1, 2. Etẹwẹ mẹdelẹ nọ lẹn gando Jiwheyẹwhe go?

MẸSUSU nọ lẹndọ Jiwheyẹwhe ma tindo ojlo to nuhe wà yé te lẹ mẹ. Na nugbo tọn, mẹdelẹ yise dọ nuhe to jijọ do gbẹtọvi lẹ go ma nọ duahunmẹna Jiwheyẹwhe sọmọ. To whenue jẹhọn ahizi de gbànú to Philippines to novembre 2013 godo, ogán tòdaho de tọn dọmọ: “E họnwun dọ Jiwheyẹwhe ma to mítọn dọ.”

² Mẹdevo lẹ nọ yinuwa taidi dọ Jiwheyẹwhe ma sọgan mọ nuhe wà yé te. (Isa. 26:10, 11; 3 Joh. 11) Yé taidi mẹhe go apọsteli Paulu dọho gando lẹ dọmọ: “Yé ma jlo nado tindo oyọnẹn he pegan gando Jiwheyẹwhe go.” Omẹ mọnkọtọn lẹ “gọ́ na mawadodo, kanyinylan, nukunkẹn, [podọ] ylanwiwa lẹpo.”—Lom. 1:28, 29.

3. (a) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí sọgan kanse míde gando Jiwheyẹwhe go? (b) To Biblu mẹ, etẹwẹ hodidọ lọ “alọ” Jehovah tọn nọ saba dlẹnalọdo?

³ Etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? To vogbingbọn mẹ na mẹhe yin nùdego wayi lẹ, mí yọnẹn dọ Jehovah nọ mọ nuhe wà mí te lẹpo. Ṣigba, be mí sọ nọ mọ ojlo he e tindo to mí mẹ po godonọnamẹ etọn po to gbẹzan mítọn mẹ ya? Humọ, be mí tin to mẹhe Jesu dọ dọ yé “na mọ Jiwheyẹwhe” lẹ mẹ ya? (Mat. 5:8) Nawẹ mí  sọgan mọ Jiwheyẹwhe gbọn? Jẹnukọn whẹ́ mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Biblu tọn delẹ he gando mẹhe mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn to gbẹzan yetọn mẹ po mẹhe ma mọ alọ etọn lẹ po go. Enẹgodo, mí na plọn lehe mí sọgan yí nukun yise tọn do mọ alọ Jehovah tọn to gbẹzan mítọn mẹ nugbonugbo do. Dile mí na to hodọdo nuagokun ehelẹ ji, hẹn do ayiha mẹ dọ Biblu nọ saba yí hodidọ lọ “alọ” Jiwheyẹwhe tọn zan nado dlẹnalọdo huhlọn etọn he e nọ yí do gọalọna devizọnwatọ etọn lẹ podọ nado gbawhàn kẹntọ etọn lẹ tọn.—Hia Deutelonomi 26:8.

4. Naegbọn kẹntọ Islaeli tọn lẹ gboawupo nado mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn?

⁴ To bẹjẹeji whenuho Islaelivi lẹ tọn, gbẹtọ lẹ tindo dotẹnmẹ hundote nado mọ podọ nado sè lehe Jiwheyẹwhe yinuwado Islaelivi lẹ tamẹ do. Jehovah whlẹn omẹ etọn lẹ sọn Egipti to azọ́njiawu-liho, bọ ahọlu lẹ jai to nukọn yetọn debọdo-dego. (Jọṣ. 9:3, 9, 10) Mahopọnna nuhe suhugan ahọlu he nọ nọ̀ whèyihọ-waji Jọdani tọn lẹ tọn sè bosọ mọ, “yé yí gbenọpọ do hoavùn hẹ Jọṣua podọ hẹ Islaeli.” (Jọṣ. 9:1, 2) Etlẹ yin to whenue ahọlu enẹlẹ jẹ avùnho ji sọta Islaeli, yé tindo kunnudenu lẹpo nado mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn. To anademẹ Jehovah tọn glọ, “owhè sọ nọte guun, osun sọ ṣite, kaka akọta lọ ko yiahọsu na yede to kẹntọ lẹ ji.” (Jọṣ. 10:13) Ṣigba Jehovah ‘hẹn ayiha kẹntọ yetọn lẹ tọn sinyẹn, na yé nido funawhàn sọta Islaeli.’ (Jọṣ. 11:20) Kẹntọ Islaeli tọn lẹ ma kẹalọyi dọ Jiwheyẹwhe wẹ to avùnho na Islaeli, enẹ zọ́n bọ Islaeli duto yé ji.

5. Etẹwẹ Ahọlu Ahabi kanylantọ lọ gboawupo nado kẹalọyi?

⁵ To godo mẹ, Ahọlu Ahabi kanylantọ lọ tindo dotẹnmẹ hundote lẹpo nado mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn to nujijọ voovo lẹ mẹ. Elija dọna ẹn dọmọ: “Ahun ma na tin kavi jikun to owhe ehelẹ mẹ, adavo kẹdẹdi ohó ṣie.” (1 Ahọ. 17:1) E họnwun dọ Jehovah wẹ deanana yẹwhegán lọ nado dọ ohó enẹlẹ, etomọṣo Ahabi ma kẹalọyi kunnudenu lọ. To nukọn mẹ, Ahabi mọ dile Elija hodẹ̀ hlan Jehovah bọ miyọ́n tọ́n sọn olọn mẹ bo fiọ avọ́nunina etọn. Podọ to godo mẹ, Elija dohia dọ Jehovah na doalọtena akúdido lọ, to whenue e dọna Ahabi dọmọ: “Jẹte, na jikun ma nado glọn we gba.” (1 Ahọ. 18:22-45) Ahabi mọ bọ onú ehe lẹpo jọ, etomọṣo e ma jlo na kẹalọyi dọ huhlọn Jiwheyẹwhe tọn wẹ to azọ́njiawu ehelẹ wà. Apajlẹ ehe po dehe jẹnukọn po plọn mí onú titengbe de, enẹ wẹ yindọ mí dona nọ doayi alọ Jehovah tọn go to whenue e to nuyiwa.

6, 7. Etẹwẹ mẹdelẹ mọ hezeheze to ojlẹ Jọṣua tọn mẹ?

⁶ To vogbingbọn mẹ na ahọlu ylankan enẹlẹ, mẹdevo lẹ mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn, dile etlẹ yindọ ninọmẹ dopolọ mẹ wẹ yemẹpo tin te. Di apajlẹ, to vogbingbọn mẹ na akọta he hoavùn sọta Islaeli to ojlẹ Jọṣua tọn mẹ lẹ, Gibeọninu lẹ dín nado nọ jijọho mẹ hẹ Islaelivi lẹ. Etẹwutu? Yé dọmọ: “Mẹmẹsi towe lẹ wá . . . na oyín OKLUNỌ Jiwheyẹwhe towe tọn wutu: na míwlẹ ko sè linlin etọn po nuhe e wà . . . lẹpo po.” (Jọṣ. 9:3, 9, 10) Yé gbọn nuyọnẹn dali kẹalọyi dọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ wẹ to godonọna Islaelivi lẹ.

⁷ Lahabi lọsu mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn to nuhe jọ to azán etọn gbè lẹ mẹ. To whenue e sè lehe Jehovah whlẹn omẹ etọn lẹ gán do, e dọna amẹ́ Islaeli tọn awe lẹ dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ OKLUNỌ ko na aigba ehe mì.” Dile etlẹ yindọ nuhe e dọ enẹ sọgan hẹn owù wá na ẹn, e tindo yise dọ Jehovah na whlẹn emi po whẹndo emitọn po.—Jọṣ. 2:9-13; 4:23, 24.

8. Nawẹ Islaelivi delẹ mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn gbọn?

 ⁸ To vogbingbọn mẹ na Ahọlu Ahabi, delẹ to Islaelivi he mọ bọ Jehovah kẹalọyi obiọ Elija tọn bo do miyọ́n hlan lẹ mẹ kẹalọyi dọ alọ Jiwheyẹwhe tọn to whẹho lọ mẹ. Dile yé mọ bọ miyọ́n tọ́n sọn Jehovah dè bo fiọ avọ́nunina lọ, yé dawhá dọmọ: “OKLUNỌ lọ, ewọ wẹ Jiwheyẹwhe.” (1 Ahọ. 18:39) Tadona he kọ̀n yé wá ehe họnwun na yé!

9. To egbehe, nawẹ mí sọgan mọ Jehovah bosọ mọ alọ etọn gbọn?

⁹ Apajlẹ dagbe po ylankan po he mí gbadopọnna ehelẹ gọalọna mí nado yọ́n nuhe e zẹẹmẹdo nado mọ Jiwheyẹwhe kavi nado mọ alọ etọn to whẹho lẹ mẹ. Dile mí to vivẹnudo nado yọ́n Jehovah po jẹhẹnu etọn lẹ po, mí nọ mọ alọ etọn po “nukun ahun [mítọn] tọn” po. (Efe. 1:18) Na nugbo tọn, mí jlo na hodo apajlẹ nugbonọ hohowhenu tọn podọ egbezangbe tọn lẹ he mọ lehe Jehovah gọalọna omẹ etọn lẹ do. Ṣigba, be mí tindo kunnudenu dọ Jiwheyẹwhe to alọgọna gbẹtọvi lẹ to egbehe nugbonugbo ya?

10. Kunnudenu tẹwẹ dohia mí dọ Jehovah to alọgọna gbẹtọ lẹ to egbehe? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

¹⁰ Mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado yise dọ Jehovah gbẹ́ to alọgọna gbẹtọ lẹ. Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, mí nọ sè numimọ mẹdelẹ tọn he ko hodẹ̀ nado biọ alọgọ Jiwheyẹwhe tọn bosọ mọ ẹn yí. (Ps. 53:2) To whenue Allan to yẹwhehodọ sọn whédegbè jẹ whédegbè to lopo pẹvi de ji to Philippines, e dukosọna nawe de he jẹ avivi ji. Allan dọmọ: “Afọnnu enẹ janwẹ nawe lọ hodẹ̀ hlan Jehovah dọ Kunnudetọ etọn lẹ ni wá emi dè. To whenue e to aflanmẹ, Kunnudetọ lẹ ko plọn Biblu hẹ ẹ, ṣigba to whenue e wlealọ bo sẹtẹn yì lopo enẹ ji, e masọ mọ yé ba. Jiwheyẹwhe sè odẹ̀ etọn sọmọ bọ ehe yinuwadeji taun.” To owhe dopo gblamẹ, e klan gbẹzan etọn do wiwe na Jehovah.

11, 12. (a) Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah to alọgọna devizọnwatọ etọn lẹ te? (b) Dọ numimọ mẹhe Jiwheyẹwhe gọalọna de tọn.

¹¹ Susu to devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ ko mọ alọgọ etọn yí bo duto aṣa he mẹ yé peve te dai delẹ ji taidi siga-nùnù, amasin adinọ ṣiṣizan, kavi yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ pinpọn. Mẹdelẹ dọ dọ emi ko tẹnpọn whlasusu nado jo aṣa enẹlẹ do, bọ e ma pà emi. Ṣigba, to whenue yé lẹhlan Jehovah bo biọ alọgọ, e na yé “huhlọn he hú jọwamọ tọn,” bọ yé wá duto awugbopo yetọn ji.—2 Kọl. 4:7; Ps. 37:23, 24.

¹² Jehovah ko gọalọna susu to devizọnwatọ etọn lẹ mẹ nado doakọnna avùnnukundiọsọmẹnu yetọn lẹ. Di apajlẹ, mẹmẹyọnnu Amy doakọnnanu to whenue e yin azọ́ndena nado yì gọalọ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de po owhé mẹdehlan lẹ tọn de po gbigbá mẹ to lopo pẹvi Pacifique tọn de ji. E dọmọ: “Mí nọ hotẹli pẹvi de mẹ, podọ afọ wẹ mí nọ zọ̀n gbọn osin mẹ egbesọegbesọ nado yì fie mí nọ wazọ́n te lọ.” E sọ dona plọn aṣa lẹdo lọ tọn lẹ, podọ miyọ́n lẹtliki tọn po osin po ma nọ tin to whelẹponu. Amy yidogọ dọmọ: “Nuhe sọ ylan wẹ yindọ, n’wadán do mẹmẹyọnnu he nọ wazọ́n hẹ mí de ji. N’lẹkọyi whégbè po flumẹjijẹ po. To whenue n’to zinvlu mẹ to abò ṣie mẹ to hotẹli lọ, n’dọ nuhahun ṣie lẹ na Jehovah bo biọ alọgọ.” To whenue miyọ́n lẹtliki tọn wá, Amy ze Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn de he bẹ hosọ tito-to-whinnu gbedewema Giliadi tọn yíyí de hẹn, ehe dọhodo nuhahun he e to pipehẹ lẹpo ji: taidi lehe e na plọn aṣa yọyọ de, duto ajlù whégbè tọn ji, bo jihọntọn yọyọ lẹ do. E dọmọ: “N’mọdọ Jehovah wẹ to hodọna mi to ozán enẹ mẹ. Enẹ whàn mi nado zindonukọn to azọ́ndenamẹ ṣie mẹ.”—Ps. 44:25, 26; Isa. 41:10, 13.

13. Kunnudenu tẹwẹ dohia mí dọ Jehovah nọ nọgodona omẹ etọn lẹ to “avùnlọyiyi po wẹndagbe lọ hinhẹn lodo to osẹ́n-liho po mẹ”?

 ¹³ Kọdetọn dagbe he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tindo to “avùnlọyiyi po wẹndagbe lọ hinhẹn lodo to osẹ́n-liho po mẹ,” sọ dohia dọ alọ huhlọnnọ Jehovah tọn tin to yé ji. (Flp. 1:7) Gandudu delẹ ko tẹnpọn nado doalọtena azọ́n omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. Ṣigba, sọn owhe 2000 poun jẹ egbé, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko duto e whè gbau owhẹ̀ 268 ji to whẹdatẹn dahodaho lẹ, ehe mẹ owhẹ̀ 24 yin dududeji te to Whẹdatẹn Europe Tọn Na Jlọjẹ Gbẹtọvi lẹ Tọn. Eyin mí flin ehelẹ, e nọ họnwun na mí dọ mẹdepope ma sọgan glọnalina alọ Jiwheyẹwhe tọn.—Isa. 54:17; hia Isaia 59:1.

14. Nawẹ mí mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn po pọninọ he mí to vivi etọn dù po mẹ gbọn?

¹⁴ Matin alọgọ Jiwheyẹwhe tọn, yẹwheho wẹndagbe lọ tọn ma sọgan yin didọ lẹdo aihọn pé. (Mat. 24:14; Owalọ 1:8) Podọ Jehovah wẹ sọ hẹn pọninọ pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn lẹ tọn mítọn yọnbasi, yèdọ pọninọ he aihọn ma tindo. Abajọ mẹhe nọ doayi mí go lẹ nọ dọ dọ: “Na nugbo tọn, Jiwheyẹwhe tin to ṣẹnṣẹn mìtọn.” (1 Kọl. 14:25) Mí tindo kunnudenu susu he dohia dọ Jiwheyẹwhe to nuyiwa do ota omẹ etọn lẹ tọn mẹ. (Hia Isaia 66:14.) Ṣigba, etẹwẹ dogbọn hiẹ lọsu dali? Be a nọ mọ alọ Jehovah tọn to gbẹzan towe mẹ nugbonugbo ya?

15. Etẹlẹ wẹ sọgan zọ́n bọ mí ma na mọ alọ Jehovah tọn to gbẹzan mítọn mẹ to whedelẹnu?

¹⁵ Etẹlẹ wẹ sọgan zọ́n bọ mí ma na mọ alọ Jiwheyẹwhe tọn to gbẹzan mítọn mẹ? Nuhahun gbẹ̀mẹ tọn lẹ sọgan hẹn mí jẹflumẹ. To whenue ehe jọ do mí go, mí sọgan wọn lehe Jehovah ko gọalọna mí wayi do. To whenue Ahọsi Jezebẹli sìn-adán nado hù yẹwhegán Elija, yẹwhegán lọ wọn lehe Jiwheyẹwhe ko yinuwado ota etọn mẹ wayi do na ojlẹ de. Biblu dọ gando Elija go dọmọ: “E sọ biọ na ede na e nido kú.” (1 Ahọ. 19:1-4) Nawẹ Elija na duto nuhahun etọn ji gbọn? E na biọ dọ ewọ  ni lẹhlan Jehovah dè bo mọ tulinamẹ yí.—1 Ahọ. 19:14-18.

16. Etẹwẹ mí sọgan wà nado mọ Jiwheyẹwhe dile Job wà do?

¹⁶ Nuhahun Job tọn lẹ fẹayihasẹna ẹn sọmọ bọ e ma pọ́n nulẹ hlan dile Jiwheyẹwhe nọ wà do. (Job 42:3-6) Taidi Job, e sọgan biọ dọ mílọsu ni dovivẹnu dogọ nado mọ Jiwheyẹwhe. Nawẹ mí sọgan wàmọ gbọn? Mí dona nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe Owe-wiwe lẹ dọ gando nuhe to jijọ to aihọn lọ mẹ lẹ go ji. Enẹ na zọ́n bọ mí na mọ lehe Jehovah to godonọna mí do, podọ ewọ na lẹzun omẹ nujọnu tọn na mí dogọ. To whenẹnu mí sọgan dọ taidi Job dọmọ: “Yẹn ko sè linlin towe gbọn sisè otó tọn dali; ṣigba dinvie nukun ṣie ko mọ we.”

17, 18. (a) Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan doayi lehe Jehovah nọ gọalọna mí do go te? (b) Dọ numimọ de he dohia dọ Jehovah to alọgọna mí to egbehe.

¹⁷ Nawẹ mí sọgan mọ alọ Jehovah tọn gbọn? Apajlẹ delẹ die: A sọgan mọdọ Jiwheyẹwhe wẹ gọalọna emi nado mọ nugbo lọ. Be a ko dotoaina hodidọ de pọ́n to opli Klistiani tọn de ji bo dọmọ: “Nuhe sin hudo n’tindo lọ pẹẹ die” ya? Kavi a sọgan ko mọ gblọndo na odẹ̀ towe de. Vlavo a basi nudide nado hẹn lizọnyizọn towe gblodeji podọ awuji we taun nado mọ lehe Jehovah gọalọna we nado jẹ yanwle enẹ kọ̀n do. Kavi be a ko jo agbasazọ́n de do na gbigbọnu lẹ wutu pọ́n bo wá mọdọ opagbe he Jiwheyẹwhe do dọ: “Yẹn ma na . . . gbẹ́ mì dai to aliho depope mẹ” yin nugbo ya? (Heb. 13:5) Eyin mí gbọṣi nukle to gbigbọ-liho, mí sọgan doayi lehe Jehovah ko gọalọna mí to aliho susu lẹ mẹ do go.

¹⁸ Sarah he wá sọn Kenya na numimọ dọmọ: “N’hodẹ̀ gando plọnmẹ Biblu he n’mọdọ e ma nọ tindo ojlo nujọnu tọn na nupinplọn de go. N’kanse Jehovah eyin n’dona doalọtena oplọn lọ. Tlolo he n’dọ ‘Niṣẹ,’ alokan ṣie dọnú. Plọnmẹ Biblu lọ wẹ ylọ bo kanse eyin emi sọgan hodo mi yì opli! Ehe hẹn awuji mi taun!” Eyin a gbọṣi nukle to gbigbọ-liho, hiẹ lọsu sọgan mọ aliho susu he mẹ Jiwheyẹwhe ko gọalọna we to gbẹzan towe mẹ te lẹ. Mẹmẹyọnnu Rhonna he nọ nọ̀ Asie, dọ dọ, e nọ biọ dọ mí ni plọn nado nọ doayi lehe Jehovah to alọgọna mí do go. E yidogọ dọmọ: “Ṣigba eyin mí plọn nado wàmọ, awú nọ ji mí nado mọ obá he mẹ ewọ tindo ojlo to mí mẹ jẹ!”

19. Nudevo tẹwẹ mí dona wà nado yin dopo to mẹhe sọgan mọ Jiwheyẹwhe lẹ mẹ?

¹⁹ Jesu dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mẹhe wé-ṣeke to ahun mẹ lẹ, na yé na mọ Jiwheyẹwhe.” (Mat. 5:8) Nawẹ mí sọgan “wé-ṣeke to ahun mẹ” gbọn? Mí dona lẹnnupọndo nuhe wé lẹ ji bo dapana walọyizan he ma sọgbe lẹ. (Hia 2 Kọlintinu lẹ 4:2.) To whenue mí wleawuna haṣinṣan dagbe de hẹ Jiwheyẹwhe bo nọ do walọ dagbe lẹ hia, mí nọ yin dopo to mẹhe sọgan mọ Jiwheyẹwhe lẹ mẹ. Hosọ he bọdego na dọhodo nuhe na gọalọna mí nado mọ alọ Jehovah tọn hezeheze to gbẹzan mítọn mẹ ji, enẹ wẹ yise mítọn.