1, 2. Diọdo tẹwẹ wá aimẹ to Pẹntikọsti 33 W.M., podọ mẹnu lẹ wẹ lẹzun hagbẹ akọta yọyọ Jehovah tọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

PẸNTIKỌSTI owhe 33 W.M. yin nujijọ ayidego tọn de to whenuho omẹ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ to aigba ji. Diọdo daho de wá aimẹ. To azán enẹ gbè, Jehovah yí gbigbọ wiwe etọn zan nado de akọta yọyọ de, yèdọ Islaeli gbigbọmẹ tọn kavi “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn.” (Gal. 6:16) Sọn ojlẹ Ablaham tọn mẹ kakajẹ azán enẹ gbè, ehe wẹ whla tintan he adàgbigbo sunnu lẹ tọn ma nasọ yin ohia he yè nado nọ yọ́n akọta Jiwheyẹwhe tọn ba. Kakatimọ, Paulu dọ gando omẹ dopodopo he tin to akọta yọyọ lọ mẹ lẹ go dọmọ: “Adàgbigbo etọn . . . yin ahun mẹ tọn gbọn gbigbọ dali.”—Lom. 2:29.

² Omẹ tintan he akọta yọyọ Jiwheyẹwhe tọn bẹhẹn lẹ wẹ apọsteli lẹ po devi Klisti tọn kanweko linlán devo lẹ po, he pli dopọ to abò aga tọn de mẹ to Jelusalẹm. (Owalọ 1:12-15) Gbigbọ wiwe yin kinkọnjẹgbonu do omẹ ehelẹ ji, bọ yé lẹzun visunnu Jiwheyẹwhe tọn he yin dide gbọn gbigbọ dali lẹ. (Lom. 8:15, 16; 2 Kọl. 1:21) Ehe yin kunnudenu lọ dọ alẹnu yọyọ lọ ko bẹ azọ́n jẹeji, bọ Klisti yin whẹgbọtọ etọn bo ko yí ohùn ede tọn do hẹn alẹnu lọ lodo. (Luku 22:20; hia Heblu lẹ 9:15.) Gbọnmọ dali, devi enẹlẹ  lẹzun hagbẹ omẹ Jehovah tọn lẹ tọn, yèdọ akọta yọyọ etọn. To whenue Ju po mẹdiọzun Juvi lẹ po tọ́n sọn Ahọluigba Lomu tọn lẹpo mẹ bo wá Jelusalẹm nado basi Hùnwhẹ Osẹ lẹ tọn, kavi Pẹntikọsti tọn he Ju lẹ nọ basi, gbigbọ wiwe gọalọna devi lẹ nado dọyẹwheho na omẹ enẹlẹ to ogbè voovo he yé nọ do lẹ mẹ. Omẹ lọ lẹ sè bosọ mọnukunnujẹ “onú jiawu Jiwheyẹwhe tọn lẹ” he Klistiani he yin dide gbọn gbigbọ dali ehelẹ to lilá na yé to ogbè yetọn titi mẹ lẹ mẹ.—Owalọ 2:1-11.

3-5. (a) Etẹwẹ Pita dọna Ju lẹ to azán Pẹntikọsti tọn gbè? (b) Afọdide tẹlẹ wẹ yin zize he zọ́n bọ akọta yọyọ Jehovah tọn lọ do jideji to owhe he bọdo didoai etọn go tlolo lẹ gblamẹ?

³ Jehovah yí apọsteli Pita zan taidi nukọntọ de nado hùn dotẹnmẹ dote na Ju po mẹdiọzun Juvi lẹ po nado lẹzun hagbẹ akọta he ṣẹṣẹ yin jiji lọ tọn, enẹ wẹ agun Klistiani tọn. To azán Pẹntikọsti tọn lọ gbè, Pita yí adọgbigbo do dọna Juvi lẹ dọ yé dona kẹalọyi Jesu, yèdọ dawe lọ he yé ko “plá do pòtin go,” na “Jiwheyẹwhe ko yí Jesu . . . do basi Oklunọ po Klisti po” wutu. To whenue gbẹtọgun lọ kàn nuhe yé dona wà sè Pita, ewọ gblọn dọmọ: “Mì lẹnvọjọ, bo dike dopodopo mìtọn ni yin bibaptizi to oyín Jesu Klisti tọn mẹ na jona ylando mìtọn lẹ tọn, mì nasọ mọ nunina vọnu, he yin gbigbọ wiwe yí.” (Owalọ 2:22, 23, 36-38) To azán enẹ gbè, nudi omẹ 3 000 wẹ yin yiyidogọ hagbẹ akọta yọyọ Islaeli gbigbọmẹ tọn lọ tọn. (Owalọ 2:41) Enẹgodo, yẹwhehodidọ zohunhun tọn apọsteli lẹ tọn to sinsẹ́n susu detọ́n zọnmii. (Owalọ 6:7) Akọta yọyọ lọ fọ́n bo to jijideji.

⁴ To nukọn mẹ, azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ yin kandlẹnna jẹ Samalianu lẹ dè, podọ ehe hẹn kọdetọn dagbe lẹ wá. Mẹsusu wẹ yin bibaptizi gbọn yẹwhehodọtọ Filippi dali, ṣigba yé ma mọ gbigbọ wiwe yí to afọdopolọji. Hagbẹ anademẹtọ lọ he to Jelusalẹm do apọsteli Pita po Johanu po hlan Samalianu he lẹzun devi lẹ dè, podọ “yé nọ ze alọ yetọn lẹ do yé ji, bọ yé nọ mọ gbigbọ wiwe yí.” (Owalọ 8:5, 6, 14-17) Gbọnmọ dali, Samalianu lẹ lọsu lẹzun hagbẹ Islaeli gbigbọmẹ tọn he yin dide gbọn gbigbọ wiwe dali.

⁵ To owhe 36 W.M., Jiwheyẹwhe sọ yí Pita zan nado hẹn mẹdevo lẹ wá akọta yọyọ Islaeli gbigbọmẹ tọn lọ tọn mẹ. Ehe jọ to whenue e dọyẹwheho na Kọneliọsi, mẹkanwekowhàngán Lomu tọn de, gọna hẹnnumẹ po họntọn etọn lẹ po. (Owalọ 10:22, 24, 34, 35) Kandai Biblu tọn lọ dọmọ: “Dile Pita gbẹ́ to hodọ . . . , gbigbọ wiwe jẹ mẹhe [ma yin Ju bo] to ohó lọ sè lẹpo ji. Awú sọ ji omẹ nugbonọ he hodo Pita wá lẹ, he yin mẹhe ko gboadà lẹ, na gbigbọ wiwe he yin nunina vọnu ko yin kinkọnjẹgbonu do omẹ akọta lẹ tọn lẹ ji ga.” (Owalọ 10:44, 45) Enẹwutu, dotẹnmẹ lọ hundote na Kosi he ma gboadà bo lẹzun yisenọ lẹ nado yin hagbẹ akọta yọyọ Islaeli gbigbọmẹ tọn lọ tọn.

6, 7. Etẹlẹ wẹ hagbẹ akọta yọyọ lọ tọn lẹ dona wà nado dohia dọ yé yin ‘akọta he yin dide na oyín Jehovah tọn,’ podọ obá tẹ mẹ wẹ yé wà ehe jẹ?

⁶ To opli he hagbẹ anademẹtọ owhe kanweko tintan tọn lọ basi whenu to owhe 49 W.M., devi Jakọbu dọmọ: “Simọni  [Pita] ko basi zẹẹmẹ hezeheze gando lehe Jiwheyẹwhe to tintan whenu lẹ́ ayidonugo etọn hlan akọta lẹ nado de gbẹtọ lẹ sọn yé mẹ na oyín etọn do go.” (Owalọ 15:14) Akọta yọyọ he tindo oyín Jehovah tọn to ota ehe na bẹ Ju lẹ po yisenọ he ma yin Juvi lẹ po hẹn. (Lom. 11:25, 26a) To nukọn mẹ, Pita wlan dọmọ: “Mìwlẹ ma yin akọta de dai, ṣigba mì ko yin akọta Jiwheyẹwhe tọn todin.” Pita zinnudo azọ́ndenamẹ yetọn ji dọmọ: “Mìwlẹ wẹ ‘akọ̀ dide de, yẹwhenọ he to sinsẹ̀n di ahọlu lẹ, akọta wiwe de, mẹhe yin dide nado yin nutindo vonọtaun lẹ, na mì nido lá gigo daho’ omẹ lọ he ylọ mì sọn zinvlu mẹ wá hinhọ́n jiawu etọn mẹ tọn lẹ.” (1 Pita 2:9, 10) Yé dona yí ogbè lélé do pà Omẹ lọ he de yé nado yin afọzedaitọ etọn lẹ bosọ pagigona oyín etọn to gbẹtọ lẹpo nukọn. Yé dona yin kunnudetọ adọgbotọ lẹ na Jehovah, yèdọ Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn.

⁷ Jehovah dọho gando hagbẹ Islaeli gbigbọmẹ tọn lẹ go dọ, “omẹ ehelẹ wẹ yẹn do na dee; yé na do pipà ṣie hia,” yèdọ onú dopolọ he ewọ ko dọ gando Islaeli agbasalan tọn go. (Isa. 43:21) Klistiani dowhenu tọn enẹlẹ hùngona lalo yẹwhe he gbẹtọ lẹ to sinsẹ̀n to ojlẹ enẹ mẹ lẹpo tọn, bo yí adọgbigbo do lá dọ Jehovah wẹ yin Jiwheyẹwhe nugbo dopo lọ. (1 Tẹs. 1:9) Yé dekunnu gando Jehovah po Jesu po go “to Jelusalẹm podọ to Jude po Samalia lẹpo po, podọ kaka yì awà he dẹn hugan aigba tọn lẹ ji.”—Owalọ 1:8; Kọl. 1:23.

8. Avase tẹwẹ apọsteli Paulu na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to owhe kanweko tintan whenu?

⁸ Apọsteli Paulu yin sunnu adọgbotọ de to ‘akọta he yin dide na oyín Jehovah tọn’ mẹ to owhe kanweko tintan whenu. Dile e ṣite to kosi he yin tamẹnuplọnmẹtọ lẹ nukọn, e yí adọgbigbo do yiavùnlọna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn, bo do e hia taidi “Jiwheyẹwhe he basi aihọn po nuhe tin to e mẹ lẹpo po, yèdọ Ewọ lọ, he yin Oklunọ olọn po aigba po tọn.” (Owalọ 17:18, 23-25) Sẹpọ vivọnu gbejizọnlin mẹdehlan tọn atọ̀ntọ Paulu tọn, e na avase mẹhe nọ yin yiylọ gbọn oyín Jiwheyẹwhe tọn dali lẹ dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ to yìyì ṣie godo, ohla kanylantọ lẹ na biọ ṣẹnṣẹn mìtọn bo ma na yinuwa hẹ apó lọ po awuvẹmẹ po, podọ sọn mìlọsu lẹ ṣẹnṣẹn wẹ sunnu lẹ na fọ́n sọn bo na slokọna nuplọnmẹ lẹ nado dọ̀n devi lẹ do godo yede tọn.” (Owalọ 20:29, 30) Atẹṣitọ he Paulu dọ dọdai etọn lẹ sọawuhia nugbonugbo to vivọnu owhe kanweko tintan lọ tọn.—1 Joh. 2:18, 19.

9. To okú apọsteli lẹ tọn godo, etẹwẹ jọ do ‘akọta he yin dide na oyín Jehovah tọn’ go?

⁹ To okú apọsteli lẹ tọn godo, atẹṣitọ lẹ sudeji, podọ taidi kọdetọn de, ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ yin didoai. Klistiani atẹṣitọ enẹlẹ ma do yede hia to aliho depope mẹ nado yin ‘akọta he yin dide na oyín Jehovah tọn,’ kakatimọ yé sọ de yinkọ Jiwheyẹwhe tọn sẹ̀ sọn lẹdogbedevomẹ Biblu tọn yetọn susu mẹ. Yé kẹalọyi aṣa sinsẹ̀n-bibasi tọn kosi lẹ tọn bo de yẹyi sọn Jiwheyẹwhe go gbọn nuyise he ma sinai do Owe-wiwe ji yetọn lẹ, “awhàn wiwe” yetọn lẹ po walọ fẹnnuwiwa tọn yetọn lẹ po dali. Enẹwutu, na owhe kanweko susu lẹ, sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ vude poun wẹ Jehovah tindo to aigba ji, ṣigba yé ma yin tito-basina taidi ‘akọta he yin dide na oyín etọn.’

10, 11. (a) Dọdai tẹwẹ Jesu dọ to apajlẹ likun po ogbé ylankan lẹ po tọn lọ mẹ? (b) Nawẹ apajlẹ Jesu tọn mọ hẹndi to 1914 godo gbọn, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?

¹⁰ To apajlẹ likun po ogbé ylankan lẹ po tọn mẹ, Jesu dọ dọdai gando ojlẹ amlọndidọ gbigbọmẹ tọn he atẹṣiṣi lọ na hẹnwa go. E dọ dọ “to whenuena gbẹtọ lẹ to amlọndọ,” Lẹgba na do ogbé ylankan lẹ do ogle lọ mẹ to fie Visunnu gbẹtọ tọn ko do likun do. Awe lẹ na whẹ́n dopọ kakajẹ “vivọnu titonu lọ tọn.” Jesu basi zẹẹmẹ dọ “okún dagbe lọ” nọtena “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ” podọ “ogbé  ylankan lẹ” wẹ “ovi mẹylankan lọ tọn lẹ.” To ojlẹ opodo tọn lọ mẹ, Visunnu gbẹtọ tọn na do “jibẹwawhétọ lẹ” hlan, enẹ wẹ angẹli lẹ, nado de likun yẹhiadonu tọn lọ dovo na ogbé ylankan lẹ. Ovi Ahọluduta lọ tọn lẹ na yin bibẹpli. (Mat. 13:24-30, 36-43) Nawẹ dọdai ehe wá mọ hẹndi gbọn, podọ nawẹ enẹ hẹn ẹn yọnbasi na Jehovah nado tindo akọta de to aigba ji gbọn?

¹¹ “Vivọnu titonu lọ tọn” bẹjẹeji to 1914. To awhàn he gbajẹgbonu to owhe enẹ mẹ whenu, “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ,” enẹ wẹ Klistiani yiamisisadode fọtọ́n vude he tin to ojlẹ lọ mẹ lẹ gbẹ́ yin kanlinmọ na Babilọni Daho lọ to gbigbọ-liho. To 1919, Jehovah tún yé dote, bo dohia hezeheze dọ vogbingbọn tin to yewlẹ po “ogbé ylankan lẹ” kavi Klistiani lalo lẹ po ṣẹnṣẹn. E bẹ “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ” pli taidi pipli he yin tito-basina de, podọ ehe yin hẹndi dọdai he Isaia dọ tọn dọmọ: “Be yè na hẹn aigba wú onú jẹgbonu to azán dopo mẹ? Kavi yè sọgan ji akọta to whladopo? Na le Ziọni jẹ ajipanu [tlolo] wẹ e ji ovi etọn lẹ.” (Isa. 66:8) Ziọni, yèdọ titobasinanu Jehovah tọn he bẹ nudida gbigbọnọ lẹ hẹn, wleawuna ovi etọn he yin dide gbọn gbigbọ dali lẹ bo basi titona yé nado lẹzun akọta de.

12. To egbehe, nawẹ mẹyiamisisadode lẹ do yede hia nado yin ‘akọta he yin dide na oyín Jehovah tọn’ gbọn?

¹² “Ovi ahọluduta lọ tọn lẹ,” yèdọ mẹyiamisisadode lẹ dona yin kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, kẹdẹdile Klistiani dowhenu tọn lẹ yin do. (Hia Isaia 43:1, 10, 11.) Enẹwutu, yé nọ dohia dọ yé gbọnvo gbọn walọyizan Klistiani tọn yetọn po ‘wẹndagbe ahọluduta lọ tọn he yé nọ lá taidi okunnu de na akọta lẹpo’ po dali. (Mat. 24:14; Flp. 2:15) Gbọn ehe wiwà dali, yé ko gọalọna gbẹtọ livi susu lẹ nado tindo haṣinṣan dagbe de hẹ Jehovah.—Hia Daniẹli 12:3.

13, 14. Eyin mẹhe ma yin Islaelivi gbigbọmẹ tọn lẹ na sẹ̀n Jehovah bo mọ nukundagbe etọn yí, etẹwẹ yé dona wà, podọ nawẹ dọdai Biblu tọn do ehe hia jẹnukọn gbọn?

¹³ Mí ko mọ to hosọ he jẹnukọn mẹ dọ to akọta Islaeli hohowhenu tọn mẹ, jonọ lẹ sọgan basi sinsẹ̀n hlan Jehovah bo mọ nukundagbe  etọn yí, ṣigba jonọ enẹlẹ dona kọnawudopọ hẹ akọta lọ he Jehovah basi alẹnu hẹ. (1 Ahọ. 8:41-43) Mọdopolọ to egbehe, mẹhe ma yin Islaelivi gbigbọmẹ tọn lẹ dona kọnawudopọ hẹ omẹ Jehovah tọn lẹ, yèdọ “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ,” enẹ wẹ Kunnudetọ yiamisisadode Jehovah tọn lẹ.

¹⁴ Yẹwhegán awe ko dọ dọdai dọ to ojlẹ opodo tọn mẹ, gbẹtọ susugege wẹ na bẹ yede pli nado sẹ̀n Jehovah to pọmẹ hẹ omẹ etọn lẹ. Isaia dọ dọdai dọmọ: “Gbẹtọ susu wẹ na yì bo na dọmọ, mì wá na mí ni yì osó OKLUNỌ tọn ji, yì owhé Jiwheyẹwhe Jakọbu tọn tọn gbè; ewọ nasọ plọn ali etọn mí, mí nasọ zinzọnlin to omọ́ etọn mẹ, na Ziọni wẹ osẹ́n na tọ́n sọn yì, ohó OKLUNỌ tọn sọn Jelusalẹm.” (Isa. 2:2, 3) Yẹwhegán Zekalia lọsu dọ dọdai to aliho dopolọ mẹ dọ, “gbẹtọ susu po akọta huhlọnnọ lẹ po na wá nado dín OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn [to Jelusalẹm], podọ nado vẹvẹna nukundagbe OKLUNỌ tọn.” E basi zẹẹmẹ gbẹtọ ehelẹ tọn taidi “omẹ ao . . ., sọn akọgbè akọta lẹ tọn lẹpo mẹ,” bo dohia dọ yé na tẹdo avọ̀tonu Islaeli gbigbọmẹ tọn lọ tọn go to yẹhiadonu-liho, bo na to didọmọ: “Míwlẹ na yì hẹ mì, na mí ko sè dọ Jiwheyẹwhe tin to mì dè.”—Zek. 8:20-23.

15. Azọ́n tẹ mẹ wẹ “lẹngbọ devo lẹ” nọ kọnawudopọ hẹ Islaelivi gbigbọmẹ tọn lẹ te?

¹⁵ “Lẹngbọ devo lẹ” nọ “yì hẹ” kavi nọ kọnawudopọ hẹ Islaelivi gbigbọmẹ tọn lẹ to wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn lilá mẹ. (Malku 13:10) Yé lẹzun apadewhe omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn, bọ yewlẹ po mẹyiamisisadode lẹ po yin “lẹngbọpa dopo” to anademẹ “lẹngbọhọtọ dagbe lọ,” Klisti Jesu tọn glọ.—Hia Johanu 10:14-16.

16. Nawẹ Jehovah na hẹn adà godo tọn “nukunbibia daho lọ” tọn wá gbọn?

¹⁶ To vasudo Babilọni Daho lọ tọn godo, mẹgbeyinyan sinsinyẹn de na fọ́n do omẹ Jehovah tọn lẹ ji, podọ to ojlẹ enẹ mẹ e na biọ dọ mí ni nọ hihọ́-basinamẹ he Jehovah na wleawu etọn na devizọnwatọ etọn lẹ glọ. To whenuena e yindọ mẹgbeyinyan ehe na dekọtọn do adà godo tọn “nukunbibia daho lọ” tọn mẹ, e dohia dọ Jehovah lọsu wẹ na basi tito na mẹgbeyinyan lọ nado wá aimẹ bo nasọ de ojlẹ he mẹ e na bẹjẹeji te. (Mat. 24:21; Ezek. 38:2-4) To ojlẹ enẹ mẹ, Gọgi na yangbé “gbẹtọ he yè ṣinyan tọ́n sọn akọta lẹ mẹ” tọn, yèdọ akọta Jehovah tọn. (Ezek. 38:10-12) Mẹgbeyinyan ehe na dohia dọ ojlẹ ko sọ̀ na Jehovah nado hẹn whẹdida ṣẹ do Gọgi po awhànvipẹ etọn lẹ po ji. Jehovah na do nupojipetọ-yinyin ede tọn hia to aliho ayidego tọn mẹ bo na klan yinkọ ede tọn do wiwe, na ewọ dọmọ: “Yẹn bo . . . nasọ hẹn dee zun yinyọnẹn to nukun akọta susu tọn mẹ; yé bo nasọ yọnẹn dọ yẹn wẹ [Jehovah].”—Ezek. 38:18-23.

17, 18. (a) Anademẹ tẹwẹ omẹ Jehovah tọn lẹ na mọyi to whenue Gọgi na yangbé yetọn? (b) Eyin mí jlo dọ Jehovah ni basi hihọ́na mí, etẹwẹ mí dona wà?

¹⁷ To whenue Gọgi na bẹ mẹgbeyinyan lọ jẹeji, Jehovah na dọna devizọnwatọ etọn lẹ dọmọ: “Wá, omẹ ṣie emi, biọ abò towe mẹ, bo sú ohọ̀n do dewe: whlá dewe di to nukunwhiwhe pẹvide mẹ, kaka homẹgble lọ nado juwayi.” (Isa. 26:20) To ojlẹ awusinyẹn tọn enẹ mẹ, Jehovah na na mí anademẹ gbẹwhlẹngán tọn lẹ, podọ “abò” lọ sọgan to alọdlẹndo agun he mẹ devizọnwatọ etọn lẹ dopodopo tin te.

¹⁸ Enẹwutu, eyin mí jlo na duvivi hihọ́-basinamẹ Jehovah tọn to nukunbibia daho lọ whenu, mí dona kẹalọyi dọ Jehovah tindo akọta de to aigba ji, he yin tito-basina do agun voovo lẹ mẹ. Mí dona gbọṣi akọta enẹ mẹ zọnmii bo nọ kọnawudopọ pẹkipẹki hẹ agun he mẹ mí te. Mì gbọ mí ni yí ahun lẹpo do kọngbedopọ hẹ Psalm-kantọ lọ he jihàn dọmọ: “OKLUNỌ tọn wẹ whlẹngán: dona towe sọ tin to omẹ towe lẹ go.”—Ps. 3:8.