Pọngbọ Dopo Akàn Lọ!

DAWE de he nọ yin Lazalọsi gọna nọviyọnnu etọn lẹ, Malta po Malia po, nọ nọ̀ Bẹtani, tòpẹvi de he tin to nudi kilomẹtlu atọ̀n do Jelusalẹm. To gbèdopo, whenuena họntọn yetọn Jesu ko tọ́nwhẹ̀n, Lazalọsi bẹ azọ̀n sinsinyẹn de. Ninọmẹ etọn to ahunmẹduna nọviyọnnu etọn lẹ taun. Yé dowẹn hlan Jesu. Ojlẹ kleun de to owẹ̀n lọ sisè godo, Jesu jẹ gbejizọnlin ji nado yì pọ́n Lazalọsi. To aliji, Jesu dọna devi etọn lẹ dọ emi jlo na yì fọ́n Lazalọsi sọn amlọn mẹ. Devi lẹ ma mọnukunnujẹ nuhe dọ e te mẹ ganji to tintan whenu, ṣigba Jesu hẹn ẹn họnwun na yé dọmọ: “Lazalọsi kú.”—Johanu 11:1-14.

To whenuena Jesu jẹ yọdò Lazalọsi tọn kọ̀n, e na anademẹ jẹnukọn whẹ́ nado ze zannu he yè do sú yọdò lọ sẹ̀. To dẹ̀hiho po ogbè lélé po godo, e degbè dọmọ: “Lazalọsi, jẹgbonu wá.” Lazalọsi sọ tọ́n jẹgbonu wá. Dawe he ko kú sọn azán ẹnẹ die wayi ko yin finfọnsọnku.—Johanu 11:38-44.

Kandai he gando Lazalọsi go dohia dọ fọnsọnku wẹ yin pọngbọ dopo akàn lọ na okú. Ṣigba be Lazalọsi yin hinhẹngọwa ogbẹ̀ to azọ́njiawu-liho nugbonugbo ya? Biblu dọ dọ azọ́njiawu lọ jọ nugbo. Hia kandai lọ to Johanu 11:1-44, bo pọ́n lehe zẹẹmẹ lọ yin bibasi hezeheze do. Be a tindo ayihaawe dọ e jọ wẹ ya? Mọwiwà sọgan zọ́n bọ hiẹ na tindo ayihaawe gando nugbo-yinyin azọ́njiawu he yin kinkàndai to Biblu mẹ lẹpo tọn go, gọna fọnsọnku Jesu Klisti lọsu tọn. Podọ “eyin yè ma sọ ze Klisti tite, be ovọ́ wẹ yise mìtọn yin” wẹ Biblu dọ. (1 Kọlintinu lẹ 15:17) Fọnsọnku yin nuplọnmẹ dodonu Owe-wiwe tọn de. (Heblu lẹ 6:1, 2) Ṣigba, etẹwẹ hogbe lọ “fọnsọnku” zẹẹmẹdo?

Etẹwẹ “Fọnsọnku” Zẹẹmẹdo?

To Owe-wiwe Glẹki tọn lẹ mẹ, hogbe lọ “fọnsọnku” sọawuhia hugan whla 40. E yin lilẹdogbedevomẹ sọn hogbe Glẹkigbe tọn de mẹ he zẹẹmẹdo “nado vọ́ teṣi” to paa mẹ. Hogbe dopolọ to Heblugbe mẹ zẹẹmẹdo “nado fọ́n oṣiọ.” To whenuena mẹde kú godo, etẹwẹ nọ yin finfọnsọnku? E ma sọgan yin agbasa etọn gba, na e na ko gble bo lẹzun kọ́gudu. E ma yin agbasa dopolọ wẹ nọ yin finfọn gba ṣigba omẹ dopolọ he kú. Gbọnmọ dali, fọnsọnku bẹ aliho gbẹzan mẹde tọn hinhẹngọwa hẹn—yèdọ jijọ etọn lẹ, whenuho etọn, po zẹẹmẹ gigọ́ lẹpo gando mẹhe ewọ yin po go.

E ma na vẹawuna Jehovah Jiwheyẹwhe, he tindo nugopipe nufinflin tọn he pé nado flin aliho gbẹzan mẹhe ko kú lẹ tọn gba. (Isaia 40:26) To whenuena e yindọ ewọ wẹ Dowatọ ogbẹ̀ tọn, Jehovah sọgan fọ́n omẹ dopolọ po agbasa yọyọ de po. (Psalm 36:9) Humọ, Biblu dọ dọ Jehovah Jiwheyẹwhe tindo “ojlo” vẹkuvẹku nado fọ́n oṣiọ lẹ. (Job 14:14, 15) Lehe mí sọgan gọ́ na ayajẹ do sọ dọ gbọnvona dọ Jehovah penugo nado hẹn gbẹtọ gọwá ogbẹ̀, e sọ tindo ojlo vẹkuvẹku nado wàmọ!

Jesu Klisti lọsu yí adà titengbe de wà to oṣiọ lẹ finfọnsọnku mẹ. To nuhe lán vude to owhe dopo ji to whenuena Jesu bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji godo, e dọmọ: “Dile Otọ́ to oṣiọ fọ́n, bosọ to yé hẹn do ogbẹ̀; mọkẹdẹ wẹ Ovi sọ nọ hẹn mẹhe e jlo lẹ do ogbẹ̀ ga.” (Johanu 5:21) Be numimọ Lazalọsi tọn ma dohia dọ Jesu Klisti tindo huhlọn lọ bosọ tindo ojlo lọ nado fọ́n oṣiọ lẹ ya?

Etẹwẹ dogbọn linlẹn lọ dali dọ nude tin to mí mẹ he nọ to gbẹnọ zọnmii to okú godo? Nuplọnmẹ fọnsọnku tọn po linlẹn jọmaku alindọn tọn po jẹagọdo yede mlẹnmlẹn. Eyin nude tin to mí mẹ he nọ to gbẹnọ zọnmii to okú godo, etẹwẹ mí nasọ tindo nuhudo fọnsọnku tọn na lo? Nọviyọnnu Lazalọsi tọn Malta ma yise dọ to whenuena nọvisunnu etọn kú, e gbẹ́ pò to gbẹnọ to agblò gbigbọ  tọn de mẹ gba. E tindo yise to fọnsọnku mẹ. To whenuena Jesu na ẹn jide dọ: “Nọvisunnu towe nasọ fọ́n,” Malta dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ e nasọ fọ́n to fọnsọnku mẹ to azán podo gbè.” (Johanu 11:23, 24) Podọ to whenuena Lazalọsi yin hinhẹngọwa ogbẹ̀, e ma pìntàn depope gando ogbẹ̀ to okú godo go gba. Oṣiọ wẹ e yin dai. Biblu dọmọ: “Oṣiọ lẹ ma yọ́n nude, . . . azọ́n ma tin, linlẹn ma tin, zinzan ma tin, kavi nuyọnẹn to kutomẹ, [Ṣeol, yọdò paa gbẹtọvi lẹ tọn] fie hiẹ jei.”—Yẹwhehodọtọ 9:5, 10.

Enẹwutu, sọgbe hẹ Biblu, fọnsọnku wẹ yin pọngbọ dopo akàn lọ na okú. Ṣigba mẹnu wẹ na yin finfọnsọnku to gbẹtọ madosọha he ko kú lẹ mẹ, podọ fie wẹ yé na yin finfọn do?

Mẹnu lẹ Wẹ Na Yin Finfọnsọnku?

“Ojlẹ lọ ja, to ehe mẹ mẹhe tin to yọdò mẹ lẹpo na sè ogbè [Jesu tọn], bo na tọnjẹgbonu,” wẹ Jesu dọ. (Johanu 5:28, 29) Sọgbe hẹ opagbe ehe, mẹhe tin to yọdò oflin tọn mẹ lẹ—yèdọ mẹhe tin to oflin Jehovah tọn mẹ lẹ—na yin finfọnsọnku. Ṣigba, kanbiọ lọ todin wẹ yindọ, To mẹhe ko kú enẹ lẹpo mẹ, mẹnu na taun tọn wẹ tin to oflin Jiwheyẹwhe tọn mẹ bo to tenọpọn fọnsọnku?

Owe Biblu tọn he yin Heblu lẹ weta 11 basi todohukanji yinkọ sunnu po yọnnu po he yí nugbonọ-yinyin do sẹ̀n Jiwheyẹwhe lẹ tọn. Yewlẹ gọna devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn he kú to owhe agọe tọn lẹ mẹ lẹ na tin to mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ mẹ. Etẹwẹ dogbọn mẹhe gboawupo nado jẹ nubiọtomẹsi dodo Jiwheyẹwhe tọn lẹ kọ̀n, vlavo na yé gbọagba oyọnẹn tọn wutu lẹ dali? Be yelọsu tin to oflin Jiwheyẹwhe tọn mẹ wẹ ya? Mọwẹ, susu yetọn tin to oflin Etọn mẹ, na Biblu dopagbe dọmọ: “Fọnsọnku dodonọ lẹ tọn, po mawadodonọ lẹ po tọn de na tin.”—Owalọ lẹ 24:15.

Nalete, e ma yin mẹhe ko nọgbẹ̀ pọ́n lẹpo wẹ na yin finfọnsọnku gba. Biblu dọmọ: “Eyin míwlẹ yọnẹn gan an bo waylan whenuena míwlẹ ko mọ oyọnẹn nugbo tọn yí godo, avọ́ na ylando ma tin ba gba, ṣigba nukundido he dobu whẹdida tọn de.” (Heblu lẹ 10:26, 27) Mẹdelẹ wà ylando he ma tindo jona lẹ. Yé ma tin to Hadẹs (yọdò paa  gbẹtọvi tọn) mẹ gba ṣigba yé to “Gẹhẹnna” mẹ, yèdọ nọtẹn yẹhiadonu tọn de na vasudo mlẹnmlẹn. (Matiu 23:33, NW) Nalete, mí dona payi ma nado nọ pàhodọ do vlavo eyin omẹ tangan de na yin finfọnsọnku kavi lala ji. Jiwheyẹwhe tọn wẹ ehe nado dọ. E yọ́n mẹhe tin to Hadẹs mẹ lẹ podọ mẹhe tin to Gẹhẹnna mẹ lẹ. Nuhe yin bibiọ to míwlẹ si wẹ nado hẹn gbẹzan mítọn sọgbe hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn.

Mẹnu lẹ Wẹ Na Yin Finfọnsọnku Nado Nọgbẹ̀ to Olọn Mẹ?

Fọnsọnku Jesu Klisti tọn wẹ jiawu hugan. Ewọ yin ‘hùhù to agbasalan mẹ, ṣigba yin hinhẹnwa ogbẹ̀ to gbigbọ mẹ.’ (1 Pita 3:18) Gbẹtọvi de ma ko tindo numimọ fọnsọnku mọnkọtọn tọn pọ́n to whenuho mẹ gba. Jesu lọsu dọmọ: “Mẹde ma hẹaga yì olọn, adavo mẹhe jẹte sọn olọn, yèdọ Ovi gbẹtọ tọn lọ.” (Johanu 3:13) Na nugbo tọn, Ovi gbẹtọ tọn lọ wẹ omẹ tintan he yin finfọnsọnku taidi omẹ gbigbọnọ de. (Owalọ lẹ 26:23) Podọ mẹdevo lẹ na hopódona ẹn. Owe-wiwe dọmọ: “Omẹ dopodopo to kannu etọn titi mẹ: Klisti sinsẹ́n tintan lẹ; to godo yé he yin Klisti tọn lẹ to gigọwa [kavi tintin tofi] whenu etọn.”—1 Kọlintinu lẹ 15:23.

Omẹ sọha kleun de—“yé he yin Klisti tọn lẹ”—na yin finfọnsọnku hlan ogbẹ̀ olọn tọn mẹ na lẹndai vonọtaun de. (Lomunu lẹ 6:5) Yé na dugán hẹ Klisti taidi ‘ahọlu do aigba ji.’ (Osọhia 5:9, 10) Humọ, yé na wadevizọn taidi yẹwhenọ lẹ to linlẹn lọ mẹ dọ yé na tindo mahẹ to nugandomẹgo ylando tọn he gbẹtọvi lẹ dugu etọn sọn sunnu tintan lọ, Adam dè didesẹ mẹ. (Lomunu lẹ 5:12) Sọha mẹhe na dugán hẹ Klisti taidi ahọlu po yẹwhenọ po lẹ tọn yin 144 000. (Osọhia 14:1, 3) Agbasa tẹ mẹ wẹ yé na yin finfọn do? “Agbasa gbigbọnọ de,” wẹ Biblu dọ. Ehe na hẹn ẹn yọnbasi na yé nado nọgbẹ̀ to olọn mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 15:35, 38, 42-45.

Whetẹnu wẹ fọnsọnku hlan ogbẹ̀ olọn mẹ tọn wá aimẹ? ‘To tintin tofi Klisti tọn whenu,’ wẹ 1 Kọlintinu lẹ 15:23 dọ. Nujijọ aihọn tọn lẹ sọn 1914 gbọ́n dohia hezeheze dọ tintin tofi Klisti tọn po “opodo aihọn tọn” po bẹjẹeji to owhe enẹ mẹ. (Matiu 24:3-7) Enẹwutu mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe nado wá tadona lọ kọ̀n dọ fọnsọnku Klistiani nugbonọ lẹ tọn hlan ogbẹ̀ olọn tọn mẹ ko bẹjẹeji, dile etlẹ yindọ gbẹtọvi lẹ ma mọ ẹn. Enẹ na zẹẹmẹdo dọ apọsteli lẹ po Klistiani dowhenu tọn lẹ po ko yin finfọnsọnku yì olọn mẹ. Etẹwẹ dogbọn Klistiani he to gbẹnọ todin he tindo todido dejidego lọ nado dugán hẹ Klisti to olọn mẹ lẹ dali? Yé na yin finfọn “to nukunwhiwhe dopo mẹ,” enẹ wẹ yindọ to okú yetọn godo tlolo. (1 Kọlintinu lẹ 15:52) To whenuena e yindọ fọnsọnku pipli pẹvi 144 000 ehe tọn bẹ jẹnukọnna gbẹtọ susugege he na yin finfọnsọnku do aigba ji lẹ tọn, e yin yiylọdọ “fọnsọnku tintan.”—Osọhia 20:6.

Mẹnu lẹ Wẹ Na Yin Finfọnsọnku Nado Nọgbẹ̀ to Aigba Ji?

Sọgbe hẹ Owe-wiwe, suhugan mẹhe kú lẹ tọn na yin finfọnsọnku nado nọgbẹ̀ to aigba ji. (Psalm 37:29; Matiu 6:10) To zẹẹmẹ numimọ whanpẹnọ tọn etọn gando mẹhe yin finfọnsọnku lẹ go bibasi mẹ, apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Ohù hẹn oṣiọ he to e mẹ lẹ jẹage; okú po kutomẹ [Hadẹs] po sọ hẹn oṣiọ he tin to yé mẹ lẹ jẹage: yè sọ dawhẹna yé dopodopo kẹdẹdi azọ́n yetọn lẹ. Okú po [Hadẹs] po wẹ yè sọ dọ̀n yì dlan miyọ́n hihla mẹ. Ehe wẹ okú awetọ.” (Osọhia 20:11-14) Mẹhe tin to Hadẹs kavi Ṣeol—yèdọ yọdò paa gbẹtọvi tọn—mẹ lẹ tin to oflin Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Dopodopo yetọn na yin finfọnsọnku. (Psalm 16:10; Owalọ lẹ 2:31) Podọ omẹ dopodopo na yin whẹdana sọgbe hẹ nuhe e wà to fọnsọnku etọn godo lẹ. Etẹwẹ na jọ do okú po Hadẹs po go lo? Yé na yin dindọ̀n yì dlan “miyọ́n hihla” mẹ. Ehe zẹẹmẹdo dọ okú he gbẹtọvi lẹ dugu etọn sọn Adam dè ma na sayana yé ba.

Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nukundido ayajẹnọ he opagbe fọnsọnku tọn hùndonuvo  na mẹhe ko hẹn mẹyiwanna de bu to okú mẹ lẹ! To whenuena Jesu fọ́n visunnu dopo akàn asuṣiọsi Naini tọn lọ tọn sọnku, lehe ayajẹ yọnnu lọ tọn dona ko sù do sọ! (Luku 7:11-17) Podọ Biblu dọ numọtolanmẹ mẹjitọ viyọnnu owhe 12-mẹvi he Jesu hẹngọwa ogbẹ̀ lọ tọn lẹ tọn na mí dọmọ: “Avò sọ vò yé tlala” kavi yé to aglinjẹ to pọmẹ. (Malku 5:21-24, 35-42; Luku 8:40-42, 49-56) To aihọn yọyọ he Jiwheyẹwhe dopagbe etọn mẹ, ayajẹnu wẹ e na yin nado dokuavọna mẹyiwanna lẹ.

Nuyiwadomẹji tẹwẹ nugbo lọ gando fọnsọnku go yinyọnẹn sọgan tindo do mí ji todin? “Suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ dibuna okú bo ma nọ jlo na lẹnnupọn gandego paali,” wẹ otanwe The World Book Encyclopedia dọ. Etẹwutu? Na suhugan gbẹtọ lẹ tọn lẹndọ nudabla de wẹ okú yin wutu—yèdọ nude he dáblu bosọ dona yin budina. Nugbo lọ yinyọnẹn gando ninọmẹ oṣiọ lẹ tọn go podọ todido fọnsọnku tọn tintindo sọgan na mí adọgbigbo eyin mí wá pannukọn ‘kẹntọ godo tọn lọ, okú.’ (1 Kọlintinu lẹ 15:26) Oyọnẹn ehe sọ nọ hẹn ẹn bọawuna mí nado doakọnna awufiẹsa he mí nọ mọ to whenuena mí hẹn họntọn vivẹ kavi hẹnnumẹ sẹpọmẹ de bu to okú mẹ.

Whetẹnu wẹ fọnsọnku aigba ji tọn na bẹjẹeji? To egbehe, aigba lọ gọ́ na danuwiwa, avùn, hùnsọndai, po nuhẹnflu po. Eyin oṣiọ lẹ yin hinhẹngọwa ogbẹ̀ do aigba mọnkọtọn ji, ayajẹ depope he sọgan tin ma na dẹn-to-aimẹ gba. Nalete, Mẹdatọ lọ ko dopagbe dọ emi na hẹn aihọn ylankan dinvie tọn he tin to anademẹ Satani tọn glọ wá vivọnu to madẹnmẹ. (Howhinwhẹn lẹ 2:21, 22; Daniẹli 2:44; 1 Johanu 5:19) Lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na aigba na yin hinhẹndi to madẹnmẹ. To whenẹnu, to aihọn yọyọ jijọhonọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, liva susu he to amlọndọ to okú mẹ todin lẹ na yin finfọnsọnku.

[Yẹdide to weda 7]

Suhugan oṣiọ lẹ tọn na yin finfọnsọnku nado nọgbẹ̀ to aigba ji