“Whenu Abọẹninọ Tọn De”

“HODIDỌ yin fataka, ṣigba abọẹninọ yin sika.” Nuhe oló hoho Whèzẹtẹn tọn de dọ niyẹn. Sọgbe hẹ Brewer’s Dictionary of Phrase and Fable, oló Heblu tọn he taidi enẹ de dọmọ: “Eyin hodidọ họakuẹ sọ ṣekẹli dopo, abọẹninọ na họ̀ ṣekẹli awe.” Podọ Sọlọmọni ahọlu nuyọnẹntọ Islaeli hohowhenu tọn wlan dọmọ: “Onú dopodopo wẹ ojlẹ de tin na, podọ whenu na azọ́n lẹpo to owhè glọ . . . whenu abọẹninọ tọn de, podọ whenu hodidọ tọn.”—Yẹwh. 3:1, 7.

Ṣigba whetẹnu wẹ e jẹ nado nabọẹ kakati nado dọho? Hogbe lọ “nabọẹ” kavi “abọẹninọ” sọawuhia whlasusu to Biblu mẹ. Lẹdo hodidọ tọn he mẹ hogbe ehelẹ yin yiyizan te do dagbe he nọ wá sọn abọẹninọ mẹ hia, e whè gbau to aliho voovo atọ̀n mẹ. Mì gbọ mí ni yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo lehe abọẹninọ yin ohia sisi tọn de, kunnudenu nuyọnẹn po zinzin po tọn, podọ nuhe na gọalọna mí nado lẹnayihamẹpọn de do ji.

Ohia Sisi Tọn

Abọẹninọ yin ohia sisi kavi gbégbò tọn. Yẹwhegán Habbakuk dọmọ: “OKLUNỌ tin to tẹmpli wiwe etọn mẹ: yin abọẹnọ to nukọn etọn, mì aigba lẹpo.” (Hab. 2:20) Sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ dona nọ “yí abọẹninọ do nọte na whlẹngán OKLUNỌ tọn.” (Avi. 3:26) Psalm-kàntọ lọ dọmọ: “Yin abọẹnọ hlan OKLUNỌ, bosọ yí homẹfifa do nọtepọn ẹn: a fiẹ do ewọ mẹhe nuyọnna to ali etọn ji go blo.”—Ps. 37:7.

Be mí sọgan pagigona Jehovah matin hodidọ ya? Eyọn, be awú ma nọ ji mí to whedelẹnu eyin mí pọ́n whanpẹ nudida lẹ tọn sọmọ bọ nùkikẹ nọ glo mí ya? Be nulinlẹnpọndo kiklo-yinyin Jiwheyẹwhe tọn ji to aliho mọnkọtọn mẹ ma yin dopo to aliho he mẹ mí sọgan pagigona Mẹdatọ mítọn sọn ahun mẹ wá te lẹ mẹ ya? Psalm-kàntọ Davidi jihàn dọmọ: “Jiwheyẹwhe E, hlan we wẹ abọẹ yin pipà to Ziọni mẹ: hlan we wẹ yè na hẹn pàdido di.”—Ps. 65:1.

Lehe mí nọ na sisi Jehovah do, mọ wẹ e jẹ dọ mí ni nọ na sisi ohó etọn lẹ do niyẹn. Di apajlẹ, whenue Mose, yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn dọ hodidọ godo tọn etọn na akọta Islaeli tọn, ewọ po yẹwhenọ lẹ po  dotuhomẹna mẹhe tin to finẹ lẹpo dọmọ: “Nabọẹ . . . hiẹ na nọ setonuna ogbè OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe tọn.” E yin bibiọ to Islaelivi lẹ si kakajẹ ovi yetọn lẹ ji nado nọ dotoai po sọwhiwhe po to whenue yé pli dopọ nado hia Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn. Mose dọmọ: “Bẹ gbẹtọ lẹ lọ pli, sunnusi lẹ po yọnnusi lẹ po po omẹ flinflin lẹ lọ po . . . na yé nido plọnnu.”—Deut. 27:9, 10; 31:11, 12.

Lehe e sọgbe dọ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn egbezangbe tọn lẹ ni nọ dotoai po sisi po na anademẹ he yé nọ mọyi to opli Klistiani tọn lẹ gọna plidopọ lẹ ji do sọ! To whenue nugbo Biblu tọn lẹ to yinyin didọ sọn oplò ji, be e ma na do sisi matindo hia na Ohó Jiwheyẹwhe tọn po titobasinanu etọn po nado to ohó he ma yin dandan tọn lẹ dọ hẹ ode awetọ ya? Whenue tito-to-whinnu lọ to yìyì, mí dona nọ nabọẹ bo nọ dotoai.

Whenue mí tlẹ to hodọ hẹ mẹde, todidoai ganji na dohia dọ mí tindo sisi na mẹlọ. Di apajlẹ tọgbo Job dọna whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ dọmọ: “[Mì] plọn mi, yẹn nasọ nabọẹ ṣie.” Job nabọẹ whii to whenue yé to hodọ. Podọ whenue ojlẹ sọ na ẹn nado dọho, e biọ to yé si dọmọ: “Mì nabọẹ . . . mì jo mi do, na yẹn nido dọho.”—Job 6:24; 13:13.

Kunnudenu Nuyọnẹn po Zinzin po Tọn

“Ewọ he hẹn nùflo etọn dote wẹ yọnnuin,” wẹ Biblu dọ. “Gbẹtọ he zìn bọ̀ onù etọn do.” (Howh. 10:19; 11:12) Pọ́n lehe Jesu gbọn abọẹninọ dali do nuyọnẹn po zinzin po hia to aliho dagbe mẹ do. Whenue e mọdọ hodidọ to kẹntọ etọn lẹ ṣẹnṣẹn ma na wà dagbe depope, “Jesu nabọẹ.” (Mat. 26:63) Enẹgodo, to whenue Jesu tin to Pilati nukọn, e “ma gblọn nude.” E gbọn nuyọnẹn dali dike nuhe e wà lẹ ni dekunnu.—Mat. 27:11-14.

Nuyọnẹnnu wẹ e na yin dọ mílọsu ni nọ hẹn nùflo mítọn lẹ, titengbe to whenue mẹde hẹn homẹgble mí. “Ewọ he whleawu nado gblehomẹ, wẹ [tindo] nuyọnẹn daho,” wẹ howhinwhẹn Biblu tọn de dọ, “ṣigba ewọ he nọ yawu gblehomẹ e ze nululu daga.” (Howh. 14:29) Gblọndo he yin nina po sọmawhe po to homẹgble mẹ sọgan zọ́n bọ mí na yí hogbe nulú tọn he na wá vẹna mí to godo mẹ lẹ zan. To ninọmẹ mọnkọtọn lẹ mẹ, nuhe mí dọ sọgan taidi nulú tọn, bọ mí ma na vò to ayiha mẹ.

Nuyọnẹnnu wẹ nado dogàn odẹ́ mítọn to whenuena mí tin to mẹylankan lẹ ṣẹnṣẹn. Eyin mí pehẹ mẹṣankotọ lẹ to lizọnyizọn mítọn mẹ, e sọgan yọ́n hugan nado nabọẹ. Humọ, be e ma na yin nuyọnẹnnu to whedelẹnu nado nabọẹ nado dohia dọ mí ma kẹalọyi aslan po hogbe agbàagba wehọmẹvigbẹ́ kavi azọ́nwatọgbẹ́ mítọn lẹ po tọn lẹ ya? (Efe. 5:3) Psalm-kàntọ lọ wlan dọmọ: “Yẹn na yí ajà do onù ṣie, whenuena mẹylankan tin to nukọn ṣie.”—Ps. 39:1.

 Mẹhe “zìn” ganji ma nọ yí jidedomẹgo etọn do hòkọ́. (Howh. 11:12) Klistiani nugbo de ma nọ de aṣli gbà gbọn ohó fúnfún pé dali gba. Titengbe mẹho agun tọn lẹ dona họ́ yede to adà ehe mẹ na hagbẹ agun lọ tọn lẹ nido dejido yé go.

Eyin mẹde ma tlẹ kẹnù, abọẹninọ etọn sọgan hẹn mẹdevo lẹ lẹnnupọn sisosiso. Sydney Smith, yèdọ wekantọ Glẹnsinu he nọgbẹ̀ to owhe kanweko 19tọ mẹ de dọ gando hagbẹ etọn de go dọmọ: “Lehe e nọ nabọẹ do to whedelẹnu zọ́n bọ yè nọ duvivi hodidọ hẹ ẹ tọn ganji.” Na nugbo tọn, eyin họntọn awe to hodọ hẹ ode awetọ, yé dona nọ nanù yenọzo. Mẹhe yin hodọhẹmẹtọ dagbe dona yin todoaitọ dagbe.

“To ohó susu mẹ yè ma sọgan ba ylanwa pò,” wẹ Sọlọmọni na avase dọ, “ṣigba ewọ he hẹn nùflo etọn dote wẹ yọnnuin.” (Howh. 10:19) Enẹwutu, eyin mí nọ de hodidọ mítọn pò, hogbe nulú tọn lẹ na depò ga. Na nugbo tọn, eyin ‘nulunọ bọ̀ onù etọn do, yè na lẹn ẹn do nuyọnẹntọ lẹ mẹ: ewọ he sọ bọ̀ nùflo etọn do wẹ yè na pà zinzin na.’ (Howh. 17:28) Enẹwutu, mì gbọ mí ni biọ Jehovah to odẹ̀ mẹ nado ‘bọ̀ ohọ̀n nùflo mítọn lẹ tọn do.’—Ps. 141:3.

Alọgọ de Na Ayihamẹlinlẹnpọn

Owe-wiwe dọna mí gando mẹhe nọ hodo aliho dodowiwa tọn go dọ “osẹ́n [Jiwheyẹwhe tọn] mẹ wẹ e nọ [to] ayihamẹlẹnpọn te to okle po ozán po.” (Ps. 1:2) Whetẹnu wẹ yọ́n hugan na ayihamẹlinlẹnpọn mọnkọtọn?

Isaki, visunnu Ablaham tọn “jẹgbonu nado yì lẹnayihamẹpọn to [danji] to whèjai.” (Gẹn. 24:63) E dín whenu po fie to abọẹ de po nado lẹnayihamẹpọn. Ahọlu Davidi nọ lẹnayihamẹpọn to zánhomẹ, yèdọ whenue filẹpo yin tó ó. (Ps. 63:6) Jesu he tlẹ yin sunnu pipé lọ dovivẹnu nado tọ́n sọn fie gbẹtọgun lẹ to awhá do te nado sọgan mọ whenu bo lẹnayihamẹpọn to osó he to olá lẹ, danfafa lẹ ji, gọna fie to abọẹ devo lẹ.—Mat. 14:23; Luku 4:42; 5:16.

Dagbe he abọẹninọ nọ wà ma yọnjlẹ. Nọtẹn he to abọẹ de sọgan gọalọna mí nado gbeje mídelẹ pọ́n, ehe na zọ́n bọ mí na hẹn ninọmẹ mítọn pọnte. Abọẹninọ sọgan hẹn jijọho ahun mẹ tọn wá. Ayihamẹlinlẹnpọn to whenue mẹde ma na dotukla mí sọgan gọalọna mí nado wleawuna jlẹkajininọ po whiwhẹ po, bo sọgan hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn jideji na nuhe yin nujọnu hugan to gbẹ̀mẹ lẹ.

Nugbo wẹ dọ e yọ́n nado nọ nabọẹ, ṣigba “whenu hodidọ tọn” sọ tin ga. (Yẹwh. 3:7) To egbehe, sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ nọ hẹn alọnu ján to wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lilá mẹ “to aigba fininọ lẹpo mẹ.” (Mat. 24:14) Dile sọha yetọn to susudeji po awuyiya po, awhágbe ayajẹ he enẹ nọ hẹnwa tọn fọ́n bo to agayi. (Mika 2:12) Mì gbọ mí ni wà nuhe go mí pé lẹpo nado tin to mẹhe yí zohunhun do to lilá wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn bosọ to azọ́n jiawu Jiwheyẹwhe tọn dọ pé lẹ mẹ. Dile mí to mahẹ tindo to azọ́n titengbe ehe mẹ, mì gbọ gbẹzan mítọn ni nọ dohia dọ, to whedelẹnu, abọẹninọ yin sika nugbonugbo.

[Yẹdide to weda 3]

Mí dona nọ dotoai bo plọnnu to opli Klistiani tọn mítọn lẹ ji

[Yẹdide to weda 4]

E sọgan yọ́n hugan nado nabọẹ eyin gbẹtọ lẹ ylanhùn do mí to lizọnyizọn lọ mẹ

[Yẹdide to weda 5]

Abọẹninọ nọ yọ́n na ayihamẹlinlẹnpọn