1. Nawẹ owe Levitiku tọn sọgan gọalọna mí gbọn?

OWE Levitiku tọn zinnudo wiwe-yinyin ji hugan owe Biblu tọn devo depope. To whenuena e yindọ nubiọtomẹsi de wẹ jẹhẹnu ehe yin na sinsẹ̀n-basitọ nugbo Jehovah tọn lẹpo, nukunnumimọjẹ owe Levitiku tọn mẹ po nuhe e bẹhẹn lẹ yiylọdọ nujọnu po na gọalọna mí nado yin wiwe.

2. Etẹwẹ yin delẹ to nuhe owe Levitiku tọn bẹhẹn lẹ mẹ?

² Yẹwhegán Mose wẹ kàn owe Levitiku tọn, yèdọ dopo to “Owe-wiwe lẹpo” he yin alenu na mẹpinplọn mẹ. (2 Tim. 3:16) To Biblu dowhenu tọn mẹ, e whè gbau yinkọ Jehovah tọn sọawuhia whla ao to weta owe Levitiku tọn dopodopo mẹ. Nukunnumimọjẹ owe Levitiku tọn mẹ na gọalọna mí nado dapana nudepope he na kọnmasin do yinkọ Jiwheyẹwhe tọn go. (Lev. 22:32) Hodidọ lọ “yẹn wẹ [Jehovah]” he sọawuhia whlasusu to owe lọ mẹ dona nọ flinnu mí nado setonuna Jiwheyẹwhe. To hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ, mí na plọn nuhọakuẹ delẹ sọn owe Levitiku tọn mẹ, he yin nunina de sọn Jiwheyẹwhe dè, bo nọ gọalọna mí nado sẹ̀n ẹn to wiwe mẹ.

3, 4. Etẹwẹ klọ́we Aalọn po visunnu etọn lẹ po tọn nọtena? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

³ Hia Levitiku 8:5, 6. Jehovah de Aalọn nado wà sinsẹ̀nzọn taidi  yẹwhenọ daho Islaeli tọn, bo de visunnu etọn lẹ nado sẹ̀n taidi yẹwhenọ lẹ na akọta lọ. Aalọn nọtena Jesu Klisti podọ visunnu Aalọn tọn lẹ nọtena hodotọ yiamisisadode Jesu tọn lẹ. To whelọnu lo, be Jesu dona yin kiklọ́we dile yè lawu na Aalọn nado klọ́ ẹ wé do wẹ ya? Lala, Jesu ma waylando pọ́n mọ e ‘ma tindo oblọ,’ enẹwutu e ma tindo nuhudo klọ́we tọn. (Heb. 7:26; 9:14) Ṣigba, klọ́we Aalọn tọn to alọdlẹndo Jesu taidi omẹ wiwe podọ dodonọ. Etẹwẹ awulilẹ̀ na visunnu Aalọn tọn lẹ kavi klọ́we yetọn nọtena lo?

⁴ Klọ́we visunnu Aalọn tọn lẹ tọn to didohia dọ mẹhe na yin dide nado yin hagbẹ yẹwhenọduta olọn mẹ tọn lẹ na yin kiklọ́we. Be nudopolọ wẹ baptẹm mẹyiamisisadode enẹlẹ tọn yin po klọ́we visunnu Aalọn tọn lẹ tọn po ya? Lala, baptẹm ma nọ klọ́ ylando lẹ sẹ̀; kakatimọ, e nọ dohia dọ mẹlọ basi klandowiwe ahundopo tọn hlan Jehovah Jiwheyẹwhe. Klọ́we mẹyiamisisadode lẹ tọn yin bibasi ‘gbọn ohó lọ dali,’ podọ ehe biọ dọ yé ni yí ahun lẹpo do yí nuplọnmẹ Klisti tọn lẹ do yizan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ. (Efe. 5:25-27) Gbọnmọ dali, yé yin hinhẹn zun wiwe bo yin kiklọ́we. Ṣigba, etẹwẹ dogbọn “lẹngbọ devo” lẹ dali?—Joh. 10:16.

5. Naegbọn mí sọgan dọ dọ lẹngbọ devo lẹ nọ yin kiklọ́we gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn dali?

⁵ Visunnu Aalọn tọn lẹ ma nọtena “gbẹtọ susugege” lọ he yin lẹngbọ devo Jesu tọn lẹ gba. (Osọ. 7:9) Ṣigba, be omẹ enẹlẹ lọsu he ko yí baptẹm sọ nọ yin hinhẹn zun wiwe bo nọ yin kiklọ́we gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn dali wẹ ya? Mọwẹ! To whenue mẹhe tindo todido nado nọgbẹ̀ to aigba ji lẹ hia nuhe Biblu dọ gando nujọnu-yinyin avọ́sinsan Jesu tọn po dagbe he e wà na mí po go, yé nọ tindo yise to nuhe yé hia lẹ mẹ, bo nọ to “sinsẹ̀nzọn wiwe basi to okle po ozán po.” (Osọ. 7:13-15) Mẹyiamisisadode lẹ po lẹngbọ devo lẹ po nọ to yede klọ́we madoalọte, ehe zọ́n bọ yé penugo nado “hẹn walọyizan dagbe” yetọn go. (1 Pita 2:12) Homẹ Jehovah tọn nọ hùn taun eyin e doayi e go dọ mẹyiamisisadode lẹ po lẹngbọ devo lẹ po yin wiwe bo tin to pọninọ mẹ dile yé to tonuse bosọ yin nugbonọ na Jesu, Lẹngbọhọtọ yetọn!

6. Nawẹ mí sọgan nọ gbeje míde pọ́n gbọn, podọ ale tẹwẹ enẹ na hẹnwana mí?

⁶ Nubiọtomẹsi lọ dọ yẹwhenọ Islaeli tọn lẹ ni yin wiwe to agbasa-liho tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn na omẹ Jehovah tọn lẹ to egbehe. Mẹhe mí nọ plọn Biblu hẹ lẹ nọ saba doayi e go dọ nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn mítọn lẹ nọ tin to wiweji, podọ mí nọ lawu ganji bọ nusisọ́ mítọn nọ wleyẹyi. Mọdopolọ, wiwejininọ yẹwhenọ lẹ tọn gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ dọ mẹdepope he hẹ osó yiaga sinsẹ̀n-bibasi tọn Jehovah tọn ji dona tindo “ayiha wiwe.” (Hia Psalm 24:3, 4; Isa. 2:2, 3.) Nado basi sinsẹ̀nzọn wiwe hlan Jiwheyẹwhe, mí dona hẹn ayiha, ahun, po agbasa mítọn po do wiweji. Ehe biọ dọ mí ni nọ gbeje míde pọ́n whẹwhẹ, podọ mọwiwà nọ gọalọna mí to whedelẹnu nado mọdọ mí dona basi diọdo nujọnu tọn lẹ nado yin wiwe. (2 Kọl. 13:5) Di apajlẹ, eyin mẹhe ko yí baptẹm de nọ desọn ojlo mẹ nado pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ, e dona kanse ede dọ, ‘Be n’to dee dohia taidi omẹ wiwe ya?’ Enẹgodo, e dona dín alọgọ nado doalọtena aṣa gblezọn enẹ.—Jak. 5:14.

7. Sọgbe hẹ Levitiku 8:22-24, apajlẹ tẹwẹ Jesu zedai?

⁷ To whenue yẹwhenọ lẹ yin dide to Islaeli, ohùn agbò tọn yin kùnkùn do otó adusi, alọsu adusi, po afọsu adusi Yẹwhenọ Daho Aalọn tọn po ji, podọ do visunnu etọn lẹ tọn ji. (Hia Levitiku 8:22-24.) Aliho he mẹ ohùn yin yiyizan te ehe dohia dọ yẹwhenọ lọ lẹ na setonu bo wà nuhe go yé pé lẹpo nado hẹn azọ́ndenamẹ yetọn lẹ di. Mọdopolọ, Jesu, he yin Yẹwhenọ Daho lọ, ze apajlẹ pipé de dai na mẹyiamisisadode lẹ po lẹngbọ devo lẹ po.  E nọ setonuna anademẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to whepoponu. Jesu nọ yí alọ etọn do wà ojlo Jehovah tọn, podọ afọ etọn ma zẹ̀ sọn ali dodo tọn lọ ji pọ́n gbede.—Joh. 4:31-34.

8. Etẹwẹ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹpo dona nọ wà?

⁸ Klistiani yiamisisadode lẹ po lẹngbọ devo Jesu tọn lẹ po dona hodo apajlẹ tenọgligo-hinhẹn tọn he Yẹwhenọ Daho yetọn zedai. Sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹpo dona nọ setonu bosọ nọ kọngbedopọ hẹ anademẹ he wá sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ, gbọnmọ dali yé na dapana homẹ hinhẹngble na gbigbọ wiwe etọn. (Efe. 4:30) Yé dona ‘to ali jijlọ lẹ de na afọ yetọn lẹ.’—Heb. 12:13.

9. Etẹwẹ go wẹ nọvisunnu atọ̀n delẹ doayi to whenue yé wazọ́n pẹkipẹki hẹ mẹmẹsunnu delẹ he to Hagbẹ Anademẹtọ lọ mẹ, podọ nawẹ nuhe yé dọ sọgan gọalọna we nado nọ do dewe hia di omẹ wiwe zọnmii gbọn?

⁹ Lẹnnupọndo numọtolanmẹ he nọvisunnu atọ̀n delẹ tindo ji. Yé tindo todido aigba ji tọn, bo wazọ́n pẹkipẹki hẹ Hagbẹ Anademẹtọ lọ na owhe susu. Dopo to yé mẹ dọmọ: “Nugbo wẹ dọ lẹblanulọkẹyi mayọnjlẹ de wẹ e yin na mi nado tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ yé, amọ́ to ojlẹ dopolọ mẹ, ehe zọ́n bọ n’nọ mọ sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ dọ, mẹmẹsunnu ehelẹ gbẹ́ yin mapenọ mahopọnna dọ yé yin mẹyiamisisadode. Etomọṣo, na owhe susu lẹ, dopo to yanwle ṣie lẹ mẹ wẹ nado yin nugbonọ na mẹhe to anadenanu lẹ.” Nọvisunnu awetọ lọ dọmọ: “Wefọ delẹ taidi 2 Kọlintinu lẹ 10:5 he dọhodo ‘tonusisena Klisti’ ji, gọalọna mi nado nọ yin tonusetọ bosọ nọ kọngbedopọ po mẹhe to anadenanu lẹ po. Tonusise ehe nọ wá sọn ahun mẹ.” Nọvisunnu atọ̀ntọ dọmọ: “Nado yiwanna nuhe Jehovah yiwanna lẹ bo gbẹwanna nuhe e gbẹwanna lẹ, podọ nado nọ dín anademẹ etọn whẹwhẹ bo nọ wà nuhe nọ hẹn homẹ etọn hùn lẹ nọ dohia dọ mí to tonusena titobasinanu etọn po mẹhe e to yiyizan nado hẹn lẹndai etọn gando aigba go di lẹ po.” Nọvisunnu ehe flindọ Nathan Knorr he wá lẹzun dopo to Hagbẹ Anademẹtọ lọ mẹ, yí ahundopo do kẹalọyi nuhe yin didọ to hosọ lọ “Jiji Akọta lọ Tọn” mẹ to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn [Glẹnsigbe] 1925 tọn mẹ, dile etlẹ yindọ mẹsusu jẹagọdo. Tonusise mọnkọtọn yinuwado nọvisunnu ehe ji taun. Nulinlẹnpọn do nuhe nọvisunnu atọ̀n ehelẹ dọ ji sọgan gọalọna we nado nọ setonu bo gbọnmọ dali do dewe hia di omẹ wiwe.

10. Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni nọ setonuna osẹ́n he Jiwheyẹwhe do gando ohùn go?

¹⁰ Hia Levitiku 17:10. Jehovah degbena Islaelivi lẹ ma nado nọ dù ‘ohùn wunmẹ depope.’ E yin bibiọ to Klistiani lẹ lọsu si nado nọ nọla na ohùn, yèdọ ohùn gbẹtọ po kanlin po tọn. (Owalọ 15:28, 29) Mí nọ dibusi Jiwheyẹwhe, na mí yọnẹn dọ ewọ sọgan ‘ze nukun etọn do mí ji’ bo sán mí sẹ̀ sọn omẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn. Mí yiwanna ẹn bo jlo na setonuna ẹn. Etlẹ yin to whenue mí pehẹ nuhahun he nọ ze ogbẹ̀ mítọn do owù mẹ lẹ, mí nọ magbe ma nado joawuna nubiọtomẹsi po nuzedonukọnnamẹ mẹhe ma yọ́n Jehovah bo masọ jlo na setonuna ẹn lẹ tọn po. Na mí nọ nọla na ohùn wutu, mí yọnẹn dọ gbẹtọ lẹ na ṣàn mí ko, etomọṣo mí nọ de nado yin tonusetọ na Jiwheyẹwhe. (Juda 17, 18) Pọndohlan tẹwẹ mí dona tindo gando whẹho ehe go, ehe na nọ gọalọna mí nado ‘payi’ ma nado dù ohùn kavi do e do lanmẹ?—Deut. 12:23.

11. Naegbọn mí sọgan dọ dọ aṣa he nọ yin hihodo to Azán Ovẹsè whemẹwhemẹ tọn lọ gbè lẹ ma yin nuwiwa tata de poun?

¹¹ Yẹwhenọ daho Islaeli hohowhenu tọn nọ yí ohùn kanlin tọn zan to Azán Ovẹsè whemẹwhemẹ tọn gbè, podọ enẹ gọalọna mí nado yọ́n pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando ohùn go. Ohùn nọ yin yiyizan na lẹndai vonọtaun de. E nọ yin yiyizan nado basi ovẹsè na mẹhe waylando bo to jonamẹ Jehovah  tọn dín lẹ. Ohùn oyìn po gbọgbọẹ po tọn nọ yin húnhúnhún pannukọn fie nùsu aki alẹnu tọn lọ te, podọ to nùsu lọ nukọn. (Lev. 16:14, 15, 19) Mọwiwà nọ zọ́n bọ Jehovah nọ jo ylando Islaelivi lẹ tọn na yé. Humọ, Jehovah degbe dọ eyin mẹde hù kanlin de nado dù, e dona sọ̀n ohùn etọn bo sú okọ́ do e, “na ogbẹ̀ [nutogbẹ̀ depope] tọn, dopo wẹ ohùn etọn yin po ogbẹ̀ etọn po” wutu. (Lev. 17:11-14) Be nuwiwa tata de poun wẹ aṣa he nọ yin hihodo ehelẹ yin ya? Lala. Na ohùn yiyizan to Azán Ovẹsè tọn gbè po gbedide lọ nado kọ̀n ohùn do kọmẹ po tin to kọndopọ mẹ hẹ gbedide he Jehovah na Noa po kúnkan etọn po jẹnukọn gando ohùn go. (Gẹn. 9:3-6) Jehovah Jiwheyẹwhe jẹagọdo dọ yè ni yí ohùn zan nado hẹn ogbẹ̀ dote. Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo na Klistiani lẹ?

12. Nawẹ owe he Paulu kàn hlan Klistiani Heblu tọn lẹ do kanṣiṣa he tin to ohùn po jonamẹ po ṣẹnṣẹn hia gbọn?

¹² To whenue apọsteli Paulu kanwehlan Klistiani Heblu tọn lẹ gando huhlọn he ohùn tindo nado nọ klọ́ onú wé go, e dọmọ: “Diblayin onú lẹpo wẹ yin kiklọ́we po ohùn po sọgbe hẹ Osẹ́n lọ, podọ eyin ohùn ma yin kinkọ̀n jẹgbonu, jona depope ma nọ wá aimẹ.” (Heb. 9:22) Paulu sọ dohia dọ avọ́sinsan kanlin tọn yin nujọnu jẹ obá de mẹ, na e nọ flinnu Islaelivi lẹ dọ ylandonọ wẹ yé yin podọ yé tindo nuhudo avọ́sinsan vonọtaun devo tọn na ylando yetọn lẹ nido sọgan yin jijona yé mlẹnmlẹn. Na nugbo tọn, Osẹ́n lọ yin “oyẹ̀ onú dagbe he ja lẹ tọn, ṣigba bọ e ma yin onú lọ lẹ lọsu jọnun.” (Heb. 10:1-4) Etẹwẹ wá hẹn jona ylando lẹ tọn yọnbasi?

13. Na Jesu ze nuhọakuẹ ohùn etọn tọn donukọnna Jehovah wutu, etẹwẹ enẹ hẹn ẹn yọnbasi na mí?

¹³ Hia Efesunu lẹ 1:7. Jesu Klisti de sọn ojlo mẹ nado ‘ze ede jo do ota mítọn mẹ’ bo kú okú avọ́sinsan tọn de he tindo zẹẹmẹ sisosiso na mẹhe yiwanna ewọ po Otọ́ etọn po lẹpo. (Gal. 2:20) Etomọṣo, nuhe Jesu wà to whenue e kú bo yin finfọnsọnku godo wẹ zọ́n bọ mí mọ tundote yí, bọ gbọnmọ dali ylando mítọn lẹ sọgan yin jijona. Nuhe nọ yin wiwà sọgbe hẹ Osẹ́n Mose tọn to Azán Ovẹsè tọn gbè yin hinhẹndi to gigọ́ mẹ gbọn Jesu dali. To azán enẹ gbè, yẹwhenọ daho nọ yí ohùn kanlin he yè do sanvọ́ lẹ tọn bo nọ  biọ Fiwiwe Gbaugbau gòhọtúntún lọ tọn mẹ, podọ to whenue tẹmpli Sọlomọni tọn wá yin gbigbá, e nọ ze e biọ e mẹ, bo nọ ze e donukọnna Jiwheyẹwhe, taidi dọ Jiwheyẹwhe tin to finẹ wẹ nkọ. (Lev. 16:11-15) Mọdopolọ, Jesu hẹn nuhọakuẹ ohùn gbẹtọvi tọn etọn tọn biọ olọn mẹ bo ze e donukọnna Jehovah. (Heb. 9:6, 7, 11-14, 24-28) Mí dopẹ́ taun dọ mí nọ mọ jona ylando mítọn lẹ tọn yí bosọ tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de, na yise he mí dohia to ohùn Jesu tọn mẹ wutu!

14, 15. Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni mọnukunnujẹ osẹ́n he Jehovah do gando ohùn go mẹ bo setonuna ẹn?

¹⁴ Todin, be a ko mọnukunnujẹ nuhewutu Jehovah do degbena mí ma nado nọ dù ‘ohùn wunmẹ depope’ mẹ ya? (Lev. 17:10) Be a mọnukunnujẹ whẹwhinwhẹ́n he wutu Jiwheyẹwhe do nọ pọ́n ohùn taidi onú wiwe de mẹ ya? Nudopolọ wẹ ohùn po ogbẹ̀ po yin to nukun Etọn mẹ. (Gẹn. 9:4) Be a yigbe dọ mí dona kẹalọyi pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn gando ohùn go bo setonuna gbedide etọn nado nọla na ohùn ya? Aliho dopo he mẹ dopodopo mítọn sọgan tin to jijọho mẹ hẹ Jiwheyẹwhe te wẹ nado tindo yise to avọ́sinsan ofligọ tọn Jesu tọn mẹ bo yọnẹn dọ ohùn họakuẹ taun to nukun Mẹdatọ mítọn tọn mẹ.—Kọl. 1:19, 20.

¹⁵ Depope to mí mẹ wẹ sọgan wá pannukọn whẹho ohùn tọn to whedepopenu. Vlavo hagbẹ whẹndo tọn kavi họntọn vivẹ́ de sọgan biọ ninọmẹ sinsinyẹn de mẹ to ajiji mẹ he sọgan biọ dọ ewọ ni kẹalọyi hùndido kavi gbẹ́. To whlepọn mọnkọtọn lẹ mẹ, e nọ biọ dọ mí ni basi nudide gando nugonu pẹvi ohùn tọn po aliho nukunpedomẹgo dotowhé tọn lẹ po go. Enẹwutu, onú titengbe e wẹ yin nado nọ basi dodinnanu bo nọ wleawudai na nujijọ madonukun lẹ. Odẹ̀ na gọalọna mí nado ze afọdide mọnkọtọn lẹ bo hẹn tenọgligo kakati nado jogbe. E họnwun dọ mí ma jlo na hẹn homẹgble Jehovah gbọn alọkikẹyi nuhe Ohó etọn jẹagọdo lẹ dali! Doto azọ́nyọnẹntọ po mẹhe nọ nọgodona hùndido po lẹ nọ biọ to gbẹtọ lẹ si nado na ohùn nado whlẹn ogbẹ̀ mẹdevo lẹ tọn gán. Etomọṣo, omẹ wiwe Jehovah tọn lẹ mọnukunnujẹemẹ dọ Mẹdatọ lọ tindo jlọjẹ nado dọ lehe ohùn na yin yiyizan do. To nukun etọn mẹ, ‘ohùn wunmẹ lẹpo’ wẹ yin wiwe. Mí dona magbe nado nọ setonuna osẹ́n he ewọ do gando ohùn go. Gbọn walọ wiwe mítọn dali, mí nọ dohia ẹ dọ mí yọ́n pinpẹn huhlọn gbẹwhlẹngán tọn he ohùn Jesu tọn tindo tọn, yèdọ ohùn dopo gee he hẹn jona ylando tọn po ogbẹ̀ madopodo po yọnbasi.—Joh. 3:16.

16. Naegbọn omẹ Jehovah tọn lẹ dona yin wiwe?

¹⁶ To whenue Jiwheyẹwhe to Islaelivi lẹ tundote sọn kanlinmọgbenu Egipti tọn, e dọna yé dọmọ: “Yẹn wẹ OKLUNỌ lọ he hẹn mì hẹji jẹgbonu sọn aigba Egipti tọn lọ ji wá, nado yin Jiwheyẹwhe mìtọn: enẹwutu mì na yin wiwe, na wiwe wẹ yẹn.” (Lev. 11:45) Jehovah donukun dọ Islaelivi lẹ ni yin wiwe, na wiwe wẹ ewọ lọsu yin wutu. Taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, mílọsu dona yin wiwe. Ayihaawe ma tin dọ owe Levitiku tọn hẹn ehe họnwun na mí.

17. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ towe todin gando owe Levitiku tọn go?

¹⁷ Na nugbo tọn, mí mọaleyi sọn dogbigbapọnna adà owe Levitiku tọn delẹ mẹ. E yọnbasi taun dọ hosọ ehe hẹn we nado yọ́n pinpẹn owe gbọdo Biblu tọn ehe tọn dogọ. Matin ayihaawe, ayihamẹlinlẹnpọn do nudọnamẹ họakuẹ he tin to Levitiku mẹ delẹ ji na ko gọalọna we nado mọnukunnujẹ nuhewutu mí dona yin wiwe mẹ dogọ. Ṣigba, adọkunnu gbigbọmẹ tọn devo tẹlẹ wẹ mí sọgan mọyi sọn owe Levitiku tọn mẹ? Etẹwẹ mí sọgan sọ plọn sọn e mẹ gando sinsẹ̀nzọn wiwe bibasi hlan Jehovah go? Mí na gbadopọnna kanbiọ ehelẹ to hosọ he bọdego mẹ.