Dawe Apajlẹnọ de He Kẹalọyi Vọjlado

“OLÓ Zambie Tọn lẹ Nọ Dù Gbẹtọ 30 to Osun Dopo Mẹ.” Enẹwẹ yin linlin he linlinnamẹwe Aflika tọn de na to owhe delẹ die wayi. Sọgbe hẹ lẹnunnuyọnẹntọ kanlin lẹ tọn de he wle kanlin he nọ lìn ehelẹ nado plọnnu dogbọn yé dali, “e nọ biọ sunnu 12 nado hẹn oló dopo dote.” Po osí huhlọnnọ de po gọna aglàn hlọnhlọnnọ etọn lẹ, oló sọgan yin kanlin he dobunamẹ tlala de!

E họnwun dọ to alọdindlẹndo oló taidi ‘Leviatani mẹ,’ Mẹdatọ lọ yí ‘ahọlu gbekanlin ylankan lẹpo tọn’ ehe zan nado plọn nuplọnmẹ titengbe de devizọnwatọ etọn Job. (Job 41:1, 34) Ehe wá aimẹ to nudi owhe 3 500 lẹ die wayi to aigba Uzi tọn ji, vlavo fide to agewaji Arabie tọn. To whenuena e to zẹẹmẹ basi do nudida ehe ji, Jiwheyẹwhe dọ na Job dọmọ: “Mẹde ma tin [he gboadọ, NW] sọmọ bọ e hà fọnadán ẹn: whenẹnu mẹnu wẹ ewọ he sọgan ṣite to nukọn ṣie?” (Job 41:10) Lehe e yin nugbo do sọ! Eyin mí nọ dibuna oló, lehe mí dona dibu do sọ nado dọho sọta Omẹ lọ he dá ẹ! Job do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na nuplọnmẹ ehe gbọn gbeyiyina nuṣiwa etọn dali.—Job 42:1-6.

To whenuena Job yin nùdego, mí sọgan flin apajlẹ nugbonọ tọn etọn to akọndidona whlepọn mẹ. (Jakobu 5:11) Na taun tọn, Jehovah tindo homẹhun to Job mẹ etlẹ yin whẹpo yise etọn yin whiwhlepọn sinsinyẹn. To pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn mẹ, to ojlẹ enẹ mẹ “mẹde ma tin di i to aigba ji, omẹ pipé de podọ jlọjlọ de, ode he dibusi Jiwheyẹwhe, bosọ họnsi oylan.” (Job 1:8) Ehe dona whàn mí nado plọnnu dogọ dogbọn Job dali, na mọwiwà na gọalọna mí nado mọ lehe mí lọsu sọgan hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn do.

Haṣinṣan hẹ Jiwheyẹwhe Yin Tintan

Job yin dawe adọkunnọ de. Gbọnvona sika, e tindo lẹngbọ 7 000, kanklosọpóawenọ 3 000, kẹtẹkẹtẹasi 500, oyìn 1 000, po pipli daho devizọnwatọ lẹ tọn de po. (Job 1:3) Ṣigba Job dejido Jehovah go, e mayin do adọkunnu lẹ go gba. E yihojlẹdohogo dọmọ: “Eyin yẹn ko yí sika do basi todido ṣie, bo ko sọ dọ hlan sika dagbedagbe dọ, Hiẹ wẹ tudonu ṣie; eyin yẹn to ayajẹ na adọkun ṣie yin daho wutu; podọ na alọ ṣie ko tindo gégé wutu . . . , ehe ga ylanwa wẹ nado yín yasana gbọn whẹ̀datọ lẹ lọ dali: na yẹn do ko mọ́n  Jiwheyẹwhe [nugbo] he tin to aga.” (Job 31:24-28) Taidi Job, mí dona yọ́n nuhọakuẹ haṣinṣan pẹkipẹki de tintindo hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn tlala hugan nutindo agbasa tọn lẹ.

Nuyiwa Mẹnukuntamahopọn Tọn lẹ hẹ Gbẹtọ Hatọ Lẹ

Nawẹ Job yinuwa hẹ devizọnwatọ etọn lẹ gbọn? Dọ yé mọ ẹn nado yin mẹnukuntamahopọntọ bosọ yọ́n dọnsẹpọ yin didohia gbọn ohó Job lọsu tọn lẹ dali dọmọ: “Eyin yẹn vlẹ whẹho devisunnu ṣie tọn, kavi deviyọnnu ṣie tọn, whenuena yé to avùnho hẹ mi: whenẹnu etẹ yẹn na wà whenuena Jiwheyẹwhe tite? Podọ whenuena ewọ dlapọn, etẹ yẹn na gblọn na ẹn?” (Job 31:13, 14) Job yọ́n nuhọakuẹ lẹblanu Jehovah tọn bo gbọnmọ dali yinuwa po lẹblanu po hẹ afanumẹ etọn lẹ. Apajlẹ dagbe nankọtọn die, na titengbe tọn na mẹhe tindo otẹn nukunpenugo tọn to agun Klistiani tọn mẹ lẹ! Yé lọsu lẹ dona jọmẹ, mayin mẹnukuntahopọntọ, bosọ yọ́n dọnsẹpọ.

Job sọ do ojlo hia na mẹhe tin to gbonu whédo etọn tọn lẹ ga. To dide tintin to lẹnpọn mẹ etọn na mẹdevo lẹ hia mẹ, e dọmọ: “Eyin yẹn ko dọ̀n onú he wamọnọ lọ jlo do godo, kavi ko hẹn nukun asuṣiọsi lọ tọn lẹ gbọ̀vọ́; . . . eyin yẹn ko zé alọ ṣie daga do otọ́ṣiọvi go, na yẹn mọ [nuhudo] na alọgọ ṣie to họ̀ngboji wutu: whenẹnu gbọ abọ́ ṣie ni flẹ sọn abọ́ pétẹn, podọ awà ṣie ni yin winwẹ́n sọn ohú lọ go.” (Job 31:16-22) Mì gbọ mí ni yin awuvẹmẹtọ hlan mẹhe tin to ninọmẹ sinsinyẹn mẹ he mí yọnẹn to agun lọ mẹ lẹ.

Na ojlo matin ṣejannabi etọn to gbẹtọ-hatọ etọn lẹ mẹ wutu, Job yin johẹmẹtọ hlan jonọ lẹ. Gbọnmọ dali, e sọgan dọmọ: “Ojonọ ma dọ́ alihogboji gba; ṣigba yẹn hùn ohọ̀n ṣie lẹ hlan aliho lọ.” (Job 31:32) Apajlẹ dagbe nankọtọn die ehe yin na devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe! To whenuena mẹyọyọ he tindo ojlo to nugbo Biblu tọn mẹ lẹ wá Plitẹnhọ Ahọluduta lọ tọn mẹ, yíyí yé to aliho he jọmẹ tọn mẹ mítọn sọgan yidogọna nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn yetọn. Na nugbo tọn, nugopọntọ tomẹyitọ lẹ po Klistiani devo lẹ po tindo nuhudo johẹmẹ owanyinọ mítọn tọn ga.—1 Pita 4:9; 3 Johanu 5-8.

Job tindo walọyizan dagbe etlẹ yin dohlan kẹntọ etọn lẹ. E ma nọ jaya do nugbajẹmẹji he sọgan wá mẹde he gbẹwanna ẹn ji gba. (Job 31:29, 30) Kakatimọ, e jlo nado wà dagbe na omẹ mọnkọtọn lẹ, dile kunnudenu dohia do sọn tintin to aṣeji etọn nado hodẹ̀ na homẹmiọnnamẹtọ oklọnọ etọn atọ̀n lẹ mẹ.—Job 16:2; 42:8, 9; yijlẹdo Matiu 5:43-48 go.

Wiweji-Ninọ na Zanhẹmẹ

Job yin nugbonọ hlan alọwlemẹ etọn, bo ma dike gbede na ahun etọn ni wleawuna mẹdọndogo na yọnnu devo. Job dọmọ: “Yẹn basi alẹnu de hẹ nukun ṣie; nawẹ yẹn na pọ́n yọpọyọnnu do lo? Eyin yè ko hẹn ayiha ṣie dọndo yọnnu de go, bọ yẹn ko  tọ̀wu do ohọ̀n kọmẹnu ṣie tọn ji: whenẹnu gbọ asi ṣie ni lisé hlan mẹdevo, bosọ gbọ mẹdevo ni dẹ́ do e ji. Na enẹ wẹ yasahẹmẹ nudakan tọn; mọwẹ, ylanwa de wẹ nado yin yàdona gbọn whẹ̀datọ lẹ dali.”—Job 31:1, 9-11.

Job ma dike ojlo mawé ni hẹn ahun etọn gblezọn gba. Kakatimọ, e doafọna aliho jijlọ de. Abajọ Jehovah Jiwheyẹwhe do tindo homẹhun to dawe nugbonọ ehe mẹ he hoavùn sọta ojlo mawé lẹ!—Matiu 5:27-30.

Yin Ahunmẹduna Dogbọn Gbigbọnọ-Yinyin Whẹndo Tọn Dali

To ojlẹ delẹ mẹ, visunnu Job tọn lẹ basi titona hùnwhẹ lẹ ehe tẹnmẹ visunnu po viyọnnu etọn lẹpo po nọ tin te. To whenuena azán hùnwhẹ tọn ehelẹ ko juwayi, Job nọ yin ahunmẹduna tlala vlavo ovi etọn lẹ na ko waylando sọta Jehovah to aliho delẹ mẹ. Enẹwutu Job nọ yinuwa, na kandai Owe-wiwe lẹ tọn dọmọ: “E sọ yin mọ, whenuena yè hẹn azán hùnwhẹ wiwà yetọn tọn yì pétó, wẹ Job nọ domẹhlan bo lẹ̀ yé wé, bosọ nọ fọ́n afọnnu-fuu bo na avọ́ nunina mimẹ̀ lẹ kẹdẹdi sọha yé mẹpo tọn: na Job nọ dọmọ, e sọgan yin dọ visunnu ṣie lẹ ko waylando, bosọ zánnu do Jiwheyẹwhe go to ayiha yetọn mẹ.” (Job 1:4, 5) Lehe ehe dona ko zíndo hagbẹ whẹndo Job tọn lẹ ji ahunmẹdunamẹ etọn dọ yé ni tindo Obú gbégbigbòna Jehovah tọn bosọ zinzọnlin to aliho Etọn lẹ ji do sọ!

To egbehe, tatọ whẹndo Klistiani tọn lẹ dona plọn whẹndo yetọn lẹ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu lọ mẹ. (1 Timoti 5:8) Podọ na jide tọn nuhe sọgbe wẹ eyin nado hodẹ̀ na hagbẹ whẹndo tọn lẹ.—Lomunu lẹ 12:12.

Doakọnnanu po Nugbonọ-Yinyin po to Whlepọn Glọ

Suhugan Biblu hiatọ lẹ tọn wẹ jẹakọ hẹ whlepọn sinsinyẹn lẹ he wá Job ji. Satani Lẹgba ko lá dọ to ninọmẹ whlepọn tọn lẹ glọ Job na mọ́n Jiwheyẹwhe. Jehovah kẹalọyi avùnnukundiọsọmẹ ehe, podọ matin gbàndindọn Satani hẹn nugbajẹmẹji wá Job ji. E hẹn kanlin-yinyin etọn lẹpo bu. Dehe ylan hugan, Job hẹn ovi etọn lẹpo bú to okú mẹ. Ojlẹ vude to enẹgodo, Satani hò Job po nútitẹ̀ sinsinyẹn de po sọn ota jẹ afọ.—Job, weta 1, 2.

Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? To whenuena asi etọn dotuhomẹna ẹn nado mọ́n Jiwheyẹwhe, Job dọmọ: “Hiẹ dọho dile yọnnu whẹ́ndotọ lẹ nọ dọho do. Etẹ? mí na mọ dagbe yí to alọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, bọ mí ma nasọ mọ oylan yí wẹ?” Kandai Biblu tọn yidogọ dọmọ: “To ehe lẹpo mẹ Job ma yí nùflo etọn lẹ do waylando gba.” (Job 2:10) Mọwẹ, Job gbọn nugbonọ-yinyin dali doakọnna bo gbọnmọ dali do Lẹgba hia nado yin lalonọ. Mì gbọ mí ni doakọnna whlepọn lẹ to aliho dopolọ mẹ bosọ dohia dọ sinsẹ̀nzọn mítọn hlan Jiwheyẹwhe yin whinwhàn gbọn owanyi wiwe ṣeke na Jehovah dali.—Matiu 22:36-38.

Kẹalọyi Vọjlado po Whiwhẹ Po

Dile etlẹ yindọ Job yin apajlẹ dagbenọ to aliho susu mẹ, e ma yin gbẹtọ pipé de gba. Ewọ lọsu dọmọ: “Ṣó onú wiwe de do sọgan tọ́n sọn mawé mẹ? Omẹ de ma sọgan.” (Job 14:4; Lomunu lẹ 5:12) Enẹwutu to whenuena Jiwheyẹwhe dọ dọ Job ma tindo oblọ, ehe yin nugbo to linlẹn lọ mẹ dọ e nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nuhe Jiwheyẹwhe donukun lẹpo sọn mẹde heyin devizọnwatọ mapenọ po gbẹtọvi ylandonọ etọn lẹ po dè. Asisa tulinamẹ tọn nankọtọn die!

Job doakọnna whlepọn etọn, ṣigba e de awugbopo de hia. To whenuena yé sè nugbajẹmẹji he ko wá e ji lẹpo godo, omẹ atọ̀n he ylọ yede dọ homẹmiọnnamẹtọ lẹ dla ẹ pọ́n. (Job 2:11-13) Yé dọ dọ Jehovah to yasana Job na ylando sinsinyẹn lẹ wiwà wutu. To jọwamọ-liho, Job yin awuhẹngblena na whẹsadokọnamẹ lalo tọn ehelẹ wutu, podọ e dín nado suwhẹna ede sinsinyẹn. Ṣigba e ma nọ jlẹkaji to tintẹnpọn nado suwhẹna edetiti mẹ gba. Yèdọ, Job tlẹ dọ dọ emi yin nugbonọ hugan Jiwheyẹwhe!—Job 35:2, 3.

Na Jiwheyẹwhe yiwanna Job wutu, e yí sunnu jọja de zan nado dlẹnalọdo nuṣiwa Job tọn. Kandai lọ dọmọ: “Whenẹnu wẹ yè hẹn homẹgble Elihu . . . tọn jimiyọ́n: Job go wẹ yè hẹn homẹgble etọn jimiyọ́n do, na e to whẹsuna ede hú na Jiwheyẹwhe wutu.” Dile Elihu doayi e go do: “Job ko dọmọ, dodonọ wẹ yẹn, podọ Jiwheyẹwhe ko yí ojlọjẹ ṣie yì.” (Job 32:2; 34:5) Ṣogan, Elihu ma kọnawudopọ hẹ “homẹmiọnnamẹtọ” atọ̀n lẹ to tadona agọ̀ kọ̀n wiwà dọ Jiwheyẹwhe to yasana Job na ylando etọn lẹ wutu gba. Kakatimọ, Elihu do jidide hia to nugbonọ-yinyin Job tọn mẹ, podọ e na ẹn ayinamẹ dọmọ: “Whẹho lọ tin to [Jehovah] nukọn; enẹwutu hiẹ ni nọtepọn ẹn!” Na nugbo tọn, Job dona ko nọtep̣ọn  Jehovah kakati nado dọho po sọmawhe po to whẹsusuna ede mẹ. Elihu na jide Job dọmọ: ‘Whẹdida dodo po susugege dodowiwa tọn po Jiwheyẹwhe ma na yí nukunpẹvi do pọ́n gba.’—Job 35:14; 37:23.

Nulẹnpọn Job tọn dona yin vivọjlado. Enẹwutu, Jehovah na ẹn nuplọnmẹ de to pẹvi pete yinyin gbẹtọ tọn mẹ yijlẹdo daho-yinyin Jiwheyẹwhe tọn go. Jehovah dlẹnalọdo aigba, ohù, sunwhlẹvu olọn tọn lẹ, kanlin lẹ, podọ hlan nudida jiawu susu devo lẹ. To godo mẹ, Jiwheyẹwhe dọho gando Leviatani—yèdọ oló go. Job gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi vọjlado, podọ to ehe mẹ e ze apajlẹ dogọ de dai.

Dile etlẹ yindọ mí sọgan to dagbe wà to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, mí na basi nuṣiwa lẹ. Eyin nuṣiwa de yin sinsinyẹn, Jehovah sọgan basi vọjlado na mí to aliho delẹ mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 3:11, 12) Wefọ de he yinuwado ayihadawhẹnamẹnu mítọn ji sọgan wá ayiha mẹ. Vlavo Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn kavi owe Ogbẹ́ Watch Tower tọn delẹ sọgan dọ nude he hẹn mí doayi nuṣiwa de go. Kavi e yọnbasi dọ Klistiani hatọ de ni gbọn homẹdagbe dali dlẹnalọdo dọ mí ko gboawupo nado yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn de do yizan mẹ. Nawẹ mí na yinuwa hlan vọjlado mọnkọtọn gbọn? Job do gbigbọ awubla tọn hia, dọmọ: “Yẹn ṣì dee, bosọ lẹnvọjọ to kọ́gudu po afín po mẹ.”—Job 42:6.

Yin Didona Gbọn Jehovah Dali

Jehovah dona Job, bo dike na devizọnwatọ etọn ni nọgbẹ̀ na owhe 140 devo lẹ. To ojlẹ enẹ mẹ, e mọyi tlala hugan nuhe e ko hẹnbu. Podọ dile etlẹ yindọ Job to godo mẹ wá kú, e tindo nujikudo nado mọ fọnsọnku yí do aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.—Job 42:12-17; Ezekiẹli 14:14; Johanu 5:28, 29; 2 Pita 3:13.

Mílọsu lẹ sọgan tindo nujikudo gando nukundagbe po dona Jiwheyẹwhe tọn po go eyin mí sẹ̀n ẹn po nugbonọ-yinyin po bosọ kẹalọyi vọjlado he sinai do Biblu ji he nọ yin nina mí lẹpo. Taidi kọdetọn de, mí na tindo todido nujikudo tọn lọ heyin ogbẹ̀ to titonu yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ tọn. Hú popolẹpo, mí na gbògbéna Jiwheyẹwhe. Walọyizan nugbonọ tọn mítọn na yin didona bo nasọ yidogọna kunnudenu lọ dọ omẹ etọn lẹ nọ sẹ̀n ẹn, e mayin na whẹwhinwhẹ́n ṣejannabi tọn lẹ wutu gba, ṣigba sọn owanyi ahundoponọ tọn mẹ. Lehe e yin lẹblanulọkẹyi do sọ na mí nado hẹn ahun Jehovah tọn jaya, dile Job nugbonọ lọ wà do, mẹhe gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi vọjlado!—Howhinwhẹn lẹ 27:11.

[Yẹdide to weda 26]

Job do mẹtọnhopọn owanyinọ hia na tọṣiọvi lẹ, asuṣiọsi lẹ, po mẹdevo lẹ po

[Yẹdide to weda 28]

Job yin didona susugege na whiwhẹ yiyido kẹalọyi vọjlado