To Huhlọn Wuntuntun Tọn Towe Plọn Zọnmii

LEHE e nọ yin ayajẹnu nado pọ́n aihundatọ lanmẹyiya tọn de dile e to ede lilẹ́ to aliho jiawu mẹ to jẹhọn mẹ do sọ! Biblu na tuli Klistiani lẹ nado nọ plọn nugopipe nulẹnpọn tọn yetọn dile aihundatọ lanmẹyiya tọn mọnkọtọn nọ plọn ede do.

To wekanhlanmẹ apọsteli Paulu tọn hlan Heblu lẹ mẹ, e dọmọ: “Núdùdù sinsinyẹn yin mẹhe ko whẹ́n lẹ tọn, mẹhe ko plọn huhlọn wuntuntun tọn yetọn [taidi aihundatọ lanmẹyiya tọn he nọ lilẹ́ ede to jẹhọn mẹ de] gbọn yíyí i zan dali nado nọ yọ́n vogbingbọn to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn.” (Heb. 5:14) Naegbọn Paulu dotuhomẹna Klistiani Heblu lẹ nado nọ yí nugopipe nulẹnpọn tọn yetọn zan dile aihundatọ lanmẹyiya tọn de nọ plọn agbasa etọn do? Nawẹ mí sọgan plọn huhlọn wuntuntun tọn mítọn gbọn?

“Mìwlẹ Dona Ko Yin Mẹplọntọ Lẹ”

To whenue Paulu to zẹẹmẹ basi gando otẹn Jesu tọn go di “yẹwhenọ daho de taidi Mẹlkizedẹki,” e wlan dọmọ: “Mí tindo nususu nado dọ gando ewọ [Jesu] go podọ e vẹawu nado basi zẹẹmẹ etọn, na mì ko lẹzun tótlitọ to sisè mìtọn mẹ wutu. Na nugbo tọn, dile etlẹ yindọ kakajẹ din mìwlẹ dona ko yin mẹplọntọ lẹ, mìwlẹ gbẹsọ vọ́ tindo nuhudo mẹde tọn nado plọn mì onú dodonu nulila wiwe Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn sọn bẹjẹeji; mì ko sọ lẹzun mẹhe tindo nuhudo anọ́sin tọn, e ma yin núdùdù sinsinyẹn tọn gba.”—Heb. 5:10-12.

E họnwun dọ Klistiani Ju owhe kanweko tintan whenu tọn delẹ ma zindonukọn to nukunnumọjẹnumẹ yetọn mẹ bo gboawupo nado yinukọn to nugbo lọ mẹ. Di apajlẹ, e vẹawuna yé nado kẹalọyi nukunnumọjẹnumẹ họnwun dogọ gando Osẹ́n lọ po whẹho adàgbigbo tọn po go. (Owalọ 15:1, 2, 27-29; Gal. 2:11-14; 6:12, 13) E vẹawuna mẹdelẹ nado doalọtena mahẹ tintindo to aṣa he nọ zọnpọ hẹ hùnwhẹ Gbọjẹzan tọn po Azán Ovẹsè whemẹwhemẹ tọn lẹ po. (Kọl. 2:16, 17; Heb. 9:1-14) Enẹwutu, Paulu na tuli yé nado plọn huhlọn wuntuntun tọn yetọn nado sọgan nọ yọ́n vogbingbọn to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn bosọ dọna yé nado “dovivẹnu bo lẹzun mẹhe whèwhín.” (Heb. 6:1, 2) Tudohomẹnamẹ etọn na ko whàn mẹdelẹ nado lẹnnupọndo lehe yé na yí nugopipe nulẹnpọn tọn yetọn zan do ji podọ vlavo na ko gọalọna yé nado yinukọn to gbigbọ-liho. Etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali?

Plọn Huhlọn Wuntuntun Tọn Towe

Nawẹ mí sọgan plọn nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn nado lẹzun Klistiani he whèwhín lẹ gbọn? “Gbọn yíyí i zan dali” wẹ Paulu dọ. Taidi aihundatọ lanmẹyiya tọn he nọ gbọn nupinplọn dali plọn agbasa po agbasakàn etọn po nado nọ lilẹ́ ede to aliho he jiawu bosọ gẹdẹ de mẹ to jẹhọn mẹ, mílọsu dona nọ plọn nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn nado yọ́n vogbingbọn to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn.

Mẹplọntọ John Ratey he nọ plọnmẹ lẹnunnuyọnẹn apọ̀nmẹ tọn to wehọmẹ Harvard Medical School dọmọ: “Onú dagbe hugan he mẹde sọgan wà na apọ̀n etọn wẹ nado plọn ẹn.” Sọgbe hẹ nuhe Gene Cohen he yin ogán to adà nupinplọn tọn he nọ yin Center on Aging, Health and Humanities to wehọmẹ George Washington University tọn mẹ dọ, “To whenue mí yí apọ̀n mítọn zan nado mọnukunnujẹ nuhe gẹdẹ de mẹ, nuvikun apọ̀n mítọn tọn lẹ nọ pé okàn yọyọ lẹ do okàn he tin to apọ̀n mítọn mẹ lẹ go, bọ pipetẹn lọ lẹ nọ jideji.”

Enẹwutu, nuyọnẹnnu wẹ e yin nado nọ plọn nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn bo hẹn nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando Ohó Jiwheyẹwhe  tọn go jideji. Gbọnmọ dali, mí na pegan mlẹnmlẹn nado wà ‘ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yin pipé.’—Lom. 12:1, 2.

Tindo Ojlo Na “Núdùdù Sinsinyẹn”

Eyin mí jlo nado “dovivẹnu bo lẹzun mẹhe whèwhín,” mí dona kanse mídelẹ dọmọ: ‘Be n’to nukọnzindo to nukunnumọjẹnumẹ he n’tindo gando nugbo Biblu tọn go mẹ ya? Be mẹdevo lẹ nọ mọdọ gbẹtọ he whèwhín to gbigbọ-liho de wẹ n’yin ya?’ Onọ̀ de nọ hùnhomẹ nado na anọ́ po kókó po viyẹyẹ etọn whenuena e gbẹ́ tin to ovu pete. Ṣigba, yí nukun homẹ tọn do pọ́n ahunmẹdunamẹnu onọ̀ lọ tọn dile owhe lẹ juwayi bọ ovi lọ ma to núdùdù sinsinyẹn dù. Mọdopolọ homẹ mítọn nọ hùn nado mọdọ mẹhe mí to Biblu plọn hẹ de yinukọn kaka bo klan ede do wiwe bosọ yí baptẹm. Ṣigba, eyin mẹlọ ka wá gboawupo bo ma yinukọn to gbigbọ-liho lo? Be enẹ ma na hẹnmẹ gbọjọ ya? (1 Kọl. 3:1-4) Mẹplọntọ de nọ tindo todido dọ dile ojlẹ to yìyì devi yọyọ lọ lọsu na lẹzun mẹplọntọ.

Nado yí huhlọn wuntuntun tọn mítọn zan do lẹnnupọndo whẹho lẹ ji nọ bẹ ayihamẹlinlẹnpọn hẹn, podọ ehe nọ biọ vivẹnudido. (Ps. 1:1-3) Mí ma dona dike ayihafẹsẹnamẹnu lẹ—taidi televiziọn pinpọn kavi ayidedai-yiwanna he ma nọ biọ ayihamẹlinlẹnpọn susu lẹ—ni glọnalina mí ma nado lẹnayihamẹpọn do nujọnu lẹ ji. Nado hẹn nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn jideji, dandannu wẹ e yin na mí nado tindo ojlo bo hẹn pekọwana ojlo lọ nado nọ plọn Biblu po owe “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ” tọn lẹ po. (Mat. 24:45-47) Gbọnvona tito Biblu hihia mẹdetiti tọn gbesisọ tọn de, nujọnu wẹ e yin dọ mí ni de whenu dovo na Sinsẹ̀n-Bibasi Whẹndo tọn podọ na nupinplọn sisosiso do hosọ Biblu tọn lẹ ji.

Jerónimo, nugopọntọ tomẹyitọ de to Mexique dọ dọ emi nọ plọn zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn dopodopo tlolo he e tin-to-aimẹ. E sọ nọ de whenu dovo nado plọnnu dopọ hẹ asi etọn. Jerónimo dọmọ: “Taidi asu po asi po de e ko yin aṣa mítọn nado nọ hia Biblu dopọ egbesọegbesọ podọ mí nọ yí owe nupinplọn tọn lẹ zan taidi alọnuwe ‘Voyez le bon pays.’” Klistiani de he nọ yin Ronald dọ dọ emi nọ hodo tito Biblu hihia sẹmẹsẹmẹ tọn to gbesisọ mẹ. E sọ tindo tito nupinplọn tọn whenu dindẹn tọn dopo kavi awe. Ronald dọ dọ “tito ehe nọ hẹn emi nado nọ to jejeji na ojlẹ nupinplọn tọn emitọn devo.”

Etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? Be mí nọ de whenu he pé dovo nado plọn Biblu bo lẹnayihamẹpọn do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji ya? Be mí to nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn plọn bo to numimọ tindo to nudide lẹ bibasi mẹ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn lẹ ya? (Howh. 2:1-7) Mì gbọ mí ni yí i do basi yanwle nado lẹzun Klistiani he whèwhín lẹ, bo mọaleyi sọn nukunnumọjẹnumẹ po nuyọnẹn he mẹhe nọ plọn huhlọn wuntuntun tọn yetọn nado nọ yọ́n vogbingbọn to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn lẹ nọ tindo mẹ.

[Yẹdide to weda 23]

Mí nọ plọn nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn “gbọn yíyí i zan dali”