Opagbe Mẹnu Tọn lẹ Go Wẹ Hiẹ Sọgan Dejido?

“OPAGBE etọn lẹ dohuhlọn, dile ewọ lọsu te do to whenẹnu; ṣigba hẹndi yetọn yin nuvọ́, dile ewọ lọsu te do todin.”—King Henry the Eighth, gbọn William Shakespeare dali.

Opagbe daho he Shakespeare to alọdlẹndo lẹ yin dehe yẹwhenọ Glẹnsinu Thomas Wolsey dó lẹ, mẹhe yin tonudọtọ huhlọnnọ de to Angleterre to owhe kanweko 16tọ gblamẹ. Mẹdelẹ na yigbe dọ zẹẹmẹ Shakespeare tọn sọgbe hẹ suhugan opagbe he yé nọ sè to egbehe lẹ tọn ga. Opagbe susu nọ yin didó na gbẹtọ lẹ, ṣigba suhugan yetọn ma nọ yin hinhẹndi gba. Enẹwutu, e bọawu nado mọnukunnujẹ nuhewutu yé nọ tindo ayihaawe do opagbe depope go mẹ.

Mẹhẹnjẹflumẹ to Susudeji

Di apajlẹ, to avùnhiho sinsinyẹn he jọ to otò Balkans tọn lẹ mẹ whenu to owhe 1990 tọn lẹ mẹ, Ogbẹ́ Hihọ́-Basinamẹ Plidopọ Akọta lẹ tọn lá dọ tòpẹvi Srebrenica tọn to Bosnie yin “nọtẹn hihọ́ tọn de.” Enẹ taidi jidenamẹ dejidego de gbọn Plidopọ Akọta lẹ tọn dali. Fibẹtado-dintọ Malenu fọtọ́n susu wẹ lẹn mọ to Srebrenica. Ṣigba, to godo mẹ, opagbe bẹtẹn hihọ́ tọn ehe ma mọ hẹndi yí paali. (Psalm 146:3) To juillet 1995, awhànpa mẹgbeyantọ lẹ tọ́n-awhàn awhànpa Plidopọ Akọta lẹ tọn bo gbàwhan tòdaho lọ tọn. Nuhe hugan malenu 6 000 wẹ họ̀njẹgbé bọ e whè gbau nudi 1 200 yin hùhù.

Opagbe lalo tọn lẹ gọ́ adà gbẹzan tọn lẹpo mẹ. Gbẹtọ lẹ nọ mọdọ yé to yinyin hihodu gbọn “nujijla lalo, mẹkiklọ tọn madosọha” he nọ yin zizedonukọnna yé to egbehe dali. Yé nọ yin hinhẹn jẹflumẹ gbọn “nujijla opagbe lalo tonudọtọ fọtọ́n susu tọn lẹ” dali. (The New Encyclopædia Britannica, Bladopọ 15, weda 37) Nukọntọ sinsẹ̀nnọ dejidego he dopagbe nado penukundo apó yetọn go lẹ nọ hò yé dù to aliho he tlẹ ylan hugan mẹ. Delẹ to mẹhe tlẹ nọ wazọ́n di mẹplọntọ po doto lẹ po mẹ—he dona nọ vẹawumẹ bo nọ hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n—ma sọgan yin jide-dego ba, delẹ to yé mẹ ko hò mẹhe tin to nukunpedomẹgo yetọn glọ lẹ dù kavi tlẹ ko hù yé. Abajọ Biblu na mí avase ma nado nọ yí ohó popo sè!—Howhinwhẹn lẹ 14:15.

Opagbe He Nọ Yin Hinhẹndi Lẹ

Nugbo wẹ dọ mẹsusu nọ hẹn opagbe yetọn di eyin mọwiwà tlẹ biọ avọ́sinsan lẹ to  yé si to whedelẹnu. (Psalm 15:4) Opagbe yetọn sọgan yin ginganjẹ e go, podọ yé nọ hẹn ẹn di. Mẹdevo lẹ nọ tindo ojlo ahundopo tọn nado hẹn opagbe he yé dó lẹ di. Yé nọ tin to jejeji bo nọ jlo nado wà nuhe yé dopagbe etọn lẹ ṣigba yé ma nọ tindo nugopipe lọ nado wàmọ. Ninọmẹ lẹ tlẹ sọgan hẹn tito dagbe hugan lẹ gble.—Yẹwhehodọtọ 9:11.

Mahopọnna nuhe sọgan yin whẹwhinwhẹ́n lọ, nugbo lọ wẹ yindọ e nọ vẹawu na mẹsusu nado yí opagbe mẹdepope tọn sè. Enẹwutu kanbiọ lọ fọndote dọ: Be opagbe depope tin he go mí sọgan dejido ya? Mọwẹ. Mí sọgan dejido opagbe he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu mẹ lẹ go. Naegbọn hiẹ ma na gbadopọnna nuhe hosọ he bọdego dọ do whẹho ehe ji? Dile livi susu lẹ ko wà do, hiẹ sọgan wá tadona lọ kọ̀n dọ mí sọgan dejido opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ go nugbo.

[Yẹdide/Asisa Yẹdide tọn to weda 3]

AP Photo/Amel Emric