Nuhewutu Mẹsusu Nọ Yì Ṣọṣi

“SỌHA mẹhe nọ yì ṣọṣi Presbytérien tọn to Otò Corée tọn mẹ todin lẹ dibla yì whla ẹnẹ sọha mẹhe nọ yì to Amelika tọn lẹ.” Hodidọ he sọawuhia to linlinwe Newsweek tọn mẹ ehe sọgan ko paṣa wehiatọ susu, na mẹsusu wẹ nọ pọ́n Corée hlan taidi otò sinsẹ̀n Confucius kavi Bouddha tọn. To egbehe, eyin jonọ de dla otò lọ pọ́n e na mọ ṣọṣi “Klistiani” tọn susu to finẹ, po ohia akluzu miyọ́n vẹẹ tọn lẹ po. To Sẹgbe lẹ, e ko lẹzun nuhe gbayipe nado mọ omẹ awe-awe kavi atọ̀n-atọ̀n zọnpọ po Biblu po to alọmẹ bo jei ṣọṣi. Sọgbe hẹ dodinnanu 1998 tọn de, dibla yì 30 to kanweko ji tòvi Corée tọn lẹ wẹ nọ yì ṣọṣi Katoliki kavi Plọtẹstant tọn, yèdọ sọha de he hugan mẹhe yin Bouddha-sẹ̀ntọ lẹ tọn.

To egbezangbe, nupaṣamẹ de wẹ e yin nado mọ gbẹtọ susu sọmọ to fidepope he nọ yì ṣọṣi to gbesisọmẹ. Ṣogan, e mayin Corée kẹdẹ wẹ ehe to jijọ te gba ṣigba to otò Asia tọn devo lẹ mẹ ga, podọ to Aflika po Amérique Latine po. Naegbọn mẹsusu sọmọ gbẹ́ pò to alọsọakọ́n nado yise to Jiwheyẹwhe mẹ to whenuena ojlo matindo po vọdona sinsẹ̀n po ko gbayipe taun lẹdo aihọn pé? Naegbọn mẹsusu nọ yì ṣọṣi?

Hokansemẹ dodinnanu tọn de dohia dọ jijọho ahun mẹ tọn dín wẹ nuhugan odaa ṣọṣi-yitọ Corée tọn lẹ te; bọ nudi madatọ̀n yetọn tindo todido to gbẹninọ kakadoi to okú godo mẹ; podọ omẹ 1 to 10 mẹ nọ to agbasalilo, adọkun, po kọdetọn dagbe po dín.

Mẹsusu to Chine wẹ wọ̀ biọ ṣọṣi lẹ mẹ po todido lọ po nado mọ nude he na hẹn pekọwana nuhudo gbigbọmẹ tọn he wá aimẹ dile yanwle gandudu capitaliste tọn lẹ diọtẹnna linlẹn gandudu Communiste tọn. To owhe dopodopo mẹ, livi susu vọkan Biblu tọn wẹ nọ yin zinzinjẹgbonu bo nọ yin sisà to Chine, podọ gbẹtọ lẹ nọ yí zohunhun do hia ẹ dile yé nọ hia owe pẹvi vẹẹ Mao tọn do.

Katoliki delẹ to Brésil, titengbe jọja lẹ, ma tindo pekọ to opagbe lọ mẹ dọ ayajẹ na tin to sọgodo gba—kakatimọ yé jlo hẹndi lọ todin. Linlinwe Tudo doayi e go dọmọ: “Eyin mẹdekannujẹ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn wẹ yinuwado ahun po ayiha gbẹtọ lẹ tọn po ji to owhe 1970  lẹ gblamẹ, sinsẹ̀n-nuplọnmẹ adọkunnọ-yinyin tọn wẹ to mọwà to egbehe.” To dodinnanu de mẹ to Grande-Bretagne, e yin kinkanse ṣọṣi-yitọ lẹ nado dọ onú dopo he yé yiwanna to ṣọṣi yetọn mẹ. Gbẹdido wẹ suhugan yetọn dọ.

Ehe lẹpo dohia dọ dile etlẹ yindọ mẹsusu gbẹ́ yise to Jiwheyẹwhe mẹ, suhugan yetọn nọ yin ahunmẹduna hugan dogbọn ale afọdopolọji tọn dali kakati nido yin sọgodo tọn—kavi etlẹ yin dogbọn Jiwheyẹwhe lọsu dali. Etẹwẹ hiẹ lẹndọ e yin whẹwhinwhẹ́n he sọgbe lọ nado yise to Jiwheyẹwhe mẹ? Etẹwẹ Biblu dọ do whẹho lọ ji? Hiẹ na mọ gblọndo lọ to hosọ he bọdego mẹ.