Owe-wiwe lẹ na mí avase dọmọ: “Ahun mẹ wẹ linlẹn ylankan, hlọnhuhu, ayọdide, galilọ, ajojijẹ, kunnudide lalo, po nùzinzan lẹ po nọ wá sọn.” (Mat. 15:19) Ahun yẹhiadonu tọn mítọn sọgan doyẹklọ mí bo sisẹ́ mí nado nọ dín whẹjijọ nado wà nuhe jẹagọdo ojlo Jiwheyẹwhe tọn. Podọ mí sọgan nọma doayi e go kakajẹ whenue mí ko yinuwa po nulú po. Ṣigba, etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado yọ́n ojlo ahun mítọn mẹ tọn lẹ? Podọ nawẹ enẹ yinyọnẹn sọgan gọalọna mí nado dapana nuhe ma sọgbe wiwà gbọn?

Nọ hia Biblu egbesọegbesọ bo nọ lẹnayihamẹpọn deji.

Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Ohó Jiwheyẹwhe tọn tin to ogbẹ̀ bo tindo huhlọn bosọ dá hú ohí onù awenọ depope bo nọ sọ́ omẹ, yèdọ jẹ obá lọ mẹ nado klan alindọn po gbigbọ po.” Ohó Jiwheyẹwhe tọn “penugo nado yọ́n linlẹn po ojlo ahun mẹ tọn lẹ po.” (Heb. 4:12) Eyin mí nọ yí nuhe Owe-wiwe lẹ dọ do gbeje míde pọ́n, enẹ sọgan gọalọna mí nado yọ́n ojlo ahun mítọn mẹ tọn lẹ. Lehe e yin nujọnu do sọ nado nọ hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn egbesọegbesọ bo nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe e dọ ji, bo gbọnmọ dali hẹn linlẹn po pọndohlan Jehovah tọn lẹ po do ahun mẹ!

Alọkikẹyi ayinamẹ Owe-wiwe lẹ tọn po nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ yíyí do yizan mẹ po nọ yinuwado ayihadawhẹnamẹnu mítọn ji—enẹ wẹ ogbè homẹ tọn “he nọ dekunnu” na mí. (Lom. 9:1) Ayihadawhẹnamẹnu  mítọn sọgan glọnalina mí ma nado nọ dín whẹjijọ nado wà nuhe ma sọgbe. Humọ, apajlẹ susu tin to Biblu mẹ he taidi “avase de na míwlẹ.” (1 Kọl. 10:11) Nupinplọn sọn yé mẹ sọgan gọalọna mí ma nado yinuwa to aliho he ma sọgbe mẹ. Etẹwẹ dopodopo mítọn dona wà?

Hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe na ewọ ni gọalọna we nado yọ́n ojlo ahun towe mẹ tọn lẹ.

Jehovah wẹ mẹhe “nọ whlé [ahun] pọ́n.” (1 Otan. 29:17) Ewọ “klohu ahun mítọn bosọ yọ́n onú lẹpo.” (1 Joh. 3:20) Mí ma sọgan klọ Jiwheyẹwhe gbede. Eyin mí nọ hẹn ahunmẹdunamẹnu, numọtolanmẹ, po ojlo mítọn lẹ po zun yinyọnẹn na Jehovah to odẹ̀ mẹ, ewọ sọgan gọalọna mí nado yọ́n ojlo ahun mítọn mẹ tọn lẹ. Mí tlẹ sọgan biọ dọ Jiwheyẹwhe ni ‘dá ahun yọyọ de na mí.’ (Ps. 51:10) Enẹwutu, mí ma dona nọ yí nukunpẹvi do pọ́n lẹblanulọkẹyi dẹ̀hiho tọn, eyin mí jlo na yọ́n ojlo sisosiso ahun mítọn mẹ tọn lẹ.

Nọ dotoai to opli Klistiani tọn lẹ ji.

Todidoai na nuhe nọ yin didọ to opli Klistiani tọn lẹ ji sọgan gọalọna mí nado gbeje nuhe mí yin to homẹ pọ́n—yèdọ ahun mítọn. Dile etlẹ yindọ mí sọgan nọma mọ nudọnamẹ yọyọ lẹ yí to opli mítọn lẹpo ji, eyin mí nọ yì opli lẹ to gbesisọ mẹ, mí na mọnukunnujẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ mẹ gọna nuflinmẹ họakuẹ he na gọalọna mí nado nọ gbeje ojlo ahun mítọn mẹ tọn lẹ pọ́n. Gblọndo mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po tọn nọ gọalọna mí nado to gbẹtọ-yinyin homẹ tọn mítọn jlado zọnmii. (Howh. 27:17) Enẹwutu, eyin mí nọ klan míde dovo kakati nado nọ kọnawudopọ hẹ Klistiani hatọ lẹ to opli lẹ ji, enẹ sọgan hẹn awugble wá mí ji. Mọwiwà sọgan zọ́n bọ mí na ‘doafọna ojlo míde tọn lẹ.’ (Howh. 18:1) Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado kanse míde dọ, ‘Be n’tindo aṣa lọ nado nọ yì opli lẹpo bo nọ mọaleyi sọn yé mẹ ya?’—Heb. 10:24, 25.

Ahun oklenọ mítọn sọgan hẹn mí danbú to aliho susu mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna ẹnẹ to yé mẹ: afọdidona agbasanu lẹ, ahàn sinsinyẹn nùnù, nudide mítọn gando gbẹdido go, nuhe mí nọ wà nado deayidai.

Afọdidona agbasanu lẹ.

Jọwamọnu wẹ e yin nado hẹn pekọ wá na nuhudo agbasa tọn mítọn lẹ. Ṣigba, Jesu na avase gando agbasanu lẹ zizedo otẹn tintan mẹ go. To oló etọn dopo mẹ, e basi oylọna mí nado lẹnnupọndo dawe adọkunnọ de he agbànhọ etọn ko gọ́ na jinukun lẹ ji. Enẹwutu, e ma tindo fidepope he e na bẹ jinukun yọyọ lẹ do ba. Dawe lọ lẹn nado họ́ agbànhọ etọn lẹ liai bo na gbá dehe klo humọ lẹ. Enẹgodo e dọmọ: “Finẹ wẹ yẹn na bẹ likun ṣie lẹpo podọ onú dagbe ṣie lẹpo do; yẹn nasọ dọna alindọn ṣie dọmọ: ‘Alindọn, hiẹ tindo onú susu he ko yin bibẹpli dai he hiẹ na yizan na owhe susu; hiẹ ni vò, bo nọ dù, bo nọ nù bosọ nọ dugbẹ.’” Ṣigba, dawe adọkunnọ ehe wọn nugbo titengbe de: Ogbẹ̀ etọn sọgan wá vivọnu to ozán enẹ mẹ.—Luk 1:16-20.

Dile mí to whinwhẹ́n, mí sọgan jẹ nulẹnpọn ji nado wleawudai na yọnhowhe mítọn sọmọ bọ mí na jẹ whẹjijọ dín ji nado nọ wà gàngodo-zọ́n to azán opli tọn lẹ ji kavi jẹ vọdona azọngban Klistiani tọn mítọn lẹ ji to aliho  de kavi devo mẹ. Be e ma jẹ dọ mí ni dapana ayilinlẹn mọnkọtọn lẹ ya? Kavi jọja de wẹ mí yin bo mọdọ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn wẹ yin yanwle dagbe hugan lọ. Ṣogan, be mí nọ sẹ̀ gbehosọnalitọ bibasi donukọn po linlẹn lọ po dọ onú ni pọnte na mí to akuẹzinzan-liho whẹ́ wẹ ya? Be e ma jẹ dọ mí ni wà nuhe go mí pé lẹpo nado yin adọkunnọ to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ ya? Mẹnu wẹ yọnẹn eyin mí na pò to ogbẹ̀ to osọ?

Ahàn sinsinyẹn nùnù.

“A tin to ahànnumunọ lẹ mẹ blo,” wẹ Howhinwhẹn 23:20 dọ. Eyin mẹde tindo ojlo na ahàn sinsinyẹn nùnù, e sọgan nọ dín whẹjijọ nado nùahàn whẹwhẹ. Ewọ sọgan dọ dọ emi nọ nù ahàn sinsinyẹn nado deayidai, e ma yin nado nùmú gba. Eyin ahàn sinsinyẹn wẹ mí do nọ deayidai, ojlẹ lọ die nado gbeje ojlo ahun mítọn mẹ tọn pọ́n.

Nudide mítọn gando gbẹdido go.

Nugbo wẹ dọ mí ma sọgan dapana nuwadopọ hẹ mayisenọ lẹ—vlavo to wehọmẹ, to azọ́nwatẹn, podọ to lizọnyizọn lọ mẹ. Etomọṣo, onú devo pete wẹ e yin nado dogbẹ́ hẹ yé, bo tlẹ jihọntọn pẹkipẹki hẹ yé. Be mí nọ dín whẹjijọ dọ yé tindo jẹhẹnu dagbe susu lẹ wẹ ya? Biblu na avase dọmọ: “Yè klọ mì blo. Gbẹdido ylankan lẹ nọ hẹn walọ dagbe lẹ gble.” (1 Kọl. 15:33) Dile osin he ma wé vude sọgan hẹn osin dagbe flu do, họntọnjiji hẹ mẹhe ma yiwanna Jiwheyẹwhe lẹ sọgan bẹpla gbigbọnọ-yinyin mítọn bo na zọ́n bọ mí na jẹ awuwlena pọndohlan, aliho nusisọ́ tọn, hogbe, po walọ aihọn tọn lẹ po ji.

Nuhe mí nọ wà nado deayidai.

To egbehe, nuhe lẹnunnuyọnẹn detọ́n lẹ nọ ze ayidedai wunmẹ lẹpo donukọnna mí, ehe susu yetọn ma sọgbe na Klistiani lẹ. Paulu wlan dọ, ‘Mì gbọ mawé wunmẹ lẹpo ni ma tlẹ yin nùdego to ṣẹnṣẹn mìtọn blo.’ (Efe. 5:3) Etẹwẹ lo eyin ahun mítọn nọ whàn mí nado nọ pọ́n kavi dotoaina onú mawé lẹ? Mí sọgan lẹndọ mẹlẹpo wẹ tindo nuhudo ayidedai tọn, podọ lehe mẹde na deayidai do yin whẹho mẹdetiti tọn. Ṣigba, mì gbọ mí ni hẹn ayinamẹ Paulu tọn do ayiha mẹ bo ma nọ pọ́n kavi dotoaina onú mawé depope blo.

Eyin mí ko joawuna ojlo sisosiso ahun oklenọ mítọn tọn lẹ, bosọ nọ dín whẹjijọ na walọ he ma sọgbe lẹ, mí gbẹ́ sọgan basi diọdo. (Efe. 4:22-24) Lẹnnupọndo apajlẹ egbezangbe tọn awe ji.

Miguel a dona vọ́ pọndohlan etọn gando agbasanu lẹ go jlado. E dọmọ: “Yẹn, asi ṣie po visunnu mítọn po wá sọn otò he mẹ nuyizan dagbe hugan he lẹnunnuyọnẹn detọ́n podọ dehe to zoji lẹ po vivomẹninọ po nọ yin pinpọnhlan taidi nujọnu hugan te. To ojlẹ de mẹ, n’dovivẹnu taun nado họ̀ nuhe go n’pé lẹpo po linlẹn lọ po dọ n’sọgan wàmọ bo ma na jẹ omọ̀ agbasanu bibẹpli tọn mẹ. To ojlẹ vude godo, n’wá mọdọ wezundido to agbasanu lẹ godo taidi aliho he ma tindo dogbó de. N’hodẹ̀ hlan Jehovah gando pọndohlan ṣie po ojlo ahun ṣie mẹ tọn lẹ po go. N’hẹn zun yinyọnẹn na ẹn dọ whẹndo mítọn jlo na sẹ̀n ewọ to gigọ́ mẹ. Mí penugo nado hẹn gbẹzan mítọn bọawu bo sẹtẹn yì fihe nuhudo wẹnlatọ lẹ tọn sú te. E ma dẹn bọ mí penugo nado lẹzun gbehosọnalitọ. Mí wá mọdọ mí ma tindo nuhudo agbasanu susu tọn nado tindo pekọ po ayajẹ po to gbẹ̀mẹ.”

Numimọ Lee tọn dohia dọ ede gbigbejepọn po ahun dopo po gọalọna ẹn nado doalọtena gbẹdido ylankan lẹ. Lee dọmọ: “Agbasazọ́n ṣie zọ́n bọ n’nọ dogbẹ́ hẹ ajọwatọ tògodo tọn lẹ whẹwhẹ. N’yọnẹn dọ yé na nọ nùahànmú zẹjlẹgo to opli he mí nọ basi lẹ whenu, ṣigba n’nọ mọ awuvivi to opli enẹlẹ yìyì mẹ. Whlasusu wẹ n’ko dibla nùahànmú, bọ e nọ wá vẹna mi. N’wá mọdọ n’dona gbeje ojlo ahun ṣie mẹ tọn lẹ pọ́n po sọwhiwhe po. Ayinamẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn po mẹho agun tọn lẹ po tọn gọalọna mi nado mọdọ n’to afọdona gbẹdido hẹ mẹhe ma yiwanna Jehovah lẹ. Todin n’nọ wà nuhe go n’pé lẹpo nado penukundo ajọwiwa ṣie go gbọn alokan ji bo dekanpo na nuwadopọ hẹ ajọwatọ enẹlẹ.”

Mí dona yí ahun dopo do gbeje míde pọ́n bo yọ́n ojlo ahun mítọn mẹ tọn lẹ. Dile mí to mọ wà, mì gbọ mí ni dín alọgọ Jehovah tọn to odẹ̀ mẹ, bo flin dọ “E yọ́n onú bibẹ [ahun] tọn.” (Ps. 44:21) Jiwheyẹwhe ko sọ na mí Ohó etọn he taidi mẹpọ́nnu de. (Jak. 1: 22-25) Nuflinmẹ he mí nọ mọ yí sọn owe zinjẹgbonu po opli Klistiani tọn lẹ po mẹ sọ yin nuhọakuẹ de na mí. Awuwledainanu ehelẹ sọgan gọalọna mí nado basi hihọ́na ahun mítọn bo to zọnlinzin to aliho dodo tọn ji zọnmii.