Okún Nugbo Ahọluduta Tọn lẹ Didó
Okún Nugbo Ahọluduta Tọn lẹ Didó
“Donú towe to afọnnu fuu, podọ to whèjai a hẹn alọ towe dote blo.”—YẸWHEHODỌTỌ 11:6.
1. To linlẹn tẹmẹ wẹ Klistiani lẹ to okún dó te to egbehe?
GLELILẸ yí azọngban titengbe de wà to lẹdo Heblu hohowhenu tọn mẹ. Enẹwutu wẹ Jesu, mẹhe gbẹzan etọn blebu taidi gbẹtọvi de yin yiyizan to Aigba Pagbe tọn lọ ji, dọ̀n hogbe glelilẹ tọn lẹ biọ oló etọn lẹ mẹ. Di apajlẹ, e yí yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn didọ jlẹdo okún didó go. (Matiu 13:1-9, 18-23; Luku 8:5-15) Kakajẹ egbehe, vlavo mí nọ nọ̀ lẹdo glelilẹ tọn mẹ kavi lala, okún gbigbọmẹ tọn didó to aliho ehe mẹ yin azọ́n titengbe hugan lọ he Klistiani lẹ nọ wà.
2. Nawẹ azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn yin nujọnu sọ, podọ etẹlẹ wẹ yin onú delẹ he to yinyin wiwà to egbehe nado hẹn ẹn di?
2 Lẹblanulọkẹyi daho de wẹ e yin nado tindo mahẹ to nugbo Biblu tọn didó mẹ to ojlẹ opodo tọn ehe mẹ. Lomunu lẹ 10:14, 15 basi zẹẹmẹ nujọnu-yinyin azọ́n ehe tọn ganji dọmọ: “Podọ nawẹ yé na sè do matin yẹwhehodọtọ? Nawẹ yé na dọyẹwheho do, adavo yé yin didohlan? dile yè wlan ẹn dọ, Nawẹ afọ yé he dọyẹwheho wẹndagbe jijọho tọn, bosọ hẹn owẹ̀n dagbe onú dagbe lẹ tọn wá yọnwhanpẹ sọ!” E ma ko yin onú titengbe hugan sọmọ pọ́n gbede nado zindonukọn po walọ nujikudo tọn po to hinhẹn azọ́ndenamẹ he Jiwheyẹwhe namẹ ehe di mẹ. Na whẹwhinwhẹ́n enẹ wutu Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ hẹn alọnu ján mlẹnmlẹn to didetọ́n po mimá Biblu gọna alọgọnamẹnu oplọn-Biblu tọn lẹ po to ogbè 340 lẹ mẹ. Awuwiwlena azọ́nwanu ehelẹ biọ mẹdezejotọ hugan 18 000 to tatọ́-tẹnnọ yetọn podọ to wekantẹn alahọ tọn lẹ mẹ to aigba voovo lẹ ji. Podọ diblayi Kunnudetọ livi ṣidopo wẹ nọ tindo mahẹ to owe Biblu tọn ehelẹ mimá mẹ lẹdo aihọn pé.
3. Etẹwẹ to yinyin wiwadotana gbọn nugbo Ahọluduta tọn didó gblamẹ?
3 Etẹwẹ yin sinsẹ́n azọ́n sinsinyẹn ehe tọn? Taidile e te do to azán fliflimẹ sinsẹ̀n Klistiani tọn mẹ, mẹsusu lẹ to egbehe to alọkẹyi nugbo lọ. (Owalọ lẹ 2:41, 46, 47) Ṣigba, dehe yin nujọnu hugan sọha daho wẹnlatọ yọyọ he yin bibaptizi Ahọluduta lọ tọn lẹ wẹ yin nugbo lọ dọ kunnudide daho ehe yidogọna klandowiwe oyín Jehovah tọn po whẹsuna ewọ po taidi Jiwheyẹwhe nugbo dopo lọ. (Matiu 6:9) Yinukọn dogọ, oyọnẹn Ohó Jiwheyẹwhe tọn to hinhẹn gbẹzan mẹsusu lẹ tọn pọnte bo sọgan dekọtọn do whlẹngán yetọn mẹ.—Owalọ lẹ 13:47.
4. Jẹ obá tẹmẹ wẹ apọsteli lẹ yin ahunmẹduna gando mẹhe yé dọyẹwheho na lẹ go?
4 Apọsteli lẹ yọ́n nujọnu-yinyin ogbẹ̀-namẹ wẹndagbe lọ tọn to gigọ́mẹ, podọ yé nọ tindo numọtolanmẹ sisosiso na mẹhe yé nọ dọyẹwheho na lẹ. Ehe họnwun sọn ohó apọsteli Paulu tọn lẹ mẹ, to whenuena e wlan dọmọ: “Míwlẹ to homẹdagbe basi do mì go, mí sọ jlo nado yí na mì, e ma yin wẹndagbe Jiwheyẹwhe tọn kẹdẹ gba, ṣigba gbigbọ mílọsu tọn ga, na mìwlẹ lẹzun mẹyiwanna hlan mí wutu.” (1 Tẹsalonikanu lẹ 2:8) To ahunmẹdunamẹ nujọnu tọn mọnkọtọn didohia na gbẹtọ lẹ mẹ, Paulu gọna apọsteli devo lẹ to apajlẹ Jesu po angẹli olọn mẹ tọn lẹ po tọn hodo, mẹhe to mahẹ tlala tindo to azọ́n ogbẹ̀-whlẹngán tọn ehe mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna azọngban nujọnu tọn he devizọnwatọ olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn ehelẹ nọ yiwà to nugbo Ahọluduta tọn didó mẹ, podọ mì gbọ mí ni pọ́n lehe apajlẹ yetọn nọ na tuli mí nado hẹn azọngban mítọn di do.
Jesu—Didótọ Nugbo Ahọluduta lọ Tọn
5. To azọ́n tẹmẹ wẹ Jesu hẹn alọnu ede tọn ján te hugan to whenuena e tin to aigba ji?
5 Jesu, dawe pipé lọ, tindo huhlọn nado wleawuna onú dagbe susu to agbasa-liho na gbẹtọ ojlẹ etọn mẹ tọn lẹ. Di apajlẹ, e sọgan ko didẹ̀ nukunnumamọjẹnumẹ amasinzọ́nwiwa tọn susu he tin to azán etọn gbè lẹ, kavi e sọgan ko hẹn nukunnumọjẹnumẹ gbẹtọvi lẹ tọn yinukọn dogọ to lẹnunnuyọnẹn devo lẹ mẹ. Ṣogan, e hẹn ẹn họnwun to bẹjẹeji lizọnyizọn etọn tọn dọ azọ́ndenamẹ etọn wẹ yin yẹwheho wẹndagbe tọn didọ. (Luku 4:17-21) Podọ sẹpọ vivọnu lizọnyizọn etọn tọn, e basi zẹẹmẹ dọmọ: “Hlan opodo he wẹ yè ko do ji mi, podọ hlan opodo he wẹ yẹn do wá aihọn mẹ, na yẹn nido dekunnu hlan nugbo lọ.” (Johanu 18:37) Enẹwutu e hẹn alọnu ede tọn ján po okún nugbo Ahọluduta tọn didó po. Nupinplọn mẹhe tin to ogbẹ̀ to ojlẹ etọn mẹ lẹ gando Jiwheyẹwhe po lẹndai Etọn lẹ po go wẹ yin nujọnu hugan mẹpinplọn devo depope he Jesu sọgan ko na yé.—Lomunu lẹ 11:33-36.
6, 7. (a) Gbemima ayidego tọn tẹwẹ Jesu basi jẹnukọnna olọn mẹ yìyì etọn, podọ nawẹ e to hinhẹn ẹn di gbọn? (b) Nawẹ walọyizan Jesu tọn dohlan azọ́n yẹwhehodidọ tọn yinuwa do hiẹ lọsu na dewetiti ji gbọn?
6 Jesu basi alọdlẹndonu mayin tlọlọ hlan ede taidi nugbo Ahọluduta tọn Dótọ. (Johanu 4:35-38) E vúnvún okún wẹndagbe lọ tọn to dotẹnmẹ hundote lẹpo mẹ. Etlẹ yin to whenuena e tin to kúdonu to pòtin ji, e lá wẹndagbe gando paladisi aigba ji sọgodo tọn de go. (Luku 23:43) Humọ, ahunmẹdunamẹnu sisosiso etọn dọ wẹndagbe lọ ni yin yẹwheho etọn dọ ma wá opodo to okú etọn whenu to yatin ji gba. Jẹnukọnna olọn mẹ yìyì etọn, e degbena apọsteli lẹ nado zindonukọn to okún nugbo Ahọluduta tọn lẹ didó mẹ podọ nado basi devi lẹ. Enẹgodo Jesu do opagbe ayidego tọn de. E dọmọ: “Pọ́n, yẹn tin to mì dè to whepoponu, kakajẹ opodo aihọn tọn.”—Matiu 28:19, 20.
7 Po hogbe ehelẹ po Jesu magbè nado nọgodona, deanana, bosọ basi-hihọ́na azọ́n yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọ “to whepoponu kakajẹ opodo aihọn tọn.” Kakajẹ azán mítọn gbè, Jesu zindonukọn nado to ojlo mẹdetiti tọn de tindo to azọ́n wẹndagbe-jijlá tọn mẹ. Ewọ wẹ yin Nukọntọ mítọn, he to nukunpedo nugbo Ahọluduta tọn didó go. (Matiu 23:10) Taidi Tatọ́ agun Klistiani tọn, ewọ tindo azọngban to Jehovah nukọn na azọ́n lẹdo aihọn pé ehe.—Efesunu lẹ 1:22, 23; Kọlọsinu lẹ 1:18.
Angẹli lẹ Lá Owẹ̀n Onú Dagbe Tọn Lẹ
8, 9. (a) Nawẹ angẹli lẹ ko do ojlo nujọnu tọn hia to whẹho gbẹtọvi lẹ tọn mẹ gbọn? (b) To linlẹn tẹmẹ wẹ e sọgan yin didọ te dọ míwlẹ yin nupinpọn aihundatẹn tọn de na angẹli lẹ?
8 To whenuena Jehovah dá aigba, angẹli lẹ “to hànji dopọ . . . [bo do] abóbó na homẹhun.” (Job 38:4-7) Sọn whenẹnu gbọ́n, nudida olọn mẹ tọn ehelẹ ko do ojlo vẹkuvẹku hia to whẹho gbẹtọvi tọn lẹ mẹ. Jehovah ko yí yé zan nado lá nulila sọn olọn mẹ wá lẹ hlan gbẹtọvi lẹ. (Psalm 103:20) Ehe na titengbe tọn yin nugbo to kọndopọmẹ hẹ wẹndagbe lọ hinhẹn gbayipe to azán mítọn gbè. To osọhia heyin nina ẹn mẹ, apọsteli Johanu mọ “angẹli . . . de to zinzlọn to olọn ṣẹnṣẹn” he tindo “wẹndagbe madopodo de to alọ mẹ, nado dọyẹwheho hlan yé he tin to aigba ji lẹ, hlan akọta lẹpo, hlan hẹnnu lẹpo, hlan ogbè lẹpo, hlan gbẹtọ lẹpo, bo to didọ to ogbè lele mẹ, dọmọ, Mì dibusi Jiwheyẹwhe, bosọ na gigo e; na whẹdida whenu etọn wá.”—Osọhia 14:6, 7.
9 Biblu dlẹnalọdo angẹli lẹ taidi “gbigbọ devizọnwiwa tọn, he yè dohlan nado wadevizọn na yé he na yin whédutọ whlẹngán tọn lẹ.” (Heblu lẹ 1:14) Dile angẹli lẹ to azọ́ndenamẹ yetọn lẹ hẹndi po jejeji-ninọ po, yé tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado doayi míwlẹ po azọ́n mítọn po go. Taidi to oplò aihundatẹn he tin to gbangba taun de ji, mí to azọ́n mítọn hẹndi to mẹplidopọ olọn mẹ tọn de nukọn. (1 Kọlintinu lẹ 4:9) Lehe e hẹnmẹ lẹnnupọn bosọ yin awuvivinu do sọ dọ mí ma to azọ́nwa míde ṣokẹdẹ taidi nugbo Ahọluduta tọn dótọ lẹ gba!
Mí Nọ Hẹn Azọngban Mítọn Di po Jejeji-Ninọ Po
10. Nawẹ ayinamẹ yọn-na-yizan he tin to Yẹwhehodọtọ 11:6 mẹ sọgan yin yiyizan na azọ́n wẹndagbe-jijlá tọn mítọn gbọn?
10 Naegbọn Jesu po angẹli lẹ po do tindo ojlo to azọ́n mítọn mẹ sọmọ? Jesu na whẹwhinwhẹ́n dopo to whenuena e dọmọ: “Yẹn dọ hlan mì, . . . ayajijẹ tin to angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ nukọn to ylandonọ dopo he vọjọ ji.” (Luku 15:10) Mí lọsu lẹ nọ má ojlo nujọnu tọn enẹ to gbẹtọ lẹ mẹ. Enẹwutu, mí nọ wà nuhe go mí pé nado hẹn okún nugbo Ahọluduta tọn gbayipe to filẹpo. Ohó Yẹwhehodọtọ 11:6 tọn lẹ sọgan yin yiyizan gando azọ́n mítọn go. Biblu dotuhomẹna mí to finẹ dọmọ: “Donú towe to afọnnu-fuu, podọ to whèjai a hẹn alọ towe dote blo: na hiẹ ma yọ́n ehe na wà dagbe, ehe kavi dọ́ntọn, kavi eyin yé omẹ awe lẹ na yọ́n do zẹ́nzẹ́n.” Po alọkẹyi po, na omẹ dopo he kẹalọyi owẹ̀n mítọn lẹ kanweko susu kavi yèdọ fọtọ́n susu lẹ sọgan tin he gbẹ́ ẹ dai. Ṣigba taidi angẹli lẹ, mí nọ jaya to whenuena etlẹ yin “ylandonọ dopo” kẹalọyi owẹ̀n whlẹngán tọn lọ.
11. Nawẹ yizan owe sinai do Biblu ji lẹ tọn sọgan yin kọdetọn dagbenọ sọ?
11 Yẹwheho wẹndagbe tọn didọ bẹ nususu hẹn. Alọgọ nujọnu tọn dopo to azọ́n ehe mẹ wẹ zinjẹgbonu sinai do Biblu ji he nọ yin yiyizan gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali. To whẹho delẹ mẹ, owe ehelẹ sọ taidi okún lẹ he yin vúnvúnpe to filẹpo ga. Mí ma yọ́n fie yé sọgan tindo kọdetọn te lẹ gba. To whedelẹnu owe de sọgan yì sọn mẹde dè jẹ mẹdevo dè whẹpo mẹde nido hia ẹ. Jesu po angẹli lẹ po tlẹ sọgan deanana nujijọ lẹ to ninọmẹ delẹ mẹ nado hẹn ehe yin wiwà na alemọyi omẹ ahunjijlọnọ lẹ tọn. Gbadopọnna numimọ delẹ he basi dohia lehe Jehovah sọgan wazọ́n to aliho he mayin nukun etọn do mẹ po kọdetọn jiawu lẹ po to owe he ko yin jijodo na gbẹtọ lẹ yiyizan mẹ.
Azọ́n Jiwheyẹwhe Nugbo lọ Tọn
12. Nawẹ linlinnamẹwe hoho de yinuwa to alọgigọna whẹndo dopo nado wá yọ́n Jehovah mẹ gbọn?
12 To 1953, Robert, Lila, po ovi yetọn lẹ po sẹtẹn sọn tòdaho de mẹ yì ohọ̀ ogle mẹ tọn hoho de mẹ to gbétatò Pennsylvanie, États-Unis tọn mẹ. Ojlẹ vude to tẹnsisẹ yì finẹ godo, Robert magbe nado basi awulẹ-pá de do pèkán petlezìn tọn heyin ginglọn de glọ. To whenuena e ko bẹ owhlẹ̀ susu sẹ̀ godo, e mọ dọ to adó lọ godo, oṣọ̀n lẹ ko dọ̀n wema vúnvún lẹ, azín-flo lẹ, po onú gbigble devo lẹ po yì finẹ. To finẹ, to ṣẹnṣẹn yetọn, wẹ vọkan linlinnamẹwe L’Âge d’Or tọn de tin te. Robert na taun tọn tindo ojlo to hosọ de mẹ do hogo ovi lẹ go pinpọn whẹ́n tọn ji. Anademẹ họnwun sinai do Biblu ji heyin ninamẹ to linlinnamẹwe lọ mẹ, yinuwa do ewọ ji sọmọ bọ e dọna Lila dọ yé na kọnawudopọ hẹ “sinsẹ̀n L’Âge d’Or tọn.” To osẹ kleun delẹ gblamẹ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wá ohọ̀n yetọn ji, ṣigba Robert dọ na yé dọ “sinsẹ̀n L’Âge d’Or tọn” mẹ kẹdẹ wẹ whẹndo lọ tindo ojlo te. Kunnudetọ lọ lẹ basi zẹẹmẹ dọ L’Âge d’Or ko tindo hosọ yọyọ de todin, Réveillez-vous! Robert po Lila po jẹ Biblu plọn ji to gbesisọmẹ hẹ Kunnudetọ lẹ, podọ to godo mẹ yé yin bibaptizi. To godo mẹ, yé dó okún nugbo tọn lẹ do ovi yetọn lẹ mẹ bosọ gbẹ̀n susugege. To egbehe, hugan hagbẹ 20 whẹndo ehe tọn, he mẹ ovi ṣinawe Robert po Lila po tọn lẹpo tin te, yin devizọnwatọ he ko yí baptẹm Jehovah Jiwheyẹwhe tọn.
13. Etẹwẹ whàn asu po asi po de to Porto Rico nado wleawuna ojlo de to Biblu mẹ?
13 Nudi owhe 40 die wayi, William po Ada po, asu po asi po de sọn Porto Rico, ma tindo ojlo depope to Biblu pinplọn mẹ gba. Whedepopenu he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ húhú ohọ̀n yetọn, asu po asi po lọ nọ wànu taidi dọ yé ma tin to whégbè. To gbèdopo William dla fie onú hoho lẹ nọ yin vivọsà te de pọ́n nado họ̀ nuyizan de he e tindo nuhudo etọn nado basi vọjlado de to whégbè. Dile e to tintọ́nsọn finẹ, e doayi owe he tindo apà sinmẹ-koklojo tọn de go he tin to agbá daho he mẹ dihonú lẹ nọ yin bibẹ do de mẹ. Owe Religion wẹ, yèdọ owe de heyin zinzinjẹgbonu gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali yigodo jẹ 1940. William hẹn owe lọ yì whégbè bo yin homẹhunnọ nado hia gando vogbingbọn he tin to sinsẹ̀n lalo po nugbo po ṣẹnṣẹn mẹ go. Whedevonu he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ basi dlapọn, William po Ada po dotoaina owẹ̀n yetọn po homẹhunhun po bosọ bẹ oplọn Biblu tọn jẹeji hẹ yé. To osun delẹ godo yé yin bibaptizi to Plidopọ Akọjọpli Ojlo sọn Olọn mẹ Wá tọn ji to 1958. Sọn whenẹnu gbọ́n, yé ko gọalọna gbẹtọ hugan 50 nado lẹzun apadewhe mẹmẹsunnu-yinyin Klistiani tọn mítọn.
14. Dile e yin didohia gbọn numimọ de dali do, yọnbasi tẹwẹ owe sinai do Biblu ji mítọn lẹ tindo?
14 Owhe 11 mẹvi poun wẹ Karl yin bosọ yin kanylantọ jẹ obá de mẹ. E nọ taidi na ẹn dọ ewọ nọ to tukla mẹ biọ to whepoponu. Otọ́ etọn, heyin yẹwhehodọtọ Méthodiste Allemagne-nu de, ko plọn ẹn dọ gbẹtọ ylankan lẹ nọ yin fifiọ to zòmẹ to okú godo. Enẹwutu Karl nọ dibu tlala na zòmẹ. To gbèdopo to 1917, Karl mọ oylọ-basinamẹwe de to tòhomẹ-liho ji bosọ ze e|. Dile e hia ẹ, nukun etọn yawu lẹhlan kanbiọ lọ ji dọmọ: “Etẹwẹ zòmẹ yin?” Wema lọ yin oylọ-basinamẹ de wá hodidọ gbangba tọn de do hosọ zòmẹ tọn ji, he yin tito-basina gbọn Biblu Plọntọ lẹ dali, heyin yinyọnẹn to egbehe taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To nudi owhe dopo godo, to adà voovo oplọn Biblu tọn lẹ godo, Karl yin bibaptizi, bo gbọnmọ dali lẹzun dopo to Biblu Plọntọ lẹ mẹ. To 1925 e yin oylọ-basina nado wazọ́n to tatọ́-tẹnnọ aihọn tọn heyin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn—fie e gbẹsọ to sinsẹ̀nzọnwà te. Yanwle Klistiani tọn de na nuhe hugan owhe kanwe bẹjẹeji po wema alà dopo po to tòhomẹ-liho ji.
15. Etẹwẹ Jehovah sọgan wà, dile e mọ dọ e jẹ do?
15 Na nugbo tọn, e zẹ̀ nugopipe gbẹtọ tọn go nado magbe eyin podọ obá he mẹ angẹli lẹ to mahẹ tindo tlọlọ to numimọ ehelẹ mẹ jẹ tọn. Etomọṣo, mí ma dona tindo ayihaawe dọ Jesu po angẹli lẹ po yí adà tangan de wà to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ podọ dọ Jehovah sọgan deanana whẹho lẹ dile e mọ dọ e jẹ do. Numimọ ehelẹ po susu mọnkọtọn lẹ po basi dohia yọnbasi lọ tọn na dagbe he owe mítọn sọgan wà to whenuena mí ko do yé gbonu godo.
Mí Ko Yin Adọkun de Zedo Alọmẹ Na
16. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn ohó 2 Kọlintinu lẹ 4:7 tọn lẹ mẹ?
16 Apọsteli Paulu dọho gando ‘adọkunnu de to nuyizan okọ́ tọn mẹ’ go. Adọkunnu enẹ wẹ azọ́ndenamẹ heyin ninamẹ gbọn Jiwheyẹwhe dali nado dọyẹwheho, podọ nuyizan okọ́ tọn lọ lẹ wẹ gbẹtọvi he Jehovah ko ze adọkunnu ehe do alọmẹ na lẹ. To whenuena e yindọ gbẹtọvi enẹlẹ yin mapenọ bosọ tindo dogbó, Paulu zindonukọn nado dọ dọ kọdetọn na yinyin nina yé azọ́ndenamẹ mọnkọtọn de wẹ yin dọ “[huhlọn he hugan jọwamọ tọn, NW] nido yin Jiwheyẹwhe tọn, bo ma yin sọn míwlẹ mẹ gba.” (2 Kọlintinu lẹ 4:7) Mọwẹ, mí sọgan ganjẹ Jehovah go nado wleawuna huhlọn he nuhudo etọn tin nado hẹn mí penugo nado basi wadotana azọ́n he to yìyì to alọnu tọn.
17. Etẹwẹ mí na pehẹ dile mí to okún nugbo Ahọluduta tọn lẹ dó, podọ etomọṣo naegbọn mí dona hẹn walọ nujikudo tọn de go?
17 Whlasusu mí dona basi avọ́sinsan lẹ. E sọgan sinyẹnawu kavi mayin ojlẹ dagbe nado wazọ́n to aigba-denamẹ delẹ ji. Lẹdo delẹ tin fie suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ yin ojlo matindotọ zẹjlẹgo te, yèdọ tlẹ nọ yin kanylantọ. Vivẹnu susu sọgan yin dido to lẹdo mọnkọtọn lẹ mẹ matin kọdetọn he họnwun depope. Ṣigba vivẹnu he mí do jẹna ẹn to whenuena mẹsusu sọmọ tin to owù mẹ. Flin dọ, okún he hiẹ dó lẹ sọgan na gbẹtọ lẹ ayajẹ todin mọdopolọ ogbẹ̀ madopodo to sọgodo. Ohó Psalm 126:6 tọn lẹ ko sọawuhia nado yin nugbo whlasusu dọmọ: “Le e tlẹ to yìyì to aliho ji po avi po do hẹn okún lọ tọ́n jẹgbonu; e nasọ gọ̀ po ayajijẹ po hinhẹn dọ̀ndai etọn wá po e po.”
18. Nawẹ mí sọgan payi lizọnyizọn mítọn go gbọn, podọ etẹwutu wẹ mí dona wàmọ?
18 Mì gbọ mí ni yí dotẹnmẹ hundote gbesisọ tọn lẹpo zan nado dó okún nugbo Ahọluduta tọn po alọtútlú po. Na mí ni ma wọn pọ́n gbede blo dọ, dile etlẹ yindọ míwlẹ wẹ yin mẹhe dó bosọ húsinna okún lọ lẹ, Jehovah wẹ nọ hẹn yé whẹ́n. (1 Kọlintinu lẹ 3:6, 7) Ṣogan, kẹdẹdile Jesu po angẹli lẹ po basi wadotana adà yetọn tọn gando azọ́n lọ go do, Jehovah nọ donukun sọn mí dè nado basi wadotana lizọnyizọn mítọn tọn to gigọ́mẹ. (2 Timoti 4:5) Na mí ni payi mẹpinplọn mítọn, walọyizan mítọn, po jejeji-ninọ mítọn to lizọnyizọn lọ mẹ po go. Etẹwutu? Paulu na gblọndo dọmọ: “Na ehe wiwà mẹ hiẹ na whlẹn dewe, po yé he to ohó towe sè lẹ po.”—1 Timoti 4:16.
Etẹwẹ Mí Plọn?
• To aliho tẹlẹ mẹ wẹ azọ́n nudido tọn mítọn to kọdetọn dagbe lẹ tindo te?
• Nawẹ Jesu Klisti po angẹli lẹ po to mahẹ tindo to azọ́n wẹndagbe-jijlá tọn mẹ to egbehe gbọn?
• Naegbọn mí dona yin alọtlútọ taidi nugbo Ahọluduta tọn dótọ lẹ?
• To whenuena mí pehẹ ojlo matindo kavi kanyinylan to lizọnyizọn mítọn mẹ, etẹwẹ dona whàn mí nado sinyẹnlin?
[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]
[Yẹdide to weda 15]
Taidi glesi lẹ to Islaeli hohowhenu tọn mẹ, Klistiani lẹ to egbehe nọ vúnvún okún nugbo Ahọluduta tọn pé po alọtútlú po
[Yẹdide to weda 16]
Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ detọ́n bosọ nọ má owe sinai do Biblu ji voovo lẹ to ogbè 340 lẹ mẹ