“Omẹ Dopodopo Wẹ Na Hẹn Agbàn Ede Tọn”
“Omẹ Dopodopo Wẹ Na Hẹn Agbàn Ede Tọn”
“Dopodopo mítọn wẹ na dọho ede tọn hlan Jiwheyẹwhe.”—Lomunu lẹ 14:12.
1. Azọngban tẹwẹ Heblu atọ̀n lẹ hẹndi po nugbonọ-yinyin po?
JỌJA Heblu atọ̀n pannukọn nudide okú po ogbẹ̀ po tọn de to Babilọni. Be yé na litaina boṣiọ blibata de, dile osẹ́n otò lọ tọn biọ do wẹ ya? Kavi be yé na gbẹ́ nado litai bo yin zizedlan zòhọ miyọ́n jiji tọn de mẹ wẹ ya? Ṣadlaki, Mẹṣaki po Abẹdi-nẹgo po ma tindo whenu nado kàn ayinamẹ biọ mẹdepope; mọjanwẹ yé ma tindo nuhudo nado wàmọ do niyẹn. To afọdopolọji, yé lá dọmọ: “Ahọlu E, e ni yin yinyọnẹn hlan we, dọ míwlẹ ma na sẹ̀n yẹwhe towe lẹ gba, mọ litaina boṣiọ sika tọn lọ he hiẹ ko zedaga gba.” (Daniẹli 3:1-18) Heblu atọ̀n lọ lẹ hẹn agbàn yedetiti tọn.
2. Mẹnu wẹ yinuwado nudide Pilati tọn gando Jesu Klisti go ji, podọ be enẹ zẹẹmẹdo dọ togán Lomu tọn lọ ma na dogbè wẹ ya?
2 Nudi owhe nuọntọ̀n to enẹgodo, togán lọ ko sè whẹsadokọnamẹ lẹ sọta dawe lọ. To whẹho lọ gbigbejepọn godo, e kudeji dọ dawe ehe ko yin whẹsadokọna do homẹvọ ji. Ṣigba, gbẹtọgun lọ to okú etọn biọ. To vivẹnudido nado glọnalina yé jẹ obá de mẹ godo, togán lọ whleawu nado hẹn agbàn nudide etọn tọn bo joawuna kọgbidinamẹ lọ. E klọ́ alọ etọn lẹ bo dọmọ: “Yẹn yin homẹvọnọ to ohùn dawe . . . he tọn mẹ.” Enẹgodo e nagbè dọ dawe lọ ni yin whiwhe do núgo. Mọwẹ, kakati nado hẹn azọngban etọn he yin nado basi nudide gando Jesu Klisti go di, Pọntiu Pilati dike bọ mẹdevo lẹ basi nudide do otẹn etọn mẹ. Mahopọnna obá he mẹ Pilati klọ́ alọ etọn lẹ jẹ, e dona dogbè owhẹ̀ mawadodo he e dá na Jesu tọn.—Matiu 27:11-26; Luku 23:13-25.
3. Naegbọn mí ma dona jo nudide mítọn lẹ do alọmẹ na mẹdevo lẹ?
3 Hiẹ lo? Eyin ogàn nudide tọn hò, be a nọ yinuwa di Heblu atọ̀n lẹ ya, kavi be a nọ jo nudide towe do alọmẹ na mẹdevo lẹ wẹ? Nudide bibasi ma yin nude bo bọawu. Whẹpo mẹde nado basi nudide he sọgbe lẹ, e dona whèwhín ganji. Di apajlẹ, mẹjitọ lẹ dona basi nudide dagbe lẹ do ovi flinflin yetọn lẹ tamẹ. Nugbo wẹ dọ, e nọ vẹawu taun nado basi nudide to whenuena ninọmẹ lọ doglẹ bọ adà voovo lẹ dona yin zizepọn. Etomọṣo, azọngban nudide bibasi tọn ma pẹ̀n sọmọ bọ e dona yin hihia dogọ ‘agbàn pinpẹn’ kavi tukladomẹnu he mẹhe “yin gbigbọnọ lẹ” sọgan hẹn hẹ mí lẹ gba. (Galatianu lẹ 6:1, 2) Kakatimọ, agbàn de wẹ e yin ehe “dopodopo mítọn . . . na dọho ede tọn hlan Jiwheyẹwhe” gandego. (Lomunu lẹ 14:12) “Omẹ dopodopo wẹ na hẹn agbàn ede tọn,” wẹ Biblu dọ. (Galatianu lẹ 6:5) Eyin mọ wẹ, nawẹ mí sọgan basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ to gbẹzan mítọn mẹ gbọn? Jẹnukọn whẹ́, mí dona yọ́n dogbó he nọ glọnalina mí lẹ bo plọn nuhe mí sọgan wà nado duto yé ji.
Nubiọtomẹsi Titengbe De
4. Onú titengbe tẹwẹ mí dona plọn sọn tolivivẹ asu po asi po tintan lọ tọn mẹ gando nudide lẹ bibasi go?
4 To bẹjẹeji whenuho gbẹtọvi tọn, asu po asi po tintan lọ basi nudide de he hẹn nugbajẹmẹji susu wá. Yé de nado dù sọn sinsẹ́n atin yinyọ́n dagbe po oylan po tọn lọ mẹ. (Gẹnẹsisi 2:16, 17) Etẹ ji wẹ nudide yetọn sinai do? “Yọnnu lọ mọ dọ atin lọ yọ́n na núdùdù, podọ e sọ yọnwhanpẹ to nukunta, podọ atin he yè na jlo nado hẹn mẹde yọnnuin,” wẹ Biblu dọ. Enẹwutu “e yí sọn sinsẹ́n etọn mẹ, bo dù, bosọ na asu etọn po e po, ewọ sọ dù.” (Gẹnẹsisi 3:6) Nudide Evi tọn sinai do ojlo ṣejannabi tọn ji. Nuyiwa etọn hẹn Adam nado hopódona ẹn. Taidi kọdetọn de, ylando po okú po ‘gbayipe jẹ gbẹtọ lẹpo dè.’ (Lomunu lẹ 5:12) Tolivivẹ Adam po Evi po tọn dona plọn onú titengbe de mí gando dogbó gbẹtọvi tọn lẹ go: Eyin mí ma tẹdo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn go, mí na nọ yawu ṣì nudide lẹ basi.
5. Anademẹ tẹwẹ Jehovah ko wleawuna do ota mítọn mẹ, podọ etẹwẹ mí dona wà nado mọaleyi sọn e mẹ?
5 Lehe mí jaya dọ Jehovah Jiwheyẹwhe ma jo mí do matin anademẹ do sọ! Owe-wiwe dọna mí dọmọ: “Otó towe na sè ohó de to godo towe dọmọ, Ehe wẹ aliho [lọ], mì zinzọnlin to e mẹ, whenuena mì lẹ́ do adusi, podọ whenuena mì lẹ́ do amiyọn.” (Isaia 30:21) Jehovah nọ dọho na mí gbọn Ohó gbọdo etọn, Biblu gblamẹ. Mí dona plọn Owe-wiwe bo mọ oyọnẹn he pegan yí sọn e mẹ. Nado basi nudide he sọgbe lẹ, mí dona nọ dù “núdùdù sinsinyẹn [he] yin yé he tindo azán susu to ota lẹ tọn.” ‘Gbọn zinzan dali,’ mí sọ nọ ‘yí nuyọnẹn kavi huhlọn wuntuntun tọn mítọn lẹ do yọ́n dagbe gbọnvona oylan.’ (Heblu lẹ 5:14) Mí sọgan hẹn huhlọn wuntuntun tọn mítọn lẹ pọnte gbọn yíyí nuhe mí plọn to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ zan dali.
6. Etẹwẹ yin dandannu na ayihadawhẹnamẹnu mítọn nido wazọ́n ganji?
6 Ayihadawhẹnamẹnu he mí dugu etọn yin alọgọnamẹnu titengbe de nado sọgan basi nudide lẹ. Nugopipe ehe sọgan dawhẹnamẹ, podọ e sọgan ‘gblewhẹdo mí kavi suwhẹna mí.’ (Lomunu lẹ 2:14, 15) Ṣigba, na ayihadawhẹnamẹnu mítọn nido wazọ́n ganji, mí dona yí oyọnẹn he pegan Ohó Jiwheyẹwhe tọn do plọn ẹn bosọ hẹn ẹn tin to aṣeji gbọn Ohó enẹ yiyizan dali. Ayihadawhẹnamẹnu he ma yin pinplọn ganji nọ yin nuyiwadeji po awubibọ po gbọn aṣa lẹ dali. Lẹdo mítọn po pọndohlan mẹdevo lẹ tọn po sọ sọgan hẹn mí buali. Etẹwẹ nọ jọ do ayihadawhẹnamẹnu mítọn go to whenuena mí gbẹkọ avase etọn lẹ go pludopludo bo tùnafọ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji? To nukọn mẹ, e sọgan wá doapà taidi nuhe “yè yí ogàn miyọnawu do sí” nkọtọn, bo na taidi alán he ko kúatli—e ma na nọ sè vivẹ́ kavi yinuwa ba. (1 Timoti 4:2) To alọ devo mẹ, ayihadawhẹnamẹnu he yin pinplọn gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn dali yin anademẹtọ dejidego de.
7. Etẹwẹ yin nubiọtomẹsi titengbe dopo nado basi nudide dagbe lẹ?
7 Enẹwutu, nubiọtomẹsi titengbe dopo nado hẹn azọngban nudide dagbe bibasi tọn di wẹ oyọnẹn he pegan Owe-wiwe tọn tintindo po nugopipe lọ po nado yí ì zan. Kakati nado yawu gbọn sọmawhe dali wá tadona lẹ kọ̀n to whenuena mí pannukọn nudide lẹ, mí dona yí whenu zan nado dín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ mọ bo yí nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn zan nado hodo yé. Eyin etlẹ wá biọ dọ mí ni basi nudide afọdopolọji tọn de—dile e yin do na Ṣadlaki, Mẹṣaki, po Abẹdi-nẹgo po—mí na tin to awuwle mẹ eyin mí tindo oyọnẹn he pegan Ohó Jiwheyẹwhe tọn bo ko sọ yí ì do plọn ayihadawhẹnamẹnu mítọn. Nado mọ lehe nukọnyiyi jẹ whinwhẹ́n kọ̀n sọgan hẹn nugopipe mítọn nado basi nudide pọnte do, mì gbọ mí ni lẹnnupọndo adà gbẹzan tọn awe ji.
Omẹ Nankọ lẹ Wẹ Mí Na Dogbẹ́ Hẹ?
8, 9. (a) Nunọwhinnusẹ́n tẹlẹ wẹ dohia dọ mí dona dapana ogbẹ́ ylankan lẹ? (b) Be gbẹdido tlọlọ hẹ mẹhe tindo walọ gblezọn lẹ wẹ nuhe ogbẹ́ ylankan dido bẹhẹn lẹpo ya? Basi zẹẹmẹ.
8 “Yè klọ mì blo,” wẹ apọsteli Paulu wlan. “Ogbẹ́ ylankan nọ hẹn walọ dagbe gble.” (1 Kọlintinu lẹ 15:33) Jesu Klisti dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mì ma yin aihọn tọn.” (Johanu 15:19) To whenuena mí plọn nunọwhinnusẹ́n ehelẹ tlolo, mí mọnukunnujẹemẹ po awubibọ po dọ dandannu wẹ e yin nado dapana gbẹdido hẹ ogalọtọ lẹ, ayọdetọ lẹ, ajotọ lẹ, ahànnumunọ lẹ, po omẹ mọnkọtọn devo lẹ po. (1 Kọlintinu lẹ 6:9, 10) Ṣigba, dile mí to nukọnyi to oyọnẹn nugbo Biblu tọn mẹ, mí wá mọ dọ whenu yiyizan hẹ omẹ mọnkọtọn lẹ gbọn pinpọn yé to sinimoto lẹ mẹ, to televiziọn, kavi ọdinatẹẹ ji dali kavi gbọn owe he gando yé go lẹ hihia dali sọgan hẹn awugble wá mí ji ga. Nudopolọ wẹ gando gbẹdido hẹ “alẹdatọ,” kavi mẹhe nọ whlá nuhe yé yin lẹ gbọn hodọdopọ Internet ji tọn lẹ gblamẹ go.—Psalm 26:4.
9 Etẹwẹ dogbọn gbẹdido pẹkipẹki hẹ mẹhe sọgan tindo walọ dagbe ṣigba he ma yise to Jiwheyẹwhe nugbo lọ mẹ lẹ dali? Owe-wiwe dọna mí dọmọ: “Aihọn lẹpo . . . mlọnai to mẹylankan lọ mẹ.” (1 Johanu 5:19) Ehe gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ dọ e ma yin mẹhe nọ yigbena onú popo kavi mẹhe tindo walọ gblezọn lẹ kẹdẹ wẹ yin ogbẹ́ ylankan lẹ gba. Enẹwutu, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado jihọntọn pẹkipẹki hẹ mẹhe yiwanna Jehovah lẹ kẹdẹ.
10. Etẹwẹ nọ gọalọna mí nado basi nudide he whèwhín lẹ gando kanṣiṣa mítọn hẹ aihọn go?
10 E ma yọnbasi nado dapana mẹhe tin to aihọn lọ mẹ lẹ mlẹnmlẹn podọ ehe ma tlẹ yin bibiọ to mí si gba. (Johanu 17:15) Mahẹ tintindo to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ, wehọmẹ yìyì, azọ́nmẹ yìyì, ehe lẹpo wẹ nọ hẹn mí tindo kanṣiṣa hẹ aihọn. Klistiani he tindo asu kavi asi mayisenọ de sọgan tin to dandannu glọ nado dogbẹ́ hẹ aihọn hú lehe Klistiani devo lẹ nọ wà do. Etomọṣo, eyin mí yí huhlọn wuntuntun tọn mítọn lẹ zan, mí na mọnukunnujẹemẹ dọ onú dopo wẹ nado tindo kanṣiṣa he to dandan glọ hẹ aihọn lọ jẹ obá de mẹ ṣigba onú devo pete wẹ nado wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki hẹ ẹ. (Jakobu 4:4) Gbọnmọ dali, mí na penugo nado basi nudide he whèwhín lẹ nado yọnẹn vlavo eyin mí na tindo mahẹ to nuwiwa wehọmẹ godo tọn lẹ mẹ, taidi aihundida lanmẹyiya tọn po wedudu lẹ po, kavi eyin mí sọgan yì agọ́ po núdùdù pọmẹ tọn lẹ po tẹnmẹ hẹ azọ́nwatọgbẹ́ mítọn lẹ.
Nudide Agbasazọ́n Tọn
11. Onú tintan tẹ ji wẹ mí dona lẹnnupọndo to nudide agbasazọ́n tọn lẹ bibasi whenu?
11 Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ yiyizan to aliho he whèwhín mẹ nọ gọalọna mí nado basi nudide lẹ gando lehe mí na hẹn azọngban mítọn nado ‘wleawudai na whédo mítọn’ di do go. (1 Timoti 5:8) Onú tintan he ji mí dona lẹnnupọndo wẹ wunmẹ azọ́n lọ tọn—yèdọ nuhe e na biọ to mí si nado wà. E họnwun dọ e ma na sọgbe nado de agbasazọ́n wunmẹ he nọgodona nuhe Biblu jẹagọdo tlọlọ de gba. Enẹwutu Klistiani nugbo lẹ ma nọ kẹalọyi agbasazọ́n he sọgan bẹ boṣiọ-sinsẹ̀n, ajojijẹ, ohùn ṣiṣizan, kavi nuwiwa devo he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ hẹn. Mí ma nasọ dolalo kavi tafu mẹdevo lẹ gba, yèdọ eyin azọ́nmẹyimẹdotọ de tlẹ biọ to mí si nado wàmọ.—Owalọ lẹ 15:29; Osọhia 21:8.
12, 13. Gbọnvona wunmẹ azọ́n lọ tọn, etẹlẹ ji wẹ mí sọ dona lẹnnupọndo to nudide agbasazọ́n tọn lẹ bibasi whenu?
12 Eyin azọ́n lọ lọsu na ede ma gbà nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn de taun lo? Dile mí to whinwhẹ́n deji to oyọnẹn nugbo tọn mẹ bọ huhlọn wuntuntun tọn mítọn lẹ pọnte dogọ, mí na wá doayi onú devo he dona yin nulẹnpọndeji lẹ go. Etẹwẹ eyin azọ́n lọ na dọ̀n mí biọ nuwiwa he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe de mẹ, taidi alokan-yíyí to azọ́nwhé akọhiho tọn de mẹ? Onú devo he sọ dona yin zizedo lẹnpọn mẹ wẹ fihe azọ́nkuẹ lọ na wá sọn po fihe azọ́n lọ na yin wiwà te po. Di apajlẹ, be Klistiani de he nọ yí azọ́n bo nọ wà na ze yinkọ dai na azọ́n de he bẹ osẹ̀n-sisá do dopo to ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ mẹ hẹn bo gbọnmọ dali nọgodona sinsẹ̀n lalo ya?—2 Kọlintinu lẹ 6:14-16.
13 Etẹwẹ lo eyin, to nujijọ de mẹ, azọ́nmẹyimẹdotọ mítọn kẹalọyi azọ́n osẹ̀n-sisá do nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi lalo tọn de? To whẹho ehe mẹ, mí dona lẹnnupọndo onú delẹ ji taidi obá he mẹ mí tindo aṣẹpipa do nuhe to yinyin wiwà lọ ji jẹ po fie mahẹ tintindo mítọn na gbloada jẹ po. Etẹwẹ dogbọn azọ́n he sọgbe de wiwà, taidi wekanhlanmẹ lẹ mimá gbọ̀n filẹpo to lẹdo de mẹ, gọna fihe walọ ylankan lẹ nọ yin zizedaga te lẹ dali? Nunọwhinnusẹ́n he yin didohia to Matiu 5:45 mẹ dona deanana mí to whẹho ehe mẹ. Mí ma dona yí nukunpẹvi do pọ́n nuyiwadomẹji he azọ́n lọ wiwà egbesọegbesọ sọgan tindo do ayihadawhẹnamẹnu mítọn ji gba. (Heblu lẹ 13:18) Na nugbo tọn, agbàn mítọn hinhẹn gbọn nudide he whèwhín lẹ bibasi gando agbasazọ́n go dali nọ biọ dọ mí ni hẹn huhlọn wuntuntun tọn mítọn lẹ pọnte bo plọn ayihadawhẹnamẹnu he Jiwheyẹwhe na mí ganji.
“Yọ́n Ẹn to Aliho Towe Lẹpo Ji”
14. Afọdide tẹlẹ wẹ mí dona nọ ze to whedepopenu he mí to nudide lẹ basi?
14 Etẹwẹ dogbọn nudide he mí nọ basi gando whẹho devo lẹ go, taidi afọdidona wepinplọn podọ alọkikẹyi kavi gbigbẹ́ nukunpedomẹgo dotowhé tọn tangan de dai dali? To whenuena mí pannukọn nudide depope, mí dona dín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he gandego lẹ mọ bo yí nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn lẹ zan nado hodo yé. “Yí ayiha towe do dotudo OKLUNỌ go; a dẹ́ hlan dewe tọn dali blo,” wẹ Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn dọ. “Yọ́n ẹn to aliho towe lẹpo ji, ewọ nasọ jlọ omọ́ towe.”—Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6.
15. Etẹwẹ mí plọn sọn Klistiani dowhenu tọn lẹ dè gando nudide bibasi go?
15 Nudide he mí basi lẹ nọ saba yinuwado mẹdevo lẹ ji, podọ ehe dona nọ duahunmẹna mí. Di apajlẹ, Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ masọ tin to dandannu glọ nado yìn osù núdùdù tọn susu he yin didó to Osẹ́n Mose tọn mẹ lẹ ba. Yé sọgan de nado dù núdùdù delẹ he nọ yin pinpọnhlan taidi mawé to Osẹ́n lọ glọ bo ma yin agọjẹdo to aliho devo lẹ mẹ. Etomọṣo, apọsteli Paulu wlan gando olàn kanlin he sọgan ko tindo kanṣiṣa hẹ tẹmpli boṣiọ tọn de tọn go dọmọ: “Eyin núdùdù hẹn mẹmẹsunnu ṣie dahli, yẹn ma to na dù olàn whenuena aihọn gbẹ́ to ote, na yẹn nikaa hẹn mẹmẹsunnu ṣie dahli.” (1 Kọlintinu lẹ 8:11-13) Klistiani dowhenu tọn lẹ yin tulina nado hò ayihadawhẹnamẹnu mẹdevo lẹ tọn pọ́n ma nado hẹn yé dahli. Nudide mítọn lẹ ma dona “doafọku” mẹdevo lẹ kavi hẹn yé dahli gba.—1 Kọlintinu lẹ 10:29, 32.
Nọ Dín Nuyọnẹn Jiwheyẹwhe Tọn
16. Nawẹ odẹ̀ nọ gọalọna mí nado basi nudide lẹ gbọn?
16 Dẹ̀hiho yin onú titengbe de he nọ gọalọna mí nado basi nudide lẹ. Devi Jakobu dọmọ: “Eyin mẹde ma tindo nuyọnẹn to mì mẹ, ni kanbiọ to Jiwheyẹwhe dè, mẹhe nọ namẹ susugege, bo ma nọ wọhẹmẹ, yè na na ẹn.” (Jakobu 1:5) Mí sọgan yí jidide do lẹhlan Jehovah dè to odẹ̀ mẹ bo biọ nuyọnẹn he mí tindo nuhudo etọn nado basi nudide he sọgbe lẹ. To whenuena mí dọ ahunmẹdunamẹnu mítọn lẹ na Jiwheyẹwhe nugbo lọ bo dín anademẹ etọn, gbigbọ wiwe sọgan gọalọna mí nado mọnukunnujẹ wefọ he mí to nulẹnpọndeji lẹ mẹ ganji dogọ bo hẹn dehe mí sọgan ko wọn lẹ wá oflin mẹ na mí.
17. Nawẹ mẹdevo lẹ sọgan gọalọna mí nado basi nudide lẹ gbọn?
17 Be mẹdevo lẹ sọgan gọalọna mí nado basi nudide lẹ ya? Mọwẹ, Jehovah ko hẹn mẹhe whèwhín lẹ tin-to-aimẹ to agun lọ mẹ. (Efesunu lẹ 4:11, 12) Yé sọgan nọ yin dindọnsẹpọ, titengbe eyin nudide lọ yin nudide tangan de. Mẹhe tindo zinzin taun to gbigbọ-liho bosọ tindo numimọ susu to gbẹ̀mẹ lẹ sọgan dọ̀n ayidonugo mítọn wá nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn devo lẹ ji he sọgan yinuwado nudide mítọn ji bo gọalọna mí nado “mọdona onú he gbọnvo [kavi nuhe yin nujọnu hugan] lẹ.” (Filippinu lẹ 1:9, 10) Ṣigba, avase de die he ma dona yin jiwọn e go: Mí dona tin to aṣeji ma nado jo nudide mítọn lẹ do alọmẹ na mẹdevo lẹ. Mílọsu wẹ na hẹn agbàn mídetiti tọn.
Be Dagbe mẹ Wẹ E Nọ Tọ́nkọ Do to Whepoponu Ya?
18. Etẹwẹ sọgan yin didọ gando kọdetọn nudide dagbe de tọn go?
18 Be nudide he yin zize sinai gligli do nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji bosọ yin bibasi po sọwhiwhe po lẹ na nọ tọ́nkọ do dagbe mẹ to whepoponu ya? E na wá yinmọ to nukọn mẹ. Ṣigba, to whedelẹnu, kọdetọn lọ sọgan hẹn yajiji wá na ojlẹ gli de. Ṣadlaki, Mẹṣaki, po Abẹdi-nẹgo po yọnẹn dọ nudide yetọn ma nado sẹ̀n boṣiọ blibata lọ sọgan dekọtọn do okú mẹ. (Daniẹli 3:16-19) Mọdopolọ, to whenuena apọsteli lẹ dọna Tohodọtọ Ju lẹ tọn dọ yé ma sọgan nọma setonuna Jiwheyẹwhe hú gbẹtọ, yé yin hihò whẹpo do yin tuntundote. (Owalọ lẹ 5:27-29, 40) Humọ, “ojlẹ po kosọ po” sọgan yinuwado kọdetọn nudide depope tọn ji to aliho ylankan mẹ. (Yẹwhehodọtọ 9:11) Eyin mí jiya to aliho de mẹ mahopọnna dọ mí ko basi nudide he sọgbe de, mí sọgan deji dọ Jehovah na gọalọna mí nado doakọnna bo nasọ dona mí to godo mẹ.—2 Kọlintinu lẹ 4:7.
19. Nawẹ mí sọgan yí adọgbigbo do hẹn agbàn mídetiti tọn to nudide lẹ bibasi mẹ gbọn?
19 Enẹwutu, to nudide lẹ bibasi whenu, mí dona dín nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn lẹ mọ bo yí nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn zan nado hodo yé. Lehe mí dopẹ́ na alọgọ he Jehovah ko wleawuna gbọn gbigbọ wiwe etọn po mẹhe whèwhín to agun lọ mẹ lẹ po gblamẹ do sọ! Gbọn anademẹ po awuwledainanu mọnkọtọn lẹ po yiyizan dali, mì gbọ mí ni yí adọgbigbo do hẹn agbàn mídetiti tọn to nudide nuyọnẹn tọn lẹ bibasi mẹ.
Etẹwẹ Hiẹ Plọn?
• Etẹwẹ yin nubiọtomẹsi titengbe dopo nado basi nudide dagbe lẹ?
• Nawẹ nukọnyiyi jẹ whinwhẹ́n kọ̀n nọ yinuwado nudide gbẹdido mítọn lẹ tọn ji gbọn?
• Onú titengbe tẹlẹ ji wẹ mí dona lẹnnupọndo to whenuena mí to nudide agbasazọ́n tọn lẹ basi?
• Alọgọ tẹwẹ tin-to-aimẹ na mí nado basi nudide lẹ?
[Kanbiọ Oplọn Tọn Lẹ]
[Yẹdide to weda 22]
Tolivivẹ Adam po Evi po tọn plọn onú titengbe de mí
[Yẹdide to weda 24]
Nọ dín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ mọ whẹpo do basi nudide sinsinyẹn de