Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Mì Hẹn Homẹgble Gbigbọ Wiwe Jehovah Tọn Blo

Mì Hẹn Homẹgble Gbigbọ Wiwe Jehovah Tọn Blo

Mì Hẹn Homẹgble Gbigbọ Wiwe Jehovah Tọn Blo

“Mì nọ hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn blo, ehe ko yin yíyí do dohiagona mì.”—EFE. 4:30.

1. Etẹwẹ Jehovah wà na gbẹtọvi livi susu lẹ, podọ azọngban tẹwẹ yé tindo?

 JEHOVAH ko wà onú vonọtaun de na gbẹtọvi livi susu lẹ he to gbẹnọ to aihọn hunyanhunyan tọn ehe mẹ. E hùn dotẹnmẹ dotena yé nado dọnsẹpọ ẹ gbọn Visunnu dopo akàn etọn, Jesu Klisti gblamẹ. (Joh. 6:44) Eyin hiẹ ko yí baptẹm bo to nuyiwa sọgbe hẹ klandowiwe towe na Jiwheyẹwhe, be a yin dopo to omẹ enẹlẹ mẹ niyẹn. Taidi mẹhe ko yí baptẹm to oyín gbigbọ wiwe tọn mẹ, a tindo azọngban lọ nado nọ yinuwa sọgbe hẹ gbigbọ enẹ.—Mat. 28:19.

2. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

2 Mí mẹhe nọ ‘do sọgbe hẹ gbigbọ’ lẹ ko ze gbẹtọ-yinyin yọyọ lọ do. (Gal. 6:8; Efe. 4:17-24) Ṣigba apọsteli Paulu na mí ayinamẹ bosọ na mí avase ma nado hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn. (Hia Efesunu lẹ 4:25-32.) Mì gbọ mí ni yí sọwhiwhe do gbadopọnna ayinamẹ apọsteli lọ tọn. Etẹ dọ wẹ Paulu te to whenuena e dọ dọ mí ni ma hẹn homẹgble gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn blo? Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mẹhe klan ede do wiwe na Jehovah sọgan wàmọ te? Podọ nawẹ mí sọgan wagbọn ma nado hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jehovah tọn?

Etẹ Dọ Wẹ Paulu Te?

3. Basi zẹẹmẹ nuhe yin kinkàndai to Efesunu lẹ 4:30 mẹ tọn.

3 Tintan whẹ́, doayi nuhe Paulu dọ to Efesunu lẹ 4:30 mẹ go. E wlan dọmọ: “Mì nọ hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn blo, ehe ko yin yíyí do dohiagona mì na azán he gbè mì na yin tuntundote gbọn ofligọ dali.” Paulu ma jlo dọ yisenọ hatọ vivẹ etọn lẹ ni ze gbigbọnọ-yinyin yetọn do owù mẹ gba. Gbigbọ Jehovah tọn wẹ ‘dohiagona yé na azán he gbè yé na yin tuntundote gbọn ofligọ dali.’ Hiadonu de wẹ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn yin bo gbẹsọ to mọ yin, podọ “ohia nuhe na wá jọ lẹ tọn” he yin nina mẹyiamisisadode he hẹn tenọgligo lẹ wẹ e yin. (2 Kọl. 1:22) Ohia lọ zẹẹmẹdo dọ nutindo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yé yin bo tin to hukan ji na ogbẹ̀ olọn mẹ tọn. Sọha mẹhe yin hiadogona lẹ tọn wẹ gbẹtọ 144000.—Osọ. 7:2-4.

4. Naegbọn e do yin nujọnu nado dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn?

4 Homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe sọgan yin afọdide tintan he na zọ́n bọ Klistiani de na hẹn nuyiwadomẹji huhlọn-yido-wazọ́n Jiwheyẹwhe tọn bu. Ehe sọgan jọ do mẹde go, na nuhe Davidi dọ to whenue ewọ po Bati-ṣeba po waylando godo wutu. Davidi lẹnvọjọ bo vẹ̀ Jehovah dọmọ: “A yàn mi sọn nukọn towe blo; a sọ yí gbigbọ wiwe towe sọn dè e blo.” (Ps. 51:11) Mẹyiamisisadode he do yede hia “di nugbonọ, yèdọ kakajẹ okú” lẹ kẹdẹ wẹ na mọ “jẹgbakun” ogbẹ̀ jọmaku tọn yí to olọn mẹ. (Osọ. 2:10; 1 Kọl. 15:53) Klistiani he tindo todido nado nọgbẹ̀ to aigba ji lẹ lọsu tindo nuhudo gbigbọ wiwe tọn, eyin yé na hẹn tenọgligo na Jiwheyẹwhe bo mọ nunina ogbẹ̀ tọn yí sọn e dè to dodonu yise he yé tindo to avọ́sinsan ofligọ Klisti tọn mẹ ji. (Joh. 3:36; Lom. 5:8; 6:23) Enẹwutu, mímẹpo dona họ́ míde ma nado nọ hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jehovah tọn.

Nawẹ Klistiani de Sọgan Hẹn Homẹgble Gbigbọ Wiwe Gbọn?

5, 6. Nawẹ Klistiani de sọgan hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jehovah tọn gbọn?

5 Taidi Klistiani klandowiwe lẹ, mí sọgan dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn. Ehe yọnbasi eyin mí ‘to zọnlinzin bosọ to gbẹnọ gbọn gbigbọ dali,’ na eyin mí to mọwà, ojlo agọ̀ agbasalan tọn lẹ ma na duto mí ji podọ jijọ ylankan ma na nọ sọawuhia to nuyiwa mítọn mẹ. (Gal. 5:16, 25, 26) Ṣigba enẹ sọgan diọ. Mí sọgan hẹn homẹgble gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn jẹ obá de mẹ eyin mí jẹ dindanbu ji vudevude vlavo to mayọnẹn mẹ yì walọ he Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn jẹagọdo lẹ kọ̀n.

6 Eyin mí zindonukọn nado to nuyiwa jẹagọdo anademẹ gbigbọ wiwe tọn, mí na hẹn homẹgble gbigbọ lọ po Jehovah he yin Asisa etọn po. Dogbigbapọnna Efesunu lẹ 4:25-32 na dohia mí lehe mí dona nọ yinuwa do, podọ e sọgan gọalọna mí nado dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn.

Lehe Mí Sọgan Dapana Homẹ Hinhẹngble Na Gbigbọ Wiwe Do

7, 8. Naegbọn mí dona nọ dọ nugbo?

7 Mí dona nọ dọ nugbo. Sọgbe hẹ Efesunu lẹ 4:25, Paulu wlan dọmọ: “Todin he mì ko klọ́n lalodido dai, dopodopo mìtọn ni nọ dọ nugbo hẹ kọmẹnu etọn, na awutugonu ode awetọ tọn wẹ mí yin.” To whenuena e yindọ mí yin kinkọndopọ taidi “awutugonu ode awetọ tọn,” mí ma dona nọ klọmẹ kavi yọnẹn gan an bo klọ sinsẹ̀n-basitọ hatọ mítọn lẹ, na nudopolọ wẹ enẹ yin po lalodido po. Mẹdepope he zindonukọn to walọ mọnkọtọn mẹ na hẹn haṣinṣan he e tindo hẹ Jiwheyẹwhe gble.—Hia Howhinwhẹn lẹ 3:32.

8 Ohó po nuyiwa oklọ tọn lẹ po sọgan hẹn pọninọ agun tọn gble. Enẹwutu, mí dona taidi yẹwhegán Daniẹli he go yè sọgan dejido, yèdọ mẹhe mẹ mẹdevo lẹ ma penugo nado mọ aklọ̀nnu depope te. (Dan. 6:4) Podọ mí dona hẹn ayinamẹ he Paulu na Klistiani he tindo todido olọn mẹ tọn lẹ do ayiha mẹ dọ mẹdopodopo he yin awutugonu “agbasa Klisti tọn” lẹ tin to kọndopọ mẹ hẹ mẹhe pò lẹpo bo dona gbọṣi pọninọ mẹ hẹ hodotọ yiamisisadode nugbonọ Jesu tọn lẹ. (Efe. 4:11, 12) Mọdopolọ, eyin mí to nukundo nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ to aigba ji, mílọsu dona nọ dọ nugbo bo gbọnmọ dali yidogọna pọninọ pipli mẹmẹsunnu lẹpo tọn lẹdo aihọn pé.

9. Naegbọn e do yin dandannu dọ mí ni yinuwa sọgbe hẹ Efesunu lẹ 4:26, 27?

9 Mí dona diọnukunsọ Lẹgba, bo ma na na ẹn dotẹnmẹ depope nado hẹn awugblena mí to gbigbọ-liho. (Jak. 4:7) Gbigbọ wiwe nọ gọalọna mí nado nọavunte sọta Satani. Di apajlẹ, mí sọgan wàmọ eyin mí nọ dava homẹgble sinsinyẹn. Paulu wlan dọmọ: “Mì sọgan gblehomẹ, ṣogan mì waylando blo; mì dike owhè yihọ do mì to homẹgble mẹ blo, mọdopolọ, mì natẹn Lẹgba blo.” (Efe. 4:26, 27) Eyin mí tlẹ gblehomẹ po whẹjijọ po, dẹ̀hiho do ahun mẹ to afọdopolọji sọgan gọalọna mí nado dava míde, podọ nado do mawazẹjlẹgo hia kakati nado yinuwa to aliho de mẹ he sọgan hẹn homẹgble gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn. (Howh. 17:27) Enẹwutu, mì dike mí gbọṣi homẹgble mẹ bo natẹn Satani nado doyẹklọ mí nado wà nuhe ylan blo. (Ps. 37:8, 9) Dopo to aliho he mẹ mí sọgan nọavunte sọta ẹ te lẹ mẹ wẹ nado nọ yawu didẹ gbemanọpọ lẹ sọgbe hẹ ayinamẹ Jesu tọn.—Mat. 5:23, 24; 18:15-17.

10, 11. Naegbọn mí ma dona nọ fìnnú kavi nọ yinuwa po nugbonọ-mayin po?

10 Mí ma dona joawuna whlepọn depope nado fìnnú kavi yinuwa po nugbonọ-mayin po. Paulu wlan gando ajojijẹ go dọmọ: “Mì dike mẹhe nọ fìnnú sọ fìnnú ba blo, ṣigba mì gbọ ewọ ni nọ wazọ́n sinsinyẹn, bo nọ yí alọ etọn lẹ do wà azọ́n dagbe lẹ, na ewọ nido sọgan tindo nude nado má na mẹhe to nuhudo mẹ.” (Efe. 4:28) Na nugbo tọn, eyin Klistiani klandowiwe de jẹajo, e na kọ̀n masin kavi “waylan do oyín Jiwheyẹwhe tọn go.” (Howh. 30:7-9) Eyin mí tlẹ tin to ohẹ́n mẹ, e ma yin whẹwhinwhẹ́n de nado jẹajo. Mẹhe yiwanna Jiwheyẹwhe po kọmẹnu yetọn po lẹ yọnẹn dọ ajojijẹ ma sọgan yin whẹsuna gbede.—Malku 12:28-31.

11 Paulu ma dọ nuhe mí ma dona wà poun gba; ṣigba e sọ zinnudo nuhe mí dona wà ji. Eyin mí to gbẹnọ bosọ to zọnlinzin gbọn gbigbọ dali, mí na nọ wazọ́n sinsinyẹn nado sọgan penukundo whẹndo mítọn go bo na tindo “nude nado má na mẹhe to nuhudo mẹ” lẹ. (1 Tim. 5:8) Jesu po apọsteli etọn lẹ po nọ basi nunina akuẹ tọn de dovo nado gọalọna wamọnọ lẹ, ṣigba Juda Iskaliọti mẹdehiatọ lọ nọ de sọn akuẹ lọ mẹ. (Joh. 12:4-6) E họnwun dọ gbigbọ wiwe ma deanana ẹn. Mí mẹhe nọ yin anadena gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali lẹ “nọ yinuwa po ahundopo po to onú lẹpo mẹ,” dile Paulu wà do. (Heb. 13:18) Gbọnmọ dali, mí nọ dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe Jehovah tọn.

Aliho Devo lẹ Nado Dapana Homẹ Hinhẹngble Na Gbigbọ Wiwe

12, 13. (a) Dile Efesunu lẹ 4:29 dohia do, ohó wunmẹ tẹlẹ wẹ mí dona dapana? (b) Ohó tẹlẹ wẹ dona nọ tọ́n sọn onù mítọn mẹ?

12 Mí dona nọ pọ́n ohó do dọ. Paulu dọmọ: “Mì dike ohó gbigble de tọ́njẹgbonu sọn onù mìtọn mẹ blo, adavo ohó depope he yọ́n na mẹjlọdote dile ninọmẹ de biọ do, na e nido sọgan wà dagbe na sisètọ lẹ.” (Efe. 4:29) Whladopo dogọ, apọsteli lọ ma dọ nuhe mí ma dona wà poun gba; ṣigba e sọ dọ nuhe mí dona to wiwà na mí. Eyin gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ deanana mí, mí na yin whinwhàn nado nọ ‘dọ nuhe yọ́n na mẹjlọdote na e nido sọgan wà dagbe na sisètọ lẹ.’ Humọ, mí ma dona dike “ohó gbigble” de ni tọ́njẹgbonu sọn onù mítọn mẹ. Hogbe Glẹki tọn he yin lilẹdo “gbigble” nọ yin yiyizan nado dlẹnalọdo atin-sinsẹ́n, whèvi, kavi olàn yìnyọ̀n. Dile núdùdù gbigble lẹ nọ hiọawu na mí do, mọ wẹ mí nọ gbẹwanna ohó he ylan to nukun Jehovah tọn mẹ lẹ do niyẹn.

13 Ohó he mí nọ dọ lẹ dona yọ́nsè, dọnmẹdogo, podọ ehe ‘ojẹ̀ pé.’ (Kọl. 3:8-10; 4:6) Mẹdevo lẹ dona nọ mọdọ mí gbọnvo to whenuena yé sè nuhe mí dọ. Enẹwutu, mì gbọ mí ni nọ gọalọna mẹdevo lẹ gbọn ohó “he yọ́n na mẹjlọdote” lẹ didọ dali. Podọ mì dike mí ni tindo numọtolanmẹ psalm-kàntọ lọ tọn nkọ, mẹhe jihàn dọmọ: “Gbọ ohó onù ṣie mẹ tọn, po linlẹn ayiha ṣie mẹ tọn po, ni yin alọkẹyi to nukun towe mẹ, OKLUNỌ E, awinyan ṣie, mẹflitọ ṣie.”—Ps. 19:14.

14. Sọgbe hẹ Efesunu lẹ 4:30, 31, etẹwẹ mí dona dapana?

14 Mí dona dapana adi, homẹgble, mẹzunzun po ylanwiwa lẹpo po. To whenue Paulu na avase gando homẹ hinhẹngble na gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn go godo, e wlan dọmọ: “Mì gbọ adi sinsinyẹn, homẹgble, adánjijẹ, awhá po mẹzunzun po ni dẹn do mì gọna ylanwiwa lẹpo.” (Efe. 4:30, 31) Taidi gbẹtọvi mapenọ lẹ, mímẹpo wẹ dona dovivẹnu nado nọ deanana linlẹn po nuyiwa mítọn lẹ po. Eyin mí joawuna ‘adi sinsinyẹn, homẹgble po adánjijẹ po,’ mí na hẹn homẹgble gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn. Nudopolọ wẹ na jọ eyin mí nọ hẹn oylan he mẹde wà do mí do homẹ, bo nọ to homẹgble bosọ nọ gbẹ́ ma nado gbọwhẹ hẹ mẹhe ṣinuwa do mí lọ. Eyin mí tlẹ sọ wá jẹ kọgbẹ́ ayinamẹ Biblu tọn lẹ go ji, mí sọgan wleawuna jijọ he na hẹn mí nado nọ waylando do gbigbọ wiwe podọ ehe sọgan hẹn nugbajẹmẹji vẹadi lẹ wá mí ji.

15. Etẹwẹ mí dona wà eyin mẹde ṣinuwa do mí?

15 Mí dona nọ do homẹdagbe po awuvẹmẹ po hia bosọ nọ jonamẹ. Paulu wlan dọmọ: “Mì lẹzun homẹdagbenọ hlan ode awetọ, bo gọ́ na awuvẹmẹ sisosiso, bosọ nọ jona ode awetọ sọn ojlo mẹ wá kẹdẹdile Jiwheyẹwhe lọsu gbọn Klisti dali jona mì sọn ojlo mẹ wá do.” (Efe. 4:32) Eyin nuhe mẹde wà do mí tlẹ hẹn homẹgble mí taun, mì gbọ mí ni nọ jonamẹ dile Jiwheyẹwhe nọ wà do. (Luku 11:4) Mí ni dọ dọ yisenọ hatọ de dọ onú agọ̀ gando mí go bọ mí tẹnpọn bo dọnsẹpọ ẹ nado didẹ whẹho lọ. Nulọ vẹna ẹn taun bọ e biọ jona. Mí jona ẹn, ṣigba nudevo gbẹ́ pò he mí dona wà. Levitiku 19:18 dọ dọ: “Hiẹ ma na yiahọsu gba, kavi ze okẹ̀n depope hẹn do ovi omẹ towe lẹ tọn go gba, ṣigba hiẹ na yiwanna kọmẹnu towe di dewe: yẹn wẹ OKLUNỌ lọ.”

E Biọ Aṣejininọ

16. Na apajlẹ de nado dohia dọ mí sọgan basi vọjlado he jẹ lẹ ma nado hẹn homẹgble gbigbọ Jehovah tọn.

16 Mí sọgan yin whiwhlepọn nado wà nuhe ma na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn to whenue mí tlẹ tin míde ṣo. Di apajlẹ, mẹmẹsunnu de sọgan ko to todoaina húnhiho he ma sọgbe na Klistiani. Ayihadawhẹnamẹnu etọn wá jẹ tuklado e ji na e gbẹkọ ayinamẹ Biblu tọn he tin to owe “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ” tọn lẹ mẹ wutu. (Mat. 24:45) E sọgan hodẹ̀ gando nuhahun lọ go podọ e sọ sọgan flin nuhe Paulu dọ to Efesunu lẹ 4:30 mẹ. Na e magbe ma nado wà nuhe na hẹn homẹgble gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn wutu, e basi nudide sinsinyẹn nado dapana húnhiho he ma sọgbe lẹ sọn din sọyi. Jehovah na dona gbigbọ he mẹmẹsunnu lọ dohia. Enẹwutu, mì gbọ mí ni nọ tin to aṣeji to whepoponu ma nado hẹn homẹgble gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn.

17. Etẹwẹ sọgan jọ eyin mí ma tin to aṣeji bo nọ hodẹ̀?

17 Eyin mí ma tin to aṣeji bo nọ hodẹ̀, mí sọgan joawuna walọ mawé kavi walọ ylankan he na zọ́n bọ mí na hẹn homẹgble gbigbọ wiwe. Na Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn nọ yí gbigbọ wiwe etọn zan to kọndopọ mẹ hẹ jẹhẹnu etọn lẹ wutu, eyin mí hẹn homẹgble gbigbọ lọ, be ewọ wẹ mí hẹn homẹgblena niyẹn—nude he mí ma na jlo gbede nado wà. (Efe. 4:30) Wekantọ Juvi owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ waylando to whenuena yé dọ dọ azọ́njiawu Jesu tọn lẹ wá sọn Satani dè. (Hia Malku 3:22-30.) Kẹntọ Klisti tọn enẹlẹ “zánnu do gbigbọ wiwe go” bo gbọnmọ dali waylando he ma tindo jona. Mí ni ma dike ehe ni jọ do mí go gbede blo!

18. Nawẹ mí sọgan wagbọn do yọnẹn dọ mí ma ko waylando he ma tindo jona?

18 To whenuena e yindọ mí ma na jlo nado waylando he ma tindo jona, mí dona nọ flin nuhe Paulu dọ gando homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe go. Ṣigba, etẹwẹ lo eyin mí waylando sinsinyẹn de? Eyin mí ko lẹnvọjọ, bo mọ alọgọ mẹho lẹ tọn yí, mí sọgan dọ dọ Jiwheyẹwhe ko jona mí, podọ mí ma waylando do gbigbọ wiwe. Po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, mí sọgan dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe to aliho lẹpo mẹ.

19, 20. (a) Etẹlẹ wẹ mí dona dapana? (b) Etẹwẹ mí dona magbe nado wà?

19 Jiwheyẹwhe nọ yí gbigbọ wiwe etọn zan nado yidogọna owanyi, ayajẹ po pọninọ omẹ etọn lẹ tọn po. (Ps. 133:1-3) Enẹwutu, mí dona dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe gbọn didesọn ojlo mẹ ma nado tindo mahẹ to mẹnudidọ ylankan mẹ dali kavi dọ nuhe na de sisi he lẹngbọhọtọ he yin dide gbọn gbigbọ dali lẹ jẹna pò. (Owalọ 20:28; Juda 8) Kakatimọ, mí dona nọ yidogọna pọninọ bosọ nọ na sisi ode awetọ to agun Klistiani tọn mẹ. Na nugbo tọn, mí ma dona na tuli hagbẹ ṣinṣinyan to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn. Paulu wlan dọmọ: “Mẹmẹsunnu lẹ emi, yẹn vẹ̀ mì gbọn oyín Oklunọ mítọn Jesu Klisti tọn gblamẹ dọ mìmẹpo ni nọ dọ onú dopolọ, podọ kinklan ni ma tin to ṣẹnṣẹn mìtọn blo, ṣigba dọ mì nido sọgan gbọn gbesisọ dali tin to kọndopọ mẹ to ayiha dopolọ mẹ podọ to aliho nulẹnpọn tọn dopolọ mẹ.”—1 Kọl. 1:10.

20 Jehovah tindo ojlo po nugopipe lọ po nado gọalọna mí ma nado hẹn homẹgblena gbigbọ etọn. Mì dike mí ni to alọgọ gbigbọ wiwe tọn biọ to odẹ̀ mẹ zọnmii bosọ magbe ma nado hẹn homẹgble e. Mì gbọ mí ni “to didó sọgbe hẹ gbigbọ,” bosọ to anademẹ etọn dín vẹkuvẹku todin podọ kakadoi.

Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?

• Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado hẹn homẹgble gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn?

• Nawẹ mẹhe klan ede do wiwe na Jehovah de sọgan hẹn homẹgble gbigbọ etọn gbọn?

• Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe te?

[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]

[Yẹdide to weda 30]

Mì nọ yawu didẹ gbemanọpọ lẹ

[Yẹdide to weda 31]

Atin-sinsẹ́n tẹwẹ do nuhe a nọ dọ hia hugan?