“Mẹmẹsunnu Wẹ Mì Omẹ Pó”
“Mẹmẹsunnu Wẹ Mì Omẹ Pó”
“Mìwlẹ yin yiylọ dọ Labbi blo: na omẹ dopo wẹ Mẹplọntọ mìtọn podọ mẹmẹsunnu wẹ mì omẹ pó.”—MATIU 23:8.
1. Whẹho tẹwẹ jẹna dogbapọnnanu mítọn?
“MẸNU wẹ jẹna gbégbigbò hugan, be mẹdehlan de wẹ kavi mẹhe nọ wazọ́n to Bẹtẹli de?” wẹ yọnnu Klistiani de sọn otò Whèzẹtẹn tọn de mẹ gbọn homẹvọnọ-yinyin dali kanse mẹdehlan de sọn Australie. E jlo na yọ́n mẹhe dona yin sisi na hugan, vlavo mẹdehlan de sọn otò devo mẹ kavi lizọnyizọnwatọ lẹdo mẹ tọn de he to sinsẹ̀nzọnwà to wekantẹn alahọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn mẹ. Kanbiọ ahundoponọ tọn enẹ, he do aṣa de he nọ do vogbingbọn hia to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn, paṣa mẹdehlan lọ. Ṣigba, kanbiọ mẹnu wẹ klo hugan tọn nọ wá sọn ojlo nado yọ́n obá he mẹ gbẹtọ lẹ ko jẹ to hukan huhlọn po nuyiwadomẹji tọn po mẹ.
2. Nawẹ mí dona nọ pọ́n sinsẹ̀n-basitọ hatọ mítọn lẹ hlan gbọn?
2 Ahunmẹdunamẹnu ehe mayin onú yọyọ to aliho depope mẹ gba. Yèdọ devi Jesu tọn lẹ tindo nudindọn he to nukọnzindo de gando mẹhe klo hugan go. (Matiu 20:20-24; Malku 9:33-37; Luku 22:24-27) Yé lọsu lẹ wá sọn aṣa de he nọ do vogbingbọn hia to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn mẹ, yèdọ enẹ heyin sinsẹ̀n Ju owhe kanweko tintan whenu tọn tọn. Po ogbẹ́ mọnkọtọn de po to ayiha mẹ, Jesu na ayinamẹ devi etọn lẹ dọmọ: “Mìwlẹ yin yiylọ dọ Labbi blo: na omẹ dopo wẹ Mẹplọntọ mìtọn podọ mẹmẹsunnu wẹ mì omẹ pó.” (Matiu 23:8) Tẹnmẹ-yinkọ sinsẹ̀n tọn de taidi “Labbi,” he zẹẹmẹdo “Mẹplọntọ,” “nọ wleawuna goyiyi po numọtolanmẹ kiklo-yinyin tọn po do mẹhe mọ ẹn yí lẹ mẹ, podọ nuvẹun po numọtolanmẹ nuvọnọ-yinyin tọn po do mẹhe ma mọ ẹn yí lẹ mẹ; podọ gbigbọ po linlẹn etọn lẹpo po jẹagọdo ‘nuhẹn-bọawu he tin to Klisti mẹ,’ ” wẹ weyọnẹntọ Biblu tọn lọ Albert Barnes doayi e go. Na nugbo tọn, Klistiani lẹ nọ dapana nugopọntọ he tin to ṣẹnṣẹn yetọn lẹ yiylọdọ “Mẹho Le-po-le-po,” bo na to hogbe lọ “mẹho” yizan taidi tẹnmẹ-yinkọ mẹkiklọ tọn de. (Job 32:21, 22) To alọ devo mẹ, mẹho he to gbẹnọ sọgbe hẹ nuhe ayinamẹ Jesu tọn zẹẹmẹdo lẹ nọ gbògbéna hagbẹ agun lọ tọn devo lẹ, kẹdẹdile Jehovah nọ gbògbéna sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ do bọ Jesu Klisti nọ gbògbéna hodotọ nugbonọ lẹ do.
Apajlẹ Jehovah po Jesu Tọn Po
3. Nawẹ Jehovah gbògbéna nudida gbigbọnọ etọn lẹ gbọn?
3 Dile etlẹ yindọ Jehovah wẹ “Gigogán,” sọn bẹjẹeji gbọ́n wẹ e ko nọ gbògbéna nudida etọn lẹ gbọn hinhẹn yé nado tindo mahẹ to azọ́n etọn lẹ mẹ dali. (Psalm 83:18) To whenuena e dá gbẹtọvi tintan, Jehovah yí Visunnu dopo akàn etọn dogọ azọ́n lọ taidi “azọ́nwatọgan” de. (Howhinwhẹn lẹ 8:27-30; Gẹnẹsisi 1:26) Jehovah tlẹ sọ basi oylọ na angẹli olọn mẹ tọn etọn lẹ nado dọ nuhe tin to ahun yetọn mẹ gando lehe yè na zindonukọn to Ahọlu ylankan Ahabi vivasudo mẹ do to whenuena E ko magbè nado wàmọ.—1 Ahọlu lẹ 22:19-23.
4, 5. Nawẹ Jehovah nọ gbògbéna nudida gbẹtọvi tọn etọn lẹ gbọn?
4 Jehovah to gandu taidi Gigogán Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn. (Deutelonomi 3:24) E ma tindo nuhudo depope nado dewe hẹ gbẹtọvi lẹ gba. Ṣogan, e nọ whiwhẹ ede, to yẹhiadonu-liho, nado doayi yé go. Psalm-kàntọ de jihàn dọmọ: “Mẹnu wẹ taidi OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mítọn, he hẹn ede sinai to aga ji, he huwhẹ́ ede nado payi olọn po aigba po go? E ze wamọnọ tite sọn kọ́gudu mẹ.”—Psalm 113:5-8.
5 Jẹnukọnna vasudo Sọdọmi po Gọmọla po tọn, Jehovah dotoaina kanbiọ Ablaham tọn lẹ bosọ hẹn pekọwana linlẹn whẹdida dodo tọn etọn. (Gẹnẹsisi 18:23-33) Dile etlẹ yindọ Jehovah ko yọ́n kọdetọn obiọ Ablaham tọn lẹ tọn jẹnukọn, e gbọn sọwhiwhe dali dotoaina Ablaham bosọ kẹalọyi hoyijlẹdohogo etọn.
6. Etẹwẹ dekọtọn sọn gbégbigbò didohia Jehovah tọn mẹ to whenuena Habbakuk kàn kanbiọ de sè?
6 Jehovah sọ dotoaina Habbakuk ga, mẹhe kanse dọmọ: “OKLUNỌ E, nawẹ yẹn na dawhá dẹn sọ, bọ hiẹ ma na sè?” Be Jehovah pọ́n kanbiọ lọ hlan taidi avunnukundiọsọmẹ de hlan aṣẹpipa etọn wẹ ya? Lala, e pọ́n kanbiọ Habbakuk tọn lẹ hlan taidi nuhe sọgbe, podọ na enẹ tọn wutu e de lẹndai etọn hia nado fọ́n Kaldeanu lẹ dote nado hẹn whẹdida ṣẹ̀. E na jide yẹwhegán lọ dọ ‘whẹdida heyin dọdai etọn dọ ehe na wá dandan.’ (Habbakuk 1:1, 2, 5, 6, 13, 14; 2:2, 3) Gbọn nukun nujọnu tọn yíyí do pọ́n ahunmẹdunamẹnu Habbakuk tọn lẹ po gblọndo nina hlan yé po dali, Jehovah gbògbéna yẹwhegán lọ. Taidi kọdetọn de, yẹwhegán ayimajainanọ lọ hùnhomẹ bosọ lẹzun ayajẹnọ, po jidide gigọ́ po to Jiwheyẹwhe whlẹngán tọn etọn mẹ. Ehe yin didohia to owe gbọdo Habbakuk tọn he hẹn jidide mítọn lodo to Jehovah mẹ to egbehe mẹ.—Habbakuk 3:18, 19.
7. Naegbọn azọngban Pita tọn to Pẹntikọsti owhe 33 W.M. do yin nujọnu?
7 Jesu Klisti yin apajlẹ dagbe devo na sisi didohia mẹdevo lẹ. Jesu ko dọna devi etọn lẹ dọ “mẹdepope he mọ́n mi to gbẹtọ lẹ nukọn, ewọ wẹ yẹn na mọ́n to Otọ́ ṣie he tin to olọn mẹ nukọn ga.” (Matiu 10:32, 33) Ṣigba, to ozán he mẹ e yin didehia te, devi etọn lẹpo wẹ họ̀n jo e do, bọ apọsteli Pita mọ́n ẹn whla atọ̀n. (Matiu 26:34, 35, 69-75) Jesu mọnu zẹ̀ awusọhia gbonu tọn go bosọ doayi numọtolanmẹ sisosiso Pita tọn lẹ go, yèdọ lẹnvọjọ nujọnu tọn etọn. (Luku 22:61, 62) To azán 51 lẹ godo poun, Klisti doyẹyigona apọsteli he lẹnvọjọ lọ gbọn didike na e ni ze afọ devi 120 Jesu tọn lẹ tọn dai to azán Pẹntikọsti tọn gbè bosọ yí “ṣavi ahọludu” lọ tọn tintan zan dali. (Matiu 16:19; Owalọ lẹ 2:14-40) Pita yin nina dotẹnmẹ hundote de nado ‘lẹkọ bo hẹn mẹmẹsunnu etọn lẹ lodo.’—Luku 22:31-33.
Gbégbigbòna Hagbẹ Whẹndo Tọn Lẹ
8, 9. To gbégbigbòna asi etọn mẹ, nawẹ asu de sọgan hodo apajlẹ Jehovah po Jesu tọn po gbọn?
8 Asu po mẹjitọ lẹ po na wà dagbe nado hodo apajlẹ Jehovah po Jesu Klisti tọn po to aṣẹpipa heyin ninamẹ gbọn Jiwheyẹwhe dali yiyizan mẹ. Pita dotuhomẹnamẹ dọmọ: “Mọdopolọ wẹ mì asu lẹ ga, ni nọ yí nuyọnẹn do nọhẹ [asi mìtọn lẹ], mì nọ wleyẹyi hlan yọnnu lẹ, di núzinzan madogánnọ.” (1 Pita 3:7) Lẹnnupọndo núzinzan okò tọn he ma sinyẹn sọmọ de yiyizan ji, he e họnwun dọ e na yawu gbà hugan atin tọn de. Be hiẹ ma na yí sọwhiwhe daho tlala zan ya? Asu de sọgan wàmọ gbọn hihodo apajlẹ Jehovah tọn dali, yèdọ nado dotoaina linlẹn asi etọn tọn lẹ to whenuena yè to nudide basi do whẹho whẹndo tọn lẹ ji. Flin dọ Jehovah de whenu dai nado yihojlẹdohogo hẹ Ablaham. Na mapenọ-yinyin wutu, asu de sọgan gboawupo nado mọnukunnujẹ whẹho lẹ mẹ to gigọ́mẹ. Enẹwutu be e ma na yin nuyọnẹnnu na ẹn nado gbògbéna asi etọn gbọn ahundopo yíyí do lẹnnupọn do linlẹn etọn lẹ ji dali ya?
9 To aigba he ji aṣẹpipa asu tọn hẹnai sisosiso te lẹ, asu de dona hẹn do ayiha mẹ dọ asi etọn sọgan ko dù to aliglọnnamẹnu sinsinyẹn de ji nado dọ numọtolanmẹ sisosiso etọn lẹ jẹgbonu. Hodo apajlẹ aliho he mẹ Jesu Klisti yinuwa hẹ devi etọn lẹ, yèdọ apadewhe hagbẹ asi-yọyọ sọgodo tọn etọn do, to whenuena e tin to aigba ji. E wleyẹyi na yé, bo yí dogbó agbasamẹ tọn po gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ po do lẹnpọn mẹ etlẹ yin whẹpo yé do dọ nuhudo yetọn lẹ jẹgbonu. (Malku 6:31; Johanu 16:12, 13; Efesunu lẹ 5:28-30) To yidogọmẹ, yí whenu zan nado doayi nuhe asi towe to wiwà na hiẹ po whẹndo mìtọn po go, bosọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe hia to hogbe po nuyiwa lẹ po mẹ. Jehovah po Jesu po do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia, bo na pipà, bosọ dona mẹhe jẹ lẹ. (1 Ahọlu lẹ 3:10-14; Job 42:12-15; Malku 12:41-44; Johanu 12:3-8) To whenuena asu etọn ko lẹzun dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ godo, yọnnu Klistiani de to Whèzẹtẹn dọmọ: “Asu ṣie nọ saba jẹnukọnna mi na afọdide atọ̀n kavi ẹnẹ dai, bo nọ dike yẹn ni didá agbàn lẹpo. Todin e nọ hẹn saki lẹ bosọ nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na nuhe yẹn to wiwà to whégbè lẹ!” Hogbe pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nujọnu tọn sọ nọ gọalọna asi towe tlala nado tindo numọtolanmẹ nuhọakuẹ-yinyin tọn.—Howhinwhẹn 31:28.
10, 11. Etẹwẹ mẹjitọ lẹ sọgan plọn sọn apajlẹ dagbe Jehovah tọn to nuyiwa hẹ akọta atẹṣitọ Islaeli tọn mẹ?
10 To nuyiwa hẹ ovi yetọn lẹ mẹ, titengbe to whenuena nuhudo tin na wọhẹ, mẹjitọ lẹ dona hodo apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn. “OKLUNỌ sakunnu hlan Islaeli, podọ hlan Juda [pludopludo, NW]” nado lẹkọ sọn aliho ylankan yetọn lẹ ji, ṣigba yé “sinyẹn okọ̀ yetọn.” (2 Ahọlu lẹ 17:13-15) Islaelivi lẹ tlẹ sọ ‘tẹnpọn nado yí onù yetọn lẹ do klọ ẹ; bosọ yí odẹ́ yetọn do dolalo hlan ẹn.’ Mẹjitọ susu lẹ sọgan lẹndọ ovi yetọn lẹ nọ yinuwa domọ to whedelẹnu. Islaelivi lẹ “whlé Jiwheyẹwhe pọ́n” bosọ hẹn awufiẹsa wá na ẹn, bosọ hẹn ẹn gblehomẹ. Ṣogan, Jehovah “gigọ́ na lẹblanu, jo ylando yetọn na yé, e ma sọ hù yé sudo.”—Psalm 78:36-41.
11 Jehovah tlẹ sọ vẹvẹna Islaelivi lẹ dọmọ: “Wá dinvie, na mí ni lẹnnu dopọ; eyin ylando mìtọn bia, yé na wé taidi kẹnsu, eyin yé divẹẹ taidi alaali, yé na taidi sékànfun.” (Isaia 1:18) Dile etlẹ yindọ e mayin Jehovah wẹ ṣinuwa, e basi oylọ na akọta atẹṣitọ lọ nado wá nado didẹ̀ whẹho lẹ. Apajlẹ dagbe nankọtọn die na mẹjitọ lẹ nado hodo to nuyiwa hẹ ovi yetọn lẹ mẹ! To whenuena ninọmẹ lọ biọ domọ, doyẹyigona yé gbọn todidoaina adà whẹho lọ tọn yetọn dali, bosọ yihojlẹdohogo hẹ yé na nuhewutu yé dona diọ.
12. (a) Naegbọn mí dona dapana gbégbigbò na ovi mítọn lẹ hugan Jehovah? (b) Etẹwẹ yin bibiọ eyin mí na na sisi yẹyi ovi mítọn lẹ tọn to whenuena yè to wiwọhẹ yé?
12 Nugbo wẹ dọ, ovi lẹ nọ tindo nuhudo ayinamẹ sinsinyẹn tọn to whedelẹnu. Mẹjitọ lẹ ma na jlo na taidi Eli, mẹhe ‘gbògbéna visunnu etọn lẹ hugan Jehovah gba.’ (1 Samuel 2:29) Etomọṣo, jọja lẹ dona mọ mẹwhinwhàn owanyinọ he tin to godo na vọjlado lọ. Yé dona penugo nado mọnukunnujẹemẹ dọ mẹjitọ yetọn lẹ yiwanna yé. Paulu dotuhomẹna otọ́ lẹ dọmọ: “Mì ma nọ hẹn homẹgblena ovi mìtọn lẹ blo, ṣigba mì nọ pọ́n yé go whẹ́n to mẹplọnlọ po mẹjlọdote apọ̀nmẹ tọn Jehovah tọn po mẹ.” (Efesunu lẹ 6:4, NW ) To whenuena aṣẹpipa mẹjitọ tọn ko yin alọkẹyi, nuagokun lọ tofi wẹ nuhudo otọ́ lọ tọn nado na sisi yẹyi ovi lẹ tọn e mayin nado hẹn homẹgblena yé gbọn fifiẹ zẹjlẹgo etọn dali gba. Mọwẹ, yíyí yẹyi ovi lẹ tọn do lẹnpọn mẹ biọ ojlẹ po vivẹnudido po to adà mẹjitọ lẹ tọn mẹ, ṣigba sinsẹ́n mọwiwà tọn lẹ sọgbe hẹ avọ́sinsan lọ lẹ.
13. Etẹwẹ yin pọndohlan Biblu tọn gando mẹhomẹ lẹ go to whẹndo de mẹ?
13 Gbégbigbò didohia hlan hagbẹ whẹndo tọn lẹ zẹ̀ yẹyididogona asi po ovi mẹtọn lẹ po go. “To whenuena hiẹ poyọnho, setonuna ovi towe lẹ,” wẹ oló Japon tọn de dọ. Nuhe dọ oló enẹ te wẹ yindọ mẹjitọ mẹhomẹ lẹ dona dapana aṣẹpipa mẹjitọ tọn yetọn yiyizan zẹjlẹgo podọ dona nọ doayi nuhe ovi yetọn he ko whẹ́n mẹho lẹ dọ lẹ go. To whenuena e yin nuhe sọgbe hẹ Owe-wiwe na mẹjitọ lẹ nado gbògbéna ovi yetọn lẹ gbọn todidoaina yé dali, ovi lẹ ma dona do walọ sisi matindo tọn hia hlan hagbẹ mẹhomẹ whẹndo lọ tọn lẹ gba. “A . . . vlẹ onọ̀ towe, whenuena e poyọnho blo,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 23:22 dọ. Ahọlu Sọlọmọni nọgbẹ̀ sọgbe hẹ howhinwhẹn ehe bosọ gbògbéna onọ̀ etọn to whenuena onọ̀ lọ dọnsẹpọ ẹ nado basi obiọ de. Sọlọmọni dike ofìn de ni yin zizedai to adusiwhé ofìn etọn tọn bosọ dotoaina nuhe onọ̀ yọnhonọ etọn, yèdọ Bati-ṣeba, tindo nado dọ.—1 Ahọlu lẹ 2:19, 20.
14. Nawẹ mí sọgan gbògbéna hagbẹ mẹhomẹ agun lọ tọn lẹ gbọn?
14 To whẹndo gbigbọmẹ tọn he dlẹnkan mítọn mẹ, mí tin to ninọmẹ dagbe de mẹ nado ‘yin nukọntọ’ to gbégbigbò didohia hagbẹ mẹhomẹ agun lọ tọn lẹ mẹ. (Lomunu lẹ 12:10) Yé sọgan gọ̀n ma penugo nado wà nususu dile yé nọ wà do to azán he wayi lẹ mẹ, podọ enẹ sọgan hẹn yé jẹflumẹ. (Yẹwhehodọtọ 12:1-7) Kunnudetọ yiamisisadode yọnhonọ de heyin ginglọndo akánma ji to dotowhé nukunpedomẹgo tọn de mẹ do flumẹjijẹ mọnkọtọn hia to ojlẹ de mẹ wayi dọmọ: “Yẹn to jejeji nado kú na yẹn nido lẹkọ do azọ́nwiwa mẹ.” Na mẹhomẹ mọnkọtọn lẹ, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po gbégbigbò he jẹ po didohia mítọn sọgan gọalọ. Islaelivi lẹ yin gbedena dọmọ: “Hiẹ na fọ́n ṣite to ota owhànọ lọ nukọn, bo gbògbéna nukunmẹ omẹ yọnhonọ lọ tọn.” (Levitiku 19:32) Do mẹtọnhopọn hia gbọn hinhẹn mẹhomẹ lẹ tindo numọtolanmẹ lọ dọ yè tindo nuhudo yetọn bosọ yọ́n pinpẹn yetọn dali. ‘Finfọ́n ṣite’ sọgan bẹ aisinsin nado dotoai dile yé to nuhe yé wadotana to owhe susu lẹ die wayi dọ hẹn. Enẹ na doyẹyigona mẹhomẹ lẹ bosọ hẹn gbẹzan gbigbọmẹ tọn mílọsu tọn yin alenọ.
‘Mì Yin Nukọntọ to Gbégbigbò Didohia Mẹ’
15. Etẹwẹ mẹho lẹ sọgan wà nado doyẹyigona hagbẹ agun lọ tọn lẹ?
15 Hagbẹ agun tọn lẹ nọ tindo nukọnyiyi to whenuena mẹho lẹ ze apajlẹ dagbe dai na yé. (1 Pita 5:2, 3) Mahopọnna todohukanji he ján yetọn, mẹho mẹtọnhopọntọ lẹ nọ ze afọdide tintan nado dọnsẹpọ jọja lẹ, tatọ́ whẹndo tọn lẹ, onọ̀ godoponọ lẹ, whési lẹ, po mẹhomẹ lẹ po, vlavo yé to nukọnpan nuhahun lẹ kavi lala. Mẹho lẹ nọ dotoaina nuhe hagbẹ agun lọ tọn lẹ tindo nado dọ bosọ nọ pà yé na nuhe yé penugo nado wà lẹ. Mẹho ayidonugotọ de he nọ dọ hogbe pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn lẹ gando nuhe mẹmẹsunnu de kavi mẹmẹyọnnu de wà go to apajlẹ Jehovah tọn hodo, mẹhe yọ́n pinpẹn nudida aigba ji tọn etọn lẹ tọn.
16. Naegbọn mí dona pọ́n mẹho lẹ hlan taidi mẹhe jẹna gbégbigbò to pọmẹ hẹ mẹdevo lẹ to agun lọ mẹ?
16 Gbọn apajlẹ Jehovah tọn hihodo dali, mẹho lẹ nọ ze apajlẹ dagbe de dai to tudohomẹnamẹ Paulu tọn yiyizan mẹ dọmọ: “To owanyi mẹmẹsunnu tọn mẹ mì tindo awuvẹmẹ hlan ode awetọ. To gbégbigbò didohia ode awetọ mẹ mì yin nukọntọ.” (Lomunu lẹ 12:10, NW ) Ehe sọgan yin nuhe sinyẹnawu tlala na mẹho he nọ nọ̀ otò he mẹ aṣa he nọ do vogbingbọn hia to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn yin nuhe gbayipe te lẹ mẹ. Di apajlẹ, to otò Whèzẹtẹn tọn dopo mẹ, hogbe awe wẹ tin na “mẹmẹsunnu,” dopo nọ do yẹyidogonamẹ hia bọ awetọ yin to paa mẹ. Kakajẹ agọe, hagbẹ agun tọn lẹ nọ ylọ mẹho lẹ po mẹhe yin mẹhomẹ lẹ po to hogbe he nọ doyẹyigonamẹ tọn lọ mẹ, bo nọ yí hogbe paa tọn lọ zan na mẹdevo lẹ. Ṣigba, yé yin tulina nado yí hogbe paa tọn lọ zan to ojlẹ lẹpo mẹ na, dile Jesu dọna hodotọ etọn lẹ do, “mẹmẹsunnu wẹ mì omẹ pó.” (Matiu 23:8) Dile etlẹ sọgan yindọ vogbingbọn lọ ma họnwun sọmọ to otò devo lẹ mẹ, mímẹpo tindo nuhudo nado yọ́n ayilinlẹn gbẹtọvi tọn nado do vogbingbọn hia to hagbẹ mẹ.—Jakobu 2:4.
17. (a) Naegbọn mẹho lẹ dona yọ́n dọnsẹpọ? (b) To aliho tẹlẹ mẹ wẹ mẹho lẹ sọgan hodo apajlẹ Jehovah tọn to nuyiwa hẹ hagbẹ agun lọ tọn lẹ te?
17 Nugbo wẹ dọ, Paulu na tuli mí nado yinuwa hẹ mẹho delẹ taidi mẹhe jẹna ‘gbégbigbò whlaawe,’ ṣigba yé gbẹsọ yin mẹmẹsunnu lẹ. (1 Timoti 5:17) Eyin mí penugo nado ‘dọnsẹpọ ofìn nukundagbe majẹhẹ Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn po mẹdekannujẹ hodidọ tọn po,’ be mí ma dona penugo nado dọnsẹpọ mẹho, he dona hodo apajlẹ Jehovah tọn lẹ ya? (Heblu lẹ 4:16; Efesunu lẹ 5:1) Nugopọntọ lẹ sọgan jlẹ yinyọ́n dọnsẹpọ yetọn pọ́n gbọn nulinlẹnpọndo lehe mẹdevo lẹ nọ saba wá yé dè do nado dín ayinamẹ kavi dọ linlẹn yetọn lẹ dali. Plọn nupinplọn de sọn aliho he mẹ Jehovah nọ hẹn mẹdevo lẹ nado tindo mahẹ to azọ́n etọn lẹ mẹ do mẹ. E nọ doyẹyigona mẹdevo lẹ gbọn azọngban lẹ dide na yé dali. Yèdọ eyin ayinamẹ delẹ heyin nina gbọn Kunnudetọ devo lẹ dali tlẹ sọgan taidi nuhe ma yọ́n-na-yizan, mẹho lẹ dona yọ́n nuhọakuẹ ahunmẹdunamẹ heyin didohia tọn. Flin lehe Jehovah yinuwa hẹ kanbiọ dodinnanu Ablaham tọn lẹ po awhágbe ayimajai Habbakuk tọn lẹ po do.
18. Nawẹ mẹho lẹ sọgan hodo apajlẹ Jehovah tọn to vọjlado bibasi na mẹhe tindo nuhudo alọgọ tọn lẹ gbọn?
18 Klistiani hatọ delẹ tindo nuhudo vọjlado basinamẹ tọn. (Galatianu lẹ 6:1) Etomọṣo, yé yin nuhọakuẹ to nukun Jehovah tọn lẹ mẹ, yèdọ jẹna yinyin nuyiwa hẹ to yẹyi mẹ. “To whenuena mẹhe to ayinamẹ namẹ de yinuwa hẹ mi po sisi po, yẹn nọ vò nado dọnsẹpọ ẹ,” wẹ Kunnudetọ dopo dọ. Suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ kẹalọyi ayinamẹ ganji to whenuena yé yin nuyiwa hẹ to yẹyi mẹ. E sọgan biọ whenu susu, ṣigba sisè nuhe mẹhe ko ṣìafọ ze lẹ tindo nado dọ nọ hẹn ẹn bọawu na yé nado kẹalọyi ayinamẹ depope he nuhudo etọn tin. Hẹn do ayiha mẹ dọ Jehovah yihojlẹdohogo hẹ Islaelivi lẹ whla susu na awuvẹmẹ tintindo hlan yé wutu. (2 Otannugbo lẹ 36:15; Titu 3:2) Ayinamẹ heyin nina to numọtolanmẹ po awuvẹmẹ po mẹ na yinuwa do ahun mẹhe tindo nuhudo yetọn lẹ tọn ji.—Howhinwhẹn lẹ 17:17; Filippinu lẹ 2:2, 3; 1 Pita 3:8.
19. Nawẹ mí dona nọ pọ́n mẹhe ma yise kẹdẹdile Klistiani lẹ wà do hlan gbọn?
19 Gbégbigbò didohia hlan mẹdevo lẹ mítọn dlẹnkan jẹ mẹhe sọgan tin to hukan ji nado lẹzun mẹmẹsunnu gbigbọmẹ tọn mítọn to sọgodo lẹ dè. Omẹ mọnkọtọn lẹ sọgan whleawu to alọkikẹyi owẹ̀n mítọn mẹ todin, ṣigba mí gbẹsọ dona whèsọ po yé po bosọ yọ́n yẹyi yetọn taidi gbẹtọvi lẹ. Jehovah “ma jlo dọ mẹdepope ni dọ̀n, adavo dọ omẹ popo ni wá lẹnvọjọ kọ̀n.” (2 Pita 3:9) Be mí ma dona tindo pọndohlan Jehovah tọn ya? To nulinlẹnpọndo gbẹtọ lẹ ji to paa mẹ, mí sọgan wleawuna aliho lọ na kunnudide de nina eyin mí nọ tẹnpọn to whepoponu nado yin kọmẹnu dagbe. Na nugbo tọn, mí nọ joagọ sọn wunmẹ gbẹdohẹmẹ he sọgan bẹ awugblenamẹ gbigbọmẹ tọn lẹ hẹn kọ̀n. (1 Kọlintinu lẹ 15:33) Ṣogan, mí nọ do ‘homẹdagbe gbẹtọvi tọn’ hia, bo ma na gbẹwanna mẹhe ma yise dile míwlẹ wà do lẹ.—Owalọ lẹ 27:3.
20. Etẹwẹ apajlẹ Jehovah po Jesu Klisti tọn po dona whàn mí nado wà?
20 Mọwẹ, Jehovah po Jesu Klisti po nọ pọ́n dopodopo mítọn hlan taidi mẹhe jẹna sisi. Na mí ni nọ flin lehe yé yinuwa gbọn bosọ yin nukọntọ to gbégbigbò didohia hlan ode awetọ to aliho dopolọ mẹ to whepoponu. Podọ na mí ni hẹn hogbe Oklunọ mítọn Jesu Klisti tọn lẹ do ayiha mẹ whepoponu dọmọ: “Mẹmẹsunnu wẹ mì omẹ pó.”—Matiu 23:8.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ hiẹ dona nọ pọ́n sinsẹ̀n-basitọ hatọ lẹ hlan gbọn?
• Nawẹ apajlẹ Jehovah po Jesu tọn po whàn we nado gbògbéna mẹdevo lẹ gbọn?
• Nawẹ asu lẹ po mẹjitọ lẹ po sọgan gbògbéna mẹdevo lẹ gbọn?
• Pinpọn Klistiani hatọ lẹ hlan taidi mẹmẹsunnu yetọn lẹ na whàn mẹho lẹ nado yinuwa to aliho tẹ mẹ?
[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]
[Yẹdide to weda 18]
Gbògbéna asi towe gbọn hogbe pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn lẹ dali
[Yẹdide to weda 18]
Doyẹyigona ovi towe lẹ gbọn todidoaina yé dali
[Yẹdide to weda 18]
Yinuwa hẹ hagbẹ agun lọ tọn lẹ to yẹyi mẹ