Gandudu Jehovah Tọn Yin Whẹsuna!
Gandudu Jehovah Tọn Yin Whẹsuna!
“Gigogán wẹ dugán to ahọludu gbẹtọ lẹ tọn mẹ.”—DAN. 4:17.
1, 2. Etẹwẹ yin delẹ to nuhe dohia dọ gandudu gbẹtọvi tọn ko gboawupo lẹ mẹ?
AYIHAAWE ma tin dọ gandudu gbẹtọvi tọn ko gboawupo. Whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu e do yinmọ wẹ yindọ, gbẹtọvi lẹ ma tindo nuyọnẹn nado dugán po kọdetọn dagbe po. To egbehe, e họnwun dọ gandudu gbẹtọvi tọn ko gboawupo, na susu gandutọ lẹ tọn nọ do yede hia nado yin ‘wanyina mẹdetiti tọ́, wanyina akuẹtọ, mẹdezedagatọ, saklanọ, nugbomadọtọ, mẹhe ma nọ tindo gbigbọ gbekọndopọ tọn, mẹhẹngbletọ, wazẹjlẹgonọ, kanylantọ, mẹhe ma tindo owanyi na dagbewà, mẹdehiatọ, po mẹhe nọ gbọn kikla dali yigo po.’—2 Tim. 3:2-4.
2 Sọn whẹwhẹ whenu gbọ́n wẹ mẹjitọ mítọn tintan lẹ ko gbẹ́ gandudu Jiwheyẹwhe tọn dai. To whenue yé to mọwà, yé sọgan ko lẹndọ yé to dide nado jẹ yedekannu. Ṣigba na taun tọn, gandudu Satani tọn wẹ yé to yede zejo na. Owhe fọtọ́n donu ṣidopo he gbẹtọvi ko yí do dugán to nuyiwadomẹji huhlọnnọ “ogán aihọn ehe tọn”—Satani, glọ lẹ ko hẹn mí wá ninọmẹ ehe mẹ—yèdọ ninọmẹ he ylan hugan to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ. (Joh. 12:31, NW) To whenue owe lọ The Oxford History of the Twentieth Century to zẹẹmẹ basi do ninọmẹ he mẹ gbẹtọvi lẹ te to egbehe ji, e dọ dọ nulunu wẹ e yin “nado to nukundo aihọn pipé de.” E zindonukọn dọmọ: “E ma yindọ e ma sọgan yin mimọ kẹdẹ wẹ gba, ṣigba vivẹnudido nado hẹn ẹn yọnbasi nọ hẹn nugbajẹmẹji, aṣẹglanglan-panamẹ, podọ dehe ylanhu popolẹpo wẹ yindọ, e nọ hẹn awhàn wá.” Lehe nuhe e dọ yin nugbo do sọ dọ gandudu gbẹtọvi tọn ko gboawupo!
3. Etẹwẹ mí sọgan dọ gando aliho he mẹ Jiwheyẹwhe na ko dugán te go eyin Adam po Evi po ma ko wà ylando?
3 Lehe e blawu dọ mẹjitọ mítọn tintan lẹ gbẹ́ gandudu wunmẹ dopo akàn he tindo kọdetọn dagbe lọ—yèdọ gandudu Jiwheyẹwhe tọn dai do sọ! Nugbo wẹ dọ mí ma yọ́n lehe Jehovah na ko deanana gandudu etọn to aigba ji do taun, eyin Adam po Evi po ko yin nugbonọ na ẹn. Etomọṣo, mí sọgan kudeji dọ mẹlẹpo wẹ na ko kẹalọyi gandudu Jiwheyẹwhe tọn he owanyi po mẹnukuntamahopọn po nọ dohiagona. (Owalọ 10:34; 1 Joh. 4:8) Na nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn mayọnjlẹ wutu, mí sọgan deji dọ eyin gbẹtọvi lẹ ko gbọṣi gandudu Jehovah tọn glọ wẹ, mí na ko dapana nuṣiwa he gandudu gbẹtọvi tọn hẹnwa lẹpo. Gandudu Jiwheyẹwhe tọn na ko tindo kọdetọn dagbe nado “hẹnnupekọna ojlo nutogbẹ̀ lẹpo tọn.” (Ps. 145:16) Do glido, gandudu pipé de wẹ e na ko yin. (Deut. 32:4) E blawu dọ gbẹtọvi lẹ gbẹ́ gandudu enẹ dai!
4. Obá tẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe na dotẹnmẹ Satani nado dugán jẹ?
4 Etomọṣo, nujọnu wẹ e yin nado flindọ dile etlẹ yindọ Jehovah jotẹnna gbẹtọvi lẹ nado dugán do yenọzo ji, e ma yí whedepopenu do gbẹkọ jlọjẹ etọn nado dugán do nudida etọn lẹ ji go gba. Ahọlu huhlọnnọ Babilọni tọn tlẹ yin hinhẹn po huhlọn po nado yigbe to godo mẹ dọ, “Gigogán wẹ dugán to ahọludu gbẹtọ lẹ tọn mẹ.” (Dan. 4:17) E ya wẹo e dẹn wẹo, Ojlo Jiwheyẹwhe tọn na yin wiwà gbọn Ahọluduta etọn gblamẹ. (Mat. 6:10) Nugbo wẹ dọ Jehovah ko na dotẹnmẹ Satani na ojlẹ kleun de nado yinuwa taidi “yẹwhe titonu ehe tọn” na e nido sọgan na gblọndo nujikudo tọn whẹho he agọjẹdomẹtọ enẹ fọndote lẹ. (2 Kọl. 4:4, NW; 1 Joh. 5:19) Etomọṣo, Satani ma ko penugo nado zẹ̀ dogbó he Jehovah dena ẹn go gbede. (2 Otan. 20:6; yijlẹdo Job 1:11, 12; 2:3-6 go.) Mọdopolọ, mẹhe de nado nọ̀ adà Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ ma ko hán pọ́n gbede, dile etlẹ yindọ yé to gbẹnọ to aihọn he Kẹntọgán Jiwheyẹwhe tọn to gandudeji mẹ.
Gandudu Jiwheyẹwhe Tọn Do Islaeli Ji
5. Opà tẹwẹ Islaelivi lẹ dó na Jiwheyẹwhe?
5 Sọn ojlẹ Abẹli tọn mẹ kakajẹ whenue akọta Islaeli tọn wá aimẹ, mẹsusu wẹ sẹ̀n Jehovah po nugbonọ-yinyin po bo setonuna gbedide etọn lẹ. (Heb. 11:4-22) To azán Mose tọn gbè, Jehovah basi alẹnu de hẹ ovivi Jakọbu tọn lẹ, bọ yé wá lẹzun akọta Islaeli tọn. To 1513 J.W.M., Islaelivi lẹ po ovivi yetọn lẹ po dopà nado kẹalọyi Jehovah taidi Ahọlu, bo dọmọ: “Ehe OKLUNỌ ko dọ lẹpo wẹ mí na wà.”—Eks. 19:8.
6, 7. Aliho tẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe dugán do Islaelivi lẹ ji te?
6 Lẹndai de wutu wẹ Jehovah do de Islaelivi lẹ nado yin omẹ etọn lẹ. (Hia Deutelonomi 7:7, 8.) E ma yindọ dagbemẹninọ Islaelivi lẹ tọn kẹdẹ wutu wẹ e do basi nudide enẹ gba. E sọ gando oyín Jiwheyẹwhe tọn po nupojipetọ-yinyin etọn po go, podọ ehelẹ yin nujọnu taun. Akọta Islaeli tọn dona dekunnuna Jehovah taidi Jiwheyẹwhe nugbo dopo kẹdẹ lọ. (Isa. 43:10; 44:6-8) Abajọ Jehovah dọna akọta enẹ dọmọ: “Gbẹtọ wiwe de wẹ hiẹ hlan OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe, podọ OKLUNỌ lọ ko sọ de we nado yin gbẹtọ vò [kavi, vonọtaun] de hlan ede, sọn akọta he tin to nukunmẹ aigba lọ tọn ji lẹpo mẹ.”—Deut. 14:2.
7 To whenue Jiwheyẹwhe to gandu do Islaelivi lẹ ji, e nọ flindọ mapenọ wẹ yé. Etomọṣo, pipé wẹ osẹ́n etọn lẹ podọ yé nọ do jẹhẹnu etọn lẹ hia. Gbedide he Jehovah na gbọn Mose gblamẹ lẹ zinnudo wiwe-yinyin Jiwheyẹwhe tọn, owanyi etọn na whẹdida dodo, ojlo etọn nado jonamẹ, po linsinsinyẹn etọn po ji. To nukọn mẹ, to azán Jọṣua tọn gbè, akọta lọ setonuna gbedide Jehovah tọn lẹ bo duvivi jijọho po dona gbigbọmẹ tọn lẹ po tọn. (Jọṣ. 24:21, 22, 31) Whenuho akọta Islaeli tọn do kọdetọn dagbe he gandudu Jehovah tọn tindo hia.
Gandudu Gbẹtọvi Tọn Nọ Hẹn Kọdetọn Ylankan lẹ Wá
8, 9. Obiọ nulú tọn tẹwẹ Islaelivi lẹ basi, podọ kọdetọn tẹlẹ wẹ e hẹnwa?
8 Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, Islaelivi lẹ nọ tọ́n sọn gandudu Jiwheyẹwhe tọn glọ, podọ enẹ zọ́n bọ yé nọ bà hihọ́ etọn pò. To godo mẹ, gbọn yẹwhegán Samuẹli gblamẹ, Islaelivi lẹ biọ dọ gbẹtọvi de ni duahọlu do yé ji. Jehovah dọna Samuẹli nado na yé nuhe biọ yé te. Etomọṣo, Jehovah yidogọ dọmọ: “Hiẹ ma wẹ yé ko gbẹ́ gba, ṣigba yẹn wẹ yé ko gbẹ́, na yẹn ma nado duahọlu to yé ji.” (1 Sam. 8:7) Dile etlẹ yindọ Jehovah na dotẹnmẹ akọta Islaeli tọn nado tindo ahọlu gbẹtọvi de, e na avase yé dọ gandudu gbẹtọvi tọn na hẹn kọdetọn ylankan lẹ wá.—Hia 1 Samuẹli 8:9-18.
9 Dile ojlẹ to yìyì, nuhe Jehovah dọ lẹpo wẹ wá jọ. To whenue gbẹtọvi de duahọlu do Islaelivi lẹ ji, nuhahun sinsinyẹn lẹ wá yé ji, titengbe to whenue ahọlu enẹ masọ wá wà dagbe ba. Po apajlẹ Islaelivi lẹ tọn enẹ po to ayiha mẹ, e ma paṣamẹ nado mọdọ to whenuho gblamẹ, gandudu gbẹtọvi he ma yọ́n Jehovah lẹ tọn ko gboawupo nado hẹn kọdetọn dagbe he dẹn-to-aimẹ lẹ wá. Nugbo wẹ dọ togán delẹ nọ biọ dọ Jiwheyẹwhe ni dona vivẹnudido yetọn nado hẹn jijọho po hihọ́ po wá, ṣigba nawẹ Jiwheyẹwhe sọgan dona mẹhe ma nọ litaina gandudu etọn gbọn?—Ps. 2:10-12.
Akọta Yọyọ de to Gandudu Jiwheyẹwhe Tọn Glọ
10. Naegbọn Jiwheyẹwhe do diọ Islaeli po akọta yọyọ devo po?
10 Akọta Islaeli tọn dohia dọ yé ma jlo na sẹ̀n Jehovah po nugbonọ-yinyin po. To godo mẹ, yé gbẹ́ Mẹssia he Jiwheyẹwhe de lọ dai, podọ Jehovah lọsu gbẹ́ yé dai bo basi dide nado yí pipli gbẹtọvi tọn he wleawuna akọta yọyọ de do diọ yé. Enẹwutu to owhe 33 W.M., agun Klistiani tọn he bẹ sinsẹ̀n-basitọ yiamisisadode Jehovah tọn lẹ hẹn yin didoai. Taidi kọdetọn de, agun enẹ lẹzun akọta yọyọ de to gandudu Jehovah tọn glọ. Paulu ylọ ẹ dọ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn.”—Gal. 6:16, NW.
11, 12. Na nuhe dù nukunpedonugo, etẹwẹ akọta Islaeli tọn po “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” po tindo to kọndopọ mẹ?
11 Vogbingbọn delẹ tin to Islaeli hohowhenu tọn po “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” yọyọ lọ po ṣẹnṣẹn podọ yé sọ tindo onú delẹ to kọndopọ mẹ. To vogbingbọn mẹ na Islaeli hohowhenu tọn, agun Klistiani tọn ma tindo ahọlu gbẹtọvi de, podọ e masọ tindo nuhudo avọ́sinsan kanlin tọn do ylandonọ lẹ tamẹ. Onú dopo he akọta Islaeli tọn po agun Klistiani tọn po tindo to kọndopọ mẹ wẹ yindọ, yé omẹ awe lẹpo wẹ tindo tito sunnu mẹho, kavi mẹho agun tọn lẹ tọn. (Eks. 19:3-8) Mẹho agun tọn enẹlẹ ma nọ dugán do apó lọ ji gba. Kakatimọ, yé nọ penukundo agun lọ go bosọ nọ yin tọ́ntlọ́ngbọ́n to nuwiwa Klistiani tọn lẹ mẹ. Yé nọ yinuwa hẹ hagbẹ agun lọ tọn lẹ dopodopo po owanyi po, bo nọ doyẹyigona mẹlẹpo bosọ nọ na sisi yé.—2 Kọl. 1:24; 1 Pita 5:2, 3.
12 Ayihamẹlinlẹnpọn do aliho he mẹ Jiwheyẹwhe yinuwa hẹ akọta Islaeli tọn te ji nọ zọ́n bọ hagbẹ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” lẹ po gbẹdohẹmẹtọ yetọn, “lẹngbọ devo lẹ” po nọ yọ́n pinpẹn Jehovah po gandudu etọn po tọn taun. (Joh. 10:16, NW) Di apajlẹ, whenuho dohia dọ mẹhe duahọlu to Islaeli lẹ nọ saba yinuwado mẹjidugando yetọn lẹ ji tlala, vlavo to aliho dagbe kavi ylankan mẹ. Enẹ nọ flinnu mẹhe to anadenanu to Klistiani lẹ ṣẹnṣẹn lẹ dọ, dile etlẹ yindọ yé ma yin ahọlu hohowhenu tọn enẹlẹ, yé dona ze apajlẹ dagbe dai to agun mẹ.—Heb. 13:7.
Aliho He mẹ Jehovah Nọ Dugán te to Egbehe
13. Nujijọ ayidego tọn tẹwẹ wá aimẹ to 1914?
13 To egbehe, Klistiani lẹ nọ lá lẹdo aihọn pé dọ gandudu gbẹtọvi tọn ko sẹpọ vivọnu. To 1914, Jehovah ze Ahọluduta etọn dai to olọn mẹ to anademẹ Ahọlu dide etọn, Jesu Klisti tọn glọ. To ojlẹ enẹ mẹ, e naṣẹ Jesu nado tọ́nyi “bo to awhàngba podọ nado dotana awhàngbigba etọn.” (Osọ. 6:2, NW) Jiwheyẹwhe dọna Ahọlu yọyọ he hẹ ofìn ji enẹ dọmọ: “Hiẹ ni to ahọludu to ṣẹnṣẹn kẹntọ towe lẹ tọn.” (Ps. 110:2) E blawu dọ, whlasusu wẹ akọta lẹ gbẹ́ nado litaina gandudu Jehovah tọn. Yé nọ yinuwa taidi dọ “Jiwheyẹwhe de ma tin” wẹ nkọ.—Ps. 14:1.
14, 15. (a) Nawẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn nọ deanana mí to egbehe gbọn, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona kanse mídelẹ? (b) Kunnudenu tẹwẹ dohia dọ gandudu Jiwheyẹwhe tọn wẹ yọ́n hugan to egbehe?
14 Hagbẹ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” vude gbẹ́ pò to aigba ji, podọ taidi mẹmẹsunnu Jesu tọn lẹ, yé to nuyiwa taidi “afọzedaitọ lẹ he to otẹn Klisti tọn mẹ.” (2 Kọl. 5:20, NW) Yé ko yin dide taidi pipli afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ tọn de nado nọ wleawuna núdùdù gbigbọmẹ tọn na mẹyiamisisadode lẹ po Klistiani he fọ́n bo to susudeji lẹ po, he ko yì livi livi lẹ todin, mẹhe tindo todido lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji lẹ, podọ yé nọ penukundo pipli ehelẹ go. (Mat. 24:45-47; Osọ. 7:9-15) Dona he sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ nọ duvivi etọn to egbehe dohia dọ Jehovah to godonọna tito enẹ.
15 Dopodopo mítọn na wà dagbe nado kanse ede dọ: ‘Be n’mọnukunnujẹ azọngban he n’tindo to agun Klistiani tọn mẹ lẹ mẹ to gigọ́ mẹ ya? Be n’to godonọna gandudu Jehovah tọn dile e jẹ do ya? Be homẹ nọ hùn mi dọ n’yin dopo to mẹjidugando Ahọluduta Jehovah tọn lẹ mẹ ya? Sọgbe hẹ nugopipe ṣie, be n’magbe nado to hodọna mẹdevo lẹ gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go ya?’ Taidi pipli de, mí nọ desọn ojlo mẹ wá nado litaina anademẹ Hagbẹ Anademẹtọ lọ tọn lẹ bo nọ kọngbedopọ hẹ mẹho he yin dide to agun mẹ lẹ. Gbọnmọ dali, mí nọ dohia dọ mí kẹalọyi gandudu Jiwheyẹwhe tọn. (Hia Heblu lẹ 13:17.) Taliliai sọn ojlo mẹ wá nọ zọ́n bọ pọninọ he ma yọ́n mọ to aihọn ylankan ehe mẹ, nọ tin to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn lẹdo aihọn pé. Enẹ sọ nọ hẹn jijọho po dodowiwa po yọnbasi bo nọ pagigona Jehovah, bosọ nọ dohia dọ gandudu etọn wẹ yọ́n hugan.
Gandudu Jehovah Tọn Na Yíta
16. Nudide tẹwẹ mẹlẹpo dona basi to egbehe?
16 Ojlẹ lọ nado didẹ whẹho he fọndote to jipa Edẹni tọn mẹ lẹ to sisẹpọ po awuyiya po. Enẹwutu, din wẹ e jẹ dọ gbẹtọvi lẹ ni basi nudide. Mẹdopodopo wẹ dona de, eyin e na kẹalọyi gandudu Jehovah tọn kavi gbẹtọ tọn. Mí tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado gọalọna homẹmimiọnnọ lẹ nado basi nudide he sọgbe lọ. To madẹnmẹ, gandudu Jehovah tọn na yitẹn to gandudu gbẹtọvi tọn he tin to anademẹ Satani tọn glọ lẹ si mlẹnmlẹn, to Amagẹdọni. (Dan. 2:44; Osọ. 16:16) Gandudu gbẹtọvi tọn na wá vivọnu, bọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na dlẹnkan gbọn aigba pete ji. To whenẹnu, gandudu Jehovah tọn na yin whẹsuna mlẹnmlẹn.—Hia Osọhia 21:3-5.
17. Etẹlẹ wẹ na gọalọna homẹmimiọnnọ lẹ nado de gandudu he sọgbe?
17 Mẹhe ma ko basi nudide nujikudo tọn todin nado nọ adà Jehovah tọn mẹ lẹ dona lẹnnupọndo ale he gandudu Jiwheyẹwhe tọn na hẹnwa na gbẹtọvi lẹ ji to odẹ̀ mẹ. Gandudu gbẹtọvi tọn ma ko penugo nado de nuhahun sẹ́nhẹngba tọn po nukunbianamẹtọ lẹ tọn po sẹ̀. Gandudu Jiwheyẹwhe tọn na de mẹylankan lẹpo sẹ̀ sọn aigba ji. (Ps. 37:1, 2, 9) Gandudu gbẹtọ tọn nọ fọ́n awhàn dote mapote, ṣigba gandudu Jiwheyẹwhe tọn na hẹn “awhàn gbọ kakajẹ aigba pòdo.” (Ps. 46:9) Mọwẹ, gandudu Jiwheyẹwhe tọn na hẹn jijọho wá gbẹtọvi lẹ po kanlin lẹ po ṣẹnṣẹn! (Isa. 11:6-9) Ohẹ́n po huvẹ po gbayipe to gandudu gbẹtọvi tọn glọ, ṣigba gandudu Jiwheyẹwhe tọn na de yé sẹ̀. (Isa. 65:21) Togán he tlẹ tindo linlẹn dagbe lẹ ma ko penugo nado de azọ̀n po okú po sẹ̀, ṣigba to gandudu Jiwheyẹwhe tọn glọ, yọnhonọ lẹ po awutunọ lẹ po na jaya dile agbasa yetọn na lẹgọ do ovu-whenu tọn. (Job 33:25; Isa. 35:5, 6) Na nugbo tọn, aigba na lẹzun paladisi bọ oṣiọ lẹ nasọ yin finfọnsọnku. (Luku 23:43; Owalọ 24:15)
18. Nawẹ mí sọgan dohia dọ mí kudeji dọ gandudu Jiwheyẹwhe tọn wẹ yọ́n hugan gbọn?
18 Mọwẹ, gandudu Jiwheyẹwhe tọn na jla nuhe Satani ko hẹngble to whenue e yinuwado mẹjitọ mítọn tintan lẹ ji nado lẹ́ sọn Mẹdatọ yetọn godo lẹpo do. Podọ sọ pọ́n, Satani ko to nuhẹngble na owhe 6000 todin, ṣigba gbọn Klisti dali, Jiwheyẹwhe na jla nuhe Satani hẹngble lẹpo do to owhe 1000 gblamẹ! Kunnudenu nankọ die dọ gandudu Jiwheyẹwhe tọn wẹ yọ́n hugan! Taidi Kunnudetọ Jiwheyẹwhe mítọn tọn lẹ, mí kẹalọyi ewọ taidi Ahọlu mítọn. Enẹwutu, mì gbọ mí ni nọ dohia egbesọegbesọ, to gànhiho lẹpo mẹ to gbẹzan mítọn mẹ dọ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn wẹ mí yin, yèdọ mẹjidugando Ahọluduta etọn tọn lẹ, bo nọ hùn homẹ dọ mí yin Kunnudetọ etọn. Podọ mì dike mí ni yí dotẹnmẹ hundote lẹpo zan nado dọna mẹdepope he jlo na sè dọ gandudu Jehovah tọn wẹ yọ́n hugan.
Etẹwẹ Mí Plọn Gando Gandudu Jiwheyẹwhe Tọn Go sọn Wefọ Ehelẹ Hihia Mẹ?
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
[Yẹdide to weda 29]
Jehovah ma yí whedepopenu do gbẹkọ gandudu etọn go
[Yẹdide to weda 31]
Taliliai sọn ojlo mẹ wá na gandudu Jehovah tọn nọ hẹn pọninọ lẹdo aihọn pé wá