A Dike Azọ̀n Hò Ayajẹ Towe Yí Blo

MÍ NI dọ dọ a fọ́n to afọnnu po ojlo vẹkuvẹku lọ po dọ nude ni whlẹn we sọn ninọmẹ towe mẹ to azán lọ ji. Ṣo, ai devo ko sọ họ́n bọ a to dandannu glọ nado doakọnna awufiẹsa to agbasa-liho kavi to numọtolanmẹ-liho. Hiẹ tlẹ sọgan tindo numọtolanmẹ dopolọ taidi Job he dọmọ: “Okú pọnte na mi hú awufiẹsa ṣie lẹpo.” (Job 7:15, The New English Bible) Etẹwẹ lo eyin ninọmẹ lọ gbọṣi aimẹ, yèdọ na owhe susu?

Nuhe Mẹfiboṣẹti, visunnu Jonatani he yin họntọn Ahọlu Davidi tọn tọn pehẹ niyẹn. To whenuena Mẹfiboṣẹti tindo owhe atọ́n, “e flẹ, bo . . . lẹzun sẹkunọ.” (2 Sam. 4:4) To nukọn mẹ, awufiẹsa numọtolanmẹ tọn na ko yidogọna awufiẹsa madogán etọn tọn to whenue owhẹ̀ agọ̀ yin sisadokọna ẹn dọ e blasé do ahọlu go bọ nutindo etọn lẹ yin hihòyi. Ṣogan, e ze apajlẹ dagbe dai na nuhe dù akọndidona madogán, mẹhẹngble po flumẹjijẹ po bo ma dike ninọmẹ enẹlẹ ni hò ayajẹ etọn yí.—2 Sam. 9:6-10; 16:1-4; 19:24-30.

Apọsteli Paulu lọsu ze apajlẹ dagbe dai na mí. E wlan to gbèdopo dọ emi dona doakọnna ‘owùn de to agbasalan mẹ.’ (2 Kọl. 12:7) Owùn he hodọ e te sọgan ko yin madogán agbasa tọn he dotukla ẹ na ojlẹ dindẹn de kavi mẹhe diọavunnukunsọ apọsteli-yinyin etọn lẹ. Depope he whẹho lọ yin, nuhahun enẹ gbọṣi aimẹ bọ ewọ dona doakọnna awufiẹsa he e nọ hẹnwa na ẹn to agbasa-liho kavi to numọtolanmẹ-liho.—2 Kọl. 12:9, 10.

Susu to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ to yaji na azọ̀n jẹmagbọ kavi apọṣimẹ sinsinyẹn wutu. To whenue Magdalena tindo owhe 18, doto lẹ mọ azọ̀n lupus tọn na ẹn, yèdọ azọ̀n de he nọ zọ́n bọ nugonu he nọ glọnalina awutu to agbasa mẹ lẹ nọ yangbé awutugonu mẹtọn titi lẹ tọn. “N’jẹflumẹ taun,” wẹ e dọ. “Dile ojlẹ to yìyì, ninọmẹ lọ ylan deji bọ nuhahun núdùdù lìlì tọn, apà nùmẹ tọn, po abù tọn po yidogọna awufiẹsa ṣie.” To alọ devo mẹ, Izabela dona diahi hẹ ninọmẹ delẹ he ma nọ yawu sọawuhia to nukunta. E basi zẹẹmẹ dọmọ: “Sọn ovu whenu gbọ́n wẹ n’nọ jẹ azọ̀n apọṣimẹ sinsinyẹn tọn. Ehe zọ́n bọ n’nọ to sijọsijọ ji podọ n’tindo nuhahun gbọfufu tọn bọ onú nọ hẹn mi sọn adọ̀mẹ gbọzangbọzan. Onú sọ nọ yawu ṣikọna mi.”

Pipehẹ Ninọmẹ lọ Lẹ

Madogán agbasa tọn po azọ̀n po sọgan hẹn gbẹninọ vẹawu taun. Eyin e wá jọ domọ janwẹ, ojlẹ dagbe wẹ e nọ yin nado yì agbọ́ji bo yí ahundopo do vọ́ ninọmẹ towe gbeje pọ́n. E sọgan vẹawu nado kẹalọyi dogbó towe titi lẹ. Magdalena dọmọ: “Dile ojlẹ to yìyì, azọ̀n he jẹ n’te lọ fọ́n bo to sinsinyẹn deji. Onú nọ ṣikọna mi sọmọ bọ n’ma sọgan nọ fọ́n sọn adọzan ṣie ji. Na n’ma sọgan yọ́n lehe ninọmẹ ṣie na te wutu, e nọ vẹawuna mi taun nado basi tito depope hlan nukọn. Nuhe nọ hẹn mi jẹflumẹ hugan wẹ yindọ n’masọ sọgan wà susu to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ dile n’ko nọ wà do dai ba.”

 Zbigniew basi zẹẹmẹ dọmọ: “Dile owhe lẹ to yìyì, húdu-húdu ko de huhlọn pò na mi, bo hẹn agómẹ ṣie lẹ ján debọdo-dego. To whedelẹnu, ninọmẹ lọ nọ sinyẹn sọmọ bọ n’ma sọgan nọ wà nuhe tlẹ bọawu hugan lẹ lọsu. Enẹ nọ hẹn mi jẹflumẹ taun.”

To owhe delẹ die wayi, doto lẹ mọdọ Barbara tindo nutitẹ̀ apọ̀nmẹ tọn de he to adà gblo vudevude. E dọmọ: “Nususu ko diọ to agbasa ṣie go to ajiji mẹ. Ota nọ yawu dù mi bọ e nọ vẹawuna mi nado ze ayiha ṣie do onú dopo ji, podọ n’masọ nọ tindo ojlo to nudepope mẹ ba. Na madogán ehelẹ wutu, n’dona vọ́ ninọmẹ ṣie pete gbeje pọ́n.”

Devizọnwatọ klandowiwe Jehovah tọn wẹ omẹ ehe lẹpo. Ojlo etọn wiwà wẹ nọ duahunmẹna yé hugan. Yé ganjẹ Jiwheyẹwhe go mlẹnmlẹn bo nọ duvivi godonọnamẹ etọn tọn.—Howh. 3:5, 6.

Jehovah Nọ Gọalọ—Gbọnna?

Mí dona nọ dapana linlẹn lọ dọ oyà he ji mí te yin kunnudenu dọ Jiwheyẹwhe ma hùnhomẹ do mí go. (Avi. 3:33) Lẹnnupọndo nuhe mẹ Job jugbọn lẹ ji mahopọnna dọ ewọ yin “omẹ [madoblọnọ] de podọ jlọjlọ de.” (Job 1:8) Jiwheyẹwhe ma nọ yí onú ylankan do whlé mẹdepope pọ́n. (Jak. 1:13) Azọ̀n lẹpo—kakajẹ dehe yin jẹmagbọ po apọ̀nmẹ tọn lẹ po ji—yin ogú ylankan de sọn mẹjitọ mítọn tintan lẹ, Adam po Evi po dè.—Lom. 5:12.

Etomọṣo, Jehovah po Jesu po ma na jo dodonọ lẹ do matin alọgọ. (Ps. 34:15) Titengbe to ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ mẹ to gbẹzan mítọn mẹ wẹ mí nọ wá mọdọ Jiwheyẹwhe wẹ ‘fibẹtado mítọn podọ figángán mítọn.’ (Ps. 91:2) Eyin mọ wẹ, etẹwẹ sọgan gọalọna we nado hẹn ayajẹ towe go dile a to pipehẹ ninọmẹ sinsinyẹn lẹ?

Odẹ̀: To apajlẹ devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn lẹ tọn hihodo mẹ, hiẹ sọgan nọ ze agbàn towe dlan Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn ji to odẹ̀ mẹ. (Ps. 55:22) Gbọn mọwiwà dali, hiẹ na tindo “jijọho Jiwheyẹwhe tọn he yiaga hugan linlẹn lẹpo.” Jijọho ahun mẹ tọn enẹ “nasọ họ́ ahun [towe] po nugopipe apọ̀nmẹ tọn [towe] po.” (Flp. 4:6, 7) Na Magdalena nọ ganjẹ Jiwheyẹwhe go to odẹ̀ mẹ wutu, e penugo bo doakọnna azọ̀n sinsinyẹn he jẹ e te. E dọmọ: “Nuhahun ṣie lẹ didọna Jehovah to odẹ̀ mẹ nọ na mi kọgbọ bo nọ hẹn ayajẹ ṣie gọwá. Todin,  n’mọnukunnujẹ nuhe e zẹẹmẹdo nado nọ ganjẹ Jiwheyẹwhe go egbesọegbesọ mẹ ganji.”—2 Kọl. 1:3, 4.

Nado na gblọndo odẹ̀ towe lẹ tọn, Jehovah sọgan na we huhlọn gbọn gbigbọ wiwe etọn, Ohó etọn po pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn po gblamẹ. Nugbo wẹ dọ hiẹ ma na donukun dọ Jiwheyẹwhe ni de madogán agbasa tọn towe lẹ sẹ̀ to azọ́njiawu-liho gba. Etomọṣo, hiẹ sọgan donukun dọ e na na we huhlọn gọna nuyọnẹn he a tindo nuhudo etọn nado pehẹ nuhahun dopodopo. (Howh. 2:7) E sọgan hẹn we lodo, bo na we “huhlọn he hú jọwamọ tọn.”—2 Kọl. 4:7.

Whẹndo: Owanyi po awuvẹmẹ hagbẹ whẹndo towe tọn lẹ tọn po sọgan gọalọna we nado doakọnna azọ̀n. Ṣigba, flindọ mẹyiwanna towe lẹ lọsu to vivẹ́ sè. Vlavo, yelọsu nọ jẹflumẹ taidi hiẹ. Ṣogan, yé nọ tin to apá towe, etlẹ yin to ninọmẹ mẹwhlepọn tọn lẹ mẹ. Dẹ̀hiho dopọ hẹ yé na gọalọna we nado tindo jijọho ahun mẹ tọn.—Howh. 14:30.

Barbara dọ gando viyọnnu etọn po mẹmẹyọnnu jọja devo lẹ to agun lọ mẹ po go dọmọ: “Yé nọ gọalọna mi nado tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ. Zohunhun yetọn nọ jlọ mi dote.” Zbigniew yọ́n pinpẹn alọgọ asi etọn tọn taun. “E nọ penukundo suhugan whégbè-zọ́n lẹ tọn go. E nọ gọalọna mi nado sọnú bo nọ saba hẹn saki ṣie na mi yì opli lẹ podọ to lizọnyizọn lọ mẹ.”

Yisenọ hatọ lẹ: To whenue mí topọ hẹ yisenọ hatọ mítọn lẹ, mí nọ mọ homẹmimiọn po tuli po yí. Etẹwẹ lo eyin azọ̀n towe glọnalina we nado nọ yì opli lẹ? Magdalena dọmọ: “Agun ṣie nọ hẹn ẹn diun dọ n’duvivi opli lẹ tọn gbọn hoyidokanji lẹ gblamẹ. Yisenọ hatọ ṣie lẹ nọ saba ylọ mi nado yọ́n nudevo he yé sọgan wà nado gọalọ. Yé sọ nọ do wekanhlanmẹ tulinamẹ tọn lẹ hlan mi. Linlẹn lọ dọ yé nọ flin mi bọ dagbemẹninọ ṣie nọ duahunmẹna yé nọ gọalọna mi nado doakọnna ninọmẹ ṣie.”

Izabela he to azọ̀n apọṣimẹ sinsinyẹn tọn jẹ dọmọ: “To agun ṣie mẹ, n’tindo ‘otọ́’ po ‘onọ̀’ susu po he nọ dotoaina mi bo nọ tẹnpọn nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ ṣie lẹ mẹ. Agun lọ wẹ whẹndo ṣie—finẹ wẹ n’nọ duvivi jijọho po ayajẹ po tọn te.”

Mẹhe to pipehẹ whlepọn voovo lẹ na wà dagbe ma nado ‘nọ klan yede dovo.’ Kakatimọ, yé dona nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n gbẹdido hẹ hagbẹ agun lọ tọn lẹ. (Howh. 18:1) Gbọnmọ  dali, yé na lẹzun asisa tulinamẹ tọn daho de na mẹdevo lẹ. To bẹjẹeji, hiẹ sọgan whleawu nado dọ nuhudo towe lẹ na mẹmẹsunnu lẹ po mẹmẹyọnnu lẹ po. Etomọṣo, yisenọ hatọ towe lẹ na yọ́n pinpẹn nugbodidọ towe tọn. Enẹ na hùn dotẹnmẹ dote na yé nado do “owanyi mẹmẹsunnu tọn matin yẹnuwiwa” hia. (1 Pita 1:22) Naegbọn hiẹ ma nado dọna yé, eyin a tindo nuhudo dọ mẹde ni ze we yì opli, eyin e na jlo we nado wazọ́n hẹ yé to lizọnyizọn lọ mẹ, kavi eyin a jlo na tindo hodọdopọ ahundopo tọn hẹ dopo to yé mẹ? Nugbo wẹ dọ mí ma dona nọ donukun nususu sọn yé si, ṣigba mí dona nọ yọ́n pinpẹn alọgọ yetọn tọn.

Yin pọndohlan dagbenọ: Eyin hiẹ na penugo nado hẹn ayajẹ towe go mahopọnna azọ̀n jẹmagbọ de, hiẹ lọsu go wẹ e na saba sọn. Awubla zẹjlẹgo po numọtolanmẹ todido matindo tọn po sọgan hẹn we tindo linlẹn agọ̀. Biblu dọmọ: “Gbigbọ gbẹtọ tọn na doakọnna madogán etọn; ṣigba gbigbọ he hòalán, mẹnu wẹ sọgan ze e daga?”—Howh. 18:14.

Magdalena dọmọ: “N’nọ dovivẹnu ma nado ze ayiha do nuhahun ṣie lẹ ji. N’nọ tẹnpọn nado duvivi azán he gbè e pọnte na mi pẹẹde lẹ tọn. Mẹhe hẹn nugbonọ-yinyin yetọn go mahopọnna azọ̀n jẹmagbọ lẹ sin otàn gbẹzan tọn hihia nọ na mi tuli.” Izabela nọ mọ huhlọn yí sọn linlẹn lọ mẹ dọ Jehovah yiwanna emi podọ emi họakuẹ to nukun etọn mẹ. E dọmọ: “N’tindo mẹde he n’to gbẹnọ na podọ n’tindo numọtolanmẹ lọ dọ yè tindo nuhudo ṣie. Humọ, n’tindo todido jiawu de na sọgodo.”

Zbigniew dọmọ: “Azọ̀n ṣie plọn mi whiwhẹ po tonusise po. E plọn mi nado nọ yí zinzin po lẹnpọn dagbe po zan podọ nado nọ jonamẹ sọn ahun mẹ wá. N’ko plọn nado nọ mọ awuvivi to Jehovah sinsẹ̀n mẹ bo ma na nọ wàlẹblanuna dee zẹjlẹgo. Na nugbo tọn, ehe ko whàn mi nado to nukọnyi zọnmii to gbigbọ-liho.”

Hẹn do ayiha mẹ dọ Jehovah nọ yí sọwhiwhe do doayi akọndonanu towe go. E nọ hò towe pọ́n bo nọ vẹawu we to awufiẹsa towe lẹ mẹ. E ma na “wọn azọ́n [towe] po owanyi he [hiẹ] dohia na oyín etọn po.” (Heb. 6:10) Flin opagbe he e do na mẹhe nọ dibusi i lẹpo dọmọ: “Yẹn ma na jo mì do to aliho depope mẹ kavi gbẹ́ mì dai to aliho depope mẹ.”—Heb. 13:5.

Eyin e gbẹ́ wá jọ vlavo bọ hiẹ tindo numọtolanmẹ gbigbọjọ tọn, ze ayiha towe do todido jiawu gbẹninọ to aihọn yọyọ lọ mẹ tọn ji. Ojlẹ he mẹ nukun towe lẹ na mọ dona Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ to aigba ji te to sisẹpọ po awuyiya po!

[Apotin/Yẹdide lẹ to weda 28, 29]

Yé Zindonukọn to Yẹwhehodidọ mẹ Mahopọnna Azọ̀n Jẹmagbọ

“N’ma sọgan zinzọnlin na dee ba, enẹwutu asi ṣie kavi mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu devo lẹ po wẹ nọ plan mi yì lizọnyizọn lọ mẹ. N’nọ plọn nuzedonukọnnamẹ lẹ po wefọ Biblu tọn lẹ po do tamẹ.”—Jerzy he ma nọ mọnú ganji.

“Gbọnvona kunnudide alokan ji tọn, n’nọ kàn wekanhlanmẹ lẹ, podọ yẹn po jlodotọ delẹ po nọ saba kanwehlan mídelẹ. Dile n’to dotowhé, n’nọ ze Biblu po owe sinai do Biblu ji lẹ po do adọzan ṣie pá to whepoponu. Mọwiwà ko gọalọna mi nado bẹ hodọdopọ dagbe susu jẹeji.”—Magdalena he to azọ̀n lupus tọn jẹ.

“N’yiwanna lizọnyizọn họndekọn-jẹ-họndekọn tọn, ṣigba eyin n’mọdọ n’ma pé e go, n’nọ doalọ to kunnudide alokan ji tọn mẹ.”—Izabela he azọ̀n apọṣimẹ sinsinyẹn tọn nọ dotukla.

“Homẹ ṣie nọ hùn nado basi gọyìpọn lẹ bo gọalọ to anadidena plọnmẹ Biblu lẹ mẹ. Eyin lanmẹ ṣie yá to azán de gbè, n’nọ yiwanna kunnudide sọn whédegbè jẹ whédegbè.”—Barbara he to azọ̀n nutitẹ̀ apọ̀nmẹ tọn jẹ.

“Saki he mẹ n’nọ bẹ linlinnamẹwe lẹ do nọ fua taun. Podọ n’nọ to kunnude eyin hupetẹn ṣie lẹ ma gbẹ́ dù mi.”—Zbigniew he to azọ̀n húdu-húdu tọn jẹ.

[Yẹdide to weda 30]

Jọja po mẹho po sọgan yin asisa tulinamẹ tọn