Lehe Gbẹzan Towe Sọgan Tindo Zẹẹmẹ Nujọnu Tọn Do

HOWHINWHẸN hohowhenu tọn de dọmọ: “A wazọ́n nado yin adọkunnọ blo: doalọte sọn nuyọnẹn dewe tọn mẹ. Be hiẹ na yí nukun towe do pọ́n onú he ma tin? Na adọkun basi awà na yéde di akùn he to zinzlọn to oji aga.” (Howhinwhẹn lẹ 23:4, 5) To hogbe devo lẹ mẹ, e ma yin nuyọnẹnnu nado hẹn apọṣi mídelẹ to tintẹnpọn nado lẹzun adọkunnọ mẹ, na adọkun sọgan zlọn yì taidi to awà akùn tọn lẹ ji.

Dile Biblu dohia do, adọkun agbasa tọn sọgan busẹ sọn aimẹ po awuyiya po. E sọgan busẹ to zando-dopo mẹ na nugbajẹmẹji jọwamọ tọn, doyiyi akuẹzinzan tọn, kavi nujijọ madonukun devo lẹ wutu. Humọ, etlẹ yin mẹhe tindo kọdetọn dagbe to nutindo agbasa tọn mẹ lẹ nọ saba yin hinhẹnbuali. Gbadopọnna whẹho John tọn, mẹhe azọ́n etọn bẹ jonọ tonudọtọ lẹ, aihundatọ he diyin lẹ, po omẹ gbóogbó lẹ po tọn yíyí hẹn.

John dọmọ: “Yẹn jo dee na azọ́n ṣie mlẹnmlẹn. Yẹn tindo pekọ to akuẹzinzan-liho, bo nọ nọ̀ hotẹli gbẹdudu tọn lẹ mẹ, podọ to whedelẹnu yẹn tlẹ nọ yì azọ́nmẹ gbọn agahun mẹdetiti tọn mẹ. To tintan whenu yẹn duvivi etọn, ṣigba yẹn yin hinhẹn apọṣi vudevude. Gbẹtọ he yẹn vánkan nado hẹn homẹ yetọn hùn lẹ ma jọmẹ. Gbẹzan ṣie ma tindo zẹẹmẹ gba.”

Dile John mọnukunnujẹemẹ do, gbẹzan de he gbọagba nuhọakuẹ gbigbọmẹ tọn ma nọ tindo pekọ gba. To yẹwhehodidọ diyin Osó ji tọn etọn mẹ, Jesu Klisti do lehe yè na tindo numimọ ayajẹ dẹn-to-aimẹ tọn hia do. E dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mẹhe nuhudo gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ to ahunmẹduna, na ahọluduta olọn mẹ tọn yin yetọn. (Matiu 5:3, NW ) To whelọnu lo, e họnwun dọ nuyọnẹnnu wẹ e yin nado ze whẹho gbigbọmẹ tọn lẹ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan mẹ. Etomọṣo, whẹho devo lẹ sọgan sọ gọalọ nado na zẹẹmẹ nujọnu tọn gbẹzan.

Whẹndo Towe po Họntọn lẹ po Yin Nujọnu na Taun Tọn

Be hiẹ na duvivi ogbẹ̀ tọn eyin hiẹ ma tindo kanṣiṣa depope hẹ whẹndo towe bo masọ tindo họntọn vivẹ depope ya? E họnwun dọ e mayin mọ gba. Mẹdatọ mítọn dá mí po nuhudo de po nado yiwanna bosọ yin wanyina. Enẹ wẹ yin whẹwhinwhẹ́n  dopo he wutu Jesu do zinnudo nujọnu-yinyin ‘owanyina kọmẹnu mítọn lẹ taidi mídelẹ’ tọn ji. (Matiu 22:39) Whẹndo yin nunina sọn olọn mẹ wá de he nọ wleawuna dodonu gbesisọ tọn de na owanyi matin ṣejannabi didohia.—Efesunu lẹ 3:14, 15.

Nawẹ whẹndo mítọn sọgan na zẹẹmẹ nujọnu tọn gbẹzan mítọn gbọn? Eyọ́n, whẹndo he tin to kọndopọ mẹ de sọgan yin yiyijlẹdo jipa whanpẹnọ de go he nọ wleawuna fibẹtado homẹmiọnnamẹ tọn de sọn kọgbidinamẹ egbesọegbesọ tọn si. Mọdopolọ, to whẹndo lọ ṣẹnṣẹn, mí sọgan mọ gbẹdohẹmẹ homẹmiọnnamẹ tọn po zohunhun he na de numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn lẹ sẹ po. Nugbo wẹ dọ, whẹndo de ma nọ wleawuna bẹtẹn mọnkọtọn de to ajiji mẹ gba. Ṣigba, dile mí to kanṣiṣa whẹndo tọn hẹnlodo mí nọ dọnsẹpọ ode awetọ mítọn pẹkipẹki, podọ gbẹzan nọ yin hinhẹn pọnte dogọ. Di dohia, whenu po ayidonugo po he mí yizan na owanyi po sisi po didohia na alọwlemẹ mítọn yin whenu po vivẹnu heyin dido po he sọgan de kọdetọn dagbe susugege tọ́n to godo mẹ.—Efesunu lẹ 5:33.

Eyin mí tindo ovi lẹ, mí dona vánkan nado wleawuna lẹdo dagbe he mẹ yé na yin pinpọ́n e go whẹ́n te. Whenu yíyí zan hẹ yé, hinhẹn aliho hodọdopọ tọn lẹ do nùvo, podọ nina yé anademẹ gbigbọmẹ tọn sọgan biọ vivẹnudido. Ṣigba whenu po vivẹnu mọnkọtọn po sọgan hẹn pekọ daho wá na mí. Mẹjitọ he tindo kọdetọn dagbe lẹ nọ pọ́n ovi lẹ hlan taidi dona de, taidi ogú de sọn Jiwheyẹwhe dè he dona yin nukunpedego ganji.—Psalm 127:3.

Họntọn dagbe lẹ sọ nọ yidogọna gbẹzan pekọ po dehe tindo zẹẹmẹ po tọn. (Howhinwhẹn lẹ 27:9) Mí sọgan tindo họntọn susu gbọn numọtolanmẹ hatọ tọn didohia dali. (1 Pita 3:8) Họntọn nujọnu tọn lẹ nọ gọalọ nado jlọ mí dote to whenuena mí dahli. (Yẹwhehodọtọ 4:9, 10) Podọ ‘họntọn nugbo de  yin mẹmẹsunnu de he yin jiji na whenuena ayimajai tin.’—Howhinwhẹn lẹ 17:17.

Lehe họntọnjiji nugbo tọn sọgan yin pekọhẹnwanamẹnu do sọ! Họyiyi owhè tọn yin awuvivinamẹnu tlala, núdùdù de nọ tindo otọ́n dogọ, podọ húnhiho nọ yin awuvivinu dogọ to whenuena e yin mimá hẹ họntọn de. Na nugbo tọn, whẹndo he tin to kọndopọmẹ de po họntọn dejidego lẹ po yin adà awe poun to gbẹzan he tindo zẹẹmẹ de mẹ. Awuwledainanu devo tẹlẹ wẹ Jiwheyẹwhe ko basi he sọgan na zẹẹmẹ nujọnu tọn gbẹzan mítọn lẹ?

Pekọ Nina Nuhudo Gbigbọmẹ Tọn Mítọn

Dile e yin ayidego do jẹnukọn, Jesu Klisti kọ̀n ayajẹ dopọ hẹ yinyọ́n nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn. Mí ko yin didá po nugopipe gbigbọmẹ po walọdagbe tọn de po. Enẹwutu, Biblu dlẹnalọdo ‘gbẹtọ gbigbọnọ’ po “gbẹtọ he whlá to ayiha mẹ” po.—1 Kọlintinu lẹ 2:15; 1 Pita 3:3, 4.

To gbesisọ mẹ hẹ An Expository Dictionary of New Testament Words, gbọn W. E. Vine dali, ahun yẹhiadonu tọn lọ nọtena “nuwiwa blebu apọ̀nmẹ tọn po walọdagbe gbẹtọ tọn po, yèdọ to ninọmẹ lẹnpọn dagbe po numọtolanmẹ po tọn lẹ mẹ.” Gbọn aliho zẹẹmẹ bibasi tọn dali, Vine yidogọ dọmọ: “To hogbe devo lẹ mẹ, ahun yin yiyizan to yẹhiadonu-liho na asisa whiwhla gbẹtọ homẹ tọn.” Alọdlẹndonu dopolọ sọ dọ ga dọ “ahun lọ, taidi nuhe mlọnai sisosiso to homẹ, bẹ ‘gbẹtọ whiwhla lọ,’ . . . yèdọ gbẹtọ nujọnu tọn lọ hẹn.”

Nawẹ mí sọgan hẹn pekọ wá na nuhudo ‘gbẹtọ gbigbọnọ,’ kavi “gbẹtọ whiwhla lọ,” he yin, ‘gbẹtọ whiwhla ahun mẹ tọn lọ’ tọn gbọn? Mí nọ ze afọdide nujọnu tọn de to ehe wiwà mẹ podọ nado hẹn pekọ wá na nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn to whenuena mí yigbe hlan nuagokun he yin didọ gbọn psalm-kàntọ gbọdo lọ dali he jihan dọmọ: “Mí ni yọnẹn dọ OKLUNỌ ewọ wẹ Jiwheyẹwhe: ewọ wẹ mẹhe dá mí, etọn wẹ míwlẹ; omẹ etọn wẹ mí, lẹngbọ yìndugbo etọn tọn.” (Psalm 100:3) Po lẹnpọn dagbe po ehe yinyọnẹn nọ plan mí nado dotana dọ mí na dogbè na Jiwheyẹwhe. Eyin mí jlo nado yin yíyí dogọ ‘omẹ etọn lẹ po lẹngbọ yìndugbo etọn tọn po,’ mí dona yinuwa to kọndopọmẹ hẹ Ohó etọn, yèdọ Biblu.

Be onú ylankan de wẹ enẹ yin ya? Lala, na yinyọnẹn dọ walọyizan mítọn nọ duahunmẹna Jiwheyẹwhe nọ yí zẹẹmẹ dogọ gbẹzan mítọn lẹ. E nọ na tuli mí nado yin mẹhe pọnte—yèdọ yanwle he sọgbe de na taun tọn. “Donanọ wẹ omẹ he dibusi OKLUNỌ, he tindo homẹhunhun daho to gbedide etọn lẹ mẹ,” wẹ Psalm 112:1 dọ. Obú gbégbigbò na Jiwheyẹwhe po tonusise ahundoponọ tọn po hlan gbedide etọn lẹ sọgan na zẹẹmẹ nujọnu tọn gbẹzan mítọn lẹ.

Naegbọn tonusise na Jiwheyẹwhe nọ na mí pekọ? Na mí tindo ayihadawhẹnamẹnu de, yèdọ nunina de he Jiwheyẹwhe ko na gbẹtọvi lẹpo.  Ayihadawhẹnamẹnu yin nude he nọ gbeje walọdagbe pọ́n he nọ basi kandai alọkẹyi kavi agọjẹdonu nuhe mí ko wà kavi to nulẹnpọn nado wà tọn. Mímẹpo wẹ ko tindo numimọ ayimajai ayihadawhẹnamẹnu heyin tuklado de tọn. (Lomunu lẹ 2:15) Ṣigba ayihadawhẹnamẹnu mítọn sọgan sọ suahọ mí. To whenuena mí yinuwa matin ṣejannabi dohlan Jiwheyẹwhe po gbẹtọvi hatọ lẹ po, mí nọ tindo numọtolanmẹ homẹhun po pekọ po tọn. Mí nọ mọ dọ “nado namẹ do dona hú nado mọyi.” (Owalọ lẹ 20:35) Whẹwhinwhẹ́n nujọnu tọn de tin na ehe.

Mẹdatọ mítọn dá mí to aliho de mẹ bọ ojlo po nuhudo gbẹtọvi hatọ lẹ tọn po nọ yinuwa do mí ji. Alọgigọna mẹdevo lẹ nọ wleawuna homẹhunhun to ahun míde titi tọn lẹ mẹ. To yidogọmẹ, Biblu hẹn mí deji dọ to whenuena mí na mẹde he tin to nuhudo mẹ, Jiwheyẹwhe nọ pọ́n ehe hlan taidi dagbe de he yin wiwà hlan ẹn.—Howhinwhẹn lẹ 19:17.

Gbọnvona pekọ homẹ tọn ninamẹ, be ayidido nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ go nọ gọalọna mí to aliho yọn-na-yizan de mẹ ya? Eyọ́n, dawe ajọwatọ Ṣẹnṣẹn Whèzẹtẹn-waji tọn de he nọ yin Raymond yise dọ e sọgan. “Yanwle mlẹnmlẹn ṣie, wẹ nado tindo akuẹ,” wẹ e dọ. “Ṣigba sọn whenuena yẹn ko kẹalọyi to ahun ṣie mẹ dọ Jiwheyẹwhe de tin podọ dọ Biblu do ojlo etọn lẹ hia, wẹ yẹn ko yin gbẹtọ he gbọnvo de. Adọkun bibẹpli ko tin to otẹn awetọ mẹ to gbẹzan ṣie mẹ todin. Gbọn tintẹnpọn nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn dali, yẹn ko dapana numọtolanmẹ mẹvasudo wangbẹnamẹ tọn. Dile etlẹ yindọ otọ́ ṣie kú to nudindọn de whenu, yẹn ma tindo ojlo nado yí ahọsu to mẹhe go e gando lẹ go gba.”

Dile Raymond mọ do, nukunpipedo nuhudo ‘gbẹtọ gbigbọnọ’ tọn lẹ go ganji sọgan hẹn numọtolanmẹ awugblenamẹ tọn sisosiso lẹ jẹ gángán. Etomọṣo, adavo mí dùto nuhahun he azán dopodopo nọ hẹn wá lẹ ji, gbẹzan ma na tindo pekọ mlẹnmlẹn gba.

Mí Sọgan Tindo “Jijọho Jiwheyẹwhe Tọn”

To aihọn tuklanọ ehe mẹ, azán vude wẹ nọ juwayi to awubibọ mẹ. Owunu-jijọ lẹ nọ jọ, tito lẹ ma nọ sọgbe, podọ gbẹtọ lẹ nọ hẹn mí jẹflumẹ. Awugbopo ehelẹ sọgan hò ayajẹ mítọn yí sọn mí si. Nalete, na mẹhe to Jehovah Jiwheyẹwhe sẹ̀n lẹ Biblu dopagbe pekọ homẹ tọn—yèdọ “jijọho Jiwheyẹwhe tọn.” Nawẹ mí nọ tindo jijọho ehe gbọn?

Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Mì jẹtukla nudepope tọn blo; ṣigba to odẹ̀ mẹ to ovẹ̀ mẹ po pẹdido po mẹ, mì nọ yí kanbiọ mìtọn hia Jiwheyẹwhe to onú popo mẹ. Jijọho Jiwheyẹwhe tọn he hú nuyọnẹn lẹpo na whlá ayiha mìtọn po linlẹn mìtọn lẹ po [to] Klisti Jesu mẹ.” (Filippinu lẹ 4:6, 7) Kakati nado to tintẹnpọn nado hẹn nuhahun mítọn lẹ míde ṣo, mí dona nọ hodẹ̀ vẹkuvẹku, bo ze agbàn pinpẹn egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ do Jiwheyẹwhe ji. (Psalm 55:22) Yise dọ ewọ nọ na gblọndo hlan ovẹvivẹ mọnkọtọn gbọn Visunnu etọn, Jesu Klisti gblamẹ, na jideji dile mí to whinwhẹ́n to gbigbọ-liho bosọ tunwun lehe Jiwheyẹwhe nọ gọalọna mí do go.—Johanu 14:6, 14; 2 Tẹsalonikanu lẹ 1:3.

To whenuena mí ko wleawuna jidide mítọn to Jehovah Jiwheyẹwhe mẹ, yèdọ “Sisètọ odẹ̀ tọn,” mí nọ penugo ganji nado pehẹ whlepọn lẹ, taidi azọ̀n-jẹ-magbọ, yọnhowhe, kavi aluẹmẹninọ. (Psalm 65:2) Ṣigba, na gbẹzan he tindo zẹẹmẹ nugbonugbo de, mí sọ dona ze sọgodo do lẹnpọn mẹ.

Jaya to Todido He To Nukọn Ja lọ Mẹ

Biblu dopagbe “olọn yọyọ lẹ po aigba yọyọ de po,” yèdọ gandudu dodowiwa, mẹtọnhopọntọ olọn mẹ tọn de he to gandu do whẹndo gbẹtọvi tonusetọ tọn de ji. (2 Pita 3:13) To aihọn yọyọ he Jiwheyẹwhe dopagbe etọn enẹ mẹ, jijọho po  whẹdida dodo po na diọtẹnmẹna awhàn po whẹdida mawadodo tọn po. Ehe mayin ojlo ojlẹ gli de tọn poun gba, ṣigba e yin nujikudo de he sọgan whẹ́n deji to egbesọegbesọ. Wẹndagbe de wẹ e yin na nugbo tọn podọ na jide tọn yin whẹwhinwhẹ́n de na ayajẹ.—Lomunu lẹ 12:12; Titu 1:2.

John, heyin nùdego to bẹjẹeji wayi, tindo numọtolanmẹ todin dọ gbẹzan emitọn tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn. “Dile etlẹ yindọ yẹn ma tindo ojlo to sinsẹ̀n mẹ sọmọ, yẹn yise to Jiwheyẹwhe mẹ to whepoponu,” wẹ e dọ. “Ṣigba yẹn ma yí nudepope wà gando nuyise ehe go kakajẹ whenuena awe to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ dla mi pọ́n. Yẹn kàn kanbiọ susu sè yé, taidi, ‘Etẹwẹ mí to wiwà tofi? Fie wẹ mí jei?’ Gblọndo pekọhẹnwanamẹ Owe-wiwe tọn yetọn lẹ na mi linlẹn lẹndai tọn na ojlẹ tintan to gbẹzan ṣie mẹ. Enẹ yin bẹjẹeji lọ poun. Yẹn wleawuna ojlo vẹkuvẹku na nugbo lọ he hẹn mi nado basi diọdo blebu todohukanji nuhọakuẹ ṣie lẹ tọn. Dile etlẹ yindọ yẹn ma gbẹsọ yin adọkunnọ to agbasa-liho ba, yẹn tindo numọtolanmẹ adọkunnọ-yinyin pligidi to gbigbọ-liho tọn.”

Taidi John, vlavo hiẹ ko dike nugopipe gbigbọmẹ tọn towe ni depò na owhe susu lẹ. Ṣigba, gbọn awuwiwlena “ahun nuyọnẹn tọn de” dali, hiẹ sọgan fọn ẹn dote. (Psalm 90:12) To gbemima po vivẹnu po mẹ, hiẹ sọgan tindo ayajẹ, jijọho, po todido nujọnu tọn po. (Lomunu lẹ 15:13) Mọwẹ, podọ ogbẹ̀ towe sọgan tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn.

[Yẹdide to weda 6]

Odẹ̀ sọgan hẹn “jijọho Jiwheyẹwhe tọn” wá

[Yẹdide to weda 7]

Be hiẹ yọ́n nuhe sọgan hẹn gbẹzan whẹndo tọn yin pekọnọ dogọ ya?