“Mọdona Nuhe Yin Nujọnu Hugan Lẹ”
“Mọdona Nuhe Yin Nujọnu Hugan Lẹ”
“Mọdona nuhe yin nujọnu hugan lẹ.”—FLP. 1:10.
LẸNAYIHAMẸPỌN DO NUAGOKUN EHELẸ JI
Etẹwẹ mí plọn sọn numimọ Isaia, Ezekiẹli po Daniẹli po tọn lẹ mẹ?
Etẹwẹ mí plọn sọn dogbigbapọnna nuhe adà aigba ji tọn titobasinanu Jehovah tọn nọ na ayidonugo mẹ?
Etẹwẹ yin gbemima towe to hosọ ehe pinplọn godo?
1, 2. Dọdai he gando azán godo tọn lẹ go tẹwẹ na ko dọ̀n ayidonugo devi Jesu tọn lẹ tọn, podọ etẹwutu?
JESU dọna devi etọn lẹ to gbèdopo dọ tẹmpli lọ na yin vivasudo. Hodidọ enẹ to ahunmẹduna Pita, Jakọbu, Johanu po Andle po. (Malku 13:1-4) Enẹwutu, yé kanse e dọmọ: “Dọna mí, Whetẹnu wẹ onú ehelẹ na jọ, podọ etẹwẹ na yin ohia tintin tofi towe tọn po vivọnu titonu lọ tọn po?” (Mat. 24:1-3) Jesu jẹ hodọna yé ji gando nujijọ kavi ninọmẹ he na dekọtọn do diọdo ayidego tọn lẹ mẹ bo nasọ dohiagona azán godo tọn titonu ylankan Satani tọn lẹ go. Dopo to nujijọ lọ lẹ mẹ dona ko dọ̀n ayidonugo devi Jesu tọn lẹ tọn taun. To whenue Jesu ko donù ninọmẹ ayimajai tọn delẹ taidi awhàn, núdùdù whèdomẹ, po jideji sẹ́nhẹngba tọn po go godo, e dọ dọdai dọ onú dagbe de nasọ dohia dọ mí tin to azán godo tọn lẹ mẹ. E dọmọ: “Yẹwheho wẹndagbe ahọluduta lọ tọn ehe na yin didọ to aigba fininọ lẹpo ji taidi okunnu de na akọta lẹpo; podọ whenẹnu wẹ opodo lọ na wá.”—Mat. 24:7-14.
2 Devi Jesu tọn lẹ ko dọyẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn to pọmẹ hẹ Klisti bosọ duvivi azọ́n lọ tọn. (Luku 8:1; 9:1, 2) Yé sọgan ko flin hogbe etọn lẹ dọmọ: “Na nugbo tọn, ojijẹ lọ sù, ṣigba azọ́nwatọ lẹ ma sù. Enẹwutu, mì vẹ̀ Ogán jibẹwawhé lọ tọn nado do azọ́nwatọ lẹ hlan ojijẹ etọn mẹ.” (Luku 10:2) Ṣigba, nawẹ yé sọgan dọyẹwheho “to aigba fininọ lẹpo ji taidi okunnu de na akọta lẹpo” gbọn? Fie wẹ azọ́nwatọ lẹ na wá sọn? Eyin yé sọgan ko mọ sọgodo hlan to whenue yé to hodọ hẹ Jesu wẹ, ayihaawe ma tin dọ awú na ko ji yé nado mọ lehe Matiu 24:14 to hẹndi mọ do to egbehe!
3. Nawẹ Luku 21:34 to hẹndi mọyi to egbehe gbọn, podọ etẹwẹ mí dona nọ kanse míde?
3 Mí to gbẹnọ to ojlẹ he mẹ dọdai Jesu tọn to hẹndi mọyi te. Gbẹtọ livi susu lẹ ko kọnawudopọ nado dọyẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn gbọn aigba lọ blebu ji. (Isa. 60:22) Ṣigba, Jesu ko dọ dọdai dọ e na vẹawuna mẹdelẹ nado ze nuhe yin nujọnu hugan lẹ do otẹn tintan mẹ zọnmii to azán godo tọn ehelẹ mẹ. Yé na “doagban pinpẹn” na yede bo na gbọnmọ dali yin ayihafẹsẹna. (Hia Luku 21:34.) Mí to hẹndi hogbe enẹlẹ tọn mọ to egbehe. Mẹdelẹ to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ ko yin ayihafẹsẹna. Ehe nọ sọawuhia to nudide he yé nọ basi to whẹho agbasazọ́n, wepinplọn yinukọn, agbasanu lẹ bibẹpli gọna whenu he yé nọ yizan na aihundida lanmẹyiya tọn po ayidedai po tọn mẹ. Mẹdevo lẹ to gbigbọjọ na magbọjẹ po kọgbidinamẹ egbesọegbesọ tọn lẹ po wutu. Nọ kanse dewe dọ: ‘Nawẹ n’to nuyiwa do? Etẹwẹ nudide ṣie lẹ nọ dohia gando nuhe tin to otẹn tintan mẹ na mi lẹ go?’
4. (a) Naegbọn Paulu do hodẹ̀ na Klistiani he tin to Filippi lẹ, podọ etẹwutu? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ, podọ po yanwle tẹ po?
4 Klistiani he nọgbẹ̀ to owhe kanweko tintan whenu lẹ dona dovivẹnu vẹkuvẹku nado ze gbigbọnu lẹ do otẹn tintan mẹ zọnmii. Enẹwutu wẹ apọsteli Paulu do hodẹ̀ na Klistiani he tin to Filippi lẹ nado “mọdona nuhe yin nujọnu hugan lẹ.” (Hia Filippinu lẹ 1:9-11.) Taidi apọsteli Paulu, to ojlẹ lọ mẹ, suhugan yetọn lẹ wẹ tindo ‘adọgbigbo dogọ nado dọ ohó Jiwheyẹwhe tọn madibu.’ (Flp. 1:12-14) Mọdopolọ to egbehe, suhugan mítọn wẹ nọ yí adọgbigbo do dọyẹwheho gando Ohó Jiwheyẹwhe tọn go. Etomọṣo, be nulinlẹnpọn do nuhe to yinyin wiwadotana todin to titobasinanu Jehovah tọn mẹ ji sọgan gọalọna mí nado na ayidonugo azọ́n titengbe yẹwhehodidọ tọn lọ dogọ ya? Gbau. To hosọ ehe mẹ, mí na lẹnnupọndo tito he Jehovah zedai, na dọdai he tin to Matiu 24:14 mẹ nido mọ hẹndi ji. Etẹwẹ titobasinanu Jehovah tọn nọ na ayidonugo hugan, podọ nawẹ ehe yinyọnẹn sọgan yinuwado míwlẹ po whẹndo mítọn lẹ po ji gbọn? To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna nuhe na gọalọna mí nado nọ doakọnnanu bo to zọnlinzin afọsu-afọsi hẹ titobasinanu Jehovah tọn.
ADÀ OLỌN MẸ TỌN TITOBASINANU JEHOVAH TỌN
5, 6. (a) Naegbọn Jehovah do wleawu numimọ lẹ tọn gando adà olọn mẹ tọn titobasinanu etọn tọn go? (b) Etẹwẹ Ezekiẹli mọ to numimọ de mẹ?
5 Onú susu wẹ Jehovah basi dide bọ e ma yin kinkan do Ohó etọn mẹ. Di apajlẹ, ewọ ma na zẹẹmẹ gigọ́ gando apọ̀n mítọn kavi wẹkẹ lọ go, dile etlẹ yindọ nudọnamẹ enẹlẹ na ko fọnjlodotenamẹ taun. Kakatimọ, Jehovah na mí nudọnamẹ he mí tindo nuhudo etọn nado mọnukunnujẹ lẹndai etọn lẹ po lehe mí sọgan nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé do po mẹ. (2 Tim. 3:16, 17) Enẹwutu, lehe mí dopẹ́ dọ Biblu na mí nudọnamẹ lẹ gando adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn go do sọ! Ojlofọndotenamẹnu wẹ e nọ yin nado hia nudọnamẹ lẹ gando titobasinanu enẹ go dile e yin kinkandai to owe Isaia, Ezekiẹli, Daniẹli po Osọhia po tọn mẹ do. (Isa. 6:1-4; Ezek. 1:4-14, 22-24; Dan. 7:9-14; Osọ. 4:1-11) E taidi dọ Jehovah hùn olọn lẹ na mí yẹẹ de na mí nido sọgan mọ nuhe to jijọ to dọ́n lẹ wẹ nkọ. Naegbọn ewọ do wleawu nudọnamẹ ehelẹ tọn?
6 Ojlo Jehovah tọn wẹ yindọ mí ni ma wọn gbede blo dọ mí yin apadewhe titobasinanu etọn tọn. Adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn to nususu he mí ma sọgan yí nukun do mọ lẹ wà nado hẹn lẹndai Jehovah tọn lẹ di. Di apajlẹ, Ezekiẹli mọ awhàn-kẹkẹ daho de he nọtena adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn. Awhàn-kẹkẹ ehe sọgan họ̀nwezun po awuyiya po bo sọgan lẹ́ pànta fidevo to ajiji mẹ. (Ezek. 1:15-21) Eyin kẹkẹfọ awhàn-kẹkẹ lọ tọn lẹ lilẹ́ whladopo, e sọgan yì fidindẹn. To numimọ lọ mẹ, Ezekiẹli penugo nado mọ mẹhe to awhàn-kẹkẹ lọ kùn. Ewọ dọmọ: ‘Yẹn mọ taidi whẹkan ambeli tọn, di awusọhia miyọ́n tọn to e homẹ lẹdo pé. Ehe wẹ awusọhia apajlẹ sọn gigo OKLUNỌ tọn lọ tọn mẹ.’ (Ezek. 1:25-28) Lehe e na ko jiawu na Ezekiẹli nado mọ numimọ ehe do sọ! E mọ bọ Jehovah to anadena titobasinanu etọn to gigọ́ mẹ gbọn gbigbọ wiwe etọn gblamẹ. Lehe awhàn-kẹkẹ ehe do aliho he mẹ adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn to nuyiwa te hia do sọ!
7. Nawẹ numimọ Daniẹli tọn whàn mí nado dejido Jehovah po Jesu po go gbọn?
7 Daniẹli lọsu mọ numimọ de he whàn mí nado dejido Jehovah po Jesu po go. E tindo lẹblanulọkẹyi nado mọ Jehovah, mẹhe yin yiylọdọ “hohotọ azán lẹ tọn,” bọ ewọ sinai do ofìn he tindo zòlọ miyọ́n tọn de ji. Ofìn lọ tin to kẹkẹfọ lẹ ji. (Dan. 7:9) Jehovah jlo dọ Daniẹli ni mọdọ titobasinanu Emitọn to nukọnzindo bosọ to lẹndai Emitọn hẹndi. Daniẹli sọ mọ ‘mẹde taidi visunnu gbẹtọ tọn,’ yèdọ Jesu, mẹhe yè ze azọngban lọ do alọmẹ na nado deanana adà aigba ji tọn titobasinanu Jehovah tọn. Klisti ma na dugán to aliho pipé mẹ na owhe vude poun gba. Kakatimọ, gandudu “madopodo de wẹ ahọluigba etọn, he ma na juwayi, podọ ahọludu etọn enẹ he ma na yin viva.” (Dan. 7:13, 14) Numimọ ehelẹ whàn mí nado dejido Jehovah go bo yọ́n pinpẹn nuhe ewọ to wiwadotana lẹ tọn. Ewọ na ‘ahọluigba, gigo, po ahọludu po’ Visunnu etọn Jesu, mẹhe ko yin whiwhlepọn bosọ yin mimọ taidi mẹhe pegan. Jehovah nọ dejido Visunnu etọn go. Enẹwutu, mílọsu sọgan dejido gandudu Jesu tọn go.
8. Nawẹ numimọ he Jehovah dohia Ezekiẹli po Isaia po lẹ yinuwado yé ji gbọn, podọ nawẹ yé dona nọ yinuwado mílọsu ji gbọn?
8 Nawẹ numimọ he gando adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn go ehe dona yinuwado mí ji gbọn? Taidi Ezekiẹli, nuhe Jehovah to wiwadotana lẹ nọ jiawu na mí bo nọ whàn mí nado whiwhẹ míde. (Ezek. 1:28) Ayihamẹlinlẹnpọn do titobasinanu Jehovah tọn ji sọgan whàn mí nado yinuwa, dile Isaia wà do. To whenue dotẹnmẹ lọ hundote na ẹn nado dọ nuhe Jehovah to wiwà lẹ na mẹdevo lẹ, ewọ ma whleawu nado wàmọ. (Hia Isaia 6:5, 8.) Isaia deji dọ godonọnamẹ Jehovah tọn na hẹn emi penugo nado pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu depope po kọdetọn dagbe po. Mọdopolọ, numimọ he gando adà olọn mẹ tọn titobasinanu Jehovah tọn go ehe dona yinuwado mí ji sisosiso bosọ whàn mí nado yinuwa. Tulinamẹnu wẹ e yin nado yọnẹn dọ mí yin apadewhe titobasinanu he to vivẹnudo zọnmii nado hẹn lẹndai Jehovah tọn di ehe tọn!
ADÀ AIGBA JI TỌN TITOBASINANU JEHOVAH TỌN
9, 10. Naegbọn nuhudo do tin dọ Jehovah ni wleawuna adà aigba ji tọn titobasinanu etọn tọn?
9 Gbọn Visunnu etọn gblamẹ, Jehovah ze tito de dai to aigba ji, ehe to nuyiwa afọsu-afọsi hẹ adà olọn mẹ tọn titobasinanu etọn tọn. Naegbọn nuhudo do tin dọ tito de ni yin zizedai nado wà azọ́n he yin nùdego to Matiu 24:14 mẹ dotana? Lẹnnupọndo whẹwhinwhẹ́n atọ̀n ji.
10 Tintan, Jesu dọ dọ devi emitọn lẹ na wà azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ “kaka yì awà he dẹn hugan aigba tọn lẹ ji.” (Owalọ 1:8) Awetọ, tito dona yin bibasi nado nọ na núdùdù gbigbọmẹ tọn mẹhe to azọ́n lọ wà lẹ podọ nado nọ penukundo yé go. (Joh. 21:15-17) Atọ̀ntọ, tito dona yin bibasi, na mẹhe nọ dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn lẹ nido sọgan nọ pli dopọ nado sẹ̀n Jehovah podọ nado nọ plọn lehe yé na wà azọ́n lọ do. (Heb. 10:24, 25) Ehe lẹpo ma sọgan yin bibasi gbọn kosọ dali. Eyin hodotọ Klisti tọn lẹ na tindo kọdetọn dagbe, azọ́n lọ dona yin tito-basina ganji.
11. Nawẹ mí nọ dohia dọ mí to godonọna tito he Jehovah nọ basi gbọn titobasinanu etọn gblamẹ lẹ gbọn?
11 Nawẹ mí nọ dohia dọ mí to godonọna tito he Jehovah nọ basi gbọn titobasinanu etọn gblamẹ lẹ gbọn? Aliho titengbe dopo wẹ nado nọ dejido mẹhe Jehovah po Jesu po deazọ́nna nado deanana mí to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn mẹ lẹ go. Nususu he to jijọ to aihọn lọ mẹ to egbehe lẹ sọgan fẹayihasẹna mẹhe to anadenanu to ṣẹnṣẹn mítọn lẹ. Etomọṣo, etẹwẹ adà aigba ji tọn titobasinanu Jehovah tọn nọ na ayidonugo to whelẹponu?
NỌ ZE AYIHA DO “NUHE YIN NUJỌNU HUGAN LẸ” JI
12, 13. Nawẹ mẹho agun tọn he nọ deanana azọ́n yẹwhehodidọ tọn to otò he mẹ yé to devizọnwa te lẹ nọ penukundo azọngban yetọn lẹ go gbọn, podọ etẹwẹ apajlẹ yetọn na we tuli nado wà?
12 Mẹho agun tọn numimọnọ delẹ yin dide lẹdo aihọn pé nado nọ penukundo azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn go bosọ nọ deanana azọ́n lọ to otò voovo he mẹ yé to devizọnwa te lẹ mẹ. Eyin mẹmẹsunnu ehelẹ jlo na basi nudide lẹ, yé nọ dín anademẹ sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, bo nọ yí i zan taidi ‘zògbán de hlan afọ yetọn podọ hinhọ́n hlan omọ́-liho yetọn,’ bosọ nọ hodẹ̀ vẹkuvẹku nado mọ anademẹ Jehovah tọn.—Ps. 119:105; Mat. 7:7, 8.
13 Taidi mẹho he yin anadenanutọ to owhe kanweko tintan whenu lẹ, mẹho agun tọn he nọ penukundo azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ go to egbehe lẹ lọsu nọ ze yede jo mlẹnmlẹn “na lizọnyizọn ohó lọ tọn.” (Owalọ 6:4) Kọdetọn dagbe he azọ́n yẹwhehodidọ wẹndagbe lọ tọn to tintindo to lẹdo yetọn mẹ podọ lẹdo aihọn pé nọ hẹn ayajẹ daho wá na yé. (Owalọ 21:19, 20) Yé ma nọ fọ́n bo nọ to osẹ́n po anademẹ lẹ po zedai na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Kakatimọ, yé nọ hodo anademẹ Owe-wiwe lẹ po gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn po tọn dile yé to tito he nuhudo etọn tin lẹ basi nado gọalọna nukọnyiyi azọ́n yẹwhehodidọ lọ tọn. (Hia Owalọ lẹ 15:28.) Gbọnmọ dali, mẹmẹsunnu azọngbannọ ehelẹ nọ ze apajlẹ dagbe de dai na mẹlẹpo to agun yetọn lẹ mẹ.—Efe. 4:11, 12.
14, 15. (a) Tito tẹlẹ wẹ ko yin bibasi nado nọgodona azọ́n yẹwhehodidọ tọn lẹdo aihọn pé? (b) Etẹwẹ yin numọtolanmẹ towe gando lẹblanulọkẹyi he a tindo nado nọgodona azọ́n yẹwheho Ahọluduta lọ tọn didọ go?
14 Azọ́n he nọ yin wiwà madoalọte nado wleawu núdùdù gbigbọmẹ tọn he nọ sọawuhia to owe mítọn lẹ mẹ, podọ to opli po plidopọ mítọn lẹ po ji ma nọ yin yinyọnẹn na mẹsusu. Mẹdezejotọ fọtọ́n susu lẹ nọ wazọ́n sinsinyẹn nado basi lẹdogbedevomẹ núdùdù gbigbọmẹ tọn lẹ tọn do nudi ogbè 600 mẹ, na mẹsusu dogọ nido sọgan plọnnu gando “onú jiawu Jiwheyẹwhe tọn lẹ” go to ogbè yetọn titi mẹ. (Owalọ 2:7-11) Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu jọja lẹ po nọ yí maṣinu wezinzin tọn he nọ wazọ́n po awuyiya po lẹ zan nado zín owe mítọn lẹ jẹgbonu podọ nado blá yé dopọ. Owe ehelẹ nọ yin mimá na agun lẹ etlẹ yin to lẹdo he to olá pete to aigba ji lẹ mẹ.
15 Tito voovo lẹ wẹ ko yin bibasi na mí nido sọgan nọ na ayidonugo mítọn lẹpo azọ́n yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọ to agun mítọn lẹ mẹ. Di apajlẹ, mẹdezejotọ fọtọ́n susu delẹ nọ gọalọ nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn po Plidopọ tọn lẹ po, nọ gọalọna mẹhe to yaji na nugbajẹmẹji jọwamọ tọn wutu lẹ kavi tindo nuhudo nukunpedomẹgo dotowhé tọn to niyaniya mẹ lẹ, devo lẹ nọ gọalọ nado basi tito plidopọ lẹ tọn, podọ nado nọ plọnmẹ to wehọmẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ mẹ. Vude poun wẹ ehelẹ yin to nuhe nọ yin wiwà bọ mẹsusu ma sọgan mọ lẹ mẹ. Etẹwẹ yin lẹndai azọ́n ehe lẹpo tọn? Yanwle lọ wẹ nado hẹn azọ́n yẹwhehodidọ lọ tọn bọawu, bo hẹn gbigbọnọ-yinyin mẹhe to azọ́n ehe wà lẹ tọn pọnte dogọ, podọ nado hẹn sinsẹ̀n-bibasi nugbo gbayipe. Be adà aigba ji tọn titobasinanu Jehovah tọn ze ayidonugo etọn lẹpo do nuhe yin nujọnu hugan lẹ ji ya? Mọwẹ!
HODO APAJLẸ TITOBASINANU JEHOVAH TỌN
16. Etẹwẹ hiẹ kavi whẹndo towe sọgan yidogọ tito Biblu pinplọn tọn mìtọn?
16 Be mí nọ yí whenu zan sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ nado lẹnayihamẹpọn do lehe titobasinanu Jehovah tọn to nuyiwa do ji ya? Mẹdelẹ ko de nado nọ basi dodinnanu do whẹho ehelẹ ji to sinsẹ̀n-basi whẹndo tọn kavi oplọn mẹdetiti tọn yetọn whenu bosọ nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe yé plọn lẹ ji. Di apajlẹ, ojlofọndotenamẹnu wẹ e nọ yin nado plọnnu do numimọ Isaia, Ezekiẹli, Daniẹli po Johanu po tọn ji. Owe lọ Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu po zinjẹgbonu devo lẹ po gọna DVD lẹ nọ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ titobasinanu lọ mẹ ganji.
17, 18. (a) Ale tẹwẹ a mọyi sọn nuhe mí gbadopọnna to hosọ ehe mẹ lẹ mẹ? (b) Kanbiọ tẹlẹ ji wẹ mí dona nọ lẹnnupọndo?
17 Ayihamẹlinlẹnpọn do nuhe Jehovah to wiwà dotana gbọn titobasinanu etọn gblamẹ ji nọ hẹn ale wá na mí. Mì gbọ mí ni magbe nado nọ na ayidonugo nuhe yin nujọnu hugan lẹ dile titobasinanu jiawu Jehovah tọn to wiwà do. Mọwiwà na whàn mí nado tindo gbemima dopolọ di Paulu, mẹhe wlan dọmọ: “To whenuena e yindọ míwlẹ tindo lizọnyizọn ehe sọgbe hẹ lẹblanu he yin didohia mí, mí ma gbọjọ.” (2 Kọl. 4:1) Paulu sọ na tuli azọ́nwatọgbẹ́ etọn lẹ dọmọ: “Mì dike mí gbọjọ to nuhe yin dagbe wiwà mẹ blo, na mí na gbẹ̀n to osaa sisọ mẹ eyin agbọ́ ma pé mí.”—Gal. 6:9.
18 Be nuhudo tin dọ dopodopo mítọn kavi whẹndo mítọn ni basi vọjlado delẹ nado sọgan hẹn ẹn diun dọ nuhe yin nujọnu hugan lẹ tin to otẹn tintan mẹ na mí to nuwiwa egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ mẹ ya? Be mí sọgan hẹn gbẹzan mítọn bọawu kavi de nuhe sọgan fẹayihasẹna mí lẹ pò nado sọgan na ayidonugo azọ́n titengbe yẹwhehodidọ tọn lọ dogọ ya? To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna onú atọ́n delẹ he na gọalọna mí nado to zọnlinzin afọsu-afọsi hẹ titobasinanu Jehovah tọn.
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
