Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Lehe Jesu Klisti Sọgan Gọalọna Mí Do

Lehe Jesu Klisti Sọgan Gọalọna Mí Do

Lehe Jesu Klisti Sọgan Gọalọna Mí Do

NUHE Jesu Klisti wà nado gọalọna gbẹtọ lẹ to whenuena e tin to aigba ji jiawu taun. Ehe yin nugbo sọmọ bọ, to whenuena e ko basi zẹẹmẹ do nujijọ susu heyin gbẹzan Jesu tọn lẹ ji godo, kunnudetọ yinukundomọ dopo dọmọ: “Onú susu devo lẹ tin ga he Jesu wà, ehe, eyin yè na wlanwe yé omẹ pó tọn dopodopo, yẹn lẹnpọn dọ aihọn lọsu ma na hẹn owe he yè do wlan ẹn lẹ gba.” (Johanu 21:25) To whenuena e yindọ Jesu wà nususu sọmọ to aigba ji, mí sọgan kanse dọ: ‘Nawẹ ewọ sọgan yin alọgọtọ mítọn to olọn mẹ gbọn? Be mí sọgan mọaleyi sọn numọtolanmẹ awuvẹmẹ Jesu tọn mẹ todin ya?’

Gblọndo lọ yin homẹmiọnnamẹnu po jidevọnamẹ tọn po taun. Biblu dọna mí dọ Klisti biọ “olọn lọsu mẹ, dinvie nado tọ́n wá Jiwheyẹwhe nukọn na mí.” (Heblu lẹ 9:24) Etẹwẹ e wà na mí? Apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ dọ “e mayin gbọn ohùn gbọgbọẹ po oyìnvu tọn po dali, ṣigba gbọn ohùn etọn titi mẹ wẹ [Klisti] biọ fiwiwe nẹ mẹ [“olọn lọsu mẹ”] whladopo, to ehe godo e mọ ofligọ madopodo yí na mí.”—Heblu lẹ 9:12; 1 Johanu 2:2.

Wẹndagbe nankọtọn die enẹ yin! Kakati nado dotana azọ́njiawu Jesu tọn do ota gbẹtọvi lẹ tọn mẹ, olọn mẹ yìyì etọn hẹn ẹn penugo nado wà nususu hugan dogọ na gbẹtọvi lẹ. Enẹ yinmọ na Jiwheyẹwhe, to lẹblanu majẹhẹ daho etọn mẹ, de Jesu nado wadevizọn taidi “devizọnwatọ . . . de”—yèdọ yẹwhenọ daho de—“to adusilọ yẹyi ofìn Ganhunupo tọn tọn ji to olọn mẹ.”—Heblu lẹ 8:1, 2.

“Devizọnwatọ . . . De”

To whenẹnu, to olọn mẹ, Jesu na yin devizọnwatọ de na gbẹtọvi lẹ. E na wà azọ́n de he na taidi enẹ he nọ yin wiwà gbọn yẹwhenọ daho Islaeli tọn dali do ota sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ to ojlẹ hohowhenu tọn lẹ mẹ. Podọ etẹwẹ azọ́n enẹ yin? Paulu basi zẹẹmẹ dọmọ: “Yè do yẹwhenọ daho lẹ dopodopo nado nọ na nunina, podọ nado nọ sanvọ́: enẹwutu dawe he [Jesu Klisti he ko hẹji yì olọn mẹ] ma sọgan nọma tindo onú he e na do sanvọ́ gba.”—Heblu lẹ 8:3.

Jesu tindo nude nado yí do sanvọ́ he yọ́n tlala hugan nuhe yẹwhenọ daho hohowhenu tọn nọ yí do sanvọ́. “Eyin ohùn oyìnsú tọn po gbọgbọẹ tọn po” sọgan hẹn klọwé gbigbọmẹ tọn wá jẹ obá de mẹ na Islaelivi hohowhenu tọn lẹ, “nẹmunẹmu wẹ ohùn Klisti tọn . . . na lẹ̀ [ayihadawhẹnamẹnu, NW] mítọn wé sọn azọ́n kúkú mẹ nado [wà sinsẹ̀nzọn wiwe hlan, NW] Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ lọ?”—Heblu lẹ 9:13, 14.

Jesu yin devizọnwatọ vonọtaun de ga, na ewọ ko yin nina jọmaku wutu. To Islaeli hohowhenu tọn mẹ “yẹwhenọ susu wẹ yé, na yè ma dike yé ni dẹn to e mẹ na okú wutu.” Ṣigba etẹwẹ dogbọn Jesu dali? Paulu wlan dọmọ: “[Ewọ] tindo yẹwhenọ ganduta he yè ma nọ diọ. Enẹwutu e sọgan whlẹn yé gán ga kakajẹ opodo, yé he wá Jiwheyẹwhe dè gbọn afọ etọn ji lẹ, na e tin to ogbẹ̀ tẹgbẹ̀ nado nọ vẹvẹna yé.” (Heblu lẹ 7:23-25; Lomunu lẹ 6:9) Mọwẹ, mí tindo to adusilọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ to olọn mẹ devizọnwatọ de he ‘tin to ogbẹ̀ tẹgbẹ̀ nado vẹvẹna mí.’ Saa lẹnnupọndo nuhe enẹ zẹẹmẹdo na mí ji todin!

To whenuena Jesu tin to aigba ji, gbẹtọ lẹ wọ̀ wá ewọ dè na alọgọ, podọ yé nọ zin gbejizọnlin gaa lẹ to whedelẹnu nado mọ alọgọ etọn yí na yedelẹ. (Matiu 4:24, 25) To olọn mẹ, Jesu yọ́n dọnsẹpọ po awubibọ po na gbẹtọ akọta lẹpo tọn lẹ. Sọn otẹn dagbe olọn mẹ tọn etọn mẹ, ewọ tin-to-aimẹ to whepoponu taidi devizọnwatọ de.

Yẹwhenọ Daho Nankọ Wẹ Jesu Yin?

Zẹẹmẹ basinamẹ Jesu Klisti tọn heyin kinkàndai to kandai Wẹndagbe lẹ tọn mẹ ma jo ayihaawe depope dai na mí gando alọgọnamẹ po numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn etọn po go gba. Lehe ewọ yin mẹdetiti-yido-sanvọ́ tọ́ do sọ! To nuhe hugan nujijọ dopo whenu, gbọjẹyíyí etọn yin alọhẹndotena to whenuena ewọ po devi etọn lẹ po to tintẹnpọn nado mọ gbọjẹ he yé tindo nuhudo etọn taun lọ. Kakati nado tindo numọtolanmẹ lọ dọ ojlẹ jijọho po abọẹninọ tọn etọn po yin hihòyi sọn e si, ‘e yin whinwhàn po lẹblanu po’ na mẹhe dín alọgọ etọn lẹ. Etlẹ yin to whenuena nuṣikọna Jesu, bọ huvẹ to hùhù i, bọ nugbla sọ hù i, ‘e yí yé po homẹdagbe po’ bosọ to jijlo nado gọ̀n núdùdù ma dù eyin e sọgan gọalọna ylandonọ ahundoponọ lẹ.—Malku 6:31-34; Luku 9:11-17; Johanu 4:4-6, 31-34.

Na yinyin whinwhàn po lẹblanu po, Jesu ze afọdide yọn-na-yizan lẹ nado na nuhudo agbasa tọn, numọtolanmẹ tọn, po gbigbọmẹ tọn po gbẹtọ lẹ. (Matiu 9:35-38; Malku 6:35-44) Humọ, e plọn yé nado mọ pọngbọ po homẹmiọn dẹn-to-aimẹ tọn po. (Johanu 4:7-30, 39-42) Di apajlẹ, lehe oylọ basinamẹ mẹdetiti tọn etọn dọnmẹdogo do sọ dọmọ: “Mì wá dè e, mì he to tuklajẹ, bọ yè doagban pinpẹn na lẹ, yẹn nasọ na gbọjẹ mì. Mì yí zẹ̀gẹ̀ ṣie do okọ̀ mìtọn, na mì ni sọ plọn nupinplọn ṣie: na homẹmimiọnnọ podọ ayiha whiwhẹnọ wẹ yẹn: mì nasọ mọ gbọjẹ hlan alindọn mìtọn lẹ.”—Matiu 11:28, 29.

Owanyi Jesu tọn na gbẹtọ lẹ klo sọmọ bọ e ze ogbẹ̀ etọn dai na gbẹtọvi ylandonọ lẹ to godo mẹ. (Lomunu lẹ 5:6-8) Gando ehe go apọsteli Paulu yihojlẹdohogo dọmọ: “Ewọ [Jehovah Jiwheyẹwhe] he ma hla Ovi etọn titi do ogbẹ̀, ṣigba bo jo e na mí omẹ pó wutu, na e ma na na onú popo mí vọnu hẹ ẹ ga do? . . . Klisti [Jesu] wẹ omẹ he kú, nugbo, yè ni kúkú dọ, he yè sọ ze tite, mẹhe tin yèdọ to adusilọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, mẹhe to vẹvẹna mí ga.”—Lomunu lẹ 8:32-34.

Yẹwhenọ Daho de He Sọgan Vẹawumẹ

Taidi gbẹtọvi de, Jesu tindo numimọ huvẹ, nugbla, nuṣikọ, awubla, awufiẹsa, po okú po tọn. Awusinyẹnnamẹnu po kọgbidinamẹnu he e doakọnna lẹ po hẹn ẹn pegan to aliho vonọtaun de mẹ nado wadevizọn taidi Yẹwhenọ Daho na gbẹtọvi he to yaji lẹ. Paulu wlan dọmọ: “To onú lẹpo mẹ, e jẹ yè ni basi [Jesu] di mẹmẹsunnu etọn lẹ, na e nido yin yẹwhenọ daho, lẹblanunọ, nugbonọ, to onú heyin Jiwheyẹwhe tọn mẹ, nado basi [avọ́sinsan ovẹsè tọn, NW] na ylando gbẹtọ lẹ tọn. Na le ewlọsu ko jiya, bọ yè whlé e pọ́n, e sọgan gọalọna yé he yè to whiwhlepọn lẹ.”—Heblu lẹ 2:17, 18; 13:8.

Jesu dohia dọ emi pegan bosọ tindo ojlo nado gọalọna gbẹtọ lẹ nado dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe pẹkipẹki. Ṣigba, be ehe zẹẹmẹdo dọ e dona diọlinlẹn na Jiwheyẹwhe fifiẹtọ he ma tindo lẹblanu bo nọ whleawu nado jonamẹ de wẹ ya? Na nugbo tọn lala wẹ, na Biblu na jide mí dọ “Oklunọ yin dagbe, bosọ nọ wleawu nado jona.” E sọ dọ ga dọmọ: “Eyin mí yigbe ylando mítọn lẹ tọn, nugbonọ, dodonọ wẹ ewọ nado jo ylando mítọn lẹ na mí, podọ nado klọ́ mí sọn mawadodo lẹpo mẹ.” (Psalm 86:5; 1 Johanu 1:9) Na nugbo tọn, hogbe po nuyiwa mẹtọnhopọn Jesu tọn lẹ po do awuvẹmẹ, lẹblanu, po owanyi Otọ́ etọn tọn po hia.—Johanu 5:19; 8:28; 14:9, 10.

Nawẹ Jesu hẹn kọgbọ wá na ylandonọ he lẹnvọjọ lẹ gbọn? Gbọn alọgigọna yé nado mọ ayajẹ po pekọ po to vivẹnudido ahundoponọ tọn yetọn nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn mẹ dali. To wekinkanhlan Klistiani hatọ yiamisisadode lẹ mẹ, Paulu blá ninọmẹ lọ dopọ gbọn didọ dali dọmọ: “Be le míwlẹ tindo yẹwhenọ daho de, he ko juyi olọn lẹ mẹ, Jesu Ovi Jiwheyẹwhe tọn, mì gbọ mí ni hẹn ogbèyí mítọn go gligli. Na míwlẹ ma tindo yẹwhenọ daho he ma yọ́n vivẹ madogán mítọn lẹ tọn; ṣigba to onú lẹpo mẹ he yè whlepọn kẹdẹdi míwlẹ, ṣigba to matin ylando mẹ. [Enẹwutu, mì gbọ mí ni dọnsẹpọ ofìn nukundagbe majẹhẹ lọ tọn po awuvivo hodidọ tọn po, na mí nido sọgan mọ lẹblanu yí bo mọ nukundagbe majẹhẹ na alọgọ to ojlẹ sisọ mẹ, NW].”—Heblu lẹ 4:14-16.

“Alọgọ to Ojlẹ Sisọ Mẹ”

Nalete, etẹwẹ mí sọgan wà to whenuena mí pannukọn nuhahun he mí lẹndọ e klo hugan nuhe mí sọgan doakọnna lẹ—yèdọ awutu sinsinyẹn, numọtolanmẹ sinsinyẹn whẹhuhu tọn, gbigbọjọ sinsinyẹn, po flumẹjijẹ po? Mí sọgan basi yizan awuwledainanu taun lọ he Jesu lọsu na edetiti nọ ganjẹ e go to whepoponu tọn—yèdọ lẹblanulọkẹyi họakuẹ odẹ̀ tọn. Di apajlẹ, to ozán he jẹnukọnna zize ogbẹ̀ etọn jo na mí mẹ, “e hodẹ̀ vivẹvivẹ: odẹ́n etọn sọ taidi kùnkùn daho ohùn tọn, e to kùnkùn do aigba.” (Luku 22:44) Mọwẹ, Jesu yọ́n nuhe e nọ taidi nado hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe vivẹvivẹ. E “yí awhá lele po dasin po do hodẹ̀, bosọ vẹvẹ hlan mẹhe sọgan whlẹn ẹn sọn okú mẹ, yè sọ sè etọn na obu [jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn etọn, NW] wutu.”—Heblu lẹ 5:7.

Jesu yọ́n nuhe e zẹẹmẹdo na gbẹtọvi lẹ nado yin ‘sisè po alọkẹyi po’ bosọ yin hinhẹn lodo. (Luku 22:43) Humọ, e dopagbe dọmọ: “Eyin mì na kàn onú depope biọ to Otọ́ dè, ewọ na yí ì na mì to oyín ṣie mẹ. . . . Mì kanbiọ, mì nasọ mọyi, na ayajijẹ mìtọn nido gọ́.” (Johanu 16:23, 24) Enẹwutu, mí sọgan vẹvẹna Jiwheyẹwhe po jidide po dọ ewọ na dike Visunnu etọn ni yí aṣẹpipa etọn po nuhọakuẹ avọ́sinsan ofligọ etọn tọn po zan do ota mítọn mẹ.—Matiu 28:18.

Mí sọgan deji dọ to azọ́ntẹn olọn mẹ tọn etọn mẹ, Jesu na wleawuna alọgọ wunmẹ he sọgbe lọ to ojlẹ sisọ mẹ. Di apajlẹ, eyin mí ko waylando de he vẹna mí sọn ahun mẹ wá, mí sọgan mọ homẹmiọn yí sọn mẹhẹndeji lọ mẹ dọ “mí tindo [alọgọtọ, NW] de to Otọ́ dè, Jesu Klisti dodonọ lọ.” (1 Johanu 2:1, 2) Alọgọtọ po Homẹmiọnnamẹtọ mítọn po to olọn mẹ na vẹvẹ do ota mítọn mẹ bọ odẹ̀ mítọn lẹ to oyín etọn mẹ podọ to kọndopọmẹ hẹ Owe-wiwe lẹ na mọ gblọndo yí.—Johanu 14:13, 14; 1 Johanu 5:14, 15.

Pinpẹn-Nutọn-Yinyọnẹn Didohia na Alọgọ Klisti Tọn

E bẹ nususu hẹn hugan ovẹvivẹ na Jiwheyẹwhe gbọn Visunnu etọn gblamẹ. Po nuhọakuẹ avọ́sinsan ofligọ etọn tọn po, “Klisti ko fli mí” bo lẹzun, “Oklunọ he họ̀” akọ̀ gbẹtọvi tọn. (Galatianu lẹ 3:13; 4:5; 2 Pita 2:1) Mí sọgan do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn hia na nuhe Klisti ko wà na mí lẹpo gbọn gbeyiyi dali dọ ewọ wẹ tindo mí bosọ gbọn homẹhunhun dali yigbe hlan oylọ basinamẹ etọn dọmọ: “Eyin mẹde na jlo hodo mi, gbọ e ni mọ́n ede, bosọ ze [yatin, NW] etọn egbesọ, bo hodo mi.” (Luku 9:23) ‘Mẹdetiti mimọ́n’ mayin hogbe nùmẹ tọn heyin nunọ-yinyin didiọ tọn poun gba. To popolẹpo mẹ, Klisti “kú na omẹ popo, na yé he tin to ogbẹ̀ lẹ ma nado tin to ogbẹ̀ sọn dinvie hlan yede ba, adavo hlan ewọ mẹhe kú na yé.” (2 Kọlintinu lẹ 5:14, 15) Enẹwutu, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn na ofligọ lọ na tindo nuyiwadomẹji titengbe de do pọndohlan, yanwle, po aliho gbẹzan mítọn tọn lẹ po ji. Ahọ́tọnọ-yinyin tẹgbẹ̀ tọn mítọn hlan “Jesu Klisti . . . mẹhe jo ede na mí” dona whàn mí nado plọn nususu dogọ gando ewọ po Otọ́ yiwanna etọn, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe po go. Mí sọ dona tindo ojlo nado whẹ́n deji to yise mẹ, nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo alenọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, bosọ yin “vivẹnudotọ azọ́n dagbe lẹ tọn.”—Titu 2:13, 14; Johanu 17:3.

Agun Klistiani tọn wẹ yin nuyizan he gblamẹ mí nọ mọ núdùdù gbigbọmẹ tọn, tulinamẹ, po anademẹ he wá do ganmẹ po yí te. (Matiu 24:45-47; Heblu lẹ 10:21-25) Di dohia, eyin mẹde to awutu jẹ to gbigbọmẹ, yé sọgan “ylọ mẹho agun tọn lẹ [mẹho heyin dide lẹ].” Jakobu yí mẹhẹndeji lọ dogọ dọmọ: “Podọ odẹ̀ yise tọn na whlẹn azọ̀ntọ gán, Oklunọ nasọ ze e tite; eyin e ko sọ waylan de, yè na jona ẹn.”—Jakobu 5:13-15.

Nado basi dohia: Dawe de he to gansẹ̀n to Afrique du Sud kanwe hlan mẹho agun tọn de bo do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn etọn hia na “Kunnudetọ Jehovah tọn lẹpo he to azọ́n dagbe heyin bibẹjẹeji gbọn Jesu Klisti dali hẹndi to alọgigọna gbẹtọ lẹ nado vánkan hlan Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn kọ̀n mẹ.” Enẹgodo e wlan dọmọ: “Yẹn jaya taun to wekanhlanmẹ towe mimọyi godo. Mẹtọnhopọn towe na ofligọ gbigbọmẹ tọn ṣie ko yinuwado yẹn ji sisosiso. Whẹwhinwhẹ́n dogọ de wẹ e yin na yẹn nado jẹ tonusena oylọ basinamẹ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn na lẹnvọjọ ji. Na owhe 27 yẹn ko to ahlìda bo ko to alibu to zinvlu ylando, oklọ, nuyiwa he ma sọgbe hẹ osẹ́n lẹ, walọyizan mawé tọn lẹ, po sinsẹ̀n oklọ tọn lẹ po mẹ. To whenuena yẹn dukosọ hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, yẹn tindo numọtolanmẹ lọ dọ yẹn ko mọ aliho lọ to godo mẹ—yèdọ aliho he sọgbe lọ! Nuhe yẹn dona wà lẹpo wẹ nado hodo e.”

Alọgọ Dogọ to Sọgodo He Madẹn de Mẹ

Ninọmẹ he to yinylan deji aihọn tọn lẹ yin kunnudenu họnwun dọ mí to gbẹnọ to ojlẹ titengbe he na jẹnukọnna gbigbajẹgbonu “nukunbibia daho” lọ tọn mẹ. Todin, gbẹtọ susugege de sọn akọta lẹpo, akọ̀, gbẹtọ lẹ, po ogbè lẹ po mẹ to ‘tewu yetọn lẹ yàn bo to yé hẹn zun wiwe to ohùn Lẹngbọvu lọ tọn mẹ.’ (Osọhia 7:9, 13, 14; 2 Timoti 3:1-5) Gbọn yise didohia to avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn mẹ dali, yé to jona mọyi na ylando yetọn lẹ bosọ to yinyin alọgọna nado biọ haṣinṣan pẹkipẹki de mẹ hẹ Jiwheyẹwhe—yèdọ na taun tọn, lẹzun họntọn etọn lẹ.—Jakobu 2:23.

Lẹngbọvu lọ, Jesu Klisti, “na yin lẹngbọhọtọ [mẹhe lùn nukunbibia daho lọ tọ́n lẹ tọn] bo nasọ nọ plan yé jẹ fie asisa osin ogbẹ̀ tọn lẹ te: Jiwheyẹwhe nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ̀ sọn nukun yetọn lẹ mẹ.” (Osọhia 7:17) Enẹgodo Klisti na hẹn azọngban etọn lẹ taidi Yẹwhenọ Daho wá vivọnu. E na gọalọna họntọn Jiwheyẹwhe tọn lẹpo nado mọaleyi to gigọ́mẹ sọn “asisa osin ogbẹ̀ tọn lẹ” mẹ—to gbigbọ-liho, agbasa-liho, to apọ̀nmẹ, podọ to numọtolanmẹ-liho. Nuhe Jesu bẹjẹeji to owhe 33 W.M. podọ nuhe e ko to wiwà to olọn mẹ sọn whenẹnu gbọ́n na yin hinhẹnwa tadona pipé kọ̀n to whenẹnu.

Enẹwutu, ma gbọjọ gbede to pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn sisosiso didohia hlan nuhe Jiwheyẹwhe po Klisti po ko wà—bosọ to wiwà—na mí lẹpo mẹ blo. Apọsteli Paulu dotuhomẹnamẹ dọmọ: “Mì nọ jaya to Oklunọ mẹ whepoponu . . . Mì jẹtukla nudepope tọn blo; ṣigba to odẹ̀ mẹ to ovẹ̀ mẹ po pẹdido po mẹ, mì nọ yí kanbiọ mìtọn hia Jiwheyẹwhe to onú popo mẹ. Jijọho Jiwheyẹwhe tọn he hú nuyọnẹn lẹpo na whlá ayiha mìtọn po [huhlọn apọ̀nmẹ tọn, NW] mìtọn lẹ po to Klisti Jesu mẹ.”—Filippinu lẹ 4:4, 6, 7.

Aliho titengbe de tin nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe hia na Jesu Klisti, heyin Alọgọtọ mítọn to olọn mẹ. To họyìyì owhè tọn godo to mercredi 19 avril 2000, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ lẹdo aihọn pé na pli dopọ nado basi Oflin okú Klisti tọn. (Luku 22:19) Ehe na yin dotẹnmẹ hundote de nado hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe siso deji na avọ́sinsan ofligọ Klisti tọn. Hiẹ yin oylọ basina po zohunhun po nado wá bosọ sè lehe hiẹ sọgan mọaleyi kakadoi sọn tito jiawu Jiwheyẹwhe tọn na whlẹngán gbọn Klisti gblamẹ do. Jaale bo dindona sọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dè to lẹdo lọ mẹ na ganmẹ po nọtẹn taun opli vonọtaun ehe tọn po.

[Yẹdide to weda 7]

Jesu yọ́n nuhe e yin nado hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe vivẹvivẹ

[Yẹdide to weda 8]

Klisti na gọalọna mí nado pehẹ nuhahun he klo hugan nuhe míwlẹ kẹdẹ sọgan doakọnna lẹ

[Yẹdide to weda 9]

Klisti nọ gọalọna mí gbọn mẹho owanyinọ lẹ gblamẹ