Tọ́n Yì Lopo Pacifique Tọn lẹ Ji—Nado Wazọ́n!

MÌ HÒ (video kavi hoyidokanji lọ)

Tọ́n Yì Lopo Pacifique Tọn lẹ Ji—Nado Wazọ́n!

JONỌYITẸN agahun-jlẹtẹn akọjọpli tọn he tin to Brisbane po Sydney po, to Australie, to aglinjẹ to awuvivi hugan gbede pọ́n tọn mẹ. Pipli gbẹtọ 46 tọn de ko wleawufo nado do agahun yì Samoa fie owhè nọ sinyẹn te taun nado plihẹ omẹ 39 devo lẹ sọn Nouvelle Zélande, Hawaii, po États-Unis po. Agbàn yetọn lẹ yin nuhe paṣamẹ taun—he na titengbe tọn bẹ azọ́nwanu lẹ hẹn, taidi ṣówhènú lẹ, ayìnyọ̀n, po nuyizan he nọ tọ́n odò lẹ po—he mayin onú wunmẹ he mẹde nọ hẹn to paa mẹ to gbejizọnlin de ji yì lopo mẹdọndogo Pacifique tọn de ji lẹ. Enẹwutu, gbejizọnlin yetọn dona yin vonọtaun to whelọnu.

To gbejizọnlin bibasi sọn akuẹ yedetiti tọn mẹ, yé jlo na yí osẹ awe nkọtọn zan taidi mẹdezejotọ he yè ma nọ suahọ to tito họgbigbá tọn de heyin anadena gbọn Wekantẹn Wedegbẹ́ Họgbigbá Tòpọnla Tọn he tin to wekantẹn alahọ Australie tọn glọ heyin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn dali. Tito lọ, heyin godonọna to akuẹ liho gbọn nunina sọn ojlo mẹ wá lẹ dali, bẹ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ, Plitẹnhọ Plidopọ tọn lẹ, owhé mẹdehlan tọn lẹ, po alahọ kavi wekantẹn lẹdogbedevomẹ tọn lẹ po gbigbá hẹn na agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn he to jijideji po awuyiya po to lopo Pacifique tọn lẹ ji. Mì gbọ mí ni plihẹ delẹ to azọ́nwatọ lọ lẹ mẹ, he ko tin to azọ́nwatọgbẹ́ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn gbigbá mẹ to otò yetọn titi mẹ lẹ.

Max, heyin họgbátọ de, wá sọn Cowra to New South Wales, Australie. E ko wlealọ bo tindo ovi atọ́n. Arnold wá sọn Hawaii. Ewọ po asi etọn po tindo visunnu awe, podọ e sọ yin gbehosọnalitọ, kavi lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn de ga. Taidi Max, Arnold to devizọnwa taidi mẹho de to agun otò etọn mẹ tọn mẹ. E họnwun dọ, sunnu ehelẹ—mayin mẹdezejotọ lẹ na yé tindo whenu lankan wutu gba—podọ yé yin apajlẹ suhugan mẹhe tin to tito lọ mẹ tọn lẹ. Kakatimọ, yewlẹ po whẹndo yetọn lẹ po mọ nuhudo de, podọ yé jlo na wà nuhe go yé pé lẹ nado gọalọ.

Azọ́nwatọ Akọjọpli Tọn lẹ Sú Nùvo Titengbe De

Ofi dopo he tindo nuhudo azọ́nyinyọnẹn po devizọnwiwa yetọn tọn po wẹ Tuvalu, yèdọ akọta Pacifique tọn de he tindo nudi gbẹtọ 10 500 lẹ heyin didoai do olá to agéklo ṣinẹnẹ lẹ ji sẹpọ ohù he má aihọn lọ po agewaji-whèzẹtẹn Samoa tọn po. Lopo lọ lẹ kavi, agé lọ lẹ, dopodopo tindo gbigblo nudi kilomẹtlu 2,5 tọn lẹdo pé. To 1994, Kunnudetọ 61 he tin to finẹ lẹ tindo nuhudo Plitẹnhọ Ahọluduta tọn yọyọ de po wekantẹn lẹdogbedevomẹ tọn he klo hugan de po to niyaniya mẹ.

To adà ohù he má aihọn lọ tọn Pacifique tọn ehe ji, ohọ̀ lẹ dona yin awuwlena bosọ yin gbigbá nado nọte to jẹhọn sinsinyẹn po jẹhọn ahizi gbọzangbọzan tọn lẹ po nukọn. Ṣigba họgbánu he lodo vude lẹ wẹ tin to lopo lọ lẹ ji. Etẹwẹ yin pọngbọ lọ? Azọ́nwanu lẹpo pete—sọn họ̀gbápanu po họ̀glatin lẹ po ji jẹ nuyizan owhlẹ tọn lẹ gọna avọ̀ he nọ gbò họmẹ lẹ, agbán adàdo tọn lẹ po nuyizan awulẹtẹn tọn lẹ po, yèdọ etlẹ yin nuhe nọ blánu lẹ po oṣó lẹ po—nọ yin hinhẹnwa sọn Australie gbọn bato mẹ.

Whẹpo azọ́nwanu lọ lẹ do wá, pipli kleun azọ́nwatọgbẹ́ he jẹnukọn lẹ tọn de ko wleawuna nọtẹn lọ bo ko do dodonu lọ ai. Enẹgodo azọ́nwatọ tògodo tọn lẹ wá nado do adó lẹ, sánudo, bosọ doaṣọna ohọ̀ lọ lẹ.

Gbọn kosọ dali, nuwiwa ehe lẹpo fọ́n homẹgble gbangba tọn sinsẹ̀ngán lẹdo lọ mẹ tọn dote to Tuvalu mẹhe lá to ladio mẹ dọ Kunnudetọ lẹ to “Atọ̀họ̀ Babẹli tọn” de gbá! Ṣigba, etẹwẹ yin nugbo lọ lẹ? “To whenuena mẹhe to Atọ̀họ̀ Babẹli tọn he ji Biblu dọhodo tọn gbá lẹ mọdọ yé ma sọgan mọnukunnujẹ ode awetọ mẹ ba na Jiwheyẹwhe ko wlu ogbè yetọn wutu, yé dona jo azọ́n họgbigbá tọn yetọn do bosọ jo atọ̀họ̀ lọ do mayin tadona,” wẹ azọ́nwatọ mẹdezejotọ Graeme dọ. (Gẹnẹsisi 11:1-9) “Adà awetọ mlẹnmlẹn wẹ e nọ yin to whenuena yè to azọ́nwa na Jehovah Jiwheyẹwhe. Mahopọnna vogbingbọn ogbè po aṣa po tọn lẹ, azọ́n họgbigbá tọn lọ lẹ nọ yin wiwà dotana to whepoponu.” Podọ mọwẹ e yin do na ehe lọsu—to osẹ awe poun ṣẹnṣẹn. Na nugbo tọn, gbẹtọ 163, he bẹ asi agbago-gán lọ tọn hẹn, wẹ wá hùnwhẹ klandowiwe tọn lọ tẹnmẹ.

Doug, he deanana họgbigbá lọ, to nulinlẹnpọndo numimọ lọ ji mẹ, dọmọ: “Ayajẹnu de wẹ e yin nado wazọ́n hẹ mẹdezejotọ he wá sọn otò devo mẹ lẹ. Mí tindo aliho he gbọnvo lẹ nado wà onú lẹ, yizan hogbe tọn he gbọnvo lẹ, yèdọ etlẹ yin aliho nujijlẹ tọn he gbọnvo lẹ, ṣogan depope to onú ehelẹ mẹ ma hẹn nuhahun depope wá gba.” Na e ko tin to họgbigbá mọnkọtọn susu tẹnmẹ todin wutu, e yidogọ dọmọ: “Ehe hẹn mi tindo nujikudo dọ po godonọnamẹ Jehovah tọn po omẹ etọn lẹ sọgan gbá ohọ̀ to fidepope to aigba ji, mahopọnna lehe ofi lọ jẹla kavi lehe nọtẹn lọ sọgan sinyẹnawu do sọ. Nugbo wẹ dọ, mí tindo sunnu he tindo nunina azọ́nyinyọnẹn tọn susu lẹ, ṣigba gbigbọ Jehovah tọn wẹ nọ hẹn ẹn yọnbasi.”

Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn sọ nọ whàn whẹndo Kunnudetọ lẹ tọn he tin to lopo lọ lẹ ji nado wleawuna núdùdù po adọtẹn lẹ po, heyin avọ́sinsan taun na mẹdelẹ. Podọ mẹhe mọ johẹmẹ mọnkọtọn yí lẹ nọ yọ́n pinpẹn etọn tlala. Ken, he wá sọn Melbourne, Australie, ko wazọ́n to họgbigbá mọnkọtọn de tẹnmẹ pọ́n to Polynésie française. E doayi e go dọmọ: “Mí wá taidi afanumẹ lẹ, ṣigba mí yin nuyiwa hẹ taidi ahọlu lẹ.” To fie e yọnbasi te lẹ, Kunnudetọ lẹdo mẹ tọn lẹ lọsu nọ gọalọ to azọ́n họgbigbá tọn lọ mẹ. To lopo Salomon tọn ji, yọnnu lẹ nọ yàn siman—po alọ po. Sunnu po yọnnu po kanweko hẹaga yì osó he jikunsin ko yọ̀n tlala lẹ ji bosọ hẹn atin he hugan tọnu 40 wá odò. Jọja lẹ lọsu gọalọ ga. Azọ́nwatọ de sọn Nouvelle Zélande doayi e go dọmọ: “Yẹn flin mẹmẹsunnu jọja lopo lọ ji tọn dopo he nọ hẹn siman apò awe kavi atọ̀n dopọ. Podọ e nọ to okọ́-yàn na azán lọ blebu to yozò po jikun po mẹ.”

Mahẹ tintindo Kunnudetọ lẹdo mẹ tọn lẹ to azọ́n lọ mẹ nọ hẹn alemọyi devo wá. Wekantẹn alahọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn he tin to Samoa na linlin dọmọ: “Mẹmẹsunnu lopo lọ ji tọn lẹ ko plọn alọnuzọn lẹ he yé sọgan yizan to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ gbigbá mẹ podọ to azọ́n vọjlado po vivọgbá nujijọ oyú-jẹhọn godo tọn lẹ mẹ. E sọgan sọ gọalọna yé nado nọgbẹ̀ to agbegbe de mẹ fie enẹ nọ sinyẹnawu na mẹsusu te.”

Tito Họgbigbá lọ Tọn na Kunnudide Dagbe De

Honiara wẹ Colin tin te bo mọ bọ Plitẹnhọ Plidopọ tọn he tin to lopo Salomon tọn ji to yinyin gbigbá. Na yinyin nuyiwadeji wutu, e kàn nudọnamẹ ehe hlan wekantẹn alahọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn lẹdo lọ mẹ tọn dọmọ: “Yemẹpo wẹ tin to kọndopọmẹ podọ yé ma nọ hẹn mẹdepope gblehomẹ gba, yemẹpo sọ yin whẹndo dopo.” To madẹnmẹ to enẹgodo, to whenuena e lẹkọyi gbétatò etọn mẹ to Aruligo, he dẹn na kilomẹtlu 40, ewọ po whẹndo etọn po gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn yedetiti tọn. Enẹgodo yé kàn nudọnamẹ devo hlan wekantẹn lọ dọmọ: “Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mítọn, gọna oplò de, ko fó, enẹwutu be mí sọgan nọ basi opli delẹ to finẹ ya?” Ehe yin titobasina po awuyiya po, podọ hugan gbẹtọ 60 wẹ nọ wá to gbesisọmẹ.

Ayinamẹtọ Pipli Europe tọn de mọ họgbigbá Tuvalu tọn. “Yẹn lẹndọ mẹlẹpo wẹ nọ dọ onú dopolọ na mì,” wẹ e dọna azọ́nwatọ de, “ṣigba na yẹn tọn azọ́njiawu de wẹ ehe yin!” Yọnnu de he nọ wazọ́n to azọ́nwhé alokan tọn kanse mẹdezejotọ jonọ devo dọ: “Naegbọn mìmẹpo to ayajẹ sọmọ? File tindo yozo taun!” Yé ma ko mọ sinsẹ̀n Klistiani tọn nado to nuyiwa to aliho yọn-na-yizan po mẹde-yido-sanvọ́ tọn po mẹ do mọ pọ́n gbede gba.

Avọ́sinsan He Ma Nọ Vẹnamẹ Lẹ

“Ewọ he húnhún jinukun gege, nasọ gbẹ̀n gege ga,” wẹ Biblu dọ to 2 Kọlintinu lẹ 9:6. Azọ́nwatọ lọ lẹ, whẹndo yetọn lẹ, po agun yetọn lẹ po to jinukun húnhún susugege zọnmii to alọgigọna Kunnudetọ hatọ lẹ mẹ to Pacifique. “Agun ṣie titi na nuhe hugan mado-atọ̀n agahun-kuẹ ṣie tọn,” wẹ Ross, mẹho de sọn Kincumber, sẹpọ Sydney dọ, “podọ yọ́nwhẹn ṣie, he ewọ lọsu yì hẹ mi, na dọla 500 dogọ.” Azọ́nwatọ devo sú agahun-kuẹ ede tọn gbọn gbẹduhun etọn sisà dali. Ṣogan mẹdevo sà aigba de. Kevin tindo nuhudo dọla 900 dogọ tọn, enẹwutu e basi nudide nado sà awhànnẹ owhe-awe-mẹ tọn 16 etọn lẹ. Gbọn mẹyinyọnẹn de gblamẹ, e mọ nuhọ̀tọ de he sọ sú i dọla 900 lọ pẹpẹ na yé!

“Be e pé agahun-kuẹ lọ po akuẹ heyin hinhẹngú lọ po, he bẹdopọ etọn yì dọla 6 000 tọn nù ya?” Wẹ Danny po Cheryl po yin kinkanse. “Mọwẹ! Yèdọ yin etlẹ yin donu awe akuẹ enẹ tọn, e na tlẹ yin nuhe pé e nù hugan,” wẹ yé yigbe dọ. Alan, he wá sọn Nelson, Nouvelle Zélande, yidogọ dọmọ: “Na akuẹ sọha he yẹn zan nado yì Tuvalu lọ, yẹn sọgan ko yì Europe bọ akuẹ nasọ pò na mi. Ṣigba be yẹn na ko mọ dona lọ lẹ yí ya, kavi na ko tindo họntọn susu he wá sọn dodonu voovo lẹ mẹ, kavi na ko wà nude na mẹdevo kakati ni yin na dee titi ya? Lala! Yin etlẹ yinmọ, nudepope he yẹn na mẹmẹsunnu mítọn he tin to lopo lọ ji lẹ, yé na nuhe sù hugan mọ taun mi lẹkọ.”

Họ̀nhungàn devo na kọdetọn dagbe tito lọ tọn wẹ godonọnamẹ whẹndo tọn. To whenuena e yindọ asi delẹ penugo nado yì hẹ asu yetọn lẹ bo tlẹ nọ gọalọ to azọ́nwatẹn lọ, devo lẹ tindo ovi he tin to owhe wehọmẹ-yìyì tọn mẹ lẹ nado penukundego kavi ajọ́ whẹndo tọn lẹ nado penukundo. “Ojlonọ-yinyin asi ṣie tọn nado pọ́n ovi lẹ go podọ whédo lọ go to whenuena yẹn ma tin to finẹ yin avọ́sinsan he klo hugan ṣie lọsu titi taun,” wẹ Clay dọ. Na nugbo tọn, asu he ma penugo nado hẹn asi yetọn yì lẹpo wẹ na “kọngbedopọ sọn ahun mẹ wá” hẹ ẹ!

Sọn whenue gbọ́n họgbigbá Tuvalu tọn ko yin tadona, azọ́nwatọ mẹdezejotọ lẹ ko gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ, Plitẹnhọ Plidopọ tọn lẹ, owhé mẹdehlan tọn lẹ, po azọ́nwatẹn lẹdogbedevomẹ tọn lẹ po to Fiji, Nouvelle Calédonie, Papouasie Nouvelle Guinée, Tonga, po ofi devo lẹ po. Họgbigbá susu lẹ, gọna delẹ na lẹdo he tin to Hùwaji-whèzẹtẹn Asia tọn lẹ, gbẹ́ pò to yinyin awuwlena. Be azọ́nwatọ he pé na tin ya?

E họnwun dọ enẹ ma na yin nuhahun de gba. “Mẹhe ko tindo mahẹ to họgbigbá akọjọpli tọn mẹ bo tin tofi lẹpo ko biọ nado yin finflin to whenuena devo yin tito basina,” wẹ wekantẹn alahọ Hawaii tọn dọ. “Tlolo he yé lẹkọyi owhé, yé nọ jẹ akuẹ bẹpli ji na ẹn.” Nawẹ tito lọ ma na tindo kọdetọn dagbe do to whenuena hiẹ yí dona susugege Jehovah tọn dogọ mẹdezejo he mayin ṣejannabi tọn mọnkọtọn?

[Yẹdide to weda 9]

Azọ́nwanu lẹ na azọ́n họgbigbá lọ tọn

Azọ́nwatọgbẹ́ lẹ to họgbátẹn lọ

[Yẹdide to weda 10]

Dile họgbigbá lẹ wá vivọnu, mí nọ jaya do nuhe gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn ko wadotana ji

ATỌ̀HỌ̀-NUHIHỌ́ LỌ TỌN—ZINJẸGBONU OPLỌN TỌN