JULIAN dọmọ: “To whenue nulila yin bibasi dọ visunnu ṣie ko yin didesẹ sọn agun mẹ, e taidi dọ gbẹzan ṣie wá vivọnu wẹ nkọ. Ovi ṣie tintan wẹ, podọ yẹn po e po vẹ́ taun bọ mí sọ nọ wà nususu dopọ. Sọn pẹvi gbọ́n wẹ e ko yin visunnu apajlẹ dagbenọ de, ṣigba to ajiji mẹ, e wá jẹ nuyiwa ji to aliho he ma sọgbe mẹ. Asi ṣie nọ to avivi mapote, podọ n’ma nọ yọ́n lehe n’na miọnhomẹna ẹn do. Mí nọ to nuhà dọ vlavo mí ma hẹn azọngban mítọn di taidi mẹjitọ.”

Naegbọn mí sọgan dọ dọ Klistiani de didesẹ sọn agun mẹ yin tito owanyinọ de to whenuena e yindọ e nọ hẹn awufiẹsa wá sọmọ? Whẹwhinwhẹ́n sinai do Biblu ji tẹlẹ wẹ nọgodona afọdide sinsinyẹn mọnkọtọn lẹ zize? Podọ etẹwẹ nọ zọ́n bọ mẹde nọ yin didesẹ sọn agun mẹ?

Onú titengbe awe delẹ wẹ nọ zọ́n bọ Kunnudetọ Jehovah tọn de nọ yin didesẹ sọn agun mẹ, podọ onú awe ehelẹ dona zọnpọ whẹpo ewọ nido yin didesẹ sọn agun mẹ. Tintan, Kunnudetọ he ko yí baptẹm de wà ylando sinsinyẹn de. Awetọ, e ma lẹnvọjọ sọn ylando etọn mẹ.

Dile etlẹ yindọ Jehovah ma nọ donukun dọ mí ni yinuwa to aliho pipé mẹ, e tindo nujinọtedo wiwe-yinyin tọn he e nọ donukun dọ devizọnwatọ etọn lẹ dona jẹ e kọ̀n. Di apajlẹ, Jehovah biọ to mí si dọ mí ni dapana ylando sinsinyẹn lẹ taidi fẹnnuwiwa, boṣiọ-sinsẹ̀n, ajojijẹ, alọslonamẹ, mẹhuhu po afinyọnnuwiwa po.—1 Kọl. 6:9, 10; Osọ. 21:8.

Be a ma kẹalọyi dọ nujinọtedo wiwe Jehovah tọn lẹ sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe bosọ nọ basi hihọ́na mí ya? Mẹnu to mí mẹ wẹ ma nọ jlo nado nọ gbẹtọ jijọhonọ podọ walọ dagbenọ he go yè sọgan dejido lẹ ṣẹnṣẹn? Mí nọ duvivi ninọmẹ mọnkọtọn lẹ tọn to mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po ṣẹnṣẹn, na opagbe he mí do to whenue mí basi klandowiwe na Jiwheyẹwhe nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ anademẹ he tin to Ohó etọn mẹ lẹ wutu.

Ṣigba, etẹwẹ lo eyin Klistiani he ko yí baptẹm de wà ylando sinsinyẹn na madogán gbẹtọvi tọn wutu? Devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ waylando mọnkọtọn lẹ to hohowhenu, etomọṣo Jiwheyẹwhe ma gbẹ́ yé dai mlẹnmlẹn. Apajlẹ Ahọlu Davidi tọn jẹna ayidego to whẹho ehe mẹ. Davidi deayọ bosọ hùmẹ; ṣogan, yẹwhegán Natani dọna ẹn dọmọ: ‘OKLUNỌ ko de ylando towe sẹ̀.’—2 Sam. 12:13.

Jiwheyẹwhe jo ylando Davidi tọn na ẹn, na Davidi lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá wutu. (Ps. 32:1-5) Mọdopolọ, devizọnwatọ Jehovah tọn de to egbehe na yin didesẹ sọn agun mẹ eyin e ma lẹnvọjọ, kavi zindonukọn to ylanwiwa mẹ. (Owalọ 3:19; 26:20) Eyin ewọ ma do lẹnvọjọ ahundopo tọn hia mẹho agun tọn he tin to wedegbẹ́ whẹdida tọn mẹ lẹ, yé dona de e sẹ̀ sọn agun mẹ.

To tintan whenu, mí sọgan tindo numọtolanmẹ dọ nudide he yin bibasi nado de ylanwatọ lọ sẹ̀ sọn agun mẹ ko sinyẹn gbau kavi ma do mẹtọnhopọn  hia, titengbe eyin mí tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ mẹlọ. Etomọṣo, Ohó Jehovah tọn na mí kunnudenu nujọnu tọn lẹ nado yise dọ nudide owanyi tọn de wẹ enẹ yin.

Jesu dohia dọ “nuyọnẹn nọ yin didohia di dodonọ gbọn azọ́n etọn lẹ dali.” (Mat. 11:19) Nudide nuyọnẹn tọn bibasi nado de ylanwatọ he ma lẹnvọjọ de sẹ̀ sọn agun mẹ nọ hẹn kọdetọn dodowiwa tọn lẹ wá. Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo apajlẹ atọ̀n delẹ ji:

Ylanwatọ de didesẹ sọn agun mẹ nọ hẹn gbégbò wá na yinkọ Jehovah tọn. To whenuena e yindọ mí tindo yinkọ Jehovah tọn to ota, e họnwun dọ walọ mítọn lẹ nọ yinuwado yinkọ etọn ji to aliho dagbe kavi ylankan mẹ. (Isa. 43:10) Kẹdẹdile walọ visunnu de tọn sọgan hẹn gbégbò wá na mẹjitọ etọn lẹ kavi kọnmasin do yinkọ yetọn go do, mọ wẹ pọndohlan he gbẹtọ lẹ nọ tindo gando Jehovah go nọ sinai do onú dagbe kavi ylankan he yé mọ bọ mẹhe tindo oyín etọn to ota lẹ to wiwà lẹ ji. Gbẹtọ lẹ nọ na sisi yinkọ dagbe Jiwheyẹwhe tọn, eyin mẹhe tindo yinkọ lọ to ota lẹ nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo walọ dagbe tọn Jehovah tọn lẹ. To linlẹn de mẹ, whẹho lọ yin nudopolọ hẹ ninọmẹ he wá aimẹ to azán Ezekiẹli tọn gbè, to whenue akọta devo lẹ nọ ylọ Ju lẹ po yinkọ Jehovah tọn po.—Ezek. 36:19-23.

Mí na kọnmasin do yinkọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn go, eyin mí hẹn fẹnnuwiwa zun aṣa. Apọsteli Pita na ayinamẹ Klistiani lẹ dọmọ: “Taidi ovi tonusetọ lẹ, mì sọ yinuwa sọgbe hẹ ojlo he mì tindo dai lẹ to wunvi mìtọn mẹ ba blo, ṣigba, to kọndopọ mẹ hẹ Omẹ Wiwe lọ he ylọ mì, mìlọsu ga ni lẹzun wiwe to walọyizan mìtọn lẹpo mẹ, na e yin winwlan dọmọ: ‘Mì dona yin wiwe, na wiwe wẹ yẹn.’” (1 Pita 1:14-16) Walọ wiwe nọ hẹn gbégbò wá na yinkọ Jiwheyẹwhe tọn.

Ṣigba, eyin Kunnudetọ Jehovah tọn de hẹn ylanwiwa zun aṣa, e yọnbasi dọ họntọn etọn lẹ po mẹyinyọnẹn etọn lẹ po na yọ́n nuhe e nọ wà. Tito mẹdidesẹ sọn agun mẹ tọn nọ dohia dọ Jehovah tindo gbẹtọ walọ wiwenọ lẹ he nọ setonuna anademẹ Owe-wiwe tọn lẹ nado sọgan hẹn wiwe-yinyin yetọn go. To gbèdopo, jonọ de wá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ to Suisse bo dọ dọ emi jlo na lẹzun hagbẹ agun lọ tọn. Nọviyọnnu etọn ko yin didesẹ sọn agun mẹ na whẹho fẹnnuwiwa tọn wutu. Enẹ wẹ zọ́n bọ dawe lọ do jlo na kọnawudopọ hẹ titobasinanu de he “ma nọ kẹalọyi walọ ylankan.”

Mẹdidesẹ sọn agun mẹ nọ basi hihọ́na agun wiwe Klistiani tọn. Apọsteli Paulu na avase Kọlintinu lẹ gando owù he mẹhe nọ waylando sọn ojlo mẹ wá lẹ jijodo to ṣẹnṣẹn yetọn na hẹnwa go. E yí nuyiwadomẹji ylankan he omẹ mọnkọtọn lẹ nọ tindo do mẹdevo lẹ ji jlẹdo otọ́n he nọ zọ́n bọ linfin yinyan do nọ fọ́n go. E dọmọ: “Otọ́n pẹvide wẹ nọ hẹn linfin yinyan lọ pete fọ́n.” Enẹgodo, e na ayinamẹ dọmọ: “Mì de omẹ ylankan lọ sẹ̀ sọn ṣẹnṣẹn mìtọn.”—1 Kọl. 5:6, 11-13.

E taidi dọ “omẹ ylankan lọ” he go Paulu donù hẹn fẹnnuwiwa zun aṣa. Podọ hagbẹ agun lọ tọn lẹ tlẹ ko jẹ whẹsuna walọyizan etọn ji. (1 Kọl. 5:1, 2) Eyin yè ko yí nukunpẹvi do pọ́n ylando sinsinyẹn mọnkọtọn dai wẹ, Klistiani devo lẹ sọgan yin whinwhàn nado nọ doalọ to walọ mawé lẹ mẹ taidi mẹhe nọ nọ̀ tòdaho fẹnnuwiwa tọn yetọn mẹ lẹ. Nukunpẹvi yíyí do pọ́n ylando he yin wiwà sọn ojlo mẹ lẹ nọ zọ́n bọ gbẹtọ lẹ nọ dovọ́na nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ. (Yẹwh. 8:11) Humọ, ylanwatọ he ma lẹnvọjọ lẹ sọgan lẹzun “osé whiwhla lẹ to osin glọ” bo na siọ yise mẹdevo lẹ tọn to agun lọ mẹ taidi tọjihun de.—Juda 4, 12.

Eyin ylanwatọ de yin didesẹ sọn agun mẹ, enẹ sọgan zọ́n bọ e na gọ̀ biọ ede mẹ. Jesu dọho gando jọja de go he tọ́n sọn owhé otọ́ etọn tọn gbè bo zan nutindo etọn lẹ do apà mẹ gbọn gbẹzan he gblezọn de zinzan dali. Visunnu duvanọ lọ plọnnu to aliho sinsinyẹn mẹ dọ gbẹninọ to fidevo gbọnvona owhé otọ́ etọn tọn gbè ma tindo ale depope bosọ bẹ oyà susu hẹn. To godo mẹ, visunnu lọ wá gọ̀ biọ ede mẹ bo lẹnvọjọ, bosọ ze afọdide nado lẹkọwa whẹndo etọn mẹ. (Luku 15:11-24) Zẹẹmẹ he Jesu basi dọ otọ́ owanyinọ lọ jaya to whenue visunnu etọn lẹnvọjọ, gọalọna mí nado yọ́n numọtolanmẹ he Jehovah nọ tindo. Ewọ na mí jide dọmọ: “Yẹn ma tindo homẹhun de to okú mẹylankan tọn mẹ gba; adavo dọ mẹylankan lọ ni lẹ́ sọn aliho ylankan etọn mẹ bo nọgbẹ̀.”—Ezek. 33:11.

Mọdopolọ, mẹhe yin didesẹ sọn agun mẹ bo masọ yin apadewhe agun Klistiani tọn, yèdọ whẹndo gbigbọmẹ tọn yetọn ba lẹ, sọgan wá yọ́n pinpẹn nuhe yé ko hẹnbu tọn. Yé sọgan gọ̀ biọ yede mẹ, to whenue yé  lẹnnupọndo kọdetọn vẹadi he ylanwiwa yetọn hẹnwa lẹ ji, bosọ flin ayajẹ he yé tindo to whenue yé yin họntọn Jehovah tọn po omẹ etọn lẹ po tọn.

Mí dona wleawuna owanyi po nujikudo po nado tindo kọdetọn dagbe. Psalm-kantọ Davidi dọmọ: “Gbọ dodonọ ni hò mi: dagbewanyi de wẹ e na yin: bosọ gbọ e ni degbe do mi: e na taidi amì to ota na mi.” (Ps. 141:5) Taidi apajlẹ: Mí ni dọ dọ mẹde to núdù bọ olàn agó de ján do vẹ́gomẹ na ẹn. E ma sọgan gbọ ganji ba bọ huhlọn vọ̀ do e. Podọ e ma tlẹ sọgan dọho. Eyin mẹde ma yawu gọalọna ẹn, e na kú. To ojlẹ enẹ mẹ wẹ họntọn etọn de linú nẹgbé na ẹn na olàn lọ nido tọ́n po huhlọn po. Nulimẹ lọ sọgan vẹ́ ẹ, ṣigba e sọgan whlẹn ogbẹ̀ etọn. To aliho dopolọ mẹ, Davidi mọdọ e sọgan biọ dọ dodonọ de ni na emi mẹplọnlọ sinsinyẹn na dagbe emitọn wutu.

To whẹho susu mẹ, mẹdidesẹ sọn agun mẹ wẹ yin mẹplọnlọ he ylanwatọ lọ tindo nuhudo etọn. To nudi owhe ao godo, visunnu Julian tọn he yin nùdego to bẹjẹeji lọ diọ aliho gbẹninọ tọn etọn bo lẹkọwa agun lọ mẹ, bo to sinsẹ̀n todin taidi mẹho agun tọn. E yigbe dọmọ: “To whenue n’yin didesẹ sọn agun mẹ, n’jiya kọdetọn walọyizan ṣie lẹ tọn. Na nugbo tọn, n’tindo nuhudo mẹplọnlọdomẹgo enẹ tọn.”—Heb. 12:7-11.

Nugbo wẹ dọ mẹdidesẹ sọn agun mẹ yin nujijọ ylankan de to gbigbọ-liho, ṣigba nujijọ ehe ma dona lẹzun nugbajẹmẹji he na gbọṣi aimẹ. Mímẹpo wẹ nọ yí adà de wà nado hẹn ẹn diun dọ tito mẹdidesẹ sọn agun mẹ tọn lọ jẹ lẹndai etọn kọ̀n.

Mẹho he tindo azọngban sinsinyẹn lọ nado dọhodopọ bo basi nudide mẹdidesẹ sọn agun mẹ tọn lẹ nọ dovivẹnu nado do owanyi Jehovah tọn nkọ hia. To whenue yé to nudide yetọn dọna mẹlọ, yé nọ yí homẹdagbe do basi zẹẹmẹ na ẹn to aliho he họnwun mẹ gando afọdide he ewọ dona ze nado yin gigọyí do agun lọ mẹ lẹ go. Nado nọ flinnu mẹdesẹ sọn agun mẹ lẹ gando lehe yé sọgan lẹkọwa Jehovah dè do go, mẹho lẹ sọgan nọ basi dlapọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ na mẹhe do kunnudenu lẹnvọjọ tọn hia jẹ obá de mẹ lẹ. *

Hagbẹ whẹndo tọn lẹ sọgan do owanyi hia agun lọ po mẹhe waylando lọ po gbọn sisi nina nudide mẹdidesẹ sọn agun mẹ tọn lọ dali. Julian dọmọ: “Visunnu ṣie wẹ e gbẹ́ yin, ṣigba walọyizan etọn ko hẹn kinklan wá ṣẹnṣẹn mítọn.”

Mẹhe tin to agun lọ mẹ lẹpo sọgan do owanyi nunọwhinnusẹ́n tọn hia gbọn alọdidotena hodọdopọ po nuwiwa dopọ po hẹ mẹdesẹ sọn agun mẹ de dali. (1 Kọl. 5:11; 2 Joh. 10, 11) Gbọnmọ dali, yé nọ na huhlọn mẹplọnlọ he Jehovah na mẹlọ gbọn mẹho lẹ dali. Humọ, yé sọgan do owanyi po godonọnamẹ vonọtaun po hia whẹndo mẹdesẹ sọn agun mẹ lọ tọn, he nọ mọ awufiẹsa taun, podọ yé ma dona yin nuyiwa hẹ nado tindo numọtolanmẹ dọ yelọsu ko yin didesẹ sọn agun mẹ wẹ nkọ.—Lom. 12:13, 15.

Julian dotana dọmọ: “Mí tindo nuhudo tito mẹdidesẹ sọn agun mẹ tọn, na e nọ gọalọna mí nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ. Mahopọnna awufiẹsa he e nọ hẹn wá, e nọ hẹn kọdetọn dagbe lẹ wá to godo mẹ. Eyin n’ko yí nukunpẹvi do pọ́n walọ ylankan visunnu ṣie tọn wẹ, ewọ ma na ko basi vọjlado gbede.”