“Gbẹtọ Zinzintọ Lẹpo Wẹ Nọ Yí Nuyọnẹn Do Wazọ́n”

ANADEMẸ he Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu bẹhẹn lẹ dona nọ yin ‘jijlo hú sika—yèdọ hú sika kinkọ̀n he yọ́n gbahugbahu.’ (Psalm 19:7-10) Etẹwutu? Na “osẹ́n nuyọnẹntọ [Jehovah] tọn wẹ asisa ogbẹ̀ tọn, nado fọnyi sọn [omọ̀] okú tọn mẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 13:14) Ayinamẹ Owe-wiwe tọn lẹ yíyí do yizan mẹ ma nọ hẹn gbẹzan mítọn pọnte poun gba, ṣigba e sọ nọ gọalọ ga nado dapana omọ̀ he sọgan ze e do owù mẹ lẹ. Lehe e yin nujọnu dọ mí ni nọ dín oyọnẹn Owe-wiwe tọn bosọ nọ yí ì do yizan mẹ do sọ!

Dile e yin kinkàndai to Howhinwhẹn lẹ 13:15-25 mẹ do, Ahọlu Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn na ayinamẹ lẹ he na gọalọna mí nado nọ yinuwa po oyọnẹn po na gbẹzan mítọn nido sọgan pọnte bosọ dite. * Gbọn oló he whègli lẹ yiyizan dali, e do lehe Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan gọalọna mí nado mọ nukundagbe mẹdevo lẹ tọn, gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ tọ lizọnyizọn mítọn mẹ, tindo pọndohlan dagbe gando mẹplọnlọ go, bo nọ yì nuyọnẹn do basi nudide gbẹdohẹmẹtọ mítọn lẹ tọn gbọn hia. E sọ do lehe e yin nuyọnẹnnu nado wleawuna ogú lẹ dai na ovi mítọn lẹ podọ lehe mẹplọnlọ na yin dido yé go po owanyi po do hia.

Zinzin Dagbe Nọ Hẹn Nukundagbe Wá Namẹ

“Zinzin dagbe na nukundagbe omẹ: ṣigba aliho ylanwatọ lẹ tọn sinyẹnawu,” wẹ Sọlọmọni dọ. (Howhinwhẹn lẹ 13:15) Hogbe dowhenu tọn heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “zinzin dagbe,” kavi nukunnumọjẹnumẹ dagbe, “nọ do nugopipe wuntuntun, lẹnpọn dagbe, po linlẹn nuyọnẹn tọn po hia,” wẹ owe de dọ. E ma  nọ vẹawuna mẹhe tindo jẹhẹnu enẹlẹ nado mọ nukundagbe mẹdevo lẹ tọn gba.

Lẹnnupọndo aliho he mẹ apọsteli Paulu yí zinzin do yinuwahẹ Klistiani hatọ etọn Filemọni te ji, to whenuena e gọ̀ afanumẹ etọn Onesimu he họ̀njẹgbé, bo ko lẹzun Klistiani de hlan ẹn. Paulu biọ sọn Filemọni si nado yí homẹdagbe do gọ̀ Onesimu yí, dile e na kẹalọyi apọsteli lọ lọsu do. Na taun tọn, Paulu yigbe nado suahọ depope he Onesimu sọgan ko dù do Filemọni. Mọwẹ, Paulu sọgan ko yí aṣẹpipa etọn zan bo degbena Filemọni nado wà nuhe sọgbe. Ṣigba apọsteli lọ de nado yí wuntuntun po owanyi po zan nado didẹ whẹho lọ. To mọwiwa mẹ, Paulu tindo nujikudo lọ dọ Filemọni na kọngbedopọ, bo na tlẹ sọ wà hugan nuhe e to bibiọ sọn e si lọ. Be e ma jẹ dọ mílọsu ni nọ yinuwahẹ yisenọ hatọ lẹ to aliho enẹ mẹ ya?—Filemọni 8-21.

To vogbingbọn mẹ, aliho ylanwatọ lẹ tọn nọ sinyẹnawu. To linlẹn tẹ mẹ? Sọgbe hẹ nuhe weyọnẹntọ de dọ, hogbe heyin yiyizan tofi zẹẹmẹdo nuhe “dohuhlọn kavi he ló, bo to alọdlẹndo walọ ahun sinsinyẹnnọ kanylantọ lẹ tọn. . . . Mẹhe peve to ylanwiwa mẹ, he ahun etọn sinyẹn bọ e ma nọ yí ayinamẹ dagbe mẹdevo lẹ tọn, tin to aliho husudo tọn ji.”

Sọlọmọni zindonukọn dọ: “Gbẹtọ zinzintọ lẹpo wẹ nọ yí nuyọnẹn do wazọ́n: ṣigba nulunọ hùn nululu etọn dai.” (Howhinwhẹn lẹ 13:16) Zinzintọ he to yinyin hodọdeji lọ ma yin mẹblutọ de gba. Zinzin heyin nùdego tofi tindo kanṣiṣa hẹ oyọnẹn bo nọ yin yiyizan na nuyọnẹntọ de he nọ lẹnnupọn po sọwhiwhe po whẹpo do nọ yinuwa. Eyin e pehẹ homọdọdomẹgo sinsinyẹn de, kavi tlẹ yin zunzun, omẹ zinzintọ lọ nọ dava odẹ́ etọn. E nọ dovivẹnu bo nọ biọ alọgọ to odẹ̀ mẹ nado de sinsẹ́n gbigbọ tọn lẹ tọ́n ma nado duadi zẹjlẹgo. (Galatianu lẹ 5:22, 23) Mẹhe yọnnuin ma nọ dike mẹdevo kavi ninọmẹ lẹ ni deanana ẹn gba. Kakatimọ, e nọ duto ede ji bo nọ dapana avùnhiho to vogbingbọnmẹ na mẹhe nọ yawu duadi de.

Mẹhe yin zinzintọ de nọ yinuwa po nuyọnẹn po ga, to whenuena e to nudide basi. E nọ yọnẹn dọ afọdide nuyọnẹn tọn lẹ ma nọ yin gbọn kosọ, nuyiwa to dodonu numọtolanmẹ tọn ji, kavi apajlẹ mẹdevo lẹ tọn hihodo poun dali gba. Enẹwutu, e nọ yí whenu zan nado lẹnnupọndo ninọmẹ he mẹ e tin te ji. E nọ gbeje ninọmẹ lọ lẹpo pọ́n bo nọ basi nudide to aliho he hundote na ẹn lẹ mẹ. To enẹgodo, e nọ gbadopọnna Owe-wiwe lẹ nado yọ́n osẹ́n kavi nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he gando whẹho lọ go lẹ. Aliho omẹ mọnkọtọn tọn nọ gbọṣi jijlọ ji.—Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6.

“Wẹnsagun Nugbonọ Hẹn Jijọho Wá”

Taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, mí yin azọ́ndena nado nọ lá owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn. Hogbe howhinwhẹn tọn he bọdego ehelẹ gọalọna mí nado hẹn azọ́ndenamẹ mítọn di po nugbonọ-yinyin po. E dọmọ: “Wẹnsagun ylankan jai do tukla mẹ: Ṣigba wẹnsagun  nugbonọ hẹn jijọho [kavi azọ̀nhẹngbọ] wá.”—Howhinwhẹn lẹ 13:17.

Jẹhẹnu wẹnsagun lọ tọn lẹ wẹ yin nùzindeji tofi. Etẹwẹ na jọ eyin wẹnsagun de yí kanyinylan do slokọna kavi diọ owẹ̀n lọ? Be e mayin whẹgbledomẹ wẹ jẹna ẹn ya? Lẹnnupọndo mẹmẹsi yẹwhegán Eliṣa tọn Gehazi ji, yèdọ mẹhe nukunkẹn sisẹ́ nado dó owẹ̀n lalo tọn na awhàngán Silia tọn Naamani. Pòzọ̀n he ko yin hinhẹngbọ na Naamani lọ wá Gehazi ji. (2 Ahọlu lẹ 5:20-27) Eyin wẹnsagun lọ ma yin nugbonọ ba bo doalọte to owẹ̀n lọ lilá mẹ pete lo? Biblu dọmọ: “[Eyin] hiẹ ma dọho nado hẹn mẹylankan lọ sèava, sọn aliho etọn mẹ gba; omẹ ylankan nẹ na kú na ylanwa etọn, ṣigba ohùn etọn wẹ yẹn [Jehovah] na kanbiọ to alọ towe mẹ.”—Ezekiẹli 33:8.

To alọ devo mẹ, wẹnsagun nugbonọ nọ hẹn jijọho kavi azọ̀nhẹngbọ wá na ede podọ na mẹhe dotoai na ẹn lẹ. Paulu dotuhomẹna Timoti dọmọ: “Payi dewe po mẹpinplọn towe po go; nọ nọte to yé mẹ; na ehe wiwà mẹ hiẹ na whlẹn dewe, po yé he to ohó towe sè lẹ po.” (1 Timoti 4:16) Lẹnnupọndo dagbe he wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn lilá po nugbonọ-yinyin po nọ hẹnwa lẹ ji. E nọ whàn gbẹtọ ahunjijlọnọ lẹ bo nọ deanana yé wá nugbo he na hẹn yé jẹ mẹdekannu lọ mẹ. (Johanu 8:32) Eyin gbẹtọ lẹ tlẹ gbẹkọ owẹ̀n lọ go, wẹnsagun nugbonọ lọ ‘na whlẹn alindọn ede titi tọn.’ (Ezekiẹli 33:9) Na mí ni ma dovọ́na azọ́ndenamẹ mítọn nado nọ lá wẹndagbe gbede blo. (1 Kọlintinu lẹ 9:16) Mì sọ gbọ mí ni payi to whepoponu nado nọ “dọyẹwheho ohó lọ tọn,” bo ma de sinsinyẹn wẹndomẹ lọ tọn pò kavi hẹn ẹn vivi nido yọ́n sè na gbẹtọ lẹ blo.—2 Timoti 4:2.

‘Ewọ He Doayi Wọhẹ Go Na Yin Gbégbòna’

Be omẹ nuyọnẹntọ de dona gbẹkọ ayinamẹ dagbe go wẹ ya? Howhinwhẹn lẹ 13:18 dọmọ: “Oyà po winyan po na tin na ewọ he gbẹ́ oplọn: ṣigba ewọ he doayi wọhẹ go wẹ yè na gbògbéna.” Nuyọnẹnnu wẹ e yin na mí nado kẹalọyi wọhẹ he mí ma tlẹ biọ. Ayinamẹ he sọgbe sọgan yin alọgọ titengbe to whenuena mí ma yọnẹn dọ mí tindo nuhudo etọn. Ayinamẹ mọnkọtọn hihodo sọgan họ́ mí sọn nuhahun mẹ bo gọalọna mí nado dapana nugbajẹmẹji. Kọgbigbẹ́ e go sọgan hẹn winyan wá.

Pipà, to whenue sọgbe nọ jlọmẹdote bọ nọ na tulimẹ taun. Ṣigba mí sọ dona nọ donukun wọhẹ bo nọ kẹalọyi i. Gbadopọnna wekanhlanmẹ awe he Paulu kàn hlan Timoti. Dile etlẹ yindọ Timoti yin pipà to wekanhlanmẹ lọ  lẹ mẹ, yé sọ bẹ ayinamẹ susu hẹn na ẹn ga. Gbọn homẹdagbe dali, Paulu na ayinamẹ sunnu jọja lọ gando yise, ayihadawhẹnamẹnu dagbe tintindo, nuyiwahẹ mẹdevo lẹ to agun mẹ, awuwiwlena mẹdezejo na Jiwheyẹwhe, pekọ tintindo, mẹdevo lẹ pinplọn, avùnteninọ sọta atẹṣiṣi, po wadotana lizọnyizọn etọn tọn po go. Jọja he tin to agun mẹ lẹ wadagbe nado nọ dín ayinamẹ sọn hagbẹ numimọnọ lẹ dè bo nọ kẹalọyi yé.

‘Zinzọnlin hẹ Nuyọnẹntọ Lẹ’

Ahọlu nuyọnẹntọ lọ dọmọ: “Ojlo he yè hẹndi vivi na ayiha: ṣigba osùnú de wẹ hlan nulunọ nado fọnyi sọn oylan mẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 13:19) Na nuhe dù zẹẹmẹ howhinwhẹn ehe tọn, owe de dọmọ: “To whenuena yanwle de kọ̀n yin jijẹ kavi ojlo de yin hinhẹndi, mẹlọ nọ gọ́ na numọtolanmẹ pekọ tintindo tọn . . . Na yanwle mẹtọn kọ̀n jijẹ yin awuvivinu titengbe wutu, nado doalọte to ylanwiwa mẹ dona yin osùnú na nulunọ lẹ. Ojlo yetọn lẹpo wẹ nọ yin hinhẹndi to aliho ylankan mẹ, podọ eyin yé doalọte to ylanwiwa mẹ, yé ma sọgan tindo awuvivi he ojlo yetọn lẹ hinhẹndi nọ hẹnwa gba.” Lehe e yin nujọnu dọ mí ni wleawuna ojlo he sọgbe lẹ do sọ!

Lehe gbẹdohẹmẹtọ mítọn lẹ nọ yinuwa sisosiso do linlẹn mítọn lẹ, nuhe mí yiwanna po nuhe mí gbẹwanna lẹ po ji do sọ! Sọlọmọni do nugbo he ma nọ diọ de hia to whenuena e dọmọ: “Ewọ he to zọnlinzin hẹ nuyọnẹntọ na yọnnuin: ṣigba ogbẹ́ nulunọ lẹ tọn na sudo.” (Howhinwhẹn lẹ 13:20) Mọwẹ, gbẹdido mítọn lẹ, etlẹ yin to ayidedai whenu, to Internet ji, podọ gbọn nuhe mí nọ hia lẹ dali, nọ yinuwado gbẹtọ-yinyin mítọn dintọn po sọgodo tọn po ji. Lehe e yin nujọnu nado yí nuyọnẹn do de gbẹdohẹmẹtọ mítọn lẹ do sọ!

“Jo Ogú Dai”

Ahọlu Isaeli tọn lọ dọmọ: “Oylan to mọjẹna ylandonọ lẹ: ṣigba na dodonọ lẹ dagbe wẹ yè na do suahọ etọn.” (Howhinwhẹn lẹ 13:21) Afọdidona dodo nọ hẹn ale wá, na Jehovah nọ penukundo dodonọ lẹ go. (Psalm 37:25) Ṣigba, mí dona yọnẹn dọ mímẹpo ji wẹ “ojlẹ po kosọ po” nọ wá. (Yẹwhehodọtọ 9:11) Be nude tin he mí sọgan wà nado wleawudai na nujijọ madonukun lẹ ya?

“Gbẹtọ dagbe jo ogú dai na ovi ovi etọn lẹ tọn,” wẹ Sọlọmọni dọ. (Howhinwhẹn lẹ 13:22a) Ogú họakuẹ nankọ die mẹjitọ lẹ na jo dai eyin yé gọalọna ovi yetọn lẹ nado tindo oyọnẹn Jehovah tọn bo wleawuna haṣinṣan dagbe de hẹ ẹ! Ṣigba be e ma na yin nuyọnẹnnu ga dọ mẹjitọ lẹ ni basi tito jẹnukọn na dagbemẹninọ whẹndo lọ tọn to agbasa-liho to yinyọnẹn mẹ dọ okú ajiji sọgan wá wutu ya? To fisusu, tatọ́ whẹndo tọn lẹ sọgan basi tito na alọgọ mimọyi to owù-nujijọ whenu, basi kandai ogú mimá osẹ́n-liho tọn, podọ pli akuẹ sọha de do sẹdotẹnmẹ.

Etẹwẹ sọgan yin didọ gando ogú mẹylankan lẹ tọn go? “Adọkun ylandonọ lẹ tọn dodonọ lẹ wẹ yè bẹpli na,” wẹ Sọlọmọni zindonukọn dọ. (Howhinwhẹn lẹ 13:22b) Gọna dona he mí sọgan mọ todin lẹ, ehe na jọ nugbonugbo to whenuena Jehovah na hẹn opagbe etọn di nado dá “olọn yọyọ lẹ, po aigba yọyọ de po” ehe mẹ “dodo nọ nọ̀.” (2 Pita 3:13) Mẹylankan lẹ na ko yin didesẹ mlẹnmlẹn, bọ  “homẹmiọnnọ lẹ na dugu aigba tọn.”—Psalm 37:11.

Omẹ nuyọnẹntọ de nọ yí oyọnẹn zan eyin e ma tlẹ tindo agbasanu susu. Howhinwhẹn lẹ 13:23 dọmọ: “Núdùdù susu tin to aigba yọyọ wamọnọ lẹ tọn ji: ṣigba omẹ delẹ tin he yè to huhusudo na mado whẹdida wutu.” Mẹhe ma tindo susu sọgan mọ jideji gbọn azọ́n sinsinyẹn wiwà po dona Jiwheyẹwhe tọn po dali. Ṣigba, eyin whẹdida dodo ma tin, ehe sọgan hẹn adọkun gble.

“Nọ Yawu Hò E”

Gbẹtọ mapenọ lẹ tindo nuhudo mẹplọnlọ tọn, podọ sọn ovu-whenu gbọ́n wẹ yé ko nọ tindo nuhudo etọn. “Ewọ he dọ̀n alọ obá tọn do godo, gbẹwanna ovi etọn: ṣigba ewọ he yiwanna ẹn na nọ yawu hò e,” wẹ ahọlu Islaeli tọn lọ dọ.—Howhinwhẹn lẹ 13:24.

Obá nọtena aṣẹpipa. E dlẹnalọdo aṣẹpipa mẹjitọ lẹ tọn to Howhinwhẹn lẹ 13:24 mẹ. To lẹdo wefọ ehe tọn mẹ, e ma nọ zẹẹmẹdo ovi de hihò dandan gba. Kakatimọ, e nọ nọtena aliho nugbẹnamẹ tọn lẹpo, mahopọnna dehe yin yiyizan. Hokọnamẹ homẹdagbe tọn de sọgan ko pé nado jla walọ he ma sọgbe ovi delẹ tọn do. Ovi devo sọgan tindo nuhudo wọhẹ he sinyẹn tọn. “Wọhẹ biọ ohò nuyọnẹntọ tọn mẹ hú obá kanweko to ohò nulunọ tọn mẹ,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 17:10 dọ.

Mẹplọnlọ mẹjitọ tọn dona nọ yin anadena gbọn owanyi po nuyọnẹn po dali to whepoponu na dagbe ovi lẹ tọn. Mẹjitọ owanyinọ de ma nọ yí nukun pẹvi do pọ́n nuṣiwa ovi etọn tọn lẹ. Kakatimọ, e nọ doayi yé go nado yin didesẹ whẹpo yé nido doadọdo sisosiso. Nugbo wẹ dọ mẹjitọ owanyinọ lẹ nọ hẹn ayinamẹ Paulu tọn do ayiha mẹ dọmọ: “Mì otọ́ emi, mì hẹn homẹgblena ovi mìtọn lẹ blo, ṣigba mì nọ plọn yé to hihò po hokọnamẹ Oklunọ tọn po mẹ.”—Efesunu lẹ 6:4.

Etẹwẹ sọgan jọ eyin mẹjitọ de nọ joalọdokọjinamẹ bo nọ gboawupo nado domẹplọnlọ he jẹ mẹgo? Be mẹjitọ enẹ na yin pẹdona to godo mẹ na alọjodokọjinamẹ etọn wẹ ya? Paali! (Howhinwhẹn lẹ 29:21) Biblu dọmọ: “Ovi he yè jodo na ede, na dowinyan onọ̀ etọn.” (Howhinwhẹn lẹ 29:15) Awuwhiwhle nado yí aṣẹpipa mẹjitọ tọn zan nọ do mẹtọnmahopọn po owanyi matindo po hia. Ṣigba aṣẹpipa yiyizan to homẹdagbe po nujikudo po liho, yin ohia mẹtọnhopọn owanyinọ tọn.

Omẹ nuyọnẹntọ podọ ahunjijlọnọ de he nọ yinuwa po oyọnẹn nugbo po na yin didona. Sọlọmọni na mí jide dọmọ: “Dodonọ dù sọ̀ pekọnamẹ ayiha etọn tọn: ṣigba adọgo mẹylankan lẹ tọn na bapò.” (Howhinwhẹn lẹ 13:25) Jehovah yọ́n nuhe yin dagbe na mí to adà gbẹzan tọn lẹpo mẹ—yèdọ to whẹho whẹndo tọn lẹ mẹ, to haṣinṣan mítọn hẹ mẹdevo lẹ mẹ, to lizọnyizọn mítọn mẹ, kavi to whenuena mí to mẹplọnlọ mọyi. Podọ eyin mí yí ayinamẹ he yin mimọ to Ohó etọn mẹ lẹ do yizan mẹ po nuyọnẹn po, matin ayihaawe, mí na duvivi aliho gbẹzan he yọnhugan de tọn.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Yẹdide to weda 28]

Omẹ zinzintọ nọ dava odẹ́ etọn to whenuena e pehẹ homọdọdomẹgo agọ

[Yẹdide to weda 29]

Wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn nugbonọ de nọ basi wadotana dagbe susu

[Yẹdide to weda 30]

Dile etlẹ yindọ pipà nọ na tulimẹ, mí dona nọ kẹalọyi wọhẹ

[Yẹdide to weda 31]

Mẹjitọ owayinọ de ma nọ yí nukun pẹvi do pọn nuṣiwa ovi etọn lẹ tọn