Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Mì Do Walọyizan Apọ̀nmẹ Tọn Klisti Tọn Hia

Mì Do Walọyizan Apọ̀nmẹ Tọn Klisti Tọn Hia

Mì Do Walọyizan Apọ̀nmẹ Tọn Klisti Tọn Hia

“Na Jiwheyẹwhe homẹfa po homẹmiọn po tọn ni na mì nado yin homẹdoponọ hlan mìnọzo kẹdẹdi [walọyizan apọ̀nmẹ tọn dopolọ he klisti Jesu tindo, NW ].”—LOMUNU LẸ 15:5.

1. Nawẹ gbẹzan mẹde tọn sọgan yin nuyiwadeji gbọn walọyizan etọn dali do?

 WALỌYIZAN nọ hẹn vogbingbọn daho de wá to gbẹzan mẹ. Walọyizan numaylọdọnu tọn kavi sọwhiwhe tọn de, walọyizan dagbe kavi agọ̀ tọn de, walọyizan avùndá-dai tọn kavi gbekọndopọ tọn de, walọyizan lewuwu tọn kavi pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn sọgan yinuwado lehe mẹde nọ yinuwa hẹ ninọmẹ lẹ po lehe mẹdevo lẹ nọ yinuwa hlan ewọ do po ji sinsinyẹn. Po walọyizan dagbe de po, mẹde sọgan yin ayajẹnọ etlẹ yin to ninọmẹ sinsinyẹn taun lẹ glọ. Na mẹde he tindo walọyizan ylankan de, nudepope ma nọ sọgbe gba, etlẹ yin to whenuena gbẹzan yin dagbe—sọn pọndohlan nujikudo tọn de mẹ.

2. Nawẹ mẹde nọ plọn walọyizan lẹ gbọn?

2 Na dagbe kavi ylankan—walọyizan lẹ—sọgan yin pinplọn. Na nugbo tọn, yé dona yin pinplọn. To hodidọ gando ovi yẹyẹ de go, Collier’s Encyclopedia dọmọ: “E dona wleawuna kavi plọn walọyizan depope he e na wá tindo to godo mẹ lọ, kẹdẹdile e nọ wleawuna kavi plọn ogbè de kavi azọ́nyinyọnẹn devo depope do.” Nawẹ mí nọ plọn walọyizan lẹ gbọn? Dile etlẹ yindọ onú susu wẹ nọ yidogọna do, lẹdo po gbẹdido po nọ yinuwadomẹji taun. Otanwe heyin nùdego wayi lọ dọmọ: “Mí nọ plọn nado yí walọyizan mẹhe mí nọ dogbẹ́ hẹ pẹkipẹki lẹ tọn do ahun mẹ, dile núdùdù nọ biọ hùnsinmẹ do.” To owhe fọtọ́n susu lẹ die wayi, Biblu dọ onú mọnkọtọn de dọmọ: “Ewọ he to zọnlinzin hẹ nuyọnẹntọ na yọnnu in: ṣigba ogbẹ́ nulunọ lẹ tọn na sudo.”—Howhinwhẹn lẹ 13:20; 1 Kọlintinu lẹ 15:33.

Ohia Walọyizan He Sọgbe Tọn De

3. Mẹnu wẹ yin apajlẹ dagbenọ hugan gando walọyizan etọn go, podọ nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ etọn gbọn?

3 Taidi to onú devo lẹpo mẹ, mọdopolọ ga to whẹho walọyizan tọn mẹ, Jesu Klisti ze ohia dagbe hugan lọ dai. E dọmọ: “Na yẹn ko na ohia mì, na mì nido nọ wà dile yẹn wà hlan mì do.” (Johanu 13:15) Nado taidi Jesu, mí dona plọnnu gando ewọ go jẹnukọn whẹ́. a Mí nọ plọn gbẹzan Jesu tọn po lẹndai wiwà nuhe apọsteli Pita na ayinamẹ etọn tọn po dọmọ: “Na ehe mẹ wẹ yè ylọ mì do: na Klisti jiya na mí ga, bo yí ohia dai na mí, na míwlẹ nido nọ gbọn afọ etọn ji.” (1 Pita 2:21) Yanwle mítọn wẹ nado taidi Jesu dile e sọgan yọnbasi sọ. Enẹ bẹ awuwiwlena walọyizan apọ̀nmẹ tọn etọn hẹn.

4, 5. Adà walọyizan apọ̀nmẹ tọn Jesu tọn tẹwẹ yin nùzindeji to Lomunu lẹ 15:1-3 mẹ, podọ nawẹ Klistiani lẹ sọgan hodo apajlẹ etọn gbọn?

4 Etẹwẹ tintindo walọyizan apọ̀nmẹ tọn Klisti Jesu tọn bẹhẹn? Weta 15 wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Lomunu lẹ gọalọna mí nado na gblọndo kanbiọ enẹ tọn. To wefọ vude bẹjẹeji tọn weta ehe tọn lẹ mẹ, Paulu dlẹnalọdo jẹhẹnu vonọtaun Jesu tọn de to whenuena e dọmọ: “Enẹwutu e jẹ na mí heyin huhlọnnọ lẹ nado nọ hẹnagbàn madogán madogánnọ lẹ tọn, e mayin nado hẹn homẹ míde tọn hùn gba. Mì gbọ dopodopo mítọn ni nọ hẹn homẹ kọmẹnu etọn tọn hùn [to nuhe yin dagbe hlan hẹndote etọn mẹ]. Na yèdọ Klisti ma hẹn homẹ ede tọn hùn gba; ṣigba dile yè wlan ẹn dọ, Ovlẹ yé he to vivlẹ we lẹ tọn flẹ jẹ oji e.”—Lomunu lẹ 15:1-3.

5 To hihodo apajlẹ walọyizan Jesu tọn mẹ, Klistiani lẹ yin tulina nado wleawudai nado wadevizọn na nuhudo mẹdevo lẹ tọn to whiwhẹ mẹ kakati nado to dindin nado hẹn homẹ yedetiti tọn kẹdẹ hùn. Na nugbo tọn, ojlonọ-yinyin whiwhẹnọ mọnkọtọn nado wadevizọn na mẹdevo lẹ yin jijọ mẹhe “yin huhlọnnọ lẹ” tọn. Jesu, mẹhe yin huhlọnnọ to gbigbọmẹ hugan gbẹtọvi depope he ko nọgbẹ̀ pọ́n, dọ gando ede go dọmọ: “Ovi gbẹtọ tọn ma wá nado yilizọn na, adavo nado yilizọn na omẹ, podọ nado yí ogbẹ̀ etọn do basi ofligọ na omẹ susu.” (Matiu 20:28) Taidi Klistiani lẹ, mílọsu nọ jlo nado dovivẹnu nado wadevizọn na mẹdevo lẹ, gọna “madogánnọ lẹ.”

6. To aliho tẹmẹ wẹ mí sọgan hodo nuyiwa Jesu tọn hlan nukundiọsọmẹ po mẹṣanko po te?

6 Jijọ dagbe devo he Jesu dohia wẹ aliho nulẹnpọn po nuyiwa tọn po he nọ saba yin mẹjlọdote tọn. E ma na dotẹnmẹ walọyizan agọ̀ mẹdevo lẹ tọn nado yinuwado walọyizan dagbe etọn hlan devizọnwiwa hlan Jiwheyẹwhe ji pọ́n gbede gba; mọdopolọ wẹ mílọsu ma dona dike do niyẹn. To whenuena e yin vivlẹ na sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe po nugbonọ-yinyin po wutu, Jesu yí sọwhiwhe do doakọnnanu matin lewuwu. E yọnẹn dọ nukundiọsọmẹ sọn mayisenọ de dè kavi aihọn nukunnumamọjẹnumẹtọ de dè sọgan yin nukundo gbọn mẹhe to tintẹnpọn nado hẹn homẹ kọmẹnu yetọn tọn hùn “to nuhe yin dagbe hlan hẹndote etọn mẹ” lẹ dali.

7. Nawẹ Jesu do sọwhiwhe hia gbọn, podọ naegbọn míwlẹ dona wà onú dopolọ?

7 Jesu do walọyizan he sọgbe de hia to aliho devo lẹ mẹ. E ma do sọmawhe hia hlan Jehovah pọ́n gbede gba ṣigba nọ yí sọwhiwhe do nọtepọn hẹndi lẹndai Etọn lẹ tọn. (Psalm 110:1; Matiu 24:36; Owalọ lẹ 2:32-36; Heblu lẹ 10:12, 13) Humọ, Jesu ma lẹzun sọmawhenọ do hodotọ etọn lẹ go gba. E dọna yé dọmọ: “Mì plọn nupinplọn ṣie”; to whenuena e yindọ “homẹmimiọnnọ” wẹ ewọ yin, anademẹ etọn nọ jlọmẹdote bo nọ fakọnamẹ. Podọ na ewọ yin “ayiha whiwhẹnọ” wutu, e ma joawuna hogbe goyiyi tọn kavi sakla tọn pọ́n gbede gba. (Matiu 11:29) Paulu na tuli mí nado hodo apajlẹ adà walọyizan Jesu tọn ehelẹ to whenuena e dọmọ: “Mì gbọ [walọyizan apọ̀nmẹ tọn, NW ] he tin to Klisti Jesu mẹ ni tin to mì mẹ ga, mẹhe, tintin to ohia Jiwheyẹwhe tọn mẹ, ma lẹn ẹn na alè nado sọzẹn hẹ Jiwheyẹwhe gba: ṣigba e klọ́n gigo etọn dai, e yí ojlẹmọ afanumẹ tọn de na ede, yè sọ basi i to apajlẹ gbẹtọ lẹ tọn mẹ.”—Filippinu lẹ 2:5-7.

8, 9. (a) Naegbọn mí dona wazọ́n nado wleawuna walọyizan ṣejannabi matindo tọn de? (b) Naegbọn mí ma dona gbọjọ eyin mí ma penugo nado hodo apajlẹ he Jesu zedai lọ to gigọ́ mẹ, podọ nawẹ Paulu yin apajlẹ dagbe de gando ehe go gbọn?

8 E nọ bọawu nado dọ dọ mí na wadevizọn na mẹdevo lẹ bo jlo nado ze nuhudo yetọn lẹ do nukọn na mídetiti tọn lẹ. Ṣigba dogbapọnna walọyizan apọ̀nmẹ tọn mítọn kitokito sọgan dohia dọ ahun mítọn ma yin whinwhàn mlẹnmlẹn to aliho enẹ mẹ gba. Naegbọn e do yin mọ? Tintan, na mí ko dugu jijọ ṣejannabi tọn lẹ sọn Adam po Evi po dè wutu; awetọ, na mí to gbẹnọ to aihọn de he nọ ze ṣejannabi daga mẹ wutu. (Efesunu lẹ 4:17, 18) Nado wleawuna walọyizan ṣejannabi matindo tọn nọ saba zẹẹmẹdo nado wleawuna aliho nulẹnpọn tọn de he jẹagọdo jijọ mape jọwamọ tọn mítọn. Enẹ nọ biọ gbemima po vivẹnudido po.

9 Mapenọ-yinyin he họnwun mítọn, he gbọnvo mlẹnmlẹn na ohia pipé-yinyin tọn he Jesu ze dai na mí, sọgan hẹn mí gbọjọ to whedelẹnu. Mí sọgan nọ tindo ayihaawe dọ tintindo walọyizan apọ̀nmẹ tọn dopolọ he Jesu tindo ma tlẹ yọnbasi gba. Ṣigba doayi hogbe tulinamẹ Paulu tọn lẹ go dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ to ohò ṣie mẹ (enẹ wẹ, to agbasalan ṣie mẹ,) onú dagbe de ma nọ nọ̀ e mẹ: na nado jlo tin to dè e; ṣigba nado wà enẹ he yọ́n matin. Na dagbe he yẹn jlo yẹn ma wà, ṣigba ylankan he yẹn ma jlo, enẹ wẹ yẹn to wiwà. Na yẹn hùnhomẹ to osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn mẹ dile gbẹtọ homẹ tọn te: ṣigba yẹn sọ mọ osẹ́n devo de to awutugonu ṣie lẹ mẹ he to awhànfun hẹ osẹ́n ohò ṣie mẹ tọn, bosọ to hinhẹn mi wá mẹglọnọ hlan osẹ́n ylando tọn he tin to awutugonu ṣie lẹ mẹ.” (Lomunu lẹ 7:18, 19, 22, 23) Na nugbo tọn, mapenọ-yinyin Paulu tọn glọnalina ẹn gbọzangbọzan sọn ojlo Jiwheyẹwhe tọn hinhẹndi dile ewọ jlo do mẹ, ṣigba walọyizan etọn—yèdọ aliho he mẹ e nọ lẹnnupọn bo nọ tindo numọtolanmẹ gando Jehovah po osẹ́n Etọn po go te—yin apajlẹ dagbe tọn. Mílọsu tọn sọgan yin mọ ga.

Walọyizan He ma Sọgbe lẹ Vivọjlado

10. Walọyizan apọ̀nmẹ tọn tẹwẹ Paulu na tuli Filippinu lẹ nado wleawuna?

10 Be e yọnbasi dọ mẹdelẹ dona basi vọjlado na walọyizan he ma sọgbe de ya? Mọwẹ. Ehe yin nugbo taun gando Klistiani delẹ go to owhe kanweko tintan whenu. To wekanhlanmẹ etọn hlan Filippinu lẹ mẹ, Paulu dọho gando walọyizan he sọgbe tintindo go. E wlan dọmọ: “E mayin dọ yẹn tlẹ ko jẹ finẹ wẹ gba [ogbẹ̀ olọn mẹ tọn gbọn fọnsọnku tintan gblamẹ], kavi ko pegan gba: ṣigba yẹn to mọdona ẹn ja to godo; eyin alọ ṣie sọgan jẹ ehe wutu yè hẹn ogo e gbọn Klisti Jesu dali ga. Mẹmẹsunnu emi, yẹn ma hia dee di mẹhe alọ etọn ko jẹ e go gba: ṣigba onú dopo he wẹ yẹn to wiwà, yẹn to jìwọn onú he tin to godo lẹ go, bosọ to alọ dlẹn do onú he tin to nukọn lẹ, yẹn to whinwhlẹndo nado jẹ fie ohia lọ te hlan alè oylọ daho Jiwheyẹwhe tọn to Klisti Jesu mẹ. Enẹwutu, mí omẹ sọha he basi mẹhe pegan lẹ, mì gbọ mí [ni tindo walọyizan apọ̀nmẹ tọn ehe, NW ].”—Filippinu lẹ 3:12-15.

11, 12. To aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah nọ de walọyizan apọ̀nmẹ tọn he sọgbe de hia mí te?

11 Hogbe Paulu tọn lẹ dohia dọ mẹdepope he, ko lẹzun Klistiani, bo ma tindo numọtolanmẹ nukọnyiyi bibasi tọn tindo walọyizan agọ̀ de. E ko gboawupo nado kẹalọyi walọyizan apọ̀nmẹ tọn Klisti tọn. (Heblu lẹ 4:11; 2 Pita 1:10; 3:14) Be ninọmẹ omẹ mọnkọtọn tọn yin todido matindo tọn wẹ ya? Paali. Jiwheyẹwhe sọgan gọalọna mí nado diọ walọyizan mítọn eyin mí jlo nado wàmọ nugbonugbo. Paulu zindonukọn nado dọmọ: “Eyin mì yin whinwhàn to apọ̀nmẹ nado gbọn ali devo ji, Jiwheyẹwhe na dè walọyizan aga tọn hia mì.”—Filippinu lẹ 3:15 NW .

12 Ṣigba, eyin mí jlo dọ Jehovah ni de walọyizan he sọgbe lọ hia mí, mí dona yí adà mítọn wà. Gbingbọn odẹ̀ dali do plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po alọgọ owe Klistiani tọn lẹ po heyin awuwlena gbọn “afanumẹ, nugbonọ nuyọnẹntọ” lọ dali na hẹn mẹhe “yin whinwhàn to apọ̀nmẹ nado gbọ̀n ali devo ji” lẹ penugo nado wleawuna walọyizan he sọgbe de. (Matiu 24:45) Klistiani mẹho lẹ, heyin dide gbọn gbigbọ wiwe dali “nado nọ yìn agun Jiwheyẹwhe tọn” lẹ, na hùnhomẹ nado gọalọ. (Owalọ lẹ 20:28) Lehe mí dona dopẹ́ sọ dọ Jehovah nọ yí mapenọ-yinyin mítọn do lẹnpọn mẹ bo nọ gbọn owanyi dali na alọgọ mí! Mì gbọ mí ni kẹalọyi i.

Nupinplọn sọn Mẹdevo lẹ Dè

13. Etẹwẹ mí plọn gando walọyizan he sọgbe de go sọn kandai Biblu tọn heyin Job tọn mẹ?

13 To Lomunu lẹ weta 15 mẹ, Paulu dohia dọ ayihamẹlinlẹnpọn do apajlẹ whenuho tọn lẹ ji sọgan gọalọna mí nado basi vọjladona walọyizan mítọn. E wlan dọmọ: “Na onú depope he yè ko wlan dai, yè wlan yé na oplọn mítọn, dọ míwlẹ gbọn homẹfa po homẹmiọn Owe-wiwe lẹ tọn po dali nido tindo otodo.” (Lomunu lẹ 15:4) Delẹ to devizọnwatọ nugbonọ ojlẹ he ko wayi tọn Jehovah tọn lẹ mẹ tindo nuhudo nado basi vọjladona adà walọyizan yetọn tọn delẹ. Di apajlẹ, to paa mẹ Job tindo walọyizan dagbe de. E ma lẹn ylankan do Jehovah go pọ́n gbede, podọ e ma na dotẹnmẹ yajiji nado hẹn jidide etọn to Jiwheyẹwhe mẹ hokọ̀ to ojlẹ depope mẹ pọ́n gba. (Job 1:8, 21, 22) Etomọṣo, e yin whinwhàn nado suwhẹna ede. Jehovah deanana Elihu nado gọalọna Job nado jla ayilinlẹn etọn do. Kakati nado tindo numọtolanmẹ mẹhe yin winyando tọn, Job gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi nuhudo lọ na diọdo to walọyizan mẹ bosọ jẹ bibasi i ji to afọdopolọji.—Job 42:1-6.

14. Nawẹ mí sọgan taidi Job gbọn to whenuena yè na ayinamẹ mí gando walọyizan mítọn go?

14 Be mí na yinuwa dile Job wà do eyin Klistiani hatọ de gbọn homẹdagbe dali dọna mí dọ mí to kunnudenu walọyizan he ma sọgbe tọn de dehia ya? Taidi Job, na mí ni ma “yí onulu do dowhẹ Jiwheyẹwhe” blo. (Job 1:22) Eyin mí jiya mẹnukuntahihopọn tọn, na mí ni ma wule kavi dowhẹ Jehovah na awusinyẹnnamẹnu mítọn lẹ pọ́n gbede blo. Mí ni dapana tintẹnpọn nado suwhẹna mídelẹ, bo flin dọ mahopọnna nudepope he lẹblanulọkẹyi mítọn lẹ sọgan yin to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, mí gbẹsọ yin “afanumẹ madoalenọ” lẹ poun.—Luku 17:10.

15. (a) Walọyizan agọ̀ tẹwẹ hodotọ Jesu tọn delẹ dehia? (b) Nawẹ Pita do walọyizan dagbe de hia gbọn?

15 To owhe kanweko tintan whenu, delẹ to mẹhe dotoaina Jesu lẹ mẹ do walọyizan he ma sọgbe hia. To nujijọ dopo whenu, Jesu dọ nude he sinyẹnawu nado mọnukunnujẹemẹ. To gblọndo mẹ, “susu to nuplọntọ etọn lẹ mẹ, whenuena yé sè ehe, yé dọmọ, Ohó he sinyẹnawu tlala wẹ ehe; mẹnu wẹ sọgan sè e?” E họnwun dọ mẹhe nọ dọho to aliho ehe mẹ lẹ tindo walọyizan agọ̀ de. Podọ walọyizan agọ̀ yetọn dekọtọn do gbigbẹ́ yetọn nado dotoaina Jesu mẹ. Kandai lọ dọmọ: “Ehe ji wẹ susu to nuplọntọ etọn lẹ mẹ gọ̀ do godo, bo masọ zọ̀n hẹ ẹ ba.” Be yemẹpo wẹ tindo walọyizan agọ̀ ya? Lala, Kandai lọ zindonukọn dọmọ: “Enẹwutu Jesu dọ hlan omẹ wiawe lẹ, dọ, Mìwlẹ jlo na yì ga? Simọni Pita gblọnna ẹn, dọ, Oklunọ, mẹnu dè míwlẹ na yì?” To paa mẹ, Pita to enẹgodo na gblọndo na kanbiọ edetiti tọn dọmọ: “Hiẹ wẹ tindo ohó ogbẹ̀ madopodo tọn.” (Johanu 6:60, 66-68) Walọyizan dagbe nankọtọn die! To whenuena mí pannukọn zẹẹmẹ kavi vọjlado lẹ to nukunnumimọjẹ Owe-wiwe he mí sọgan mọ to tintan whenu taidi nuhe sinyẹnawu nado kẹalọyi lẹ mẹ, be e ma na yọ́n nado do walọyizan heyin didohia gbọn Pita dali hia ya? Lehe e na gọna nululu do sọ nado doalọtena Jehovah sinsẹ̀n kavi dọho to aliho de mẹ he jẹagọdo “ohia ohó tọn he pegan lọ” na onú delẹ sinyẹnawu nado yin nukunnumọjẹemẹ to bẹjẹeji wutu poun!—2 Timoti 1:13.

16. Walọyizan mẹhẹnjọsi tọn tẹwẹ yin didohia gbọn sinsẹ̀ngán Juvi azán Jesu tọn gbè tọn lẹ dali?

16 Sinsẹ̀ngán Juvi owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ gboawupo nado do walọyizan apọ̀nmẹ tọn he Jesu tindo hia. Gbemima nujikudo tọn yetọn ma nado dotoaina Jesu yin didohia to whenuena e fọ́n Lazalọsi sọn oṣiọ lẹ mẹ. Na mẹdepope he tindo walọyizan he sọgbe de, azọ́njiawu enẹ na ko yin kunnudenu mlẹnmlẹn dọ Jesu yin didohlan gbọn Jiwheyẹwhe dali. Ṣigba, mí hia dọmọ: “Enẹwutu ogán yẹwhenọ lẹ tọn, po Falesi lẹ po, ylọpli, bo dọmọ, Etẹ wà wẹ mí te? na dawe he to ohia susu basi. Eyin mí jo e do, omẹ pó wẹ na yí ì sè: Lomutọ lẹ nasọ wá yí otẹn po akọta mítọn po ga.” Etẹwẹ yin pọngbọ yetọn? “Sọn azán lọ gbè wẹ yé ko yí hónamẹ na yé nido hù i.” Gbọnvona sébibla nado hù Jesu, yé sọ to dindin nado hẹn kunnudenu jọnwun azọ́njiawu watọ yinyin tọn etọn gble. “Ogán yẹwhenọ lẹ tọn, yí hónamẹ na yé nido hù Lazalọsi ga.” (Johanu 11:47, 48, 53; 12:9-11) Lehe e na yin awuhiọnu do sọ eyin mí na wleawuna walọyizan mọnkọtọn de bo na nọ yin homẹhẹngblena kavi yin adidohomẹna gando onú delẹ he na nugbo tọn dona nọ hẹn mí jaya lẹ go! Mọwẹ, podọ lehe e gọna owù do sọ!

Walọyizan Nujikudonọ Klisti Tọn Pinplọn

17. (a) Ninọmẹ tẹlẹ glọ wẹ Daniẹli do walọyizan adọgbigbo tọn hia te? (b) Nawẹ Jesu do ede hia taidi adọgbotọ gbọn?

17 Devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ nọ hẹn walọyizan nujikudo tọn de go. To whenuena kẹntọ Daniẹli tọn lẹ blasé nado dike osẹ́n de ni yin didetọ́n nado glọnalina obiọ de bibasi hlan yẹwhe kavi gbẹtọ depope adavo hlan ahọlu na azán 30, Daniẹli yọnẹn dọ ehe na gando haṣinṣan emitọn hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe go. Be ewọ dona jo dẹ̀hiho hlan Jiwheyẹwhe do na azán 30 wẹ ya? Lala, e yí adọgbigbo do to dẹ̀ho hlan Jehovah zọnmii whlaatọ̀n to gbèdopo, dile e ko yin aṣa etọn do. (Daniẹli 6:6-17) Mọdopolọ Jesu gbẹ́ ma nado yin budona gbọn kẹntọ etọn lẹ dali. To gbèdopo to Gbọjẹzan-gbè, e dukosọ hẹ dawe de he alọ etọn kúsẹ́. Jesu yọnẹn dọ susu Ju he tin to finẹ lẹ tọn ma na hùnhomẹ eyin ewọ hẹnazọngbọna mẹde to Gbọjẹzan-gbè. E kanse yé tlọlọ nado dọ nuhe yé tindo to ahun mẹ gando whẹho lọ go. To whenuena yé gbẹ́, Jesu zindonukọn bo hẹnazọngbọna dawe lọ. (Malku 3:1-6) Jesu ma dọ̀n yònu-do-godo sọn azọ́ndenamẹ etọn hinhẹndi mẹ gba dile e yọnẹn do dọ ehe wẹ yin nuhe sọgbe lọ.

18. Naegbọn mẹdelẹ nọ diọnukunsọ mí, ṣigba nawẹ mí dona yinuwa hlan walọyizan agọ̀ yetọn gbọn?

18 To egbehe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yọnẹn dọ emi lẹ lọsu ma dona yin budona pọ́n gbede gbọn nuyiwa agọ̀ nukundiọsọmẹtọ lẹ tọn dali gba. Yin e mayin mọ, yé ma na to walọyizan apọ̀nmẹ tọn Jesu tọn dohia gba. Mẹsusu nọ diọnukunsọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, mẹdelẹ na yé ma tindo oyọnẹn he pegan lọ wutu poun podọ mẹdevo lẹ na yé gbẹwanna Kunnudetọ lẹ kavi owẹ̀n yetọn wutu. Ṣigba mì gbọ mí ni ma na dotẹnmẹ walọyizan kanyinylan tọn yetọn nado yinuwado walọyizan dagbe mítọn ji blo. Mí ma dona dike mẹdevo lẹ ni basi nudide aliho he mẹ mí nọ basi sinsẹ̀n te tọn gba.

19. Nawẹ mí sọgan do walọyizan apọ̀nmẹ tọn de hia he taidi Jesu Klisti tọn gbọn?

19 Jesu nọ saba do walọyizan apọ̀nmẹ tọn nujikudo tọn hia hlan hodotọ etọn lẹ podọ hlan tito Jiwheyẹwhe tọn lẹ, yèdọ dile etlẹ nọ sinyẹnawu nado wàmọ do. (Matiu 23:2, 3) Mí dona plọn apajlẹ etọn. Nugbo wẹ dọ, mẹmẹsunnu mítọn lẹ yin mapenọ, ṣigba míwlẹ lọsu yin ga. Podọ fie wẹ mí sọgan mọ hagbẹ he yọ́n hugan lẹ po họntọn nugbonọ nugbonugbo tọn lẹ po te hugan to mẹmẹsunnu-yinyin lẹdo aihọn pé mítọn tọn ṣẹnṣẹn? Jehovah ma ko hẹn mí tindo nukunnumọjẹnumẹ mlẹnmlẹn Ohó heyin kinkàndai etọn tọn gba, ṣigba pipli sinsẹ̀n tọn tẹwẹ mọnukunnujẹemẹ hugan mọ? Mì gbọ mí ni nọ hẹn walọyizan apọ̀nmẹ tọn he sọgbe lọ go, yèdọ walọyizan apọ̀nmẹ tọn he Jesu Klisti tindo lọ go to whepoponu. Gọna onú devo lẹ, ehe bẹ yinyọ́n lehe mí na nọtepọn Jehovah do hẹn, dile mí na dọhodeji do to hosọ he bọdego mẹ.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

a Owe lọ Le plus grand homme de tous les temps, heyin zinzinjẹgbonu gbọn Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. dali, dọhodo gbẹzan po lizọnyizọn Jesu tọn po ji.

Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?

• Nawẹ walọyizan mítọn lẹ nọ yinuwado gbẹzan mítọn lẹ ji gbọn?

• Basi zẹẹmẹ walọyizan apọ̀nmẹ tọn Jesu Klisti tọn.

• Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn walọyizan Job tọn mẹ?

• Walọyizan tẹwẹ sọgbe nado tindo to nukundiọsọmẹ nukọn?

[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]

[Yẹdide to weda 7]

Klistiani de he tindo walọyizan he sọgbe nọ dovivẹnu nado gọalọna mẹdevo lẹ

[Yẹdide to weda 9]

Gbingbọn odẹ̀ dali do plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ gọalọna mí nado kẹalọyi walọyizan apọ̀nmẹ tọn Klisti tọn