Owanyi Klisti Tọn Nọ Whàn Mí Nado Yiwanna Mẹdevo Lẹ
Owanyi Klisti Tọn Nọ Whàn Mí Nado Yiwanna Mẹdevo Lẹ
‘Jesu, le e yiwanna omẹ etọn titi he tin to aihọn mẹ lẹ do, e yiwanna yé jẹ opodo.’—JOH. 13:1.
1, 2. (a) Nawẹ owanyi he Jesu dohia yin ayidego tọn gbọn? (b) Adà owanyi tọn tẹlẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?
JESU ze apajlẹ pipé owanyi tọn dai. Gbẹzan etọn blebu—yèdọ lehe e nọ dọho do po lehe e nọ yinuwa do po, nuplọnmẹ etọn, gọna okú avọ́sinsan tọn etọn—ehe lẹpo wẹ do owanyi etọn hia. Kakajẹ vivọnu gbẹzan etọn tọn to aigba ji, Jesu do owanyi hia mẹhe e dukosọ hẹ lẹ, titengbe devi etọn lẹ.
2 Owanyi he Jesu dohia yin apajlẹ ayidego tọn de na hodotọ etọn lẹ nado hodo. Apajlẹ etọn sọ nọ whàn mí nado do owanyi mọnkọtọn hia mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po, gọna mẹdevo depope. To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna nuhe mẹho agun tọn lẹ sọgan plọn sọn apajlẹ Jesu tọn mẹ gando owanyi didohia mẹhe waylan lẹ go, etlẹ yin oylan sinsinyẹn lẹ. Mí nasọ dọhodo lehe owanyi Jesu tọn nọ whàn Klistiani lẹ nado gọalọna mẹmẹsunnu yetọn lẹ po mẹdevo lẹ po do ji to nuhahun po nugbajẹmẹji po whenu, podọ to whenue mẹde to azọ̀njẹ.
3. Mahopọnna awugbopo sinsinyẹn Pita tọn, nawẹ Jesu yinuwa hẹ ẹ gbọn?
3 To ozán he jẹnukọnna okú Jesu tọn mẹ, Pita he yin apọsteli etọn titi tlẹ mọ́n ẹn whla atọ̀n. (Malku 14:66-72) Etomọṣo, whenue Pita gọ̀ biọ ede mẹ dile Jesu ko dọ jẹnukọn do, Jesu jona ẹn. Jesu tlẹ wá ze azọngban pinpẹn lẹ do alọmẹ na Pita. (Luku 22:32; Owalọ 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn nuyiwa Jesu tọn mẹ gando mẹhe tindo awugbopo sinsinyẹn lẹ go?
Mì Tindo Pọndohlan Klisti Tọn Gando Ylanwatọ lẹ Go
4. Na taun tọn, ninọmẹ tẹwẹ nọ biọ dọ mí ni do pọndohlan Klisti tọn nkọ hia?
4 To ninọmẹ susu he mẹ mí sọgan do pọndohlan Klisti tọn hia te lẹ mẹ, dopo he kàn dẹpẹ biọ taun wẹ dehe gando aliho he mẹ mí na yinuwa hẹ mẹhe wà ylando sinsinyẹn lẹ te go, vlavo to whẹndo mẹ kavi to agun mẹ. Dile opodo azán godo tọn titonu Satani tọn lẹ tọn to sisẹpọ, e blawu dọ gbigbọ aihọn tọn zọ́n bọ walọ dagbe fọ́n bo to yinylan deji. Pọndohlan ylankan po gbigbọ vọdonanu aihọn ehe tọn po sọgan bẹpla mẹho po yọpọ po, he na zọ́n bọ gbemima yetọn nado zinzọnlin to aliho bibó lọ ji na jẹ didepo ji. To owhe kanweko tintan whenu, mẹdelẹ yin didesẹ sọn agun Klistiani tọn mẹ, podọ mẹdevo lẹ yin wiwọhẹ. Nudopolọ wẹ nọ jọ to egbehe. (1 Kọl. 5:11-13; 1 Tim. 5:20) Ṣigba, eyin mẹho he nọ penukundo whẹho ehelẹ go lẹ do owanyi Klisti tọn nkọ hia, ehe sọgan tindo nuyiwadomẹji sisosiso do ylanwatọ lọ ji.
5. Nawẹ mẹho agun tọn lẹ dona do pọndohlan Klisti tọn hia to whenue yé to nuyiwa hẹ ylanwatọ lẹ gbọn?
5 Taidi Jesu, mẹho agun tọn lẹ dona nọ tẹdo nujinọtedo dodo Jehovah tọn lẹ go to whepoponu. Mọwiwà na dohia dọ yé to walọmimiọn, homẹdagbe, po owanyi Jehovah tọn po dohia. Eyin mẹde do lẹnvọjọ nujọnu tọn hia, yin “ayiha gbigbànọ” podọ “ayiha finfinọnnọ” na ylanwa etọn wutu, e sọgan nọma vẹawuna mẹho lẹ nado “hẹn omẹ mọnkọ gọ̀ do otẹn etọn mẹ to gbigbọ walọmimiọn tọn mẹ.” (Ps. 34:18; Gal. 6:1) Ṣigba nawẹ mẹho lẹ dona yinuwa hẹ mẹhe nọ sinyẹnta kavi mẹhe nuṣiwa etọn ma vẹna ẹn sọmọ de gbọn?
6. Etẹwẹ mẹho agun tọn lẹ dona nọ dapana to whenue yé to nuyiwa hẹ ylanwatọ lẹ, podọ etẹwutu?
6 Eyin ylanwatọ de gbẹkọ ayinamẹ Owe-wiwe tọn lẹ go kavi tẹnpọn nado dín whẹjijọ na ylanwiwa etọn, enẹ sọgan gblehomẹna mẹho lẹ po mẹdevo lẹ po. Na yé yọ́n awugble he mẹlọ ko hẹnwa wutu, enẹ sọgan zọ́n bọ yé na yin whiwhlepọn nado dọ numọtolanmẹ yetọn lẹ tọ́n dogbọn nuyiwa mẹlọ tọn lẹ po walọyizan etọn po dali. Ṣigba, homẹgble nọ hẹnnugble podọ e ma na dohia dọ mẹde tindo “ayiha Klisti tọn.” (1 Kọl. 2:16; hia Jakobu 1:19, 20.) Jesu na avase mẹdelẹ to azán etọn gbè po hogbe he họnwun lẹ po, ṣigba e ma yí hogbe he do wangbẹna hia kavi he nọ yin yiyizan po linlẹn lọ po nado gbleawunamẹ lẹ zan gbede. (1 Pita 2:23) Kakatimọ, e na dotẹnmẹ ylanwatọ lẹ nado lẹnvọjọ na yé nido mọ nukundagbe Jehovah tọn. Na nugbo tọn, dopo to whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu Jesu do wá aigba ji lẹ mẹ wẹ “nado whlẹn ylandonọ” lẹ.—1 Tim. 1:15.
7, 8. Etẹwẹ dona nọ deanana mẹho lẹ to whẹho whẹdida tọn lẹ mẹ?
7 To ninọmẹ ehe mẹ, nawẹ apajlẹ Jesu tọn dona yinuwado pọndohlan mítọn ji gando mẹhe dona mọ mẹplọnlọ yí to agun mẹ lẹ go gbọn? Flindọ hihọ́ de wẹ anademẹ Owe-wiwe tọn he gando nuyiwa whẹdida tọn lẹ go to agun mẹ yin na apó lọ, podọ enẹ sọgan whàn ylanwatọ he mọ mẹplọnlọ yí de nado lẹnvọjọ. (2 Kọl. 2:6-8) E blawu dọ mẹdelẹ ma do lẹnvọjọ hia bo dona yin didesẹ sọn agun mẹ, ṣigba tulinamẹnu wẹ e yin nado yọnẹn dọ susu to omẹ ehelẹ mẹ nọ lẹkọ do Jehovah dè podọ do agun etọn mẹ. Eyin mẹho lẹ do pọndohlan Klisti tọn nkọ hia, e na bọawuna ylanwatọ lọ nado diọ ahun etọn podọ to godo mẹ enẹ sọgan zọ́n bọ e na lẹkọwa. To nukọn mẹ, delẹ to ylanwatọ ehelẹ mẹ sọgan nọma flin ayinamẹ Owe-wiwe tọn he mẹho lẹ na yé lẹpo, ṣigba matin ayihaawe, yé na flindọ mẹho lẹ do sisi hia yé bo yinuwa hẹ yé po owanyi po.
8 Enẹwutu, mẹho lẹ dona nọ do ‘sinsẹ́n gbigbọ tọn’ hia, titengbe owanyi Klisti tọn nkọ, etlẹ yin to ninọmẹ he mọwiwà vẹawu te lẹ glọ. (Gal. 5:22, 23) Yé ma dona nọ plaplaji nado de ylanwatọ de sọn agun mẹ gbede. Yé dona nọ dohia dọ ojlo yetọn wẹ dọ ylanwatọ lẹ ni lẹkọ do Jehovah dè. Gbọnmọ dali, eyin ylanwatọ de wá lẹnvọjọ dile mẹsusu nọ wà do, e na dopẹna Jehovah po sunnu he e na taidi “nunina” lẹ po, na sunnu ehelẹ wẹ hẹn ẹn bọawuna ẹn nado lẹkọwa agun lọ mẹ.—Efe. 4:8, 11, 12.
Owanyi Klisti Tọn Nkọ Didohia to Ojlẹ Opodo Tọn Ehe Mẹ
9. Na apajlẹ dopo he mẹ Jesu do owanyi hia devi etọn lẹ te.
9 Luku basi kandai nujijọ vonọtaun de tọn he mẹ Jesu do owanyi hia te. Na Jesu yọnẹn dọ to nukọn mẹ, awhànfuntọ Lomu tọn lẹ na dosla lẹdo tòdaho Jelusalẹm tọn bo glọnalina tòmẹnu tòdaho lọ tọn lẹ nado họ̀n wutu, e gbọn owanyi dali na avase devi etọn lẹ dọmọ: “Whenuena mìwlẹ mọ yè yí awhàn lẹdo Jelusalẹm, whenẹnu mì ni yọnẹn dọ vọjẹ etọn sẹpọ.” Etẹwẹ yé dona wà? Jesu na yé anademẹ tangan he họnwun delẹ jẹnukọn. “Whenẹnu mì gbọ mẹhe tin to Jude lẹ ni họnyi osó lẹ ji; bosọ gbọ yé he tin to gblagbla etọn mẹ lẹ ni fọ́n tọ́nyi; mì sọ dike yé he sọ tin to tòpẹvi mẹ lẹ biọ e mẹ blo. Na azán ahọsu tọn wẹ ehelẹ, na nuhe yè wlan lẹpo nido yin hinhẹndi.” (Luku 21:20-22) Whenue awhànpa Lomu tọn lẹ lẹdo Jelusalẹm to 66 W.M., mẹhe setonu lẹ yinuwa sọgbe hẹ anademẹ ehelẹ.
10, 11. Nawẹ nulinlẹnpọndo lehe Klistiani dowhenu tọn lẹ họ̀n sọn Jelusalẹm do ji sọgan gọalọna mí nado wleawuna míde na “nukunbibia daho” lọ gbọn?
10 To whenue Klistiani enẹlẹ to hinhọ̀n sọn Jelusalẹm, yé dona do owanyi Klisti tọn nkọ hia ode awetọ, kẹdẹdile Klisti do owanyi hia yé do. Matin ayihaawe, yé dona má nudepope he yé tindo hẹ ode awetọ. Ṣigba dọdai Jesu tọn dlẹnkan zẹ̀ vasudo tòdaho hohowhenu tọn enẹ tọn go. E dọmọ: “Nukunbibia daho na tin, ehe hunkọ ma ko tin sọn whẹwhẹwhenu aihọn tọn kakajẹ dinvie, lala, mọtọn hunkọ ma to na tin gbede.” (Mat. 24:17, 18, 21) Jẹnukọnna “nukunbibia daho” he to nukọn ja enẹ podọ to nukunbibia lọ whenu, mílọsu sọgan pehẹ nuhahun lẹ po ohẹ́n po. Pọndohlan Klisti tọn tintindo na gọalọna mí nado doakọnna ninọmẹ mọnkọtọn lẹ.
11 To ojlẹ enẹ mẹ, e na yọ́n dọ mí ni hodo apajlẹ Jesu tọn bo do owanyi matin ṣejannabi hia. To kọndopọ mẹ po enẹ po, Paulu na ayinamẹ dọmọ: “Mì gbọ dopodopo mítọn ni nọ hẹn homẹ kọmẹnu etọn tọn hùn na dagbe etọn hlan hẹndote. Na yèdọ Klisti ma hẹn homẹ ede tọn hùn gba . . . Na Jiwheyẹwhe homẹfa po homẹmiọn po tọn ni na mì nado yin homẹdoponọ hlan mìnọzo kẹdẹdi hlan Klisti Jesu.”—Lom. 15:2, 3, 5.
12. Owanyi wunmẹ tẹwẹ mí dona wleawuna todin, podọ etẹwutu?
12 Pita, mẹhe Jesu do owanyi hia, lọsu dotuhomẹna Klistiani lẹ nado wleawuna “owanyi mẹmẹsunnu tọn madoklọ” bo do ‘tonusisena nugbo lọ’ hia. Yé dona “yiwanna [yenọzo] tlala po ayiha wiwe po.” (1 Pita 1:22) Nuhudo lọ tin nado wleawuna jẹhẹnu Klisti tọn nkọ enẹlẹ to egbehe hugan gbede pọ́n. To alọnu din, ninọmẹ he pehẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ te fọ́n bo to sinsinyẹn deji. Depope to mí mẹ ma dona dejido aihọn ehe go to aliho depope mẹ, dile ninọmẹ akuẹzinzan tọn agọe tọn he fọ́n bo to yinylan deji to aihọn ehe mẹ dohia hezeheze do. (Hia 1 Johanu 2:15-17.) Kakatimọ, dile opodo titonu ehe tọn to sisẹpọ po awuyiya po, mí dona dọnsẹpọ Jehovah bo dọnsẹpọ ode awetọ mítọn lẹ, gbọn awuwiwlena haṣinṣan pẹkipẹki hẹ yisenọ hatọ lẹ to agun mẹ dali. Paulu na ayinamẹ dọmọ: “Na nuhe dù owanyi mẹmẹsunnu tọn, mì tindo owanyi sisosiso na ode awetọ. Mì yin nukọntọ to gbégbò didohia ode awetọ mẹ.” (Lom. 12:10, NW) Podọ Pita zinnudo nuagokun ehe ji yinukọn dogọ dọmọ: “Hú onú lẹpo, mì ni tindo owanyi he hunzo to mìde ṣẹnṣẹn; na owanyi nọ ṣinyọnnudo ylando susu.”—1 Pita 4:8.
13-15. Nawẹ mẹmẹsunnu delẹ do owanyi Klisti tọn nkọ hia to nugbajẹmẹji delẹ godo gbọn?
13 Lẹdo aihọn pé, mẹsusu wẹ yọnẹn dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ do owanyi Klisti tọn nkọ hia. Lẹnnupọndo apajlẹ Kunnudetọ he ze yede jo nado gọalọ to lẹdo he mẹ yujẹhọn po jẹhọn-ahizi po hẹnnugble te to hùwaji États-Unis tọn to 2005 lẹ tọn ji. Na apajlẹ Jesu tọn whàn yé wutu, gbẹtọ he hugan 20000 ehelẹ ze yede jo nado gọalọna mẹmẹsunnu yetọn he to yaji lẹ, mahopọnna dọ susu yetọn jo owhé po agbasazọ́n yetọn lẹ po do.
14 To lẹdo de mẹ, yujẹhọn lọ zọ́n bọ agbówhẹn ohù tọn hẹnnugble wá agé na kilomẹtlu 80 bo nọ bli agbówhẹn lọ yiaga sọ mẹtlu ao. Whenue agbówhẹn lọ joagọyigodo, madatọ̀n owhé po ohọ̀ he osin lọ yí lẹ tọn po wẹ gbà kija. Kunnudetọ azọ́nyọnẹntọ lẹ ze yede jo sọn otò susu mẹ bo hẹn azọ́nwanu po họgbánu lẹ po wá lẹdo lọ mẹ, podọ yé wleawufo nado wà azọ́n depope he nuhudo etọn tin. Mẹmẹyọnnu nọvi-nọvi awe he yin asuṣiọsi delẹ, bẹ nutindo yetọn lẹ do agbànbẹhun de mẹ bo basi gbejizọnlin na nuhe hugan kilomẹtlu 3000 nado gọalọ. Dopo to mẹmẹyọnnu ehelẹ mẹ gbọṣi lẹdo lọ mẹ, bo nọ gọalọna wedegbẹ́ lẹdo lọ tọn he nọ penukundo alọgọ kọgbọ tọn go, podọ e gbẹ́ pò to sinsẹ̀n taidi gbehosọnalitọ whepoponu tọn.
15 Hugan owhé 5600 Kunnudetọ po mẹdevo he tin to lẹdo lọ mẹ lẹ tọn po wẹ yin vivọgbá kavi yin vivọjlado. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Kunnudetọ lẹdo lọ tọn lẹ tọn he mọ dohia vonọtaun owanyi tọn enẹ? Mẹmẹyọnnu de he owhé etọn gble gbọ bo bẹagbàn jẹ ohọ̀ kija kleun de mẹ, he họta etọn nọ dùdú bo tindo adògbẹ́ gbigble de. Mẹmẹsunnu lẹ gbá ohọ̀ jlẹmẹ he yọ́npọ́n de na ẹn. E nọte to ohọ̀ yọyọ etọn nukọn bọ dasin wayi do e dile e to pẹdona Jehovah po mẹmẹsunnu etọn lẹ po. To ninọmẹ susu devo lẹ mẹ, Kunnudetọ lẹdo lọ tọn he yin tẹnsẹna lẹ gbọṣi fie yè mọtẹn na yé do dai lẹ na owhe dopo kavi hugan mọ dile etlẹ yindọ ohọ̀ yetọn lẹ ko yin vivọgbá. Etẹwutu? Na mẹhe to azọ́n alọgọ kọgbọ tọn wà lẹ nido sọgan nọ ohọ̀ yọyọ lọ lẹ mẹ na ojlẹ de. Dohia pọndohlan Klisti tọn nankọ die!
Owanyi Klisti Tọn Nkọ Didohia Mẹhe to Azọ̀njẹ Lẹ
16, 17. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan do pọndohlan Klisti tọn nkọ hia mẹhe to azọ̀njẹ lẹ te?
16 Vude poun to mí mẹ wẹ ko tindo numimọ nugbajẹmẹji jọwamọ tọn de pọ́n. Ṣigba mímẹpo wẹ nọ pehẹ nuhahun agbasalilo tọn lẹ, vlavo mítọn titi kavi hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ tọn. Pọndohlan he Jesu tindo na mẹhe to azọ̀njẹ lẹ yin apajlẹ de na mí. Owanyi etọn whàn ẹn nado vẹawu yé. Whenue gbẹtọgun lẹ hẹn mẹhe to azọ̀njẹ lẹ wá e dè, e “hẹnazọ̀ngbọna azọ̀ntọ lẹpo.”—Mat. 8:16; 14:14.
17 To egbehe, Klistiani lẹ ma tindo huhlọn azọ́njiawu tọn he nkọtọn Jesu tindo nado hẹnazọ̀ngbọ, ṣigba yé nọ vẹawu mẹhe to azọ̀njẹ lẹ dile Jesu wà do. Nawẹ yé nọ wàmọ gbọn? Kunnudenu dopo wẹ yindọ mẹho lẹ nọ dohia dọ yé tindo pọndohlan Klisti tọn nkọ gbọn tito lẹ zizedai to agun mẹ nado gọalọna mẹhe to azọ̀njẹ lẹ dali bo nọ hẹn ẹn diun dọ tito lọ lẹ yì ganji, podọ yé nọ hodo nunọwhinnusẹ́n he tin to Matiu 25:39, 40 mẹ. a (Hia.)
18. Nawẹ mẹmẹyọnnu awe delẹ do owanyi nujọnu tọn hia mẹmẹyọnnu he to azọ̀njẹ de gbọn, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?
18 E họnwun dọ e ma yin mẹho agun tọn janwẹ mẹde na yin whẹpo do wà dagbe na mẹdevo lẹ gba. Lẹnnupọndo whẹho Charlene he tindo owhe 44 bo to azọ̀n kansẹẹ tọn jẹ tọn ji. Doto lẹ dọna ẹn dọ azán ao poun wẹ pò na ẹn nado nọgbẹ̀. Na Sharon po Nicolette po mọ nuhudo he Charlene tindo po tukla he jẹ asu yiwanna etọn te nado penukundego po wutu, mẹmẹyọnnu enẹlẹ ze yede jo pete nado gọalọna ẹn to azán godo tọn etọn lẹ mẹ. Azán ao enẹlẹ wá lẹzun osẹ ṣidopo, ṣigba mẹmẹyọnnu awe lọ lẹ ma jo e do kaka e do kú. “E ma nọ bọawu depope eyin a yọnẹn dọ mẹhe to azọ̀njẹ lọ ma na gán,” wẹ Sharon dọ. “Ṣigba, Jehovah hẹn mí lodo. Numimọ lọ zọ́n bọ mí dọnsẹpọ Jehovah po ode awetọ mítọn lẹ po dogọ.” Asu Charlene tọn dọmọ: “N’ma sọgan wọn godonọnamẹ owanyinọ mẹmẹyọnnu vivẹ awe ehelẹ tọn gbede. Nuyiwa ahundopo tọn yetọn po pọndohlan dagbe yetọn po gọalọna asi vivẹ ṣie Charlene taun to ojlẹ sinsinyẹn godo tọn etọn lẹ mẹ. Nuyiwa yetọn sọ hẹn kọgbọ wá na mi to agbasa-liho podọ to numọtolanmẹ-liho. N’ma sọgan wọn dagbe he yé wà na mi gbede. Gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn yetọn hẹn yise he n’tindo na Jehovah lodo po owanyi mẹmẹsunnu lẹdo aihọn pé tọn ṣie po sinyẹn deji.”
19, 20. (a) Adà atọ́n he mẹ mí sọgan do pọndohlan Klisti tọn hia te tẹlẹ wẹ mí ko gbadopọnna? (b) Etẹwẹ hiẹ magbe nado wà?
19 To hosọ debọdo-dego atọ̀n ehelẹ mẹ, mí ko lẹnnupọndo adà atọ́n he mẹ mí sọgan do pọndohlan Jesu tọn hia te ji, podọ lehe mí sọgan hodo apajlẹ etọn to nulẹnpọn po nuyiwa mítọn lẹ po mẹ do. Mì gbọ mí ni yin “homẹmimiọnnọ podọ ayiha whiwhẹnọ” taidi Jesu. (Mat. 11:29) Mì sọ dike mí ni dovivẹnu nado nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ po homẹdagbe po, etlẹ yin to whenue mí mọ mape po awugbopo yetọn lẹ po gànna-gànna. Podọ mì gbọ mí ni yí adọgbigbo do setonuna nubiọtomẹsi Jehovah tọn lẹpo, etlẹ yin to whenue mí pehẹ whlepọn lẹ.
20 To tadona mẹ, mì gbọ mí ni nọ do owanyi Klisti tọn nkọ hia mẹmẹsunnu mítọn lẹpo dile Klisti lọsu wà do kakajẹ “opodo.” Owanyi mọnkọtọn nọ do mí hia taidi hodotọ nugbo Jesu tọn lẹ. (Joh. 13:1, 34, 35) Enẹwutu, mì “gbọ owanyi mẹmẹsunnu tọn ni tin to ote jeijei.” (Heb. 13:1) Mì dike ni miọn blo! Magbe nado yí gbẹzan towe do pagigona Jehovah podọ nado gọalọna mẹdevo lẹ! Jehovah na dona vivẹnudido ahundopo tọn towe.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Pọ́n hosọ lọ “Ne vous contentez pas de dire: ‘Tenez-vous au chaud et continuez à bien vous nourrir’” to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe] 15 octobre 1986 mẹ.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
• Nawẹ mẹho lẹ sọgan do pọndohlan Klisti tọn hia mẹhe waylan lẹ gbọn?
• Naegbọn owanyi Klisti tọn didohia do yin nujọnu, titengbe to ojlẹ opodo tọn ehe mẹ?
• Nawẹ mí sọgan do pọndohlan Klisti tọn hia mẹhe to azọ̀njẹ lẹ gbọn?
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
[Yẹdide to weda 17]
Mẹho lẹ nọ jlo dọ mẹhe waylan lẹ ni lẹkọ do Jehovah dè
[Yẹdide to weda 18]
Nawẹ Klistiani he to hinhọ̀n sọn Jelusalẹm lẹ do pọndohlan Klisti tọn hia gbọn?
[Yẹdide to weda 19]
Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin yinyọnẹn na owanyi Klisti tọn nkọ he yé nọ dohia