TO WHENUE omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọ́n sọn Babilọni to 537 J.W.M., aliho he ji yé na gbọn yì Jelusalẹm duahunmẹna Jehovah. E dọna yé dọmọ: “Mì jla aliho gbẹtọ lẹ tọn do, mì bẹpli, mì bẹ alihogbó lẹ pli; mì ṣinyan zannu [lẹ sẹ̀ sọn e ji].” (Isa. 62:10) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nuhe Ju delẹ sọgan ko wà nado jẹ yanwle enẹ kọ̀n. Delẹ to yé mẹ na ko jẹnukọn nado de aliho lọ, vlavo gbọn agbàdo lẹ po odò lẹ po súsú dali na aliho lọ nido mlẹn. Mọwiwà na ko gọalọna mẹmẹsunnu yetọn he hodo yé to godo jei whé lẹ.

Nuyiwa enẹ yin apajlẹ de he mí sọgan yizan na aliho he nọ planmẹ jẹ yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ kọ̀n. Jehovah jlo dọ devizọnwatọ emitọn lẹpo ni zinzọnlin gbọn aliho enẹ ji matin aliglọnnamẹnu he ma yin dandan tọn lẹ. Ohó etọn dotuhomẹna mí dọmọ: “Lẹnnu omọ́ towe tọn pọ́n, gbọ aliho towe lẹpo ni hẹnai.” (Howh. 4:26) Vlavo hiẹ yin jọja kavi a ko zẹ̀ owhe jọja tọn go, hiẹ sọgan mọdọ ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn enẹ gọ́ na nuyọnẹn.

Hiẹ sọgan ko sè bọ mẹdelẹ dọ gando jọja de go dọmọ: ‘Onú lẹ to yìyì na ẹn ganji’ kavi, ‘Onú yọ́n na ewọ.’ To paa mẹ, jọja lẹ nọ saba tindo agbasalilo dagbe, nọ yawu doayinugo, podọ yé sọ nọ jlo nado tindo kọdetọn dagbe. Biblu dọ po gbesisọ po dọmọ: “Gigo dẹpẹ lẹ tọn wẹ huhlọn yetọn.” (Howh. 20:29) Jọja he nọ yí nugopipe po huhlọn yetọn po do sẹ̀n Jehovah lẹ sọgan jẹ yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ kọ̀n bo tindo ayajẹ nujọnu tọn.

Ṣigba, dile hiẹ na ko yọnẹn do, mẹhe to aihọn lọ mẹ lẹ nọ yí nukun họakuẹ do pọ́n nugopipe jọja mítọn lẹ tọn. Eyin jọja Kunnudetọ de nọ wazọ́n ganji to wehọmẹ, ayinamẹtọ, mẹplọntọ, kavi wehọmẹvi-gbẹ́ etọn de sọgan dotuhomẹna ẹn nado doafọna wepinplọn dahodaho lẹ, na e nido sọgan tindo kọdetọn dagbe to titonu ehe mẹ. Mẹplọntọ aihundida tọn lẹ sọgan sisẹ́ mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu jọja de he  bikan to aihundida lanmẹyiya tọn de mẹ nado doafọna aihundida enẹ. Be a ko pehẹ ninọmẹ mọnkọtọn pọ́n ya, kavi a yọ́n mẹde he pehẹ kọgbidinamẹ mọnkọtọn de? Etẹwẹ na gọalọna Klistiani de nado basi nudide nuyọnẹn tọn?

Nuplọnmẹ Biblu tọn lẹ sọgan gọalọna mẹde nado gbọn ali dagbe hugan lọ ji to gbẹzan etọn mẹ. Yẹwhehodọtọ 12:1 dọmọ: “Flin Mẹdatọ towe to azán ovu whenu towe tọn.” Nawẹ hiẹ kavi jọja he a yọnẹn de sọgan ‘flin Mẹdatọ mìtọn’ to aliho dagbe hugan mẹ gbọn?

Lẹnnupọndo whẹho Eric * tọn ji mẹhe nọ nọ̀ Whèyihọ-Waji Aflika tọn. E yiwanna bọlu hihò taun. To whenue Eric tindo owhe 15, e yin dide nado nọ hò bọlu to bọlu-hògbẹ́ otò etọn tọn mẹ. Ehe dohia dọ to madẹnmẹ, e sọgan mọ azọ́nplọnmẹ dagbe hugan yí to Europe, ehe sọgan hùn dotẹnmẹ dote na ẹn nado lẹzun bọlu-hòtọ he diyin de. Ṣigba, nawẹ ayinamẹ lọ nado “flin Mẹdatọ towe” gando whẹho etọn go gbọn? Podọ etẹwẹ hiẹ po họntọn jọja towe devo lẹ po sọgan plọn sọn ehe mẹ?

To whenue Eric to wehọmẹ yì, e jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ji. E jẹ nukunnumọjẹemẹ ji dọ Mẹdatọ emitọn na didẹ nuhahun gbẹtọvi lẹ tọn mlẹnmlẹn. Eric wá mọdọ nujọnu wẹ e yin nado yí whenu po huhlọn emitọn po do wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn. Nugbo titengbe enẹ gọalọna Eric bọ e basi dide ma nado doafọna yanwle aihundida lanmẹyiya tọn he na hẹn ẹn diyin. E yí baptẹm bo jẹ afọdona yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ ji. To nukọn mẹ, e lẹzun devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn bo yì Wehọmẹ Biblu Pinplọn Tọn Na Mẹmẹsunnu Tlẹnnọ Lẹ.

Eyin Eric ko doafọna yanwle aihundida lanmẹyiya tọn lẹ wẹ, e sọgan jẹ adọkun bosọ diyin. Ṣigba, e mọdọ nugbo wẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he dọmọ: “Adọkunnu adọkunnọ tọn wẹ otò gángán etọn, e sọ taidi dòkọ́ he yiji to ede nukunmẹ.” (Howh. 18:11) Na nugbo tọn, oklọ de poun wẹ hihọ́ he adọkunnọ de nọ lẹndọ emi tindo yin. Humọ, mẹhe nọ yí nukunkẹn do doafọna adọkunnu lẹ nọ saba “yí awufiẹsa susu do sọwhán yede gbọn filẹpo.”—1 Tim. 6:9, 10.

Ṣigba, jọja susu ko tindo ayajẹ po hihọ́ he dẹn-to-aimẹ po to whenue yé biọ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ. Eric dọmọ: “N’ko kọnawudopọ hẹ ‘pipli’ devizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn Jehovah tọn lẹ. Pipli dagbe hugan he n’sọgan kọnawudopọ hẹ niyẹn, podọ n’dọnudo Jehovah na e do aliho dopo gee he nọ gọalọnamẹ nado tindo ayajẹ nujọnu tọn po kọdetọn dagbe po to gbẹ̀mẹ hia mi.”

Etẹwẹ dogbọn hiẹ dali? Kakati nado doafọna yanwle aihọn tọn lẹ, naegbọn hiẹ ma na hẹn “aliho towe” lodo to Jehovah nukọn gbọn sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn bibasi dali?—Pọ́n apotin lọ “ N’Mọ Ale He N’Ma Mọ to Wehọmẹ Alavọ Tọn lẹ Yí.”

To whenue asu po asi po de dla alahọ États-Unis tọn pọ́n, yé mọdọ mẹhe to Jehovah sẹ̀n to finẹ lẹ tindo ayajẹ. Asi lọ wá wlan to nukọn mẹ dọmọ: “Mí nọ hẹn alọnu ján to nuwiwa egbesọ tọn mítọn lẹ mẹ taun.” Asu po asi po lọ basi dide dọ yé na nọ yí whenu po huhlọn yetọn po zan nado doafọna lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn lẹ dogọ.

Ṣigba to ojlẹ de mẹ, diọdo he asu po asi po lọ jlo na basi lẹ wá taidi nuhe húagbọ́ yé. Amọ́ to gbèdopo, yé lẹnnupọndo wefọ azán lọ gbè tọn ji. Wefọ lọ wẹ Johanu 8:31, fie mí hia hogbe Jesu tọn lẹ te dọmọ: “Eyin mì gbọṣi ohó ṣie mẹ, be devi ṣie wẹ mì yin nugbonugbo.” Po enẹ po to ayiha mẹ, yé wá tadona kọ̀n dọmọ: “Avọ́sinsan depope he mí na basi nado sọgan zan gbẹzan jlẹkaji tọn ma na yin ovọ́.” Mahopọnna dọ owhé daho de wẹ yé tindo, yé sà ẹ, bo de aliglọnnamẹnu devo lẹ sẹ̀, bosọ sẹtẹn yì agun he tindo nuhudo alọgọ tọn de mẹ. To alọnu din, yé to sinsẹ̀n taidi gbehosọnalitọ, podọ yé sọ nọ gọalọ nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ bosọ nọ ze yede jo nado wazọ́n to plidopọ agbegbe tọn lẹ whenu. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ yetọn? Yé dọ dọ: “Awujinu wẹ e yin na mí nado mọ ayajẹ he mí tindo, na mí to gbẹzan he to jlẹkaji de zan wutu, yèdọ nuhe titobasinanu Jehovah tọn nọ dotuhomẹna mí nado wà.”

Sọlomọni wlan dọmọ: “Gbọ nukun towe ni to titengbe pọ́n, na nukunga towe ni nọ pọ́n dín in to nukọn towe.” (Howh. 4:25) Kẹdẹdile húnkùntọ de nọ to nukọnpọn tlintlin do, mílọsu dona dapana ayihafẹsẹnamẹnu he sọgan glọnalina mí ma nado ze yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ donukọnna míde bosọ jẹ yé kọ̀n.

Yanwle gbigbọmẹ tọn tẹlẹ wẹ a sọgan zedonukọnna dewe bo jẹ yé kọ̀n? Yanwle dagbe dopo wẹ nado biọ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ. Devo wẹ nado yì sẹ̀n to agun he to yakẹ bo tindo nuhudo wẹnlatọ numimọnọ lẹ tọn de mẹ bo gọalọ nado dekunnu gbọn  aigba-denamẹ he gbloada yetọn ji. Podọ agun de sọgan tindo wẹnlatọ numimọnọ susu, ṣigba bo ma tindo mẹho agun tọn kavi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn nẹmu de. Be hiẹ sọgan gọalọ to dopo to aliho enẹlẹ mẹ ya? Hiẹ sọgan dọho hẹ nugopọntọ lẹdo tọn nado sọgan yọnẹn eyin hiẹ na penugo nado gọalọ. Eyin hiẹ jlo nado yì sẹ̀n to aigba-denamẹ he to olá de ji, a sọgan dín nudọnamẹ gando agun he tin to olá bo tindo nuhudo alọgọ tọn lẹ go. *

Mí ni lẹkọwa nudọnamẹ he tin to Isaia 62:10 mẹ ji. Ju delẹ na ko wazọ́n sinsinyẹn nado jla ali he yì otò yetọn mẹ do bo sú fie odò te lẹ, na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nido sọgan lẹkọyi whé po awubibọ po. Eyin a to vivẹnudo nado jẹ yanwle gbigbọmẹ tọn de kọ̀n to sinsẹ̀nzọn wiwe lọ mẹ, ma gbọjọ blo. Po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, hiẹ lọsu sọgan jẹ yanwle enẹlẹ kọ̀n. Zindonukọn nado to nuyọnẹn biọ Jehovah dile a to vivẹnudo nado de aliglọnnamẹnu lẹ sẹ̀ sọn ali towe ji. To ojlẹ sisọ mẹ, hiẹ na mọ lehe ewọ na gọalọna we do na a nido ‘jla aliho towe do.’—Isa. 62:10.