1. Numọtolanmẹ tẹwẹ mí nọ tindo to whedelẹnu gando nuhe mí tindo lẹ go?

MẸSUSU to mí mẹ wẹ ko sè hodidọ ehe pọ́n dọ: ‘Whenue nude to mẹsi, yè ma nọ yọ́n pinpẹn etọn, eyin e tlọ́n mẹsi wẹ yè nọ wá yọnẹn.’ Be a nọ tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn to whedelẹnu ya? Eyin mẹde tindo onú delẹ sọn ovu whenu, mẹlọ ma nọ saba yọ́n pinpẹn yetọn ganji. Di apajlẹ, mẹhe whẹ́n to whẹndo adọkunnọ mẹ sọgan nọma ylọ nutindo he to e si lẹ dọ nujọnu. Ehe sọgan jọ do jọja lẹ go, na yé ma tindo numimọ wutu, yé sọgan nọma yọ́n nuhe yin nuhọakuẹ hugan na yé to gbẹ̀mẹ.

2, 3. (a) Etẹ go wẹ Klistiani jọja lẹ dona payi? (b) Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado nọ yọ́n pinpẹn nuhe mí tindo lẹ tọn?

² Eyin jọja de wẹ a yin, vlavo a to owhe aflanmẹ tọn mẹ kavi a tindo owhe 20 linlán, etẹwẹ nọ yin nujọnu na we hugan? Mẹsusu to aihọn lọ mẹ nọ lẹndọ gbẹzan dagbe tintindo sinai do nutindo agbasa tọn lẹ ji, enẹ wẹ nado nọ dù sunmẹ-kuẹ susu, tindo owhé dagbe de, kavi tindo núzinzan he nuyọnẹn wintinwintin ṣẹṣẹ detọ́n lẹ. Ṣigba, eyin onú ehelẹ kẹdẹ wẹ nọ duahunmẹna mí, be onú titengbe de to gbigbọ mí go, enẹ wẹ adọkunnu gbigbọmẹ tọn lẹ. E blawu dọ, to egbehe gbẹtọ livi susu wẹ ma tlẹ ko jẹ adọkunnu ehelẹ dín ji. Jọja  he yin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ Klistiani lẹ dali lẹ emi, mì dona nọ aṣeji ma nado hẹn ogú gbigbọmẹ tọn họakuẹ he mì mọyi bu. (Mat. 5:3) Awugbopo nado yọ́n pinpẹn ogú enẹ tọn sọgan hẹn kọdetọn vẹadi lẹ wá, ehe na yinuwado mì ji na pipotọ gbẹzan mìtọn tọn.

³ Ṣigba, hiẹ sọgan dapana kọdetọn enẹlẹ. Etẹwẹ na gọalọna we nado wlebòna ogú gbigbọmẹ tọn towe? Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ mẹdelẹ tọn to Biblu mẹ he sọgan gọalọna mí nado mọ nuhewutu e do yin nuyọnẹnnu dọ mí ni nọ yọ́n pinpẹn ogú gbigbọmẹ tọn mítọn tọn. E ma yin jọja lẹ kẹdẹ wẹ sọgan mọaleyi sọn apajlẹ he mí na gbadopọnna lẹ mẹ, ṣigba apajlẹ enẹlẹ na gọalọna Klistiani dopodopo nado wlebòna nutindo gbigbọmẹ tọn etọn lẹ.

4. Etẹwẹ 1 Samuẹli 8:1-5 dọ gando visunnu Samuẹli tọn lẹ go?

⁴ To Biblu mẹ, mí sọgan mọ otàn mẹdelẹ tọn he mọ adọkunnu gbigbọmẹ tọn dagbedagbe de yí ṣigba bo gboawupo nado yọ́n pinpẹn etọn. Nuhe jọ to whẹndo yẹwhegán Samuẹli tọn mẹ niyẹn, mẹhe sẹ̀n Jehovah sọn jọja whenu bo tindo haṣinṣan dagbe de hẹ Jiwheyẹwhe. (1 Sam. 12:1-5) Samuẹli ze apajlẹ dagbe dai, ehe visunnu etọn Joẹli po Abija po dona ko hodo. Ṣigba, yé ma yọ́n pinpẹn apajlẹ etọn tọn, podọ enẹ zọ́n bọ yé jẹ nuylankan wà ji. Kandai Biblu tọn lọ dọna mí dọ kakati nado hodo apajlẹ otọ́ yetọn tọn, yé “nọ [gada] whẹdida.”—Hia 1 Samuẹli 8:1-5.

5, 6. Nawẹ visunnu Josia tọn lẹ po ovivi etọn lẹ po yinuwa gbọn?

⁵ Nudopolọ wẹ visunnu Ahọlu Josia tọn lẹ wà. Josia sẹ̀n Jehovah bo ze apajlẹ dagbe de dai. To whenue owe he mẹ Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn te yin mimọ bo yin hihia na Josia, e yí ahundopo do dovivẹnu nado hodo anademẹ Jehovah tọn lẹ. E sọ ze afọdide lẹ nado de boṣiọ-sinsẹ̀n po afinyọnnuwiwa po sẹ̀ mlẹnmlẹn sọn otò lọ mẹ, podọ e dotuhomẹna omẹ etọn lẹ nado setonuna Jehovah. (2 Ahọ. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Ogú gbigbọmẹ tọn nankọ die e jodona visunnu etọn lẹ! To nukọn mẹ, atọ̀n to visunnu etọn lẹ mẹ po ovivi etọn dopo po wà lẹzun ahọlu, ṣigba depope to yé mẹ ma do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na ogú he yé mọyi.

⁶ Visunnu Josia tọn, Jehoahazi jẹ otẹn otọ́ etọn tọn mẹ taidi ahọlu, ṣigba e wà “enẹ he yin oylan to nukun OKLUNỌ tọn mẹ.” Jehoahazi duahọlu na osun atọ̀n poun bọ Falo Egipti tọn de wá wle e do gànpamẹ, podọ e kú do kanlinmọgbenu. (2 Ahọ. 23:31-34) Enẹgodo, nọvisunnu etọn Jehọiakimi duahọlu na owhe 11. Ewọ lọsu ma yọ́n pinpẹn nuhe e mọyi sọn otọ́ etọn dè tọn. Na nuylankan he Jehọiakimi wà lẹ wutu, Jelemia dọ dọdai gando ewọ go dọmọ: ‘Ewọ na yin dìdì taidi kẹtẹkẹtẹ de.’ (Jel. 22:17-19) Ahọlu devo lẹ he jẹ otẹn Josia tọn mẹ, enẹ wẹ visunnu etọn Zedekia po ovivi etọn Jehọiakini po, ma wà onú dagbe depope; mọ yé ma tlẹ hodo apajlẹ dagbe Josia tọn to aliho depope mẹ.—2 Ahọ. 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ Sọlomọni gboawupo nado yí ogú gbigbọmẹ tọn etọn zan te? (b) Etẹwẹ apajlẹ mẹhe gboawupo nado yí ogú gbigbọmẹ tọn yetọn zan to Biblu mẹ lẹ tọn plọn mí?

⁷ Onú susu wẹ Ahọlu Sọlomọni mọyi sọn otọ́ etọn Davidi dè. Ṣigba, dile etlẹ yindọ Sọlomọni tindo adọkunnu gbigbọmẹ tọn susugege bosọ wà nuhe sọgbe to bẹjẹeji, e wá hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn he e tindo na aliho dodo tọn lọ bu. “Na e sọ wá jọ, whenuena Sọlomọni yin mẹho, wẹ asi etọn lẹ lẹ́ ayiha etọn do yẹwhe devo lẹ godo: ayiha etọn masọ yin pipé to OKLUNỌ Jiwheyẹwhe etọn dè gba, dile ayiha Davidi otọ́ etọn tọn te do.” (1 Ahọ. 11:4) Taidi kọdetọn de, Sọlomọni hẹn nukundagbe Jehovah tọn bu.

⁸ E blawu taun dọ omẹ ehelẹ yin pinplọn whẹ́n to whẹndo dagbe de mẹ bo tindo dotẹnmẹ hundote nado wà nuhe sọgbe, ṣogan bo gboawupo nado yí i zan! Ṣigba, to ojlẹ Biblu tọn mẹ, podọ etlẹ yin to egbehe, e ma yin jọja lẹpo wẹ nọ yinuwa to aliho enẹ mẹ gba. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ dagbe he jọja delẹ zedai, ehe jọja Klistiani lẹ sọgan hodo.

9. Nawẹ visunnu Noa tọn lẹ ze apajlẹ dagbe de dai gbọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁹ Visunnu Noa tọn lẹ ze apajlẹ dagbe dai na mí. Otọ́ yetọn mọ gbedide yí nado gbá aki de bo bẹ whédo etọn do e mẹ. Matin ayihaawe, visunnu Noa tọn lẹ yọnẹn dọ nujọnu wẹ e yin nado wà ojlo Jehovah tọn. Yé kọngbedopọ hẹ otọ́ yetọn. To whenue ojlẹ sọ̀, yé gọalọna ẹn nado gbá aki lọ, podọ yelọsu biọ e mẹ. (Gẹn. 7:1, 7) Etẹwutu yé do wàmọ? Gẹnẹsisi 7:3 dọ dọ yé bẹ kanlin lẹ do aki lọ mẹ “nado hlá okún dogbẹ̀ to aigba lẹpo ji.” Podọ, gbẹtọvi lẹ lọsu yin whinwhlẹngán. Na visunnu Noa tọn lẹ yọ́n pinpẹn nuhe yé mọyi sọn otọ́ yetọn dè tọn wutu, yé tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado gọalọ, na gbẹtọvi lẹ nikaa yin kúnsúdona podọ nado vọ́ sinsẹ̀n-bibasi nugbo bẹjẹeji to aigba he yin kiklọ́we de ji.—Gẹn. 8:20; 9:18, 19.

10. Nawẹ jọja sunnu Heblu ẹnẹ he yin wiwle yì Babilọni lọ lẹ dohia dọ yé yọ́n pinpẹn nugbo he yé ko plọn lẹ tọn gbọn?

¹⁰ To owhe kanweko susu lẹ godo, jọja sunnu Heblu ẹnẹ delẹ dohia dọ emi yọ́n nuhe yin nujọnu hugan lẹ. Hanania, Miṣaẹli, Azalia, po Daniẹli po yin wiwle yì Babilọni to 617 J.W.M. Sunnu he yọ́ndẹpẹ bo tindo nuyọnẹn lẹ wẹ yé yin, podọ e na bọawuna yé nado yawu jẹakọ hẹ aliho gbẹninọ tọn Babilọninu lẹ tọn. Ṣigba yé ma wàmọ. Aliho he mẹ yé yinuwa te lẹ dohia hezeheze dọ yé ma dovọ́na ogú yetọn, enẹ wẹ nuhe yé ko plọn lẹ. Jọja sunnu ẹnẹ ehelẹ mọ dona susu yí, na yé tẹdo onú gbigbọmẹ tọn he yé plọn to ovu whenu lẹ go gligli wutu.—Hia Daniẹli 1:8, 11-15, 20.

11. Nawẹ mẹdevo lẹ mọaleyi sọn ogú gbigbọmẹ tọn he Jesu mọyi lẹ mẹ gbọn?

¹¹ Mí ma sọgan dọho gando mẹhe wlebòna ogú gbigbọmẹ yetọn lẹ go bo ma donù Jesu, Visunnu Jiwheyẹwhe tọn go. E mọ onú susu yí sọn Otọ́ etọn dè, podọ e yọ́n pinpẹn onú enẹlẹ tọn taun. Pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn he e tindo na nuhe e plọn lẹ sọawuhia hezeheze to ohó he e dọ mẹ dọmọ: “Yẹn to onú ehelẹ dọ kẹdẹdile Otọ́ lọ plọn mi do.” (Joh. 8:28) Podọ, e nọ jlo dọ mẹdevo lẹ ni mọaleyi sọn nuhe e mọyi lẹ mẹ. E dọna gbẹtọgun de dọmọ: “Yẹn dona yì tòdaho devo lẹ mẹ ga nado lá wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn, na ehe wutu wẹ yẹn do yin didohlan.” (Luku 4:18, 43) E gọalọna todoaitọ etọn lẹ nado mọdọ nujọnu wẹ e yin na yé “ma [nado] yin apadewhe aihọn tọn,” na aihọn lọ ma nọ saba yọ́n pinpẹn onú gbigbọmẹ tọn lẹ tọn.—Joh. 15:19.

12. (a) Nawẹ nuhe yin didọ to 2 Timoti 3:14-17 mẹ sọgan gando jọja susu go to egbehe gbọn? (b) Kanbiọ tẹlẹ ji wẹ jọja Klistiani lẹ dona nọ lẹnnupọndo?

¹² Vlavo hiẹ lọsu sọgan ko yin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ he nọ sẹ̀n Jehovah Jiwheyẹwhe lẹ dali, taidi jọja sunnu he ji mí dọhodo lẹ. Eyin mọ wẹ, ninọmẹ towe sọgan ko sọgbe hẹ nuhe Owe-wiwe lẹ dọ gando Timoti go. (Hia 2 Timoti 3:14-17.) “Hiẹ plọn” mẹhe Jiwheyẹwhe nugbo lọ yin po lehe a sọgan hẹn homẹ etọn hùn do po sọn mẹjitọ towe lẹ dè. Vlavo mẹjitọ towe lẹ ko jẹ nuplọn we ji sọn ovu whenu towe gbọ́n. Matin ayihaawe, ehe ko hẹn yọnbasi na we nado yin “nuyọnẹntọ na whlẹngán gbọn yise he tin to kọndopọ mẹ hẹ Klisti Jesu gblamẹ,” bo ko sọ gọalọna we nado yin “hinhẹn sọgbe mlẹnmlẹn” na sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn. Todin, kanbiọ titengbe lọ wẹ, Be hiẹ na nọ dohia dọ a yọ́n pinpẹn nuhe a mọyi tọn ya? Enẹ sọgan biọ dọ hiẹ ni gbeje dewe pọ́n to adà delẹ mẹ. Nọ lẹnnupọndo kanbiọ taidi ehelẹ ji: ‘Numọtolanmẹ tẹwẹ n’nọ tindo nado yin dopo to kunnudetọ nugbonọ lẹ mẹ, taidi mẹhe nọgbẹ̀ to hohowhenu lẹ? Etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ ṣie taidi dopo to omẹ Jiwheyẹwhe tọn vude he tin to aigba ji to egbehe lẹ mẹ? Be n’nọ yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi vonọtaun he n’tindo nado yọ́n nugbo lọ tọn ya?’

13, 14. Whlepọn tẹwẹ jọja Klistiani delẹ nọ pehẹ, ṣigba naegbọn e na yin nulunu dọ mẹde ni jogbe to ninọmẹ mọnkọtọn mẹ? Na apajlẹ.

¹³ Delẹ to jọja he yin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ Klistiani lẹ dali lẹ mẹ sọgan nọma  doayi vogbingbọn he tin to paladisi gbigbọmẹ tọn he mẹ mí te ehe po aihọn ylankan Satani tọn po ṣẹnṣẹn go. Delẹ to yé mẹ tlẹ ko yin whiwhlepọn nado yì dọ́ nuhe to aihọn mẹ lẹ pọ́n. Ṣigba, be a na họ̀nwezun gbọn mọto he to wezun ji de nukọn nado yọ́n lehe awufiẹsa he enẹ nọ hẹnwa nọ sinyẹn sọ po lehe enẹ sọgan ze ogbẹ̀ towe do owù mẹ do po poun wutu ya? E họnwun dọ a ma na wàmọ! Mọdopolọ, e ma yin dandan dọ mí ni biọ “abàbá walọ gblezọn tọn” aihọn ehe tọn mẹ, na mí jlo na yọ́n lehe awugble he mọwiwà nọ hẹnwa sọgan sinyẹn do poun wutu.—1 Pita 4:4.

¹⁴ Gener nọ nọ̀ Asie bo yin pinplọn whẹ́n to whẹndo Klistiani tọn mẹ. E yí baptẹm to whenu e tindo owhe 12. Ṣigba, whenue e lẹzun jọja aflanmẹ, nuhe to aihọn mẹ lẹ jẹ jijlo e ji. E dọmọ: “N’jlo na yì zan gbẹzan ‘mẹdekannujẹ’ tọn he tin to aihọn lọ mẹ pọ́n.” Gener jẹ gbẹzan awe zan ji. To whenue e tindo owhe 15, e jẹ gbẹzan ogbẹ́ ylankan he e nọ do lẹ tọn nkọ zan ji. E nọ nùahàn bosọ nọ zan hogbe gbigble lẹ dile hagbẹ etọn lẹ nọ wà do. Gener nọ saba lẹkọwa whégbè to zánhomẹ, to whenue ewọ po họntọn etọn lẹ po ko hò bọlu he yè nọ yí opò do hò to tafo ji (billard) bosọ dà aihun ọdinatẹẹ ji tọn he nọ bẹ danuwiwa hẹn lẹ po godo. Ṣigba, dile ojlẹ to yìyì, e jẹ ayidego ji dọ afọdidona nuhe tin to aihọn lọ mẹ lẹ ma nọ hẹn pekọ nujọnu tọn wà. Wezunhinhọ̀n to jẹhọn godo poun wẹ e yin. To whenue e lẹkọwa nugbo lọ mẹ, e dọmọ: “Avùnnukundiọsọmẹnu susu wẹ n’gbẹ́ to ahidi hẹ, amọ́ dona he n’mọyi sọn Jehovah dè sù hugan ehe lẹpo.”

15. Eyin jọja de ma tlẹ yin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ Klistiani lẹ dali, etẹ ji wẹ ewọ dona nọ lẹnnupọndo?

¹⁵ Na nugbo tọn, jọja devo lẹ tin to nugbo lọ mẹ bo ma yin pinplọn whẹ́n gbọn mẹjitọ Klistiani lẹ dali. Eyin hiẹ yin dopo to yé mẹ, yí nukun homẹ tọn do pọ́n lẹblanulọkẹyi jiawu he sin vivi dù a te todin, na a yọ́n Mẹdatọ lọ bosọ nọ basi sinsẹ̀n basi hlan ẹn wutu! Gbẹtọ liva susu wẹ tin to aigba ji. Enẹwutu, dona daho wẹ e yin nado yin dopo to mẹhe Jehovah gbọn homẹdagbe dali dọ̀n wá ede dè bo do nugbo Biblu tọn hia lẹ mẹ. (Joh. 6:44, 45) Nudi gbẹtọ dopo poun to 1 000 ji wẹ tindo oyọnẹn he pegan nugbo lọ tọn, to gbẹtọ he tin to aigba ji to egbehe lẹ mẹ, podọ hiẹ yin dopo to yé mẹ. Be e ma jẹ dọ ehe ni whàn mímẹpo nado gọ́ na ayajẹ, mahopọnna aliho he mẹ mí mọ nugbo lọ te ya? (Hia 1 Kọlintinu lẹ 2:12.) Gener dọmọ: “Eyin n’lẹnnupọndo ehe ji, awú nọ ji mi taun. Mẹnu wẹ n’yin nado jihọntọn hẹ Jehovah, yèdọ Didatọ wẹkẹ lọ tọn?” (Ps. 8:4) Mẹmẹyọnnu de he wá sọn lẹdo dopolọ mẹ  hẹ ẹ dọmọ: “Wehọmẹvi lẹ nọ doawagun eyin yé ko gbẹ́ má do mẹplọntọ yetọn poun. Lehe awagundido míwlẹ tọn dona sù hugan do sọ, na mí tindo lẹblanulọkẹyi nado yin họntọn Jehovah tọn, yèdọ Nuplọnmẹtọ Daho lọ!”

16. Nudide nuyọnẹn tọn tẹwẹ jọja Klistiani lẹ dona basi to egbehe?

¹⁶ Be nulinlẹnpọn do lẹblanulọkẹyi jiawu he a tindo ji ma whàn we nado magbe hugan gbede pọ́n nado gbọṣi omẹ vude he to nuhe sọgbe lọ wà to gbẹzan yetọn mẹ lẹ ṣẹnṣẹn ya? Gbọnmọ dali, hiẹ sọgan yin dopo to devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ taidi mẹhe nọgbẹ̀ to hohowhenu lẹ. Nuyọnẹnnu taun wẹ e yin nado magbe to aliho ehe mẹ, kakati nado hodo apajlẹ suhugan jọja lẹ tọn he to nuyiwa hodo aihọn lọ taidi mẹhe to sàmù jei vasudo mẹ.—2 Kọl. 4:3, 4.

17-19. Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado yọ́n nuhewutu e do yin nuyọnẹnnu dọ mí ni gbọnvo na aihọn lọ?

¹⁷ Nugbo wẹ dọ e ma nọ bọawu to whelẹponu nado gbọnvo na aihọn lọ. Ṣigba, eyin a lẹnnupọn do whẹho lọ ji, a na mọdọ nuyọnẹnnu wẹ e yin dọ mí ni gbọnvo. Di apajlẹ: Lẹnnupọndo aihundatọ lanmẹyiya tọn Olympique tọn de ji. Ayihaawe ma tin dọ e dona gbọnvo na hagbẹ etọn lẹ nado penugo nado wá agbàwhinwhlẹn lọ. E dona ko dapana onú susu, vlavo nuhe na hẹn whenu etọn gú kavi biọ ayidonugo susu sọn ewọ si po dehe na glọnalina ẹn nado plọnazọ́n ganji po lẹ. Etomọṣo, ojlo he e tindo nado gbọnvo na hagbẹ etọn lẹ wẹ na whàn ẹn nado plọnazọ́n dogọ bo pegan nado duto agbàwhinwhlẹn lọ ji.

¹⁸ Mẹhe tin to aihọn mẹ lẹ ma nọ lẹnnupọndo nuhe ogbẹ̀ na yin to sọgodo ji. Eyin hiẹ nọ yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo nuhe sọgodo bẹhẹn lẹ ji, bo nọ gbọnvo na aihọn, bosọ nọ nọ̀ nọla na nuwiwa he sọgan hẹn walọyizan po gbigbọnọ-yinyin towe po gble lẹ, a na “tẹdo ogbẹ̀ nujọnu tọn lọ go gligli.” (1 Tim. 6:19) Mẹmẹyọnnu he go mí donù wayi lọ dọmọ: “Eyin a yiavùnlọna nuyise towe, a na gọ́ na ayajẹ taun to godo mẹ. Ehe na dohia dọ a tindo huhlọn nado duto avùnnukundiọsọmẹ aihọn Satani tọn lẹ ji. Hú popolẹpo, a na tindo numọtolanmẹ taidi dọ a mọ Jehovah Jiwheyẹwhe bọ homẹ etọn hùn do gowe, podọ e to nuko do we! Whenẹnu wẹ homẹ towe na hùn bọ e ma na vẹna we dọ a gbọnvo na aihọn lọ!”

¹⁹ Eyin mẹde nọ ze ayiha etọn lẹpo do nuhe e sọgan mọyi to aihọn mẹ to egbehe lẹ kẹdẹ ji, gbẹzan etọn ma na tindo lẹndai de. (Yẹwh. 9:2, 10) Eyin jọja de wẹ hiẹ yin, bọ lẹndai ogbẹ̀ towe tọn po ojlẹ nẹmu he a sọgan nọgbẹ̀ dẹnsọ po nọ duahunmẹna we, be e ma na yin nuyọnẹnnu dọ a ni zan gbẹzan he tindo lẹndai nujọnu tọn de, kakati nado zinzọnlin “kẹdẹdile akọta lẹ nọ zinzọnlin do” ya?—Efe. 4:17; Mal. 3:18.

20, 21. Eyin mí basi nudide he sọgbe lọ, dotẹnmẹ tẹwẹ na hundote na mí, podọ etẹwẹ mí dona wà whẹ́?

²⁰ Eyin mí basi nudide he sọgbe lọ, mí sọgan tindo pekọ to gbẹ̀mẹ todin, bo nasọ tindo dotẹnmẹ hundote nado “dugu aigba tọn,” enẹ wẹ nado mọ ogbẹ̀ madopodo yí. Dona he to sẹdotẹnmẹ na mí lẹ sù taun bọ mí ma tlẹ sọgan lẹnnupọndo popo ji. (Mat. 5:5; 19:29; 25:34) Etomọṣo, Jiwheyẹwhe ma nọ dona mí domọ poun. Ewọ biọ nude to mí si. (Hia 1 Johanu 5:3, 4.) Enẹwutu, vivẹnudido mítọn nado nọ sẹ̀n ẹn po nugbonọ-yinyin po bẹsọn din ma na yin to ovọ́ mẹ gbede!

²¹ Lẹblanulọkẹyi nankọ die mí tindo nado mọ onú susugege yí sọn Jiwheyẹwhe dè! Mí tindo oyọnẹn he pegan Ohó etọn tọn bosọ yọ́n nugbo lọ gando ewọ po lẹndai etọn lẹ po go hezeheze. Mí tindo lẹblanulọkẹyi nado tindo yinkọ etọn to ota podọ nado yin Kunnudetọ etọn lẹ. Jiwheyẹwhe dopagbe na mí dọ emi na nọ awhàn mítọn mẹ. (Ps. 118:7) Mì gbọ mímẹpo, yèdọ jọja po mẹho po ni nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nuhe mí mọyi tọn bosọ dohia to gbẹzan mítọn mẹ dọ mí tindo ojlo vẹkuvẹku nado na ‘gigo Jehovah kakadoi.’—Lom. 11:33-36; Ps. 33:12.