolanmẹ tẹwẹ Jesu tindo dohlan gbẹtọgun he wá e dè lẹ, podọ etẹwẹ e yiwa?
5 Ahun Jesu tọn yin whinwhàn na mimọ gbẹtọgun fọtọ́n susu ehe lẹ, gọna awutunọ lẹ, he to tenọpọn ẹn po jejejininọ po. (Matiu 14:14; Malku 6:44) To ayidonugo zizedo nuhe fọ́n awuvẹmẹ Jesu tọn dote po lehe E yinuwa gbọn po didohia mẹ, Malku wlan dọmọ: “[E] mọ agundaho de, ewọ sọ tindo lẹblanu to yé ji, na yé taidi lẹngbọ he ma tindo hihọ́tọ de wutu: e sọ ṣẹ̀ onú. . .plọn yé.” (Malku 6:34) Jesu mọnu zẹ̀ gbẹtọgun daho de mimọ go. E mọ mẹdopodopo he tindo nuhudo gbigbọ mẹ tọn lẹ. Yé taidi lẹngbọ he to fuflúpe lẹ, he ma tindo lẹngbọhọtọ depope nado deanana yé yì amamú kọ̀n kavi nado basi hihọ́na yé. Jesu yọnẹn dọ nukọntọ sinsẹ̀nnọ hẹngogonọ lẹ, he dona to nukunpedo lẹngbọ lẹ go, na taun tọn nọ vlẹ gbẹtọ paa lẹ bosọ nọ yí nukunpẹvi do pọ́n nuhudo gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ. (Ezekiẹli 34:2-4; Johanu 7:47-49) Jesu tindo ojlo nado yinuwahẹ yé to aliho he gbọnvo mẹ, bo na wà dagbe he yọnbasi hugan lọ na yé. E jẹ nuplọn yé ji gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go.
6, 7. (a) Wẹndagbe lẹ de etẹ hia gando nuhe tin to otẹn tintan mẹ to gbeyiyi Jesu tọn hlan nuhudo gbẹtọ lẹ tọn mẹ go? (b) Po mẹwhinwhàn tẹ po wẹ Jesu dọyẹwheho bosọ plọnmẹ?
6 Doayi nuwiwa debọdo-dego lọ po ayinamẹ nuhe yin tangan lọ tọn po go he sọawuhia to linlin mọnkọtọn devo mẹ. Ehe yin winwlan gbọn Luku dali, mẹhe yin dotozọ́nwatọ de bosọ tindo ojlo vẹkuvẹku to dagbemẹ-ninọ mẹdevo lẹ tọn mẹ. “Agundaho lẹ. . . hodo [Jesu]: e sọ yí yé bosọ dọho ahọludu Jiwheyẹwhe tọn hlan yé, bosọ hẹnazọ̀ngbọna yé he jlo azọ̀nhẹngbọ lẹ, [wekun flinflin yin mítọn]. (Luku 9:11; Kọlọsinu lẹ 4:14) Dile etlẹ yindọ e ma nọ yinmọ to linlin azọ́njiawu tọn lẹpo mẹ, to whẹho ehe mẹ, etẹwẹ linlin gbọdo Luku tọn doayi e go jẹnukọn? E yin nugbo lọ dọ Jesu plọnnu gbẹtọ lẹ.
7 Ehe na taun tọn kọngbedopọ hẹ nùzindonuji lọ he mí mọ to Malku 6:34 mẹ. Wefọ enẹ dohia hezeheze lehe Jesu yin whinwhàn na taun tọn nado do lẹblanu etọn hia do. E plọnnu gbẹtọ lẹ, bosọ yinuwa hlan nuhudo gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ. Jẹnukọn to lizọnyizọn etọn mẹ, Jesu ko dọmọ: “E ma jẹ na yẹn ni nọ ma dọ yẹwheho ahọludu Jiwheyẹwhe tọn hlan otò daho devo lẹ ga gba, na enẹwutu wẹ yè do mi hlan.” (Luku 4:43) Etomọṣo, mí na to nuṣiwa eyin mí lẹndọ Jesu nọ lá owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn to aliho mọmọ tọn mẹ poun, taidi dọ e nọ gbọn ojlo matindo dali dọyẹwheho he e dona dọ lọ. Lala, owanyi awuvẹmẹ tọn etọn na gbẹtọ lọ lẹ yin mẹwhinwhàn nujọnu tọn dopo na wẹndagbe lọ mímá hẹ mẹdevo lẹ etọn. Dagbe he yiaga hugan he Jesu sọgan wà—yèdọ na awutunọ lẹ, mẹhe aovi to nukunbiana lẹ, wamọnọ lẹ, kavi huvẹtọnọ lẹ—wẹ nado gọalọna yé nado yọ́n, kẹalọyi, bosọ yiwanna nugbo lọ gando ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go. Nugbo enẹ yin ahọ́nkan nujọnu tọn to azọngban Ahọluduta lọ tọn to whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn podọ na awuwiwlena dona tẹgbẹ̀ tọn lẹ na gbẹtọvi lẹ mẹ.
8. Numọtolanmẹ tẹwẹ Jesu tindo gando yẹwhehodidọ po mẹpinplọn etọn po go?
8 Zohunhun yí do dọyẹwheho Jesu tọn gando Ahọluduta lọ go wẹ yin whẹwhinwhẹ́n tangan lọ he wutu e do wá aigba ji. Sẹpọ vivọnu lizọnyizọn aigba ji tọn etọn, Jesu dọna Pilati dọmọ: “Hlan opodo he wẹ yẹn do wá aihọn mẹ, na yẹn ni do dekunnu hlan nugbo lọ. Mẹdepope he yin nugbo tọn se ogbè ṣie.” (Johanu 18:37) Mí ko doayi e go to hosọ awe he wayi lẹ mẹ dọ Jesu yin gbẹtọ he tindo numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn—yin nukunpedomẹgotọ, yọ́n dọnsẹpọ, mẹtọnhopọntọ, jidedomẹgotọ, hu popolẹpo, owanyinọ. Mí dona mọnukunnujẹ adà gbẹtọ-yinyin tọn etọn enẹlẹ go eyin mí jlo nugbonugbo nado mọnukunnujẹ ayiha Klisti tọn go. Onú titengbe wẹ e yin nado yọnẹn dọ ayiha Klisti tọn bẹ otẹn tintan he mẹ e ze yẹwhehodidọ po azọ́n mẹpinplọn tọn po do tọn hẹn.
E Dotuhomẹna Mẹdevo lẹ Nado Dekunnu
9. Na mẹnu lẹ wẹ yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po na tin to otẹn tintan mẹ na?
9 Yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po zizedo otẹn tintan mẹ—taidi dohia owanyi po awuvẹmẹ po tọn—mayin na Jesu kẹdẹ gba. E dotuhomẹna hodotọ etọn lẹ nado hodo apajlẹ mẹwhinwhàn, nuhe tin to otẹn tintan mẹ lẹ, po nuyiwa etọn lẹ po tọn. Di dohia, to whenuena Jesu de apọsteli 12 lẹ godo, etẹwẹ yé dona wà? Malku 3:14 dọna mí dọmọ: “E sọ dè omẹ wiawe, [mẹhe e sọ ylọ dọ apọsteli lẹ, NW] na yé nido nọ̀ hẹ ẹ, podọ e nido nọ do yé hlan yì nado nọ dọ yẹwheho. Podọ nado tindo aṣẹ nado nọ hẹnazọngbọ, podọ nado nọ yàn aovi lẹ jẹgbonu.” Be hiẹ mọ onú he tin to otẹn tintan mẹ na apọsteli lẹ ya?
10, 11. (a) To whenuena e to apọsteli etọn lẹ dohlan, etẹwẹ Jesu dọna yé nado wà? (b) Gando apọsteli lẹ go, etẹwẹ yin nùzindonuji lọ?
10 To madẹnmẹ, Jesu hẹn omẹ 12 lẹ penugo nado hẹnazọngbọna mẹdevo lẹ podọ nado yàn aovi lẹ jẹgbonu. (Matiu 10:1; Luku 9:1) Enẹgodo e do yé hlan gbejizọnlin de ji yì “lẹngbọ owhé Islaeli tọn gbè tọn he bú lẹ dè.” Nado yì wà etẹ? Jesu deanana yé dọmọ: “Le mì ni to yẹwheho dọ, dọmọ, Ahọludu olọn tọn sẹpọ. Mì hẹnazọngbọna azọ̀ntọ lẹ, mì nọ fọ́n oṣiọ lẹ do ogbẹ̀, mì sọ hẹn pòtọnọ lẹ zun wiwe, mì ni nọ yàn aovi lẹ jẹgbonu.” (Matiu 10:5-8; Luku 9:2) Na nugbo tọn, etẹwẹ yé wà? “Yé sọ tọnjẹgbonu yì, bo [1] to yẹwhehodọ dọ gbẹtọ lẹ do lẹnvọjọ. [2] Yé sọ yàn aovi lẹ jẹgbonu, bo sọ sa amisisa na susu awutuzọ̀nnọ, bosọ hẹnazọ̀ngbọna yé”—Malku 6:12, 13.
11 To whenuena e yindọ mẹpinplọn mayin nùdego jẹnukọn to nujijọ lẹpo whenu, be ayidido hodidọ debọdo-dego he tin to aga lọ go zinnudo whẹho he dona tin to otẹn tintan mẹ kavi mẹwhinwhàn he e bẹhẹn lẹ ji na taun tọn ya? (Luku 10:1-9) E yọ́n, mí ma sọgan yí nukunpẹvi do pọ́n aliho he mẹ mẹpinplọn yin nudego pludopludo jẹnukọnna azọ̀nhẹngbọ te gba. Lẹnnupọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji to whẹho ehe mẹ. Ojlẹ vude jẹnukọnna apọsteli 12 lẹ didohlan, Jesu ko yin whinwhàn gbọn ninọmẹ gbẹtọgun lọ lẹ tọn dali. Mí hia domọ: “Jesu sọ zinzọnlin yì otò daho po gbétatò lẹ po mẹ pé, e to mẹplọ́n to sinagọgu yetọn lẹ mẹ, bosọ to yẹwheho wẹndagbe Ahọludu lọ tọn dọ, e to awutuzọ̀n lẹpo po okúzọ̀n lẹpo po hẹngbọ to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn. Ṣigba whenuena e mọ agundaho lẹ, e wà lẹblanuna yé, na yè hẹn agbọ́pé yé, bosọ hẹn apọ̀ṣi yé di lẹngbọ he ma tindo lẹngbọhọtọ de. Whenẹnu wẹ e dọ hlan nuplọntọ etọn lẹ, dọmọ, Ojijẹ sù nugbo, ṣigba azọ́nwatọ lẹ ma sù: Enẹwutu mì hodẹ̀ hlan oklunọ ojijẹ tọn, na e ni do azọ́nwatọ lẹ hlan ojijẹ etọn mẹ.”—Matiu 9:35-38.
12. Azọ́njiawu lẹ he yin wiwà gbọn Jesu po apọsteli lẹ po dali na yinuwa na lẹndai tẹ?
12 Na tintin po yé po wutu, apọsteli lẹ sọgan tindo delẹ to ayiha Klisti tọn mẹ. Yé sọgan yọnẹn dọ owanyi po awuvẹmẹ nugbonugbo po tintindo yetọn hlan gbẹtọ lẹ bẹ yẹwhehodidọ po mẹpinplọn gando Ahọluduta lọ go po hẹn—enẹ wẹ na yin adà titengbe azọ́n dagbe yetọn lẹ tọn. To kọndopọmẹ hẹ enẹ, nuyiwa dagbe lẹ gando agbasalan go taidi azọ̀nhẹngbọna awutunọ lẹ, wà nususu hugan alọgigọna nuhudonọ lẹ poun. Dile hiẹ sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n, mẹdelẹ sọgan yin dindọ̀n gbọn azọ̀nhẹngbọ po awuwlena núdùdù to azọ́njiawu-liho po dali. (Matiu 4:24, 25; 8:16; 9:32, 33; 14:35, 36; Johanu 6:26) Ṣigba, gbọnvona alọgọ agbasa tọn, azọ́n enẹlẹ na taun tọn whàn ayidonugotọ lẹ nado yọnẹn dọ Jesu yin Visunnu Jiwheyẹwhe tọn podọ “yẹwhegán” he Mose ko dọ dọdai etọn lọ.—Johanu 6:14; Deutelonomi 18:15.
13. Dọdai he tin to Deutelonomi 18:18 mẹ zinnudo azọngban tẹ ji na “yẹwhegán” he na wá lọ?
13 Naegbọn e do yin onú titengbe dọ Jesu wẹ yin “yẹwhegán” lọ? E yọ́n, etẹwẹ yin azọngban titengbe heyin didọdai na omẹ enẹ lọ? Be “yẹwhegán” lọ na diyin na azọ́njiawu azọ̀nhẹngbọ tọn lẹ bibasi kavi gbọn awuvẹmẹ dali wleawuna núdùdù na huvẹtọnọ lẹ wẹ ya? Deutelonomi 18:18 dọdai dọmọ: “Yẹn na ze yẹwhegán de fọ́n na yé sọn mẹmẹsunnu yetọn lẹ mẹ, jijlẹ do [hiẹ Mose go]; yẹn na yí ohó ṣie lẹ do onù etọn mẹ, e bo na sọ dọho hlan yé he yẹn degbena ẹn lẹpo.” Enẹwutu dile etlẹ yindọ apọsteli lẹ plọn nado tindo bosọ do awuvẹmẹ hia, yé sọgan wá tadona kọ̀n dọ ayiha Klisti tọn na yin didohia to nuwiwa yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po tọn yetọn mẹ ga. Enẹ wẹ na yin onú dagbe hugan lọ he yé sọgan wà na gbẹtọ lẹ. Gbọn enẹ gblamẹ, awutunọ lẹpo po wamọnọ lẹ po sọgan tindo alemọyi dẹn-to-aimẹ lẹ, e mayin dehe nọte do gbẹzan he whègli gbẹtọ tọn ji kavi alemọyi núdùdù kleun de tọn poun gba.—Johanu 6:26-30.
Wleawuna Ayiha Klisti Tọn to Egbehe
14. Nawẹ ayiha Klisti tọn tintindo gando yẹwhehodidọ mítọn go gbọn?
14 Depope to mí mẹ ma na pọ́n ayiha Klisti tọn hlan taidi nuhe tin na owhe kanweko tintan kẹdẹ—hlan Jesu po devi fliflimẹ tọn etọn lẹ po he go apọsteli Paulu wlan gando dọmọ: “Míwlẹ tindo ayiha Klisti tọn” gba. (1 Kọlintinu lẹ 2:16) Podọ mí na yigbe po awubibọ po dọ mí tin to dandannu glọ nado dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn bosọ hẹn gbẹtọ lẹ zun devi lẹ. (Matiu 24:14; 28:19, 20) Etomọṣo, alemọyinu wẹ e yin nado lẹnnupọndo mẹwhinwhàn mídetiti tọn lẹ ji na azọ́n enẹ wiwà. E ma dona yin sọn linlẹn azọngban tọn mẹ poun gba. Owanyi na Jiwheyẹwhe wẹ yin whẹwhinwhẹ́n tintan lọ he wutu mí nọ tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ, podọ na nugbo tọn tintin taidi Jesu bẹ yinyin whinwhàn gbọn awuvẹmẹ dali nado dọyẹwheho bosọ plọnmẹ hẹn.—Matiu 22:37-39.
15. Naegbọn awuvẹmẹ do yin adà he sọgbe lizọnyizọn gbangba tọn mítọn?
15 Na nugbo tọn, e ma nọ bọawu to whepoponu nado tindo numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn na mẹhe ma má nuyise mítọn lẹ, na titengbe tọn to whenuena mí pannukọn ojlo matindo, mẹgbigbẹdai, kavi nukundiọsọmẹ. Ṣogan, eyin mí na hẹn owanyi po awuvẹmẹ mítọn po bú, na gbẹtọ lẹ, mí sọgan hẹn mẹwhinwhàn nujọnu tọn bú na mahẹ tintindo to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ. Enẹwutu, nawẹ mí sọgan wleawuna awuvẹmẹ gbọn? Mí sọgan tẹnpọn nado nọ pọ́n gbẹtọ lẹ dile Jesu nọ mọ yé do, taidi mẹhe “yè hẹn agbọ́pé . . . bosọ hẹn apọṣi . . . di lẹngbọ he ma tindo lẹngbọhọtọ de.” (Matiu 9:36) Be enẹ ma basi zẹẹmẹ mẹsusu tọn to egbehe ya? Yé ko yin vọdona bo ko yin nukuntọ́nna to gbigbọ-liho gbọn lẹngbọhọtọ sinsẹ̀n lalo tọn lẹ dali. Taidi kọdetọn de, yé ma yọ́n anademẹ he ma tindo oblọ heyin mimọ to Biblu mẹ kavi ninọmẹ Paladisi tọn he Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na hẹnwa aigba mítọn ji to madẹnmẹ lẹ gba. Yé pannukọn nuhahun egbesọegbesọ gbẹ̀mẹ tọn lẹ—gọna ohẹ́n, gbèmanọpọ whẹndo tọn, azọ̀njijẹ, po okú po—yèdọ to ma tindo todido Ahọluduta tọn mẹ. Mí tindo nuhe yé tindo nuhudo etọn: yèdọ wẹndagbe ogbẹwhlẹngan tọn heyin Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn he yin zizedai to olọn mẹ todin!
16. Naegbọn mí dona má wẹndagbe hẹ mẹdevo lẹ?
16 To whenuena hiẹ lẹnnupọndo nuhudo gbigbọmẹ tọn mẹhe tin to lẹdo towe mẹ lẹ tọn ji, be ahun towe ma whàn we nado jlo nado wà nuhe go hiẹ pé lẹpo nado dọna yé gando lẹndai owanyinọ Jiwheyẹwhe tọn go ya? Mọwẹ, azọ́n mítọn yin awuvẹmẹ tọn. To whenuena mí tindo awuvẹmẹ na gbẹtọ lẹ dile Jesu wà do, e na sọawuhia to hogbe mítọn lẹ mẹ, to awusọhia nukunmẹ tọn mítọn lẹ mẹ, to aliho he mẹ mí nọ plọnmẹ te mẹ. Enẹ lẹpo na hẹn owẹ̀n mítọn yin mẹdọndogo dogọ tọn hlan mẹhe tin to ‘ninọmẹ he jẹna ogbẹ̀ madopodo mẹ’ lẹ.—Owalọ lẹ 13:48.
17. (a) Etẹwẹ yin aliho delẹ he mẹ mí sọgan do owanyi po awuvẹmẹ mítọn po hia mẹdevo lẹ te? (b) Naegbọn e ma do yin whẹho azọ́n dagbe kavi mahẹ tintindo to lizọnyizọn gbangba tọn mẹ tọn poun?
17 Na nugbo tọn, owanyi po awuvẹmẹ mítọn po dona sọawuhia to aliho blebu gbẹzan tọn mítọn mẹ. Ehe bẹ nado nọ jọmẹ hlan madodenọ, awutunọ, po wamọnọ lẹ po—yèdọ wiwà nuhe mí sọgan wà sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado hẹn kọgbọ wá na yajiji yetọn lẹ hẹn. E bẹ vivẹnudido mítọn lẹ to hogbe mẹ podọ to nuyiwa mẹ nado de awubla mẹhe ko hẹn mẹyiwanna yetọn bú to okú mẹ lẹ tọn hẹn. (Luku 7:11-15; Johanu 11:33-35) Ṣogan, dohia owanyi, homẹdagbe, po awuvẹmẹ po tọn mọnkọtọn ma dona lẹzun onú titengbe hugan azọ́n dagbe mítọn lẹ tọn, dile eyin do na mẹhe nọ nọgodona dagbemẹ-ninọ gbẹtọ lẹ tọn delẹ do gba. Dehe yin nujọnu dẹn-to-aimẹ hugan tọn wẹ vivẹnudido he nọ yin whinwhàn gbọn jẹhẹnu sọn olọn mẹ wá mọnkọtọn dali ṣigba nọ yin didohia to mahẹ tintindo to azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn Klistiani tọn po mẹ. Flin nuhe Jesu dọ gando nukọntọ sinsẹ̀nnọ Ju lẹ go dọmọ: “Mì to madao mẹnte tọn aneti tọn, po kumini tọn po na, bosọ gbẹ́ onú pẹnzin osẹ́n tọn dai, whẹdida, lẹblanu, po yise po: ṣigba ehelẹ wẹ jẹ mìwlẹ do basi, mì ma do jo devo dai ma wà gba.” (Matiu 23:23) Na nuhe du Jesu e mayin whẹho dide ehe kavi enẹ tọn gba—yèdọ alọgigọna gbẹtọ lẹ to nuhudo agbasa tọn yetọn lẹ mẹ kavi pinplọn yé whẹho gbigbọmẹ ogbẹ̀-namẹ tọn lẹ gba. Jesu wà awe lẹpo. Ṣogan, e họnwun dọ azọ́n mẹpinplọn tọn etọn wẹ yin onú tangan lọ na dagbe he e gbọnmọ dali wadotana sọgan yin alọgọ madopodo tọn—Johanu 20:16.
18. Etẹwẹ dogbapọnna ayiha Klisti tọn mítọn dona whàn mí nado wà?
18 Lehe mí sọgan yin homẹhunnọ do sọ dọ Jehovah ko de ayiha Klisti tọn hia mí! Gbọn Wẹndagbe lẹ gblamẹ, mí sọgan wá yọ́n linlẹn lẹ, numọtolanmẹ lẹ, jẹhẹnu lẹ, nuwiwa lẹ, po onú he tin to otẹn tintan mẹ lẹ po na dawe klohugan lọ he nkọtọn ma ko nọgbẹ̀ pọ́n ganji. E pò to míwlẹ si nado hia, lẹnayihamẹpọn, bosọ yí nuhe Biblu dehia gando Jesu go lẹ do yizan mẹ. Flindọ, eyin mí jlo nado yinuwa taidi Jesu nugbonugbo, jẹnukọn whẹ́ mí dona plọn nado nọ lẹnnupọn, tindo numọtolanmẹ, bosọ gbeje whẹho lẹ pọ́n dile ewọ nọ wà do, jẹ obá he mẹ nugopipe mítọn taidi gbẹtọvi mapenọ lẹ jẹ tọn mẹ. Enẹwutu, mì gbọ mí ni magbè nado wleawuna bosọ do ayiha Klisti tọn hia. Aliho he pọnte hugan depope matin nado nọgbẹ̀, aliho he pọnte hugan depope matin nado yinuwahẹ gbẹtọ lẹ, podọ aliho he pọnte hugan depope matin na míwlẹ podọ na mẹdevo lẹ nado dọnsẹpọ mẹhe e dehia to aliho pipé mẹ, yèdọ Jiwheyẹwhe awuvẹmẹtọ mítọn, Jehovah.—2 Kọlintinu lẹ 1:3; Heblu lẹ 1:3.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nukunnumọjẹnumẹ tẹwẹ Biblu na do lehe Jesu nọ saba yinuwa hlan gbẹtọ he tin to nuhudo mẹ lẹ ji?
• Etẹ ji wẹ Jesu zinnudo to anadidena hodotọ etọn lẹ mẹ?
• Nawẹ mí sọgan do “ayiha Klisti tọn” hia to nuwiwa mítọn lẹ mẹ gbọn?
[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]
[Full-page picture on page 23]
[Yẹdide to weda 24]
Etẹwẹ yin onú dagbe hugan he Klistiani lẹ sọgan wà na mẹdevo lẹ?