YẸN po Gwen po jẹ wedudu plọn ji to whenue mí tindo owhe atọ́n. Mí ma ko yọ́n míde to ojlẹ lọ mẹ. Ṣigba dile mí to whinwhẹ́n, dopodopo mítọn magbe dọ wedudu wẹ na yin agbasazọ́n mítọn. Amọ́, to whenue e pò pẹẹde na mí nido tindo kọdetọn dagbe to agbasazọ́n ehe mẹ wẹ mí hò onú lẹpo plá. Etẹwẹ zọ́n bọ mí do basi nudide ehe?

David: N’yin jiji to 1945 to ayimatẹn Shropshire tọn mẹ to Angleterre. Otọ́ ṣie tindo ogle de to gbétatò he mẹ hunyanhunyan ma tin te de mẹ. Eyin n’gọ̀ sọn wehọmẹ, n’nọ na núdùdù koklo lẹ, bo nọ ṣinyan azìn yetọn lẹ, bosọ nọ penukundo oyìn po lẹngbọ lẹ po go. To gbọjẹ wehọmẹ tọn lẹ whenu, n’nọ gọalọ to azọ́n jibẹwawhé tọn mẹ, bo tlẹ nọ kùn zomọ glepipọ tọn mítọn lẹ to whedelẹnu.

Ṣigba, n’jẹ wanyina nudevo ji, ehe n’wá ze dee jo na pete. Otọ́ ṣie doayi e go dọ to whenue n’to pẹvi, n’yiwanna nado nọ dúwe eyin n’sè nuhiho to fidepope. Enẹwutu, to whenue n’tindo owhe atọ́n, e biọ to onọ̀ ṣie si nado plan mi yì wehọmẹ wedudu tọn de, fie n’na plọn wedudu vonọtaun de te (claquettes). Nuplọnmẹtọ lọ mọdọ n’tindo nunina wedudu wunmẹ devo tọn, enẹ wẹ ballet, enẹwutu e na mi azọ́nplọnmẹ he jẹ. To whenue n’tindo owhe 15, n’mọ ajọ̀ wepinplọn tọn de yí he hùn dotẹnmẹ dote na mi nado yì wehọmẹ daho Ballet Royal tọn to Londres. To dọ́n wẹ n’pé Gwen te, podọ mí yin azọ́ndena nado nọ dúwe dopọ.

Gwen: N’yin jiji to 1944 to tòdaho Londres tọn mẹ, fie yìdọn-yìde nọ sù te. To whenue n’to pẹvi, n’tindo yise nujọnu tọn to Jiwheyẹwhe mẹ. N’nọ tẹnpọn nado hia Biblu, ṣigba e nọ vẹawuna mi nado mọnukunnujẹemẹ. Owhe atọ́n poun wẹ n’tindo bo jẹ wehọmẹ wedudu tọn yì ji. To owhe ṣidopo godo, n’duto agbàwhinwhlẹn de ji, ehe mẹ wedutọ voovo lẹ sọn Grande-Bretagne nọ tindo mahẹ te bọ mẹhe duto agbàwhinwhlẹn lọ ji nọ mọ ajọ̀ yí nado yin didohlan wehọmẹ dokọ̀ tọn Ballet Royal tọn. Wehọmẹ ehe tin to White Lodge, he yin ohọ̀ daho whanpẹnọ Géorgie-nu lẹ tọn de to Richmond Park, yèdọ lẹdo de he dẹn taun do tòhomẹ Londres tọn. To finẹ, mẹplọntọ nukundeji lẹ plọnwe mi bosọ plọn mi wedudu. To whenue n’tindo owhe 16, n’biọ wehọmẹ daho Ballet Royal tọn mẹ, he tin to ṣẹnṣẹn tòdaho Londres tọn, podọ n’dukosọna David to finẹ. To osun vude godo, mí bẹ azọ́n wedudu ballet tọn dopọ to nupọntẹn daho Royal Opera tọn he tin to Covent Garden, to Londres.

David: Dile Gwen dọ do, azọ́n mítọn hẹn mí nado dúwe to Royal Opera, yèdọ nupọntẹn he diyin de, podọ nado dúwe hẹ pipli he nọ yin London Festival Ballet (English National Ballet to egbehe). Dopo to mẹhe nọ plọnmẹ wedudu to Ballet Royal lẹ mẹ do azọ́nwhé de ai to Wuppertal, Allemagne, podọ to otò devo lẹ mẹ bo de mí omẹ awe lẹ nado nọ dúwe  na ẹn. Dile mí to azọ́n ehe wà, mí dúwe to oplò voovo lẹ ji lẹdo aihọn pé bosọ dúwe dopọ hẹ omẹ nukundeji delẹ taidi Margot Fonteyn po Rudolf Nureyev po. Mahẹ tintindo to agbàwhinwhlẹn mọnkọtọn lẹ mẹ nọ zọ́n bọ yè nọ jẹ goyi ji, podọ mí ma pò na nude zẹ̀ wedudu go.

Gwen: Gbẹzan ṣie blebu wẹ n’ze jo na wedudu. Ojlo yẹn po David po tọn wẹ nado lẹzun wedutọ he diyin. Homẹ ṣie nọ hùn eyin gbẹtọ lẹ ze nutindo yetọn de wá dè e bo biọ to asi e nado yí yinkọ ṣie do dohiagona ẹn, kavi hẹn vounvoun lẹ wá na mi, podọ e nọ vivi na mi nado sè pẹhiho nupọntọ lẹ tọn. Susu mẹhe n’nọ dogbẹ́ hẹ lẹ tọn wẹ nọ zan walọ fẹnnuwiwa tọn lẹ, nọ nù siga bosọ nọ nùahàn; podọ n’nọ dejido obó tadagbe tọn ṣie lẹ go kẹdẹdile hagbẹ ṣie he pò lẹ wà do.

David: To whenue n’ko dúwe na owhe susu godo, azọ́n ehe sin agbọ́ wá pé mi na yidọn-yide he e nọ biọ to asi e wutu. Na sọn pẹvi gbọ́n wẹ n’ko yọ́n azọ́n glelilẹ po kanlin-yinyin po tọn wà wutu, e jẹ jijlo mi ji nado yì glètoho lọ mẹ bo zan gbẹzan jlẹkaji tọn. Enẹwutu to 1967, n’jo azọ́n wedudu tọn do bo jẹ azọ́nwa ji to kanlinpa daho de mẹ, he ma dẹn do owhé mẹjitọ ṣie lẹ tọn. Ogán kanlinpa lọ tọn gọalọna mi bọ n’haya ohọ̀ pẹvi de. Enẹgodo, n’tẹkan hlan Gwen he gbẹ́ pò azọ́n wedudu tọn etọn wà bo biọ to e si nado dà mi. Ewọ ko mọ alọgọ yí nado lẹzun wedutọ dagbe de podọ e to nukọnyi to azọ́n etọn mẹ, enẹwutu, nudide ehe ma na bọawuna ẹn. Etomọṣo, e yigbe nado dà mi bosọ wá dè e to glètoho lọ mẹ mahopọnna dọ ewọ ma nọ lẹdo mọnkọtọn mẹ pọ́n.

Gwen: Nado dọ hójọhó, e vẹawuna mi nado jẹakọ hẹ gbẹzan glètoho mẹ tọn. To tòhomẹ fie n’wá sọn, nado finyọ́n yìnnọ-sin oyìn lẹ tọn, na núdùdù ohàn po koklo lẹ po to ojlẹ voovo lẹ mẹ ma yin nuhe n’jẹakọ hẹ lẹ paali. David bẹ nupinplọn osun ṣinẹnẹ tọn de jẹeji to wehọmẹ daho kanlin-yinyin tọn de mẹ, nado plọnnu gando aliho yọyọ azọ́n etọn tọn lẹ go, podọ yẹn kẹdẹ wẹ nọ pò to whégbè kakajẹ whenue e nọ lẹkọ to zánmẹ. Ojlẹ enẹ mẹ wẹ mí ji viyọnnu mítọn tintan he nọ yin Gilly. David biọ to asi e nado plọn mọto kùnkùn, bọ to gbèdopo he n’tọ́n nado yì tòhò he sẹpọ mí mẹ, n’dukosọna Gael, mẹhe n’ko yọnẹn dai to whenue e nọ wazọ́n to ṣọfu he to lẹdo mítọn mẹ de mẹ.

Gael basi oylọna mi nado wá nù tii pẹẹde to owhé etọn gbè. Mí pọ́n fọto alọwle tọn lẹ dopọ, podọ n’mọ gbẹtọgun de to fọto etọn dopo ji he pli to ohọ̀ de nukọn he nọ yin yiylọdọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn. N’kanse e dọ ṣọṣi tẹwẹ yin ehe. To whenue e dọna mi dọ Kunnudetọ Jehovah tọn wẹ emi po asu emitọn po yin, homẹ ṣie hùn taun. N’flindọ tanyin ṣie  dopo yin Kunnudetọ. Amọ́ n’sọ flin lehe otọ́ ṣie diọnukunsọ ẹ bo yinuwa hẹ po kanyinylan po do, bosọ nọ bẹ owe etọn lẹ dlan do ogbó-nú mẹ. N’nọ kanse dee nuhewutu otọ́ ṣie he jọmẹ taun, do nọ gblehomẹ do gbẹtọ homẹdagbenọ mọnkọtọn de go.

Todin, dotẹnmẹ lọ wá hundote na mi nado mọnukunnujẹ lehe nuyise tanyin ṣie tọn lẹ gbọnvo na nuplọnmẹ ṣọṣi tọn lẹ do mẹ. Gael do nuhe Biblu plọnmẹ taun lẹ hia mi. Awuji mi nado mọdọ nuplọnmẹ susu lẹ taidi Atọ̀n-to-Dopomẹ po jọmaku alindọn tọn po jẹagọdo Owe-wiwe lẹ. (Yẹwh. 9:5, 10; Joh. 14:28; 17:3) N’sọ mọ whla tintan to Biblu mẹ dọ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn wẹ Jehovah.—Eks. 6:3.

David: Gwen dọ nuhe e to pinplọn lẹ na mi. N’flindọ whenue n’to pẹvi, otọ́ ṣie nọ dọna mi dọ n’dona nọ hia Owe Dagbe lọ, enẹ wẹ Biblu. Enẹwutu, yẹn po Gwen po kọngbedopọ dọ Gael po asu etọn Derrick po ni plọn Biblu hẹ mí. To osun ṣidopo godo, mí sẹtẹn yì lẹdo Oswestry tọn mẹ, he tin to ayimatẹn Shropshire tọn mẹ ga, na dotẹnmẹ de hundote na mí nado haya kanlinpa pẹvi mítọn titi. To whenue mí jẹ dọ́n, Deirdre he yin Kunnudetọ de to lẹdo lọ mẹ yí homẹfa do jẹ Biblu plọn hẹ mí ji. To bẹjẹeji, nupinplọn mítọn ma zindonukọn do lehe e jẹ do. Nukunpipedo kanlin mítọn lẹ go nọ zọ́n bọ alọnu mítọn nọ ján taun. Etomọṣo, nugbo lọ doadọ̀do vudevude to ahun mítọn mẹ.

Gwen: Yise he n’tindo to otàngblo lẹ mẹ wẹ yin avùnnukundiọsọmẹnu daho he ji n’dona dù te. Isaia 65:11 gọalọna mi nado yọ́n nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n mẹhe “wleawu tafo de tọn dai na Gadi [yèdọ yẹwhe Tadagbe tọn]” lẹ. E yí whenu susu po odẹ̀ po to asi e nado bẹ obó po dèfinfẹ̀n tadagbe tọn ṣie lẹ po dlan. To whenue n’plọn dọ “mẹdepope he ze ede daga wẹ yè na whiwhẹ, podọ mẹdepope he whiwhẹ ede wẹ yè na zedaga,” ehe zọ́n bọ n’yọ́n omẹ nankọ he Jehovah to dindin lẹ. (Mat. 23:12) N’jlo na sẹ̀n Jiwheyẹwhe he nọ hò mítọn pọ́n sọmọ bo yí Visunnu vivẹ́ etọn do fli mí gọ̀. Ojlẹ lọ mẹ wẹ mí ji viyọnnu devo, podọ homẹ ṣie hùn nado plọn dọ whẹndo mítọn sọgan nọgbẹ̀ kakadoi to paladisi mẹ to aigba ji.

David: To whenue n’mọnukunnujẹ hẹndi dọdai jiawu Biblu tọn lẹ tọn mẹ, taidi dehe tin to Matiu weta 24 po owe Daniẹli tọn po mẹ lẹ, enẹ hẹn mí kudeji dọ nugbo lọ die. E họnwun na mi dọ nudepope ma tin to aihọn ehe mẹ he sọgan yin yiyijlẹdo họntọnjiji hẹ Jehovah go. Enẹwutu, dile ojlẹ to yìyì, ojlo sinsinyẹn ṣie nado diyin jẹ didepo ji. N’wá mọnukunnujẹemẹ dọ asi ṣie po viyọnnu ṣie lẹ po yin nuhọakuẹ taidi yẹnlọsu. Filippinu lẹ 2:4 hẹn mi kudeji dọ n’ma dona nọ ze ayidonugo do dee po ojlo ṣie nado lẹzun kanlinyìntọ daho de po ji. Kakatimọ, n’dona ze Jehovah sinsẹ̀n do otẹn tintan mẹ to gbẹzan ṣie mẹ. N’doalọtena siga-nùnù. Ṣigba, e ma bọawuna mí nado vọ́ tito mítọn lẹ basi nado sọgan nọ zìn gbejizọnlin na kilomẹtlu 10 nado yì opli to samedi whèjai lẹ, na ojlẹ enẹ mẹ wẹ mí nọ finyọ́n yìnnọ-sin oyìn lẹ tọn te. Ṣigba, Gwen nọ gọalọna mi bọ mí nọ yì opli lẹ to gbesisọ mẹ; podọ mí ma nọ gọ̀n ma plan  viyọnnu mítọn lẹ yì kunnudegbe to dimanche afọnnu lẹpo, to whenue mí ko finyọ́n yìnnọ-sin godo.

Homẹ hẹnnumẹ mítọn lẹ tọn ma hùn gando diọdo he mí basi go. Otọ́ Gwen tọn ma dọho hẹ ẹ na owhe ṣidopo. Mẹjitọ ṣie lẹ lọsu tẹnpọn nado glọnalina mi ma nado kọnawudopọ hẹ Kunnudetọ lẹ.

Gwen: Jehovah gọalọna mí nado duto avùnnukundiọsọmẹnu ehelẹ ji. Podọ dile ojlẹ to yìyì, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po to Agun Oswestry tọn mẹ lẹzun whẹndo yọyọ de na mí, bo yí owanyi do nọgodona mí to whlepọn mítọn lẹ whenu. (Luku 18:29, 30) To 1972, mí klan gbẹzan mítọn do wiwe hlan Jehovah bo yí baptẹm. Na n’jlo na dovivẹnu nado gọalọna mẹsusu dile e yọnbasi do nado yọ́n nugbo lọ wutu, n’lẹzun gbehosọnalitọ.

David: Nulẹ ma bọawuna mí to agbasa-liho to ojlẹ he mẹ mí nọ yìn kanlin te; etomọṣo mí tẹnpọn nado ze apajlẹ dagbe dai na viyọnnu mítọn lẹ to gbigbọ-liho. To godo mẹ, whenue aṣẹpipa otò lọ tọn dealọpòna alọgọ he e nọ na kanlinyìntọ lẹ, mí to dandannu glọ nado jo kanlin-yinyin do. Mí ma tindo owhé po azọ́n po, podọ ojlẹ enẹ mẹ wẹ viyọnnu mítọn atọ̀ntọ sọ to owhe dopo poun tindo, enẹwutu mí hodẹ̀ hlan Jehovah nado biọ alọgọ po anademẹ etọn po. Mí basi nudide nado yí nunina mítọn zan bo hùn azọ́nwatẹn de nado nọ plọnmẹ wedudu, na mí nido sọgan penukundo whẹndo lọ go. Gbemima mítọn nado ze gbigbọnu lẹ do otẹn tintan mẹ de sinsẹ́n dagbe tọ́n. Homẹ mítọn hùn taun to whenue viyọnnu mítọn atọ̀n lẹpo lẹzun gbehosọnalitọ to whenue yé fó wehọmẹ godo. Na Gwen lọsu yin gbehosọnalitọ wutu, enẹ zọ́n bọ e penugo nado nọ gọalọna viyọnnu mítọn lẹ egbesọegbesọ.

To whenue viyọnnu mítọn awe he jẹnukọn lẹ wlealọ godo, enẹ wẹ Gilly po Denise po, mí sú azọ́nwatẹn he mẹ mí nọ plọnmẹ wedudu te lọ. Mí kanwehlan wekantẹn alahọ tọn nado yọ́n fie mí sọgan gọalọ te. Yé deanana mí nado yì tòpẹvi lẹ mẹ to hùwaji whèzẹtẹn Angleterre tọn. To whenuena e yindọ viyọnnu mítọn Debbie kẹdẹ wẹ pò to whégbè yẹnlọsu lẹzun gbehosọnalitọ. To owhe atọ́n godo, alahọ biọ to mí si nado yì gọalọ to agun devo lẹ mẹ to agewaji petepete. To whenue Debbie lọsu wlealọ godo, mí tindo lẹblanulọkẹyi nado sẹ̀n taidi devizọnwatọ tògodo tọn he nọ gbáhọ lẹ na owhe ao, bo wazọ́n to Zimbabwe, Moldavie, Hongrie, po Côte d’Ivoire po. Enẹgodo, mí lẹkọyi Angleterre nado gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Bẹtẹli Londres tọn. To whenue alahọ mọdọ n’yọ́n azọ́n kanlin-yinyin tọn wà, e biọ asi e nado wazọ́n to kanlinpa Bẹtẹli tọn mẹ he tin to ojlẹ lọ mẹ. To alọnu din, mí to sinsẹ̀n taidi gbehosọnalitọ to agewaji whèzẹtẹn Angleterre tọn.

Gwen: To tintan whenu he mí ze míde jo na wedudu Ballet tọn, ayajẹ he mí mọ ma dẹn-to-aimẹ. Amọ́ to whenue mí wá basi nudide dagbe hugan lọ bo ze míde jo na Jehovah, ehe hẹn ayajẹ daho wá na mí, podọ e na gbọṣi aimẹ kakadoi. Mí gbẹ́ yin azọ́nwatọgbẹ́ to egbehe, ṣigba e ma yin to wedudu mẹ gba, kakatimọ to sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn mẹ. Alọgigọna gbẹtọ lẹ nado plọn yé nugbo họakuẹ gbẹwhlẹngán tọn lẹ ko hẹn ayajẹ mayọnjlẹ wá na mí. “Wekanhlanmẹ mẹpipa tọn” ehelẹ, enẹ wẹ ale he mí duvivi etọn lẹ họakuẹ taun hugan yindidi devo depope he mẹde sọgan tindo to aihọn mẹ. (2 Kọl. 3:1, 2) Eyin mí ma ko mọ nugbo lọ dai wẹ, nuhe mí na nọ flin ma na hugan azọ́n wedudu tọn mítọn, agbàwhinwhlẹn voovo he mẹ mí ko tindo mahẹ te lẹ, bo nasọ tindo fọto hoho lẹ.

David: Míde zizejo na sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn ko hẹn diọdo daho de wá gbẹzan mítọn mẹ. N’yọnẹn dọ ehe gọalọna mi nado lẹzun asu po otọ́ dagbe de po. Biblu dọ dọ Miliami, Ahọlu Davidi po mẹdevo lẹ po dúwe nado do ayajẹ yetọn hia. Mọdopolọ, mílọsu gọna mẹsusu devo lẹ yí jejejininọ do to nukundo ojlẹ he mẹ mí na dúwe po ayajẹ po to aihọn yọyọ Jehovah tọn mẹ.—Eks. 15:20; 2 Sam. 6:14.