Mẹhe Nọgodona Sinsẹ̀n-Bibasi Nugbo lẹ to Hohowhenu Podọ Todin

BE A flin yinkọ dawe de he viavi do tòdaho Jelusalẹm hohowhenu tọn ji ya? ‘Jesu’ wẹ a dọ ya? Mọwẹ Jesu wàmọ na nugbo tọn. (Luku 19:28, 41) Ṣigba, devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn de ko viavi do Jelusalẹm ji owhe kanweko susu whẹpo Jesu do wá aigba ji. Yinkọ etọn wẹ Nẹhemia.—Nẹhemia 1:3, 4.

Etẹwẹ hẹn Nẹhemia blawu sọmọ bọ e do viavi do Jelusalẹm ji? Etẹwẹ e wà na alemọyi tòdaho lọ po tòmẹnu etọn lẹ po tọn? Podọ etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ etọn mẹ? Nado na gblọndo, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhe jọ to azán etọn gbè delẹ.

Dawe de He Tindo Numọtolanmẹ Bosọ Yinuwa

Nẹhemia yin dide taidi togán Jelusalẹm tọn, ṣigba ahọluzọnwatọ nukundeji de wẹ e ko yin to akanmaho Pẹlsia tọn mẹ dai to tòdaho Ṣuṣani mẹ. Etomọṣo, gbẹzan adọkunnọ tọn etọn ma de ahunmẹdunamẹ he e tindo na dagbemẹninọ mẹmẹsunnu Juvi etọn he tin to otò dindẹn Jelusalẹm tọn mẹ lẹ tọn pò gba. Na nugbo tọn, onú tintan he e wà to whenuena Ju afọzedaitọ lẹ wá sọn Jelusalẹm nado dla Ṣuṣani pọ́n wẹ nado “kanbiọ yé gbọn Ju he ko họ̀ngán  lẹ lọ tọn dali, he yè pò dai sọn mẹglọnọ lẹ lọ mẹ, podọ gbọn Jelusalẹm tọn dali.” (Nẹhemia 1:2) To whenuena yé gblọn dọ omẹ Jelusalẹm tọn lẹ “tin to nukunbia daho” mẹ podọ adó tòdaho lọ tọn ko ‘họ́ liai,’ Nẹhemia “sinai bo viavi, bosọ blawu azán sọha de.” Enẹgodo e do numọtolanmẹ awubla tọn etọn hia Jehovah to odẹ̀ ahundoponọ de mẹ. (Nẹhemia 1:3-11) Etẹwutu Nẹhemia blawu sọmọ? Na Jelusalẹm wẹ yin nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn to aigba ji, bọ e ko yin gbigbẹdai wutu. (1 Ahọlu lẹ 11:36) Humọ, ninọmẹ gbakija tọn he mẹ tòdaho lọ tin te do ninọmẹ ylankan gbigbọmẹ tọn he mẹ tòmẹnu etọn lẹ te hia.—Nẹhemia 1:6, 7.

Ahunmẹdunamẹ he Nẹhemia tindo na Jelusalẹm gọna awuvẹmẹ he e tindo na Ju he tin to finẹ lẹ whàn ẹn nado yí ede zan. Tlolo he ahọlu Pẹlsia tọn na ẹn gbọjẹ vude, Nẹhemia jẹ titobasina gbejizọnlin gaa he yì Jelusalẹm ji. (Nẹhemia 2:5, 6) E jlo na yí huhlọn, ojlẹ, po nugopipe etọn lẹ po zan nado nọgodona azọ́n vọjlado tọn lọ. To azán kleun delẹ godo he e wá, e ko wleawuna tito de na adó Jelusalẹm tọn blebu vivọjlado.—Nẹhemia 2:11-18.

Nẹhemia má azọ́n pligidi adó lọ vivọjlado tọn to whẹndo susu ṣẹnṣẹn, bọ yemẹpo sọ wazọ́n abọ́-to-abọ́ go. a Hugan pipli voovo 40 wẹ yin azọ́ndena nado vọ́ ‘adà mimá’ lọ tọn dopodopo jlado. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Po azọ́nwatọ susu mọnkọtọn po—he bẹ mẹjitọ lẹ po ovi yetọn lẹ po hẹn—he na ojlẹ po huhlọn yetọn po, nuhe taidi azọ́n he sẹhundaga de lẹzun nuhe yọnbasi. (Nẹhemia 3:11, 12, 19, 20) To osun awe azọ́n sinsinyẹn wiwà tọn mẹ, adó lọ blebu yin vivọjlado! Nẹhemia wlan dọ mẹhe tlẹ ko jẹagọdo azọ́n lọ lẹ yin hinhẹn gánnu-gánnu nado yigbe dọ “Jiwheyẹwhe mítọn dè wẹ yè wà azọ́n he sọn.”—Nẹhemia 6:15, 16.

Apajlẹ He Dona Yin Finflin De

Nẹhemia na hugan ojlẹ po azọnyinyọnẹn titobibasinanu tọn etọn lẹ po. E sọ yí nutindo agbasa tọn etọn lẹ do nọgodona sinsẹ̀n-bibasi nugbo. E yí akuẹ edetiti tọn do fli nọvisunnu Juvi etọn lẹ sọn kanlinmọgbenu. E yàn akuẹ na yé matin akuẹvi. E ma ‘doahọ́kọna’ Ju lẹ gbede gbọn akuẹ bibiọ taidi togán dali, yèdọ nude he e tindo jlọjẹ na. Kakatimọ, e nọ na núdùdù “ogán kantọ̀ngban . . . gọna enẹlẹ he wá jẹ mí dè sọn kosi he tin lẹdo mí pé lẹ ṣẹnṣẹn.” E nọ wleawuna “oyìn dopo po lẹngbọ dide ṣidopo po; koklo lẹ ga” na jonọ etọn lẹ egbesọegbesọ. Dogọ, whladopo to azán ao gblamẹ, e nọ na yé “ovẹn alọpalọpa lẹ”—popolẹpo sọn akuẹ edetiti tọn mẹ.—Nẹhemia 5:8, 10, 14-18.

Apajlẹ vonọtaun alọtutlu tọn nankọ die Nẹhemia zedai na devizọnwatọ hohowhenu po dinwhenu tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ po! Devizọnwatọ adọgbotọ Jiwheyẹwhe tọn ehe yí nutindo agbasa tọn etọn lẹ zan vọ́nu podọ sọn ojlo mẹ nado gọalọna azọ́nwatọ lọ lẹ nado ze sinsẹ̀n-bibasi nugbo daga. Abajọ, e biọ Jehovah dọ: “Jiwheyẹwhe ṣie E, flin . . . mi na dagbe, he yẹn ko wà lẹpo na omẹ helẹ.” (Nẹhemia 5:19) Jehovah na wàmọ na jide tọn.—Heblu lẹ 6:10.

Apajlẹ Nẹhemia Tọn Nọ Yin Hihodo to Egbehe

Ojlofọndotenamẹnu wẹ e yin nado mọdọ omẹ Jehovah tọn lẹ nọ do numọtolanmẹ zohunhun, ojlonọ-yinyin nado yinuwa, po gbigbọ mẹdetiti yido-sanvọ́ tọn mọnkọtọn po hia na sinsẹ̀n-bibasi nugbo to egbehe. Dagbemẹninọ yisenọ hatọ lẹ tọn nọ duahunmẹna mí taun eyin mí se dọ yé to oyà awusinyẹnnamẹnu lẹ tọn ji. (Lomunu lẹ 12:15) Taidi Nẹhemia, mí nọ lẹhlan Jehovah to odẹ̀ mẹ nado nọgodona mẹmẹsunnu mítọn he to yaji lẹ, bo nọ biọ ẹ dọ: “[Mí] vẹ̀ we, gbọ otó towe ni yin tùntùnai hlan odẹ̀ mẹmẹsi towe lẹ tọn, mẹhe hùnhomẹ nado dibusi oyín towe.”—Nẹhemia 1:11; Kọlọsinu lẹ 4:2.

Ṣigba, e mayin dọ dagbemẹninọ gbigbọmẹ po agbasamẹ po tọn mẹmẹsunnu Klistiani mítọn lẹ tọn gọna nukọnyiyi sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn nọ duahunmẹna mí poun wẹ gba. E nọ sisẹ  mí nado yinuwa ga. Taidi Nẹhemia, owanyi nọ whàn mẹhe penugo lẹ nado jo ninọmẹ awuvivo owhé yetọn lẹ tọn dó bo sẹtẹn yì fidevo nado gọalọna mẹhe to nuhudo mẹ lẹ. Gbẹzan awusinyẹn tọn he mẹdezejotọ mọnkọtọn lẹ sọgan pehẹ to adà aihọn lọ tọn delẹ mẹ ma nọ hẹn yé gbọjọ gba, kakatimọ yé nọ nọgodona nukọnyiyi sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn to finẹ, bo nọ sẹ̀n abọ́-to-abọ́ go hẹ mẹmẹsunnu Klistiani tọn yetọn lẹ. Gbigbọ mẹdetiti yido-sanvọ́ tọn yetọn jẹna pipà.

Nuhe Go Mí Pé Wiwà to Lẹdo Mítọn Mẹ

Nugbo wẹ dọ, suhugan mítọn ma sọgan sẹtẹn yì fidevo gba. Mí nọ nọgodona sinsẹ̀n-bi-basi nugbo to lẹdo mítọn mẹ. Owe Nẹhemia tọn basi dohia enẹ lọsu tọn. Doayi nuhe Nẹhemia dọ gando whẹndo nugbonọ he tindo mahẹ to azọ́n vọjlado tọn mẹ lẹ go. E wlan dọmọ: ‘Jedaia visunnu Halumafi tọn lọ jlado, yèdọ pannukọn owhé etọn. Bẹnjamini po Haṣubi po jlado pannukọn owhé yetọn. To yé godo wẹ Azalia visunnu Maaseia tọn visunnu Anania tọn lọ jlado sẹpọ owhé etọn titi.’ (Nẹhemia 3:10, 23, 28-30) Sunnu enẹlẹ po whẹndo yetọn lẹ po yidogọna nukọnyiyi sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn tlala gbọn adà yetọn bibasi to azọ́n vọjlado tọn lọ mẹ to lẹdo yetọn mẹ dali.

To egbehe, aliho voovo mẹ wẹ susu mítọn nọ nọgodona sinsẹ̀n-bibasi nugbo te to lẹdo  mítọn mẹ. Mí nọ tindo mahẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn gbigbá mẹ, to alọgigọna mẹhe go nugbajẹmẹji jọ do lẹ mẹ, podọ na taun tọn to azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn mẹ. Dogọ, eyin mí penugo bo tindo mahẹ to azọ́n họgbigbá tọn kavi alọgọ kọgbọ tọn lẹ mẹ wẹ o kavi lala, mímẹpo nọ tindo ojlo nujọnu tọn nado yí nutindo agbasa tọn mítọn lẹ do nọgodona sinsẹ̀n-bibasi nugbo, kẹdẹdile Nẹhemia wà do to azán etọn gbè po alọtutlu po.—Pọ́n apotin “Wunmẹ Nunina sọn Ojlo mẹ Wá lẹ Tọn.”

Nado mọ akuẹ he pé nado suahọna owe lẹ zínzín, alọgọ kọgbọ tọn, po onú susu devo he mí dona wà lẹdo aihọn pé lẹ po sọgan taidi nuhe ma na yọnbasi to whedelẹnu. Ṣigba, flindọ azọ́n pligidi adó Jelusalẹm vivọjlado tọn lọsu taidi nuhe ma yọnbasi. (Nẹhemia 4:10) Ṣogan, na azọ́n lọ yin mimá to whẹndo he tindo ojlo susu ṣẹnṣẹn wutu, e yin wiwadotana. Mọdopolọ to egbehe, mí na nọ mọ onú susu he nuhudo tin na nado hẹn nuwiwa lẹdo aihọn pé mítọn lẹ di janwẹ eyin dopodopo mítọn to nukunpedo adà azọ́n lọ tọn de go zọnmii.

Apotin “Aliho He mẹ Mẹdelẹ De Nado Nanú Te” do aliho voovo he mẹ mí sọgan nọgodona azọ́n Ahọluduta lọ tọn to akuẹ-liho te hia. To owhe he wayi mẹ, mẹsusu wẹ do godonọnamẹ mọnkọtọn hia to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn, bọ Hagbẹ Anademẹtọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn na jlo nado yí  dotẹnmẹ ehe zan nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn sisosiso yetọn hia na mẹhe ahun yetọn whàn nado tindo mahẹ to nunina sọn ojlo mẹ wá ehe mẹ lẹpo. Hú popolẹpo, mí dopẹna Jehovah na dona susugege etọn do vivẹnudido ahundoponọ omẹ etọn lẹ tọn ji to godoninọna sinsẹ̀n-bibasi nugbo lẹdo aihọn pé mẹ. Mọwẹ, eyin mí lẹnnupọndo lehe Jehovah ko deanana mí do to owhe lẹ gblamẹ ji, mí na yin whinwhàn nado vọ́ hogbe Nẹhemia tọn lẹ dọ, he e dọ po pẹdido po dọmọ: ‘Alọ Jiwheyẹwhe ṣie tọn, lehe e yin dagbe do yẹn ji do.’—Nẹhemia 2:18.

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Apotin/Yẹdide to weda 28, 29]

Aliho He mẹ Mẹdelẹ De Nado Nanú te Lẹ

NUNINA LẸ NA AZỌ́N LẸDO AIHỌN PÉ TỌN

Mẹsusu nọ de, kavi klan akuẹ sọha de dovo he yé nọ yí do apotin nunina tọn he go yè kàn “Nunina lẹ na Azọ́n Lẹdo Aihọn Pé Tọn—Matiu 24:14” do lẹ mẹ.

To osun dopodopo mẹ, agun lẹ nọ do akuẹ ehelẹ vlavo hlan tatọ́-tẹnnọ aihọn tọn heyin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn kavi hlan wekantẹn alahọ otò lọ tọn. Akuẹ heyin nina sọn ojlo mẹ lẹ sọgan sọ yin didohlan Wekantẹn Akuẹbẹhẹntọ tọn, Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, 25 Columbia Heights, Brooklyn, New York 11201-2483 tlọlọ, kavi hlan wekantẹn alahọ tọn he nọ penukundo otò mìtọn go. Aṣọdonu akuẹgegenu tọn lẹ kavi nuhọakuẹ devo lẹ sọgan sọ yin nina ga. Wekanhlanmẹ kleun de dona hodo nunina ehelẹ bo dohia dọ nunina tlọlọ lẹ wẹ yé yin.

TITO NUNINA HE SINAI DO NINỌMẸ JI TỌN

Akuẹ sọgan yin nina to tito vonọtaun de glọ to ehe mẹ, eyin nunamẹtọ lọ tindo nuhudo mẹdetiti tọn de, nunina lọ na yin gigọjo hlan ẹn. Na nudọnamẹ dogọ, jaale kanwehlan Wekantẹn Akuẹbẹhẹntọ tọn gbọn adlẹsi he tin to aga lọ yiyizan dali.

TITO NUNAMẸ HOMẸDAGBE TỌN

Gbọnvona nunina tlọlọ lẹ po nunina akuẹ tọn he sinai do ninọmẹ ji lẹ po, nunina wunmẹ devo lẹ tin ga na alemọyi sinsẹ̀nzọn lẹdo aihọn pé Ahọluduta lọ tọn. Ehelẹ wẹ:

Alọgọ Owù-Nujijọ Tọn: Ogbẹ́ Watch Tower sọgan yin nina alemọyi nunina alọgọ owù-nujijọ gbẹzan tọn kavi to tito gbọjẹ gaa/agbasazọ́n jijodo tọn mẹ.

Akuẹ He Tin to Akuẹsẹdotẹn Lẹ: Akuẹ he tin to akuẹsẹdotẹn lẹ, kandai akuẹsẹdo tọn lẹ, kavi akuẹ gbọjẹ gaa mẹdopodopo tọn lẹ sọgan yin zizedo kandai ogú mimá tọn mẹ kavi sọgan yin súsú lẹkọ to okú godo hlan Ogbẹ́ Watch Tower, to kọndopọmẹ hẹ nubiọtomẹsi akuẹsẹdotẹn lẹdo lọ tọn lẹ.

Kandai Akuẹ Ajọ́ Tọn lẹ po Ale Ajọ́ Tọn lẹ Po: Kandai akuẹ ajọ́ tọn lẹ po ale ajọ́ tọn lẹ po sọgan yin nina hlan Ogbẹ́ Watch Tower taidi nunina tlọlọ de.

Ohọ̀ po Aigba Po: Ohọ̀ po aigba po he sọgan yin sisà sọgan yin nina Ogbẹ́ Watch Tower vlavo taidi nunina tlọlọ de bibasi kavi gbọn hinhẹn ohọ̀ po aigba de po dote na nunamẹtọ lọ na gbẹwhenu etọn, he sọgan to finẹ nọ̀ to gbẹwhenu etọn. Dọna alahọ otò towe tọn whẹpo do basi nunina ohọ̀ po aigba po tọn depope.

Nunina Whemẹwhemẹ Tọn: Nunina whemẹwhemẹ tọn yin tito de to ehe mẹ mẹde nọ na akuẹ Ogbẹ́ Watch Tower. To kọlilẹ mẹ, nunamẹtọ lọ, kavi mẹhe yin dide gbọn nunamẹtọ lọ dali, nọ yí akuẹ tangan de to owhe dopo mẹ na pipotọ gbẹzan etọn tọn. Nunamẹtọ lọ nọ yí ale takuẹ didepo tọn to owhe he mẹ nunina whemẹwhemẹ tọn lọ yin didoai.

Kandai Gúmima po Nunina lẹ Tọn Po: Nutindo kavi akuẹ sọgan yin nina taidi ogú hlan Ogbẹ́ Watch Tower gbọn kandai sọgbe hẹ osẹ́n de bibasi dali, kavi yinkọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn sọgan yin kinkàndai taidi mẹhe na dugu nunina lẹ tọn. Nunina he mẹ titobasinanu sinsẹ̀n tọn de yin mahẹtọ te sọgan de takuẹ he nọ yin bibiọ delẹ pò.

Dile hogbe lọ “tito nunamẹ homẹdagbe tọn” dohia do, nunina wunmẹ ehelẹ nọ biọ tito bibasi delẹ to adà nunamẹtọ lọ tọn mẹ. Nado gọalọna mẹhe to jijlo nado hẹn azọ́n lẹdo aihọn pé Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mọaleyi sọn wunmẹ tito nunamẹ homẹdagbe tọn delẹ mẹ, alọnuwe de ko yin awuwlena to Espagne-gbè po Glẹnsigbe po mẹ he hosọ etọn yin [Tito Nunamẹ Homẹdagbe Tọn na Alemọyi Sinsẹ̀nzọn Ahọluduta Tọn Lẹdo Aihọn Pé]. Alọnuwe lọ yin kinkàn nado na gblọndo hlan kanbiọ susu he ko yin mimọyi na nuhe dù nunina lẹ, po kandai gúmima tọn lẹ po. E sọ bẹ nudọnamẹ yọn-na-yizan dogọ lẹ hẹn do tito bibasi do ohọ̀ po aigba po, akuẹ, po takuẹ po ji. E do aliho voovo he mẹ nunina lẹ sọgan yin bibasi vlavo todin kavi nado jo ogú de do to okú godo hia. Alọnuwe ehe sọgan yin mimọyi gbọn vọkan dopo bibiọ sọn Wekantẹn Tito Nunamẹ Homẹdagbe tọn dè tlọlọ dali.

To alọnuwe lọ hihia po hodọdopọ hẹ Wekantẹn Tito Nunamẹ Homẹdagbe tọn po godo, mẹsusu ko penugo nado gọalọna Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ lẹdo aihọn pé podọ to ojlẹ dopolọ mẹ, ko de takuẹ he nọ yin bibiọ lẹ pò taun to mọwiwà mẹ. Wekantẹn Tito Nunamẹ Homẹdagbe tọn dona yin didọna podọ dona mọ vọkan kandai depope he gando depope to tito ehelẹ mẹ go tọn dopo yí. Eyin a tindo ojlo to depope to tito nunamẹ homẹdagbe tọn ehelẹ mẹ, dọnsẹpọ Wekantẹn Tito Nunamẹ Homẹdagbe tọn, vlavo gbọn wekanhlanmẹ kavi alokan dali, to adlẹsi heyin sislẹ to odò kavi to wekantẹn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn he nọ penukundo otò mìtọn go mẹ.

Wekantẹn Tito Nunamẹ Homẹdagbe Tọn

Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

100 Watchtower Drive

Patterson, New York 12563-9204

Alokan: (845) 306-0707

[Apotin to weda 30]

Wunmẹ Nunina sọn Ojlo mẹ Wá Tọn Lẹ

To wekinkan hlan Kọlintinu lẹ mẹ, apọsteli Paulu donù wunmẹ tangan atọ̀n nunina sọn ojlo mẹ wá tọn go. (1) To wekinkan gando akuẹnina go, Paulu dọmọ: “To azán tintan awlẹn tọn gbè, mì gbọ omẹ dopodopo mìtọn ni yí do ede dè to [owhé etọn gbè].” (1 Kọlintinu lẹ 16:2a) Enẹwutu, nunina dona yin titobasina jẹnukọn, bo yin bibasi to kannukannu. (2) Paulu wlan ga dọ omẹ dopodopo dona na ‘sọgbe hẹ akuẹ he e nọ mọ.’ (1 Kọlintinu lẹ 16:2b) To hogbe devo lẹ mẹ, mẹhe jlo na tindo mahẹ to nunina sọn ojlo mẹ wá mẹ lẹ sọgan wàmọ sọgbe hẹ akuẹ he yé nọ mọ. Eyin akuẹ vude wẹ Klistiani de tlẹ nọ mọ, vude he e sọgan na lọ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ. (Luku 21:1-4) (3) Paulu wlan yinukọn dogọ dọ: “Omẹ dopodopo dile e lẹn to ayiha etọn mẹ do, mọwẹ mì ni gbọ e ni na do; e yin po hunhlun po blo, kavi huhlọn do hẹnmẹ basi tọn blo; na Jiwheyẹwhe yiwanna nunamẹtọ homẹhunhunnọ.” (2 Kọlintinu lẹ 9:7) Klistiani nugbo lẹ nọ nanú sọn ahun mẹ—yèdọ po homẹhunhun po.

[Yẹdide to weda 26]

Nẹhemia tindo numọtolanmẹ bosọ yinuwa

[Yẹdide to weda 30]

Nunina sọn ojlo mẹ lẹ nọ nọgodona nuwiwa owe lẹ zínzín tọn, alọgọ kọgbọ tọn, Plitẹnhọ Ahọluduta tọn gbigbá, po nuwiwa he nọ hẹn ale wá lẹdo aihọn pé devo lẹ po