1, 2. Nawẹ Jiwheyẹwhe jlo dọ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ, yèdọ yọpọ po mẹho po ni nọ sẹ̀n ẹn gbọn?

BE JỌJA de wẹ a yin ya? Eyin mọ wẹ, yọnẹn dọ Jehovah yọ́n pinpẹn etọn taun dọ a yin apadewhe agun etọn he tin lẹdo aihọn pé lẹ tọn. To otò susu mẹ, suhugan mẹhe nọ yí baptẹm lẹ tọn wẹ nọ yin jọja. Tulinamẹnu daho wẹ e yin nado mọdọ jọja susu lẹ to awukọndopọ hẹ mẹhe ko basi nudide nado sẹ̀n Jehovah lẹ!

² Taidi jọja de, be homẹ towe nọ hùn nado nọ nọpọ́ hẹ jọja devo lẹ ya? E yọnbasi dọ ni yinmọ. Ojlẹ awuvivi tọn lẹ yiyizan hẹ hagbẹ mítọn lẹ nọ hẹn ayajẹ vonọtaun de wá na mí. Etomọṣo, vlavo mí yin jọja kavi mẹho podọ mahopọnna fie mí wá sọn, Jiwheyẹwhe jlo dọ mí ni nọ sẹ̀n emi to pọninọ mẹ. Apọsteli Paulu wlan dọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ “gbẹtọ wunmẹ lẹpo ni yin whinwhlẹngán bo wá oyọnẹn he pegan nugbo tọn kọ̀n.” (1 Tim. 2:3, 4) Osọhia 7:9 do sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ hia taidi mẹhe wá “sọn akọta lẹpo mẹ, sọn whẹndo lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ podọ sọn ogbè lẹpo mẹ.”

3, 4. (a) Gbigbọ tẹwẹ gbayipe to jọja egbezangbe tọn lẹ ṣẹnṣẹn? (b) Nuyiwa jọja lẹ tọn tẹwẹ sọgbe hẹ hodidọ Paulu tọn he to Efesunu lẹ 4:25 mẹ?

³ Lehe jọja he yin devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ gbọnvo taun na  jọja he tin to aihọn lọ mẹ lẹ do sọ! Susu mẹhe ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ tọn nọ zan gbẹzan ṣejannabi tọn, bọ ojlo yetọn lẹ kẹdẹ wẹ nọ duahunmẹna yé. Dodinnanutọ delẹ tlẹ dọ dọ jọja egbezangbe tọn lẹ yin ṣejannabinọ hugan gbede pọ́n tọn. Hodidọ po nusisọ́ yetọn po nọ dohia dọ yé ma tindo sisi na mẹdevo lẹ, titengbe na mẹhomẹ lẹ.

⁴ Gbigbọ enẹ gbayipe taun to egbehe. Etomọṣo, jọja he yin devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ nọ dovivẹnu vẹkuvẹku nado dapana gbigbọ enẹ, bo nọ kẹalọyi pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn. Etlẹ yin to owhe kanweko tintan whenu, Paulu mọdọ dandannu wẹ e yin nado dotuhomẹna yisenọ hatọ lẹ nado dapana “gbigbọ he to nuyiwa todin to tolivẹtọ lẹ mẹ,” ehe mẹ yé ko “zinzọnlin te to ojlẹ de mẹ wayi.” (Hia Efesunu lẹ 2:1-3.) Jọja he mọdọ nujọnu wẹ e yin nado dapana gbigbọ enẹ bo nọ wazọ́n to kọndopọ mẹ hẹ mẹmẹsunnu yetọn lẹ jẹna pipà taun. Nuyiwa yetọn sọgbe hẹ hodidọ Paulu tọn lọ dọ “awutugonu ode awetọ tọn wẹ mí yin.” (Efe. 4:25) Dile opodo aihọn ehe tọn to sisẹpọ, azọ́nwiwa to kọndopọ mẹ na yin nujọnu na mí hugan gbede pọ́n. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Biblu tọn delẹ he na gọalọna mí nado yọ́n pinpẹn pọninọ mítọn tọn.

5, 6. Etẹwẹ pọninọ Lọti po viyọnnu etọn lẹ tọn po plọn mí?

⁵ To hohowhenu, homẹ Jehovah tọn nọ hùn nado basi hihọ́na omẹ etọn lẹ to whenue yé to pọninọ mẹ bo nọ gọalọna ode awetọ nado pehẹ ojlẹ ayimajai tọn lẹ. Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹ, yèdọ jọja kavi mẹho, sọgan plọnnu sọn apajlẹ mẹhe yin nùdego to Biblu mẹ lẹ tọn mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Lọti tọn.

⁶ Lọti po whẹndo etọn po tin to owù mẹ, na Sodọmi tòdaho he mẹ yé nọ nọ̀ lọ na yin vivasudo to madẹnmẹ. Angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ dotuhomẹna Lọti nado yì dín fibẹtado to lẹdo osó tọn de mẹ, bo dọmọ: “Họnyi na ogbẹ̀ towe.” (Gẹn. 19:12-22) Lọti setonu, podọ viyọnnu etọn awe lẹ kọngbedopọ hẹ ẹ nado tọ́n sọn tòdaho lọ mẹ. Ṣigba, e blawu dọ mẹyinyọnẹn yetọn lẹ ma wàmọ. To whenue Lọti dọna dẹpẹ he jlo na dà viyọnnu etọn lẹ nado tọ́n sọn tòdaho lọ mẹ, yé lẹndọ ‘fànfún dọ wẹ e te.’ Enẹ dekọtọn do okú mẹ na yé. (Gẹn. 19:14) Lọti po viyọnnu etọn lẹ po kẹdẹ wẹ mọ whlẹngán, na yé tin to kọndopọ mẹ wutu.

7. Nawẹ Jehovah gọalọna mẹhe do gbigbọ pọninọ tọn hia to whenue Islaelivi lẹ tọ́n sọn Egipti gbọn?

⁷ Lẹnnupọndo apajlẹ devo ji. To whenue Islaelivi lẹ tọ́n sọn Egipti, yé ma zọ̀n vòkán-vòkán bọ mẹdopodopo gbọn fihe jlo e gba. Podọ to whenue Mose “dlẹnalọ etọn do titengbe do ohù ji” bọ Jehovah má ohù lọ do awe, e ma yin Mose kẹdẹ wẹ zinzọnlin gbọn e mẹ kavi ewọ po Islaelivi vude po gba. Kakatimọ, yemẹpo gbọn e mẹ wayi to hihọ́-basinamẹ Jehovah tọn glọ. (Eks. 14:21, 22, 29, 30) Yé do gbigbọ pọninọ tọn hia, podọ “mẹsusu flusọ́” he ma yin Islaelivi bo ka nọgodona yé lẹ sọ zọ̀n hẹ yé. (Eks. 12:38) E na vẹawu nado lẹndọ delẹ to yé mẹ, vlavo jọja delẹ, na ko klan yede dovo bo gbọn ali he jlo yé. Be e ma yin nulunu wẹ e na yin nado wàmọ bo gbọ hihọ́-basinamẹ Jehovah tọn go ya?—1 Kọl. 10:1.

8. To azán Jehọṣafati tọn gbè, nawẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yinuwa to kọndopọ mẹ gbọn?

⁸ To azán Ahọlu Jehọṣafati tọn gbè, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ pehẹ kẹntọ he dobu de, yèdọ “mẹsusu tlala de” he wá sọn lẹdo he ma dẹn do yé lẹ mẹ. (2 Otan. 20:1, 2) Ṣigba, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma ganjẹ huhlọn yedetiti tọn go nado gbawhàn kẹntọ lọ lẹ tọn. Kakatimọ, yé lẹhlan Jehovah dè. (Hia 2 Otannugbo lẹ 20:3, 4.) Podọ dopodopo yetọn ma wàmọ to aliho voovo mẹ, dile e jlo do. Kandai Biblu tọn dọmọ: “Juda lẹpo sọ ṣite to OKLUNỌ nukọn, po [ovi] flinflin yetọn lẹ po, asi yetọn lẹ, po ovi yetọn lẹ po.”  (2 Otan. 20:13) Yemẹpo, yèdọ jọja po mẹho po wẹ dejido Jehovah go bo dovivẹnu to pọmẹ nado hodo anademẹ etọn, podọ Jehovah basi hihọ́na yé sọn kẹntọ yetọn lẹ si. (2 Otan. 20:20-27) Be e ma yin apajlẹ dagbe he do lehe omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọgan nọpọ́ do pehẹ whlepọn lẹ do hia wẹ ehe yin ya?

9. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn pọninọ po nuyiwa Klistiani dowhenu tọn lẹ tọn po mẹ?

⁹ E jẹna ayidego dọ, Klistiani dowhenu tọn lẹ lọsu nọ wanu dopọ. Di apajlẹ, to whenue Ju po mẹdiọzun Juvi susu po lẹzun Klistiani godo, yé ze yedelẹ jo “na nuplọnmẹ apọsteli lẹ tọn podọ nado nọ wà onú lẹpo to pọmẹ, yèdọ nado nọ dùnú dopọ podọ nado nọ hodẹ̀ dopọ.” (Owalọ 2:42) Pọninọ ehe họnwun titengbe to whenue yé tin to homẹkẹn glọ, yèdọ ojlẹ he mẹ yé tindo nuhudo ode awetọ tọn te hugan. (Owalọ 4:23, 24) Be a ma mọdọ nujọnu wẹ e yin na mí nado nọ wanu dopọ to ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ mẹ ya?

10. Ojlẹ tẹ mẹ wẹ mí na tindo nuhudo pọninọ tọn te hugan?

¹⁰ Dopo to ojlẹ he sinyẹn hugan to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ to sisẹpọ. Yẹwhegán Joẹli basi zẹẹmẹ ojlẹ enẹ tọn taidi “azán zinvlu tọn de po zíndido [tọn] po.” (Joẹ. 2:1, 2; Zẹf. 1:14) Ṣigba, ojlẹ pọninọ tọn de wẹ e na yin na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Flin hogbe Jesu tọn lẹ dọmọ: “Ahọluduta depope he klan sọta ede nọ jẹvọ́.”—Mat. 12:25.

11. Etẹwẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọgan plọn sọn pọninọ he yin nùdego to Psalm 122:3, 4 mẹ? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

¹¹ To ojlẹ sinsinyẹn he ja lọ mẹ, e na biọ dọ mí ni gbọṣi pọninọ nujọnu tọn mẹ. Pọninọ gbigbọmẹ tọn he mí dona wleawuna sọgan yin yiyijlẹdo lehe ohọ̀ lẹ yin gbigbá do go to Jelusalẹm hohowhenu tọn. Na ohọ̀ lọ lẹ yin gbigbá sẹpọ yede pẹkipẹki wutu, Psalm-kantọ lọ basi zẹẹmẹ Jelusalẹm tọn taidi “tòdaho he mlindopọ de” kavi he tin to kọndopọ mẹ. Enẹ nọ hẹn ẹn yọnbasi na tòmẹnu lọ lẹ nado gọalọna yedelẹ podọ nado basi hihọ́na ode awetọ. Humọ, aliho he mẹ yé sẹpọ yede te sọ sọgan nọtena pọninọ gbigbọmẹ tọn akọta lọ blebu tọn to whenue “whẹndo OKLUNỌ lọ tọn” lẹpo pli nado basi sinsẹ̀n dopọ. (Hia Psalm 122:3, 4.) To egbehe podọ to ojlẹ sinsinyẹn he ja lọ mẹ, mílọsu dona ‘tin to kọndopọ mẹ.’

12. Etẹwẹ na gọalọna mí nado yin whinwhlẹngán to whenue Gọgi na yangbé omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn?

¹² Naegbọn e na yin nujọnu dọ mí ni ‘tin to kọndopọ mẹ’ to ojlẹ enẹ mẹ? Ezekiẹli weta 38 dọ dọdai dọ mẹgbeyinyan de na wá aimẹ gbọn “Gọgi dali, sọn aigba Magọgi tọn mẹ” sọta omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Mí ma dona dike nudepope ni klan mí to ojlẹ enẹ mẹ. Matin ayihaawe, mí ma na jlo nado dín alọgọ aihọn lọ tọn. Kakatimọ, mí na jlo nado tin to kọndopọ mẹ hẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ. Ṣigba, e ma yin na mí yin apadewhe pipli de tọn poun wutu wẹ mí na yin whinwhlẹngán gba. Jehovah po Visunnu etọn po na deanana mẹhe nọ ylọ yinkọ Jehovah tọn lẹ nado luntọ́n sọn ojlẹ tukla tọn enẹ mẹ. (Joẹ. 2:32; Mat. 28:20) Eyin mọ wẹ, be e sọgbe nado lẹndọ mẹhe ma gbọṣi pọninọ mẹ hẹ lẹngbọpa Jiwheyẹwhe tọn bo ko danbú lẹ na yin whinwhlẹngán ya?—Mika 2:12.

13. Etẹlẹ wẹ jọja he nọ dibusi Jiwheyẹwhe lẹ sọgan plọn sọn nuhe mí gbadopọnna todin lẹ mẹ?

¹³ To whelọnu lo, be e ma họnwun dọ nulunu wẹ e yin nado hodo apajlẹ jọja he nọ klan yede dovo nado wà ojlo yedetiti tọn lẹ tọn ya? Mí to dindọnsẹpọ ojlẹ de he mẹ mí na tindo nuhudo ode awetọ tọn te hugan. Ehe gando mímẹpo go vlavo mí yin jọja kavi mẹho! Na nugbo tọn, mí dona plọn nado nọ wanu dopọ bẹsọn din, gbọnmọ dali mí na wleawuna pọninọ he mí na tindo nuhudo etọn to sọgodo.

14, 15. (a) Naegbọn Jehovah do to azọ́nplọn jọja po mẹho po to egbehe? (b) Ayinamẹ tẹwẹ Jehovah na nado dotuhomẹna mí na mí nido wleawuna pọninọ?

¹⁴ Jehovah to alọgọna mí nado “nọ sẹ̀n ẹn po abọ́ dopo po.” (Zẹf. 3:8, 9) Ewọ to azọ́nplọn mí nado pegan na lẹndai madopodo etọn. Etẹwẹ enẹ zẹẹmẹdo? Lẹndai etọn wẹ “nado vọ́ onú lẹpo bẹpli dopọ to Klisti mẹ.” (Hia Efesunu lẹ 1:9, 10.) Na nugbo tọn, ojlo etọn wẹ nado kọ̀n nudida he tin to wẹkẹ lọ mẹ lẹpo dopọ, podọ ewọ na wàmọ dandan. Taidi jọja de, be ehe ma whàn we nado mọdọ dandannu wẹ e yin dọ a ni nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ titobasinanu Jehovah tọn ya?

¹⁵ Jehovah to pinplọn mí nado wleawuna pọninọ bẹsọn din, na e jlo dọ mí ni tin to kọndopọ mẹ kakadoi. Owe-wiwe lẹ dọna mí pludopludo dọ mí ni “nọ tindo mẹtọnhopọn dopolọ na ode awetọ,” nọ “tindo owanyi sisosiso na ode awetọ,” bo nọ “to homẹmiọnna ode awetọ zọnmii,” bosọ “nọ to ode awetọ hẹn lodo.” (1 Kọl. 12:25; Lom. 12:10; 1 Tẹs. 4:18; 5:11) Jehovah yọnẹn dọ mapenọ wẹ Klistiani lẹ yin, bọ ehe sọgan nọ hẹn ẹn vẹawuna mí nado gbọṣi pọninọ mẹ, enẹwutu wẹ mí dona dovivẹnu nado “nọ jona ode awetọ sọn ojlo mẹ wá.”—Efe. 4:32.

16, 17. (a) Etẹwẹ yin dopo to lẹndai he wutu opli Klistiani tọn lẹ do yin awuwlena lẹ mẹ? (b) Etẹwẹ jọja lẹ sọgan plọn sọn apajlẹ Jesu tọn mẹ to whenue e gbẹ́ yin jọja de?

¹⁶ Jehovah sọ nọ yí opli Klistiani tọn lẹ zan nado gọalọna mí, na mí nido sọgan gbọṣi pọninọ mẹ. Mí nọ saba hia hogbe tulinamẹ tọn he tin to Heblu lẹ 10:24, 25 mẹ lẹ. Dopo to lẹndai opli ehelẹ tọn mẹ wẹ nado “nọ lẹn ode awetọ tọn pọ́n nado nọ whàn mídelẹ hlan owanyi po azọ́n dagbe lẹ po kọ̀n.” Ṣigba, e jẹna ayidego dọ opli lẹ yin awuwlena, na mí nido sọgan “nọ na tuli ode awetọ, podọ humọ dile [mí] mọdọ azán lọ to dindọnsẹpọ.”

¹⁷ To whenue Jesu yin jọja, e ze apajlẹ dagbe dai na nuhe dù pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn didohia na opli mọnkọtọn lẹ. To whenue e tindo owhe 12, ewọ po mẹjitọ etọn lẹ po yì opli daho de. To opli lọ godo, e bu do mẹjitọ etọn lẹ, ṣigba e ma yindọ e yì nado dogbẹ́ hẹ jọja devo lẹ wutu wẹ gba. Kakatimọ, e to hodọdopọ hẹ mẹplọntọ lẹ to tẹmpli mẹ to whenue Josẹfu po Malia po wá mọ ẹn.—Luku 2:45-47.

18. Nawẹ odẹ̀ mítọn lẹ sọgan yidogọna pọninọ mítọn gbọn?

¹⁸ Gbọnvona owanyi didohia ode awetọ po opli Klistiani tọn lẹ yìyì po nado hẹn pọninọ mítọn lodo, dẹ̀hiho na ode awetọ sọgan gọalọna mí. Eyin mí nọ donù nuhahun tangan  mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn go to odẹ̀ mẹ hlan Jehovah, enẹ nọ zọ́n bọ nuhahun yetọn lẹ nọ duahunmẹna mí dogọ. E ma yin Klistiani mẹhomẹ lẹ kẹdẹ wẹ dona nọ wà onú ehelẹ gba. Eyin jọja de wẹ a yin, be a nọ yí dotẹnmẹ hundote ehelẹ zan nado wleawuna pọninọ nujọnu tọn de hẹ mẹhe tin to whẹndo gbigbọmẹ tọn towe mẹ lẹ ya? Mọwiwà na gọalọna we nado hẹn ẹn diun dọ a ma na yin apadewhe aihọn ylankan ehe tọn to whenue e na yin vivasudo.

19-21. (a) Aliho titengbe tẹ mẹ wẹ mí nọ dohia te dọ “[mí] yin awutugonu lẹ he to kọndopọ mẹ hẹ ode awetọ”? Na apajlẹ. (b) Etẹwẹ a plọn sọn lehe mẹmẹsunnu delẹ yinuwa to nugbajẹmẹji lẹ whenu do mẹ?

¹⁹ Omẹ Jehovah tọn lẹ nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n he tin to Lomunu lẹ 12:5 mẹ, he dọmọ: “[Mí] yin awutugonu lẹ he to kọndopọ mẹ hẹ ode awetọ.” Mí sọgan mọ kunnudenu ehe tọn to nugbajẹmẹji lẹ whenu. To décembre 2011, jikun sinsinyẹn de zọ́n bọ singigọ daho de wá aimẹ to lopo Mindanao tọn ji to Philippines. To zánto dopo mẹ, singigọ lọ gbà owhé 40 000 he bẹ owhé mẹmẹsunnu mítọn susu tọn hẹn. Ṣigba, wekantẹn alahọ tọn na linlin dọ “whẹpo wedegbẹ́ kọgbọ tọn lẹ tlẹ do jẹ alọgọ ji, mẹmẹsunnu he to lẹdo devo mẹ lẹ ko jẹ nunina dohlan ji nado gọalọna yé.”

²⁰ Mọdopolọ, to whenue aigba sisọsisọ daho de po tsunami po wá aimẹ to whèzẹtẹn-waji Japon tọn, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po hẹn nutindo yetọn susu bu. Mẹdelẹ tlẹ hẹn nutindo yetọn lẹpo bu. Owhé mẹmẹyọnnu Yoshikon tọn, he dẹn na kilomẹtlu 40 do Plitẹnhọ Ahọluduta tọn, họ́ to nujijọ lọ whenu. E dọmọ: “To nukọn mẹ, e paṣa mí taun nado sè dọ to azán he bọdo azán nujijọ lọ tọn go gbè, nugopọntọ lẹdo tọn po mẹmẹsunnu devo po dín mí wá fie mí nọ nọ̀.” E yidogọ po homẹhunhun po dọmọ: “Mí yọ́n pinpẹn etọn taun dọ agun lọ penukundo nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ go to gigọ́ mẹ. Humọ, mẹmẹsunnu lẹ na mí afọpa, saki po awù voovo lẹ po.” Hagbẹ wedegbẹ́ kọgbọ tọn de dọmọ: “Mẹmẹsunnu lẹ sọn lẹdo Japon tọn lẹpo mẹ wẹ to nuyiwa to pọmẹ, bo to tintẹnpọn nado gọalọna ode awetọ. Mẹmẹsunnu lẹ tlẹ wá sọn États-Unis gbọ́n nado gọalọ. To whenue yè kàn nuhewutu yé do basi gbejizọnlin gaa enẹ sè yé, yé dọ dọ, ‘Na mí tin to kọndopọ mẹ hẹ mẹmẹsunnu mítọn Japon tọn lẹ, podọ yé tindo nuhudo alọgọ tọn wutu wẹ.’” Be homẹ ma hùn we dọ a yin apadewhe titobasinanu de tọn he hagbẹ etọn lẹ nọ yiwanna ode awetọ ya? Hiẹ sọgan deji dọ homẹ Jehovah tọn nọ hùn taun nado mọ gbigbọ pọninọ tọn dagbe enẹ.

²¹ Mahopọnna dọ mí ma sọgan mọ mẹmẹsunnu mítọn he to otò devo mẹ lẹ, awuwiwlena gbigbọ pọninọ tọn enẹ todin na gọalọna mí nado tin to kọndopọ mẹ hẹ mẹmẹsunnu he tin to lẹdo mítọn mẹ lẹ podọ nado pehẹ ninọmẹ sinsinyẹn lẹ to sọgodo. Na nugbo tọn, awuwiwlena gbigbọ enẹ na zọ́n bọ mí na pehẹ ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ dile aihọn ylankan ehe jei opodo. Mẹmẹyọnnu Fumiko he lùn jẹhọn ahizi de tọ́n to Japon dọmọ: “Opodo lọ ko sẹpọ pete. Mí dona zindonukọn nado to alọgọna yisenọ hatọ mítọn lẹ dile mí to nukọnpọnhlan ojlẹ lọ, ehe mẹ nugbajẹmẹji depope ma na tin te.”

22. Dona tẹgbẹ tọn tẹwẹ mí sọgan mọyi sọn pọninọ Klistiani tọn mẹ?

²² Na nugbo tọn, jọja po mẹho po he to vivẹnudo to egbehe nado tin to pọninọ mẹ lẹ to awuwle nado lùn aihọn ylankan he mẹ pọninọ ma tin te ehe tọ́n. Jiwheyẹwhe mítọn na whlẹn omẹ etọn lẹ gán janwẹ, kẹdẹdile e wà do to hohowhenu. (Isa. 52:9, 10) Ma wọn gbede blo dọ a sọgan tin to mẹhe na yin whinwhlẹngán lẹ mẹ, eyin a dovivẹnu nado yin apadewhe omẹ Jiwheyẹwhe tọn he tin to pọninọ mẹ lẹ tọn. Onú devo he na gọalọna mí wẹ nado nọ yọ́n pinpẹn nuhe mí ko mọyi lẹ tọn. Hosọ he bọdego na dọhodo ehe ji.