Anademẹ Gbigbọ Jiwheyẹwhe Tọn to Owhe Kanweko Tintan Whenu Podọ to Egbehe
Anademẹ Gbigbọ Jiwheyẹwhe Tọn to Owhe Kanweko Tintan Whenu Podọ to Egbehe
“Gbigbọ ehe dopolọ wẹ nọ yí aliho nuyiwa tọn ehe lẹpo zan.”—1 KỌL. 12:11.
1. Etẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?
PẸNTIKỌSTI. Lehe hogbe dopo enẹ nọ hẹn mí flin nujijọ he whànmẹ lẹ do sọ! (Owalọ 2:1-4) Gbigbọ wiwe he yin kinkọ̀n jẹgbonu to nujijọ enẹ tẹnmẹ to owhe kanweko tintan whenu dohia dọ Jiwheyẹwhe ko diọ lehe e nọ yinuwa hẹ devizọnwatọ etọn lẹ do. To hosọ he jẹnukọn mẹ, mí ko gbadopọnna delẹ to aliho he mẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn gọalọna nugbonọ hohowhenu tọn lẹ te nado hẹn azọngban sinsinyẹn lẹ di to gigọ́ mẹ. Ṣigba, vogbingbọn tẹwẹ tin to aliho he mẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn yinuwa to hohowhenu te po lehe e wazọ́n to owhe kanweko tintan whenu do po mẹ? Podọ nawẹ Klistiani lẹ nọ mọaleyi sọn nuyiwa gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn mẹ to egbehe gbọn? Mì gbọ mí ni pọ́n.
“Pọ́n! Afanumẹ Yọnnu Jehovah Tọn!”
2. Nawẹ Malia mọ nuyiwa gbigbọ wiwe tọn gbọn?
2 Malia tin to abò aga tọn lọ mẹ to Jelusalẹm to whenue gbigbọ wiwe dopagbe lọ yin kinkọ̀n jẹgbonu. (Owalọ 1:13, 14) Ṣogan, na nuhe hugan owhe 30 jẹnukọnna nujijọ enẹ, ewọ ko mọ nuyiwa gbigbọ Jehovah tọn to aliho he jiawu lẹ mẹ. Jehovah ko diọtẹnna ogbẹ̀ Visunnu etọn tọn sọn olọn mẹ wá aigba ji, gbọn Malia hinhẹn nado mọhò to whenue e gbẹ́ to alọji dali. Ovi he to ohò etọn mẹ lọ wá “gbọn gbigbọ wiwe dali.”—Mat. 1:20.
3, 4. Gbigbọ tẹwẹ Malia dohia, podọ nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ etọn gbọn?
3 Naegbọn Malia do tindo lẹblanulọkẹyi he ma pé awe enẹ? To whenue angẹli lọ dọna Malia nuhe yin ojlo Jehovah tọn gando ewọ go godo, Malia dọmọ: “Pọ́n! Afanumẹ yọnnu Jehovah tọn! Na e ni jọ domọ na mi kẹdẹdi ohó towe.” (Luku 1:38) Gbọn linlẹn etọn didọtọn to aliho enẹ mẹ dali, Malia do ninọmẹ ahun mẹ tọn etọn he go Jiwheyẹwhe ko doayi hia. Gblọndo he e na to afọdopolọji dohia dọ e ko wleawufo nado kẹalọyi ojlo Jiwheyẹwhe tọn do whẹho lọ ji. E ma hò nuhe gbẹtọ lẹ na lẹn gando hòmimọ etọn go kavi nuhe enẹ sọgan yiwà do haṣinṣan etọn hẹ asu mọdo-aliji etọn ji pọ́n. Gbọn alọdindlẹndo ede taidi devi he yìdo hugan dali, Malia dohia dọ emi dejido Jehovah go mlẹnmlẹn taidi Ogán emitọn.
4 Be hiẹ nọ mọ to whedelẹnu dọ avùnnukundiọsọmẹnu po azọngban lẹ po nọ húagbọ́ we to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ ya? Dopodopo mítọn na wà dagbe nado kanse ede dọ: ‘Be n’nọ dejido Jehovah go mlẹnmlẹn dọ ewọ na didẹ whẹho lẹ sọgbe hẹ ojlo etọn ya? Be n’nọ do gbigbọ mẹdezejo tọn hia nugbonugbo ya?’ Tindo nujikudo dọ Jiwheyẹwhe nọ na gbigbọ etọn mẹhe dejido ewọ go po ahun lẹpo po bo kẹalọyi nupojipetọ-yinyin etọn lẹ.—Owalọ 5:32.
Gbigbọ Wiwe Gọalọna Pita
5. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Pita tindo numimọ nuyiwadomẹji gbigbọ wiwe tọn te jẹnukọnna Pẹntikọsti 33 W.M.?
5 Taidi Malia, apọsteli Pita lọsu tindo numimọ nuyiwadomẹji huhlọnnọ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn jẹnukọnna Pẹntikọsti 33 W.M. Jesu ko na aṣẹ ewọ po apọsteli he pò lẹ po nado yàn aovi lẹ jẹgbonu. (Malku 3:14-16) Podọ dile etlẹ yindọ Owe-wiwe lẹ ma na nudọnamẹ gigọ́ lẹ, e taidi dọ Pita yí aṣẹ enẹ zan. Huhlọn Jiwheyẹwhe tọn sọ sọawuhia to whenue Jesu biọ to Pita si nado zinzọnlin wá e dè to Ohù Galili tọn ji, podọ Pita sọ wàmọ. (Hia Matiu 14:25-29.) Matin ayihaawe, Pita ganjẹ alọgọ gbigbọ wiwe tọn go nado wà azọ́n huhlọnnọ lẹ. To madẹnmẹ, gbigbọ enẹ na yinuwado Pita po devi hatọ etọn lẹ po ji to aliho devo lẹ mẹ.
6. Etẹwẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn hẹn Pita penugo nado wà to Pẹntikọsti 33 W.M. podọ to enẹgodo?
6 To Hùnwhẹ Pẹntikọsti 33 W.M. whenu, Pita po mẹdevo lẹ po mọ nugopipe jiawu de yí nado dọho to ogbè jonọ he wá Jelusalẹm lẹ tọn mẹ. To enẹgodo, Pita yin nukọntọ nado dọhona mẹplidopọ lẹ. (Owalọ 2:14-36) Mọwẹ, dawe enẹ he ko yinuwa po sọmawhe po kavi dibu to nujijọ delẹ whenu yin whinwhàn nado dekunnu po adọgbigbo po mahopọnna budonamẹ po homẹkẹn po. (Owalọ 4:18-20, 31) E mọ oyọnẹn yí gbọn nuhe Jiwheyẹwhe dohia ẹ lẹ dali. (Owalọ 5:8, 9) Podọ e tlẹ sọ mọ huhlọn yí nado fọ́n oṣiọ de sọnku.—Owalọ 9:40.
7. Nuplọnmẹ Jesu tọn tẹlẹ wẹ wá họnwun na Pita kiki to whenue e yin amisisadode godo?
7 Etlẹ yin jẹnukọnna Pẹntikọsti, Pita mọnukunnujẹ nugbo susu he Jesu ko plọnmẹ lẹ mẹ. (Mat. 16:16, 17; Joh. 6:68) Ṣigba, adà nuplọnmẹ Jesu tọn delẹ tin he ma ko họnwun na ẹn jẹnukọnna Pẹntikọsti. Di apajlẹ, Pita ma ko yọnẹn dọ Klisti na yin finfọnsọnku taidi nudida gbigbọnọ de to azán atọ̀ntọ gbè; mọjanwẹ Pita ma yọnẹn dọ Ahọluduta lọ na tin to olọn mẹ do niyẹn. (Joh. 20:6-10; Owalọ 1:6) Onú yọyọ de wẹ linlẹn lọ dọ gbẹtọvi lẹ na lẹzun nudida gbigbọnọ bo dugán to Ahọluduta olọn mẹ tọn mẹ yin na Pita. To whenue ewọ lọsu yin bibaptizi gbọn gbigbọ wiwe dali bo mọ todido olọn mẹ tọn yí godo wẹ nuplọnmẹ Jesu tọn enẹlẹ wá họnwun na ẹn ganji.
8. Oyọnẹn tẹwẹ mẹyiamisisadode lẹ po “lẹngbọ devo lẹ” po tindo?
8 Nuhe mẹ devi Jesu tọn lẹ ma mọnukunnujẹ to tintan whenu lẹ wá họnwun na yé to whenue gbigbọ wiwe yin kinkọndo yé ji godo. To gbọdo glọ, mẹhe kàn Owe-Wiwe Glẹki tọn lẹ hẹn adà jiawu lẹndai Jehovah tọn lẹ tọn họnwun—yèdọ na ale mítọn. (Efe. 3:8-11, 18) To egbehe, mẹyiamisisadode lẹ po “lẹngbọ devo lẹ” po nọ dù núdùdù dopolọ to gbigbọ-liho bosọ nọ mọnukunnujẹ nugbo dopolọ lẹ mẹ. (Joh. 10:16) Be hiẹ nọ yọ́n pinpẹn oyọnẹn po nukunnumọjẹnumẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn he gbigbọ wiwe nọ gọalọna we nado tindo po tọn lẹ ya?
Paulu “Gọ́ Na Gbigbọ Wiwe”
9. Etẹwẹ gbigbọ wiwe gọalọna Paulu nado wadotana?
9 To nudi owhe dopo nkọ to Pẹntikọsti 33 W.M. godo, mẹdevo sọ mọ nunina Jiwheyẹwhe tọn he yin gbigbọ wiwe yí. Saulu he wá yin yinyọnẹn taidi Paulu wẹ. Gbigbọ lọ yinuwado e ji to aliho delẹ mẹ he hẹn ale wá na mí to egbehe. Apọsteli Paulu yin gbigbọdo nado wlan owe Biblu tọn 14. Podọ dile e yin do to whẹho Pita tọn mẹ, gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn hẹn Paulu penugo nado tindo nukunnumọjẹnumẹ gando todido jọmaku po magble po tọn to olọn mẹ go bo wlanwe etọn to aliho he họnwun mẹ. Gbọn alọgọ gbigbọ wiwe tọn gblamẹ, Paulu gbọazọ̀nna gbẹtọ lẹ, yàn aovi lẹ jẹgbonu, bo tlẹ fọ́n oṣiọ de sọnku! Ṣigba, huhlọn he e mọyi gbọn gbigbọ wiwe gblamẹ sọ tindo lẹndai titengbe hugan de, podọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹpo nọ mọ huhlọn mọnkọtọn yí, dile e ma tlẹ yin to azọ́njiawu-liho.
10. Nawẹ gbigbọ wiwe yinuwado nugopipe Paulu tọn nado dọho ji gbọn?
10 Paulu he “gọ́ na gbigbọ wiwe” dọho po adọgbigbo po sọta owọ́ntọ de. Lehe enẹ yinuwado ayimatẹn-gán Kiplu tọn he dotoaina hodọdopọ lọ blebu ji do sọ! Ayimatẹn-gán enẹ kẹalọyi nugbo lọ, “na nuplọnmẹ Jehovah tọn hẹn awuji i wutu.” (Owalọ 13:8-12) E họnwun dọ, Paulu yọnẹn dọ emi tindo nuhudo gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn nado dọho gando nugbo lọ go. (Mat. 10:20) To nukọn mẹ, e biọ to agun Efesu tọn si nado basi ovẹvivẹ do ota etọn mẹ na “nugopipe nado dọho” nido sọgan yin nina ẹn.—Efe. 6:18-20.
11. Nawẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn deanana Paulu gbọn?
11 E ma yindọ gbigbọ wiwe nọ hẹn Paulu penugo nado dọho kẹdẹ wẹ gba, ṣigba to whedelẹnu, e nọ gbẹna ẹn ma nado dọho to lẹdo delẹ mẹ. To whenue Paulu bẹ gbejizọnlin mẹdehlan tọn etọn lẹ jẹeji, gbigbọ Jiwheyẹwhe deanana ẹn. (Owalọ 13:2; hia Owalọ lẹ 16:6-10.) Jehovah gbẹ́ nọ yí gbigbọ etọn zan nado deanana azọ́n yẹwhehodidọ tọn. Taidi Paulu, devizọnwatọ tonusetọ Jehovah tọn lẹpo wẹ nọ dovivẹnu nado yí adọgbigbo po zohunhun po do lá nugbo lọ. Eyin anademẹ Jiwheyẹwhe tọn ma tlẹ họnwun to egbehe dile e yin do to ojlẹ Paulu tọn mẹ, mí sọgan deji dọ Jehovah to gbigbọ wiwe etọn yizan nado hẹn ẹn diun dọ nugbo lọ jẹ ahunjijlọnọ lẹ dè.—Joh. 6:44.
“Aliho Nuyiwa Tọn Voovo Lẹ”
12-14. Be gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ yinuwado devizọnwatọ etọn lẹpo ji to aliho dopolọ mẹ wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.
12 Be kandai dona he Jehovah kọ̀n do agun owhe kanweko tintan whenu tọn mẹyiamisisadode lẹ tọn ji nọ na tuli devizọnwatọ klandowiwe Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe nugbonugbo ya? Ayihaawe ma tin dọ mọwẹ! Hẹn ohó gbọdo he Paulu wlan hlan agun Kọlinti tọn gando nunina jiawu gbigbọ tọn lẹ go to azán etọn gbè do ayiha mẹ dọmọ: “Todin, nunina voovo lẹ wẹ tin, ṣigba gbigbọ dopolọ wẹ tin; podọ lizọnyizọn voovo lẹ wẹ tin, ṣogan Oklunọ dopolọ wẹ; podọ aliho nuyiwa tọn voovo lẹ wẹ tin, ṣogan Jiwheyẹwhe dopolọ wẹ nọ yí aliho nuyiwa tọn lọ lẹpo zan to gbẹtọ lẹpo mẹ.” (1 Kọl. 12:4-6, 11) Mọwẹ, gbigbọ wiwe sọgan yinuwa to aliho voovo mẹ do devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn voovo ji na lẹndai de wutu. Na nugbo tọn, gbigbọ wiwe nọ yinuwado “lẹngbọpa pẹvi” po “lẹngbọ devo” Klisti tọn lẹ po ji. (Luku 12:32; Joh. 10:16) Etomọṣo, e ma nọ yinuwado hagbẹ agun lọ tọn dopodopo ji to aliho dopolọ mẹ to whepoponu gba.
13 Di apajlẹ, mẹho agun tọn lẹ nọ yin dide gbọn gbigbọ wiwe dali. (Owalọ 20:28) Ṣigba, e ma yin mẹyiamisisadode lẹpo wẹ nọ sẹ̀n taidi nugopọntọ to agun mẹ gba. Etẹwẹ ehe plọn mí? Ehe plọn mí dọ aliho voovo mẹ wẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ yinuwado hagbẹ agun lọ tọn lẹ ji te.
14 Gbigbọ he nọ hẹn mẹyiamisisadode lẹ nado yọnẹn dọ yé yin “sọdodovi” dopolọ wẹ Jehovah yizan nado fọ́n Visunnu detọ́n dopo akàn etọn sọnku hlan ogbẹ̀ olọn mẹ tọn. (Hia Lomunu lẹ 8:11, 15.) Gbigbọ enẹ dopolọ wẹ Jehovah yizan nado dá wẹkẹ lọ blebu. (Gẹn. 1:1-3) Gbọn gbigbọ wiwe enẹ dopolọ gblamẹ, Jehovah hẹn Bezaleli pegan na azọ́n vonọtaun gòhọtúntún tọn, na huhlọn Samsọni nado wà azọ́n huhlọn tọn jiawu lẹ, bo hẹn Pita penugo nado zinzọnlin gbọn ohù ji. Enẹwutu, nado yin anadena gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali ma yin nudopolọ po nado yin amisisadode gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali po gba. Nado yin amisisadode gbọn gbigbọ wiwe dali yin aliho vonọtaun dopo he mẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ yinuwa te. Jiwheyẹwhe lọsu wẹ nọ ṣinyan mẹhe na yin dide gbọn gbigbọ dali lẹ.
15. Be baptẹm gbọn gbigbọ wiwe dali na zindonukọn kakadoi wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.
15 Huhlọn-yido-wazọ́n Jiwheyẹwhe tọn ko to nuyiwa to aliho voovo mẹ do devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ ji sọn whenue gbọ́n ewọ ko tindo devizọnwatọ nugbonọ lẹ, yèdọ na owhe fọtọ́n lẹ whẹpo ewọ do jẹ gbigbọ yí do de gbẹtọ lẹ ji. Aliho nuyiwa tọn yọyọ enẹ bẹjẹeji to Pẹntikọsti 33 W.M., ṣigba e ma na gbọṣi aimẹ kakadoi. Baptẹm gbọn gbigbọ wiwe dali na doalọte, ṣigba gbigbọ wiwe na zindonukọn nado to nuyiwa do omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji na yé nido sọgan to ojlo etọn wà kakadoi.
16. Etẹwẹ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to wiwà to alọnu din po alọgọ gbigbọ etọn tọn po?
16 Azọ́n vonọtaun tẹwẹ to yìyì to alọnu to aigba ji gbọn gbigbọ wiwe Jehovah tọn gblamẹ? Osọhia 22:17 na gblọndo dọmọ: “Gbigbọ po asiyọyọ po sọ to didọ mapote dọmọ: ‘Wá!’ Podọ gbọ mẹdepope he to sisè ni dọmọ: ‘Wá!’ Podọ gbọ mẹdepope he nugbla to hùhù ni wá; gbọ mẹdepope he jlo ni yí osin ogbẹ̀ tọn vọnu.” Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ whàn Klistiani lẹ to egbehe nado hẹn oylọ-basinamẹ gbẹwhlẹngán tọn Jehovah tọn yì “mẹdepope he jlo” na kẹalọyi osin ogbẹ̀ tọn dè. Klistiani yiamisisadode lẹ wẹ to nukọntọ yin to azọ́n ehe wiwà mẹ. Ṣigba, lẹngbọ devo lẹ lọsu nọ kọnawudopọ hẹ yé to oylọ-basinamẹ ehe hinhẹn yì gbẹtọ lẹ dè mẹ. Gbigbọ wiwe dopolọ wẹ nọ deanana pipli awe ehelẹ nado wà azọ́n ehe dotana. Hagbẹ pipli awe lọ lẹ tọn ko basi dohia klandowiwe yetọn tọn hlan Jehovah gbọn baptẹm yíyí “to oyín Otọ́ tọn, Visunnu tọn, po gbigbọ wiwe tọn po mẹ” dali. (Mat. 28:19) Podọ yemẹpo wẹ nọ joawuna anademẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn to gbẹzan yetọn mẹ, bo nọ dike ni dè sinsẹ́n etọn tọ́n to yé mẹ. (Gal. 5:22, 23) Taidi mẹyiamisisadode lẹ, lẹngbọ devo lẹ nọ dike gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn ni gọalọna yé. Po alọgọ etọn po, yé nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado jẹ nubiọtomẹsi Jehovah tọn gando wiwe-yinyin go lẹ kọ̀n.—2 Kọl. 7:1; Osọ. 7:9, 14.
Nọ to Gbigbọ Wiwe Biọ Zọnmii
17. Nawẹ mí sọgan dohia dọ mí tindo gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn gbọn?
17 Enẹwutu, eyin todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to olọn mẹ kavi to aigba ji wẹ a tindo, Jehovah sọgan na we “huhlọn he hú jọwamọ tọn” na hiẹ nido sọgan hẹn tenọgligo bo mọ ale towe yí. (2 Kọl. 4:7) Gbẹtọ lẹ sọgan nọ ṣàn we kò na a to wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn lá wutu. Ṣigba, eyin a ma dike enẹ ni doalọtena we sọn yẹwhehodidọ mẹ, be a to didohia dọ a tindo gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn niyẹn. Flindọ “eyin yè to mì vlẹko na oyín Klisti tọn wutu, ayajẹnọ wẹ mì, na gbigbọ gigo tọn, yèdọ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn, tin to mì ji.”—1 Pita 4:14.
18, 19. Nawẹ Jehovah sọgan yí gbigbọ wiwe etọn do gọalọna we gbọn, podọ etẹwẹ yin gbemima towe to whẹho ehe mẹ?
18 Jiwheyẹwhe nọ na gbigbọ wiwe mẹhe nọ biọ ẹ po ahundopo po lẹ vọnu. E sọgan hẹn nugopipe towe lẹ pọnte dogọ bosọ hẹn ojlo towe nado wà nuhe go a pé lẹpo to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ jideji. “Jiwheyẹwhe wẹ yin omẹ lọ he to nuyiwa to mì mẹ sọgbe hẹ nuhe nọ hẹn homẹhun in, na mìwlẹ nido sọgan jlo bo yinuwa.” Nunina họakuẹ gbigbọ wiwe tọn, gọna vivẹnudido vẹkuvẹku nado nọ “tẹdo ohó ogbẹ̀ tọn lọ go gligli,” na gọalọna mí nado “nọ yí obu po sisọsisọ po do to azọ́nwa na whlẹngán [mítọn] titi.”—Flp. 2:12, 13, 16.
19 Enẹwutu, dejido gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn go mlẹnmlẹn bo nọ yí ahun lẹpo do penukundo azọngban he a tindo lẹpo go, bosọ dovivẹnu nado pegan dogọ to azọ́n he yin didena we lẹ wiwà mẹ, podọ nọ lẹhlan Jehovah dè na alọgọ. (Jak. 1:5) Ewọ na na we nuhe a tindo nuhudo etọn nado sọgan mọnukunnujẹ Ohó etọn mẹ, nado pehẹ nuhahun gbẹ̀mẹ tọn lẹ, podọ nado dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn. “Mì to bibiọ zọnmii, e nasọ yin nina mì; mì to dindin zọnmii, mì nasọ mọ; mì to họ̀nhúhú zọnmii, e nasọ yin hùnhùn hlan mì,” podọ ehe gando gbigbọ wiwe mimọyi go ga. (Luku 11:9, 13) Enẹwutu, zindonukọn nado nọ biọ Jehovah dọ ni gọalọna we nado taidi nugbonọ hohowhenu tọn podọ egbezangbe tọn he gbigbọ wiwe etọn deanana lẹ.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
• Gbigbọ tẹwẹ mí sọgan dohia taidi Malia, ehe na hẹn dona lẹ wá?
• Linlẹn tẹ mẹ wẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn deanana Paulu te?
• Nawẹ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ deanana devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe gbọn?
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
[Yẹdide to weda 24]
Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn gọalọna Paulu nado duto nuyiwadomẹji gbigbọ ylankan lẹ tọn ji
[Yẹdide to weda 26]
To egbehe, gbigbọ wiwe nọ gọalọna Klistiani lẹ mahopọnna todido yetọn
