BE NINỌMẸ towe taidi Will po Rachel po tọn ya? Yé omẹ awe lẹ nọ jlo na dọhodopọ, ṣigba e nọ saba dekọtọn do flumẹjijẹ mẹ. Naegbọn e do yinmọ?

Aliho voovo mẹ wẹ sunnu po yọnnu po nọ dọho te, podọ dopodopo yetọn tindo nuhudo voovo lẹ. Yọnnu de sọgan jlo nado nọ dọ numọtolanmẹ etọn lẹ tọ́n whẹwhẹ. To alọ devo mẹ, sunnu susu nọ tẹnpọn nado hẹn jijọho tin-to-aimẹ gbọn nuhahun lẹ dididẹ to niyaniya mẹ dali bo nọ dapana nuhahun sinsinyẹn lẹ. Enẹwutu, nawẹ hiẹ sọgan duto vogbingbọn ehelẹ ji bo nọ dọhodopọ hẹ asu kavi asi towe gbọn? Nuyiwa hẹ alọwlemẹ towe po sisi po sọgan gọalọ.

Mẹhe nọ símẹ nọ yí nukun họakuẹ do pọ́n mẹdevo lẹ bo nọ tẹnpọn nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ yetọn lẹ mẹ. Hiẹ sọgan ko plọn nado nọ na sisi mẹhe tindo aṣẹpipa kavi numimọ hugan we lẹ sọn ovu whenu towe. Ṣigba to alọwle mẹ, avùnnukundiọsọmẹnu lọ wẹ nado na sisi mẹhe po hiẹ po to ohá dopolọ ji—enẹ wẹ alọwlemẹ towe. Linda he wlealọ sọn owhe ṣinatọ̀n die dọmọ: “N’yọnẹn dọ eyin mẹdevo wẹ dọhona Phil, ewọ na yí sọwhiwhe po nukunnumọjẹnumẹ po do dotoaina ẹn. Nuhe n’nọ jlo poun wẹ yindọ ni nọ vẹawu mi.” E yọnbasi dọ hiẹ nọ yí sọwhiwhe do dotoai bo nọ dọho po sisi po na họntọn po jonọ lẹ po. Ṣigba, be a nọ do mẹtọnhopọn dopolọ hia alọwlemẹ towe ya?

Sisi matindo nọ fọ́n nuhahun dote to whégbè bo nọ dekọtọn do wiwọ́ sinsinyẹn mẹ. Ahọlu nuyọnẹntọ de dọmọ: “Nùdo húhú, po jijọho po, e pọnte hú owhé he gọ́ na hùnwhẹ po avùn po.” (Howhinwhẹn lẹ 17:1) Biblu dọna asu lẹ nado nọ yí gbégbò kavi sisi do yinuwa hẹ asi yetọn.  (1 Pita 3:7) “Asi” lọsu “dona tindo sisi sisosiso na asu etọn.”—Efesunu lẹ 5:33.

Nawẹ a sọgan dọho po sisi po gbọn? Lẹnnupọndo ayinamẹ dagbe delẹ ji sọn Biblu mẹ.

Avùnnukundiọsọmẹ Lọ:

Mẹsusu nọ jlo na dọho hugan lehe yé nọ dotoai do. Be hiẹ lọsu nọ wàmọ wẹ ya? Biblu ylọ mẹdepope he “gblọnho jẹnukọnna sisè” dọ nulunọ. (Howhinwhẹn lẹ 18:13) Enẹwutu, nọ dotoai whẹpo do nọ dọho. Etẹwutu? Kara he wlealọ sọn owhe 26 die dọmọ: “Homẹ ṣie nọ hùn eyin asu ṣie ma tẹnpọn nado didẹ nuhahun he n’tindo lẹ to afọdopolọji. E ma tlẹ yin dandan dọ ni yọ́n kavi dindona nuhewutu nuhahun lọ do fọ́n. Nuhe n’nọ jlo poun wẹ yindọ ni dotoaina mi bo mọnukunnujẹ numọtolanmẹ ṣie lẹ mẹ.”

To alọ devo mẹ, sunnu po yọnnu po delẹ nọ whleawu nado dọho bo ma nọ voawu eyin alọwlemẹ yetọn hẹn yé po huhlọn po nado dọ numọtolanmẹ yetọn lẹ tọ́n. Lorrie he wlealọ to agọe, mọdọ asu emitọn ma nọ yawu dọ numọtolanmẹ etọn lẹ tọ́n. E dọmọ: “N’dona fahomẹ bo nọtepọn ẹn na e nido dọ numọtolanmẹ etọn.”

Pọngbọ Lọ:

Eyin hiẹ po alọwlemẹ towe po dona dọhodo nuhe sọgan hẹn wiwọ́ wá de ji, nọ fọ́n whẹho lọ dote to whenue mì omẹ awe lẹ voawu bo ma to adi ji. Etẹwẹ lo, eyin alọwlemẹ towe whleawu nado dọ linlẹn etọn? Yọnẹn dọ “linlẹn gbẹtọ tọn lẹ taidi osin to dotọ̀ he siso de mẹ, ṣigba mẹhe zìn sọgan dọ̀n ẹn jẹgbonu.” (Howhinwhẹn lẹ 20:5, La Bible en français courant) Eyin a dọ̀n osin sọn dotọ̀ mẹ po awuyiya po, osin susu na yìgbé. Mọdopolọ, eyin a hẹn alọwlemẹ towe po huhlọn po nado dọ linlẹn etọn, ewọ sọgan gblehomẹ bọ a na hẹn dotẹnmẹ he a tindo nado yọ́n linlẹn etọn bu. Kakatimọ, nọ wà dẹẹdẹ do kanhose po sisi po, bo nọ fahomẹ eyin ewọ ma to numọtolanmẹ etọn lẹ dọ tọ́n po awuyiya po dile a na ko jlo do.

Eyin alọwlemẹ towe to hodọ, “nọ yawu nado sè, whleawu nado dọho, bo whleawu nado gblehomẹ.” (Jakọbu 1:19) E ma yin otó kẹdẹ wẹ todoaitọ dagbe de do nọ dotoai gba, ṣigba e sọ nọ yí ahun etọn lọsu zan. Eyin alọwlemẹ towe to hodọ, tẹnpọn nado nọ mọnukunnujẹ numọtolanmẹ etọn mẹ. Alọwlemẹ towe na doayi obá he mẹ a do sisi—kavi sisi matindo—hia ẹ jẹ go to aliho he mẹ a dotoai te.

Jesu plọn mí lehe mí na nọ dotoai do. Di apajlẹ, to whenue dawe he to azọ̀njẹ de dọnsẹpọ ẹ na alọgọ, Jesu ma didẹ nuhahun lọ to afọdopolọji. Jẹnukọn whẹ́, e dotoaina ovẹvivẹ dawe lọ tọn. Enẹgodo, e dike nuhe e sè lọ ni yinuwado e ji sisosiso. To godo mẹ, e hẹnazọ̀ngbọna dawe lọ. (Malku 1:40-42) Nọ yinuwa to aliho dopolọ mẹ, eyin alọwlemẹ towe to hodọ. Flindọ, ewọ na ko to awuvẹmẹ ahundopo tọn dín, e ma yin pọngbọ tejiteji tọn. Enẹwutu, nọ dotoai po sọwhiwhe po. Nọ dike nuhe a sè ni yinuwado jiwe. Enẹgodo kẹdẹ wẹ a ni dín pọngbọ na nuhudo alọwlemẹ towe tọn. Gbọnmọ dali, hiẹ na dohia dọ a tindo sisi na alọwlemẹ towe.

Avùnnukundiọsọmẹ Lọ:

Linda, he dọho to aga wayi doayi e go dọmọ: “Aihundida televiziọn ji tọn delẹ nọ dohia dọ nuhe sọgbe wẹ e yin nado nọ dọho agọ̀ gando alọwlemẹ mẹtọn go podọ nado zun in kavi ṣàn ẹn kò.” Mẹdelẹ yin pinplọn whẹ́n to owhé he gbè hodidọ mẹmasi tọn lẹ gbayipe te. Eyin yé wá wlealọ, e nọ vẹawuna yé nado dapana aṣa ehe to whẹndo yetọn mẹ. Ivy, he nọ nọ̀ Canada dọmọ: “N’yin pinplọn whẹ́n to lẹdo he mẹ mẹṣanko, awhádido, po yinkọ mẹzunzun tọn didona mẹdevo lẹ po gbayipe te.”

Pọngbọ Lọ:

Eyin a to hodọna mẹdevo lẹ gando alọwlemẹ towe go, nọ dọ “ohó depope he yọ́n na mẹjlọdote dile ninọmẹ de biọ do, na e nido sọgan wà dagbe na sisètọ lẹ.” (Efesunu lẹ 4:29)  Nọ dọho gando alọwlemẹ towe go to aliho dagbe mẹ na mẹdevo lẹ nido sọgan nọ na ẹn sisi.

Eyin hiẹ po alọwlemẹ towe po kẹdẹ wẹ tlẹ topọ, a dona duto mẹwhinwhàn lọ ji nado nọ yí hogbe mẹṣanko tọn po yinkọ mẹzunzun tọn po zan. To Islaeli hohowhenu tọn mẹ, Mikali gblehomẹ do asu etọn, Ahọlu Davidi go. Ewọ gbọn mẹṣanko dali dọ dọ e yinuwa “dile dopo sọn omẹ fúsa lẹ mẹ” nọ wà do. Hogbe etọn lẹ hẹn homẹgble Davidi podọ Jiwheyẹwhe lọsu. (2 Samuẹli 6:20-23) Etẹwẹ ehe plọn mí? Eyin a to hodọ hẹ alọwlemẹ towe, nọ yí sọwhiwhe do ṣinyan hogbe towe lẹ. (Kọlọsinu lẹ 4:6) Phil, he wlealọ sọn owhe ṣinatọ̀n die, yigbe dọ emi po asi emitọn po gbẹ́ nọ tindo gbemanọpọ lẹ. E doayi e go dọ, to whedelẹnu, nuhe emi dọ wẹ nọ hẹn ninọmẹ lọ ylan dogọ. E dọmọ: “E wá họnwun na mi dọ ale de ma tin to e mẹ nado nọ ‘duto’ nudindọn de ji. N’mọdọ nuhe yọ́n hugan bosọ nọ hẹn ale wá wẹ nado hẹn haṣinṣan mítọn lodo.”

To Islaeli hohowhenu tọn mẹ, asuṣiọsi mẹhomẹ de na tuli ovisi etọn lẹ nado “mọ gbọjẹ, dopodopo [yetọn] to owhé asu etọn tọn gbè.” (Luti 1:9) Eyin asu po asi po de nọ doyẹyigona ode awetọ, yé nọ hẹn owhé yetọn zun nọtẹn “gbọjẹ” tọn.

Avùnnukundiọsọmẹ Lọ:

Mẹhe ṣẹṣẹ wlealọ delẹ ko wá tadona agọ̀ kọ̀n dọ nuhe Biblu ylọdọ nado yin “agbasalan dopo” zẹẹmẹdo dọ alọwlemẹ lẹ dona tindo linlẹn kavi gbẹtọ-yinyin dopolọ. (Matiu 19:5) Ṣigba, yé nọ wá yawu mọdọ linlẹn mọnkọtọn ma sọgbe. Eyin yé wá wlealọ, vogbingbọn yetọn lẹ nọ saba dekọtọn do gbemanọpọ lẹ mẹ. Linda dọmọ: “Vogbingbọn daho dopo he tin to ṣẹnṣẹn mítọn wẹ yindọ Phil ma nọ ylọ onú dọ nujọnu sọ yẹn. To whedelẹnu, ewọ nọ vò to whenue yẹn to nuhà, enẹwutu n’nọ gblehomẹ na e nọ taidi dọ e ma nọ kiyananu dile yẹn nọ wà do.”

Pọngbọ Lọ:

Mì nọ kẹalọyi nuhe mẹdopodopo yin, bo nọ na sisi vogbingbọn ode awetọ tọn. Di apajlẹ: Nukun towe po otó towe po ma nọ wazọ́n dopolọ; ṣogan, yé omẹ awe lẹ wẹ nọ zọ́n bọ a do nọ dasá ali matin awugble. Adrienne, he wlealọ to nudi owhe 30 die dọmọ: “Eyin pọndohlan mítọn lẹ ma gbẹ́ tùnafọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji, yẹn po asu ṣie po ma nọ jẹagọdo linlẹn mídelẹ tọn he gbọnvo lẹ. To popolẹpo mẹ, asu po asi po wẹ mí yin, mí ma yin mẹdopolọ lẹ pẹpẹ.”

Eyin linlẹn kavi nuyiwa alọwlemẹ towe tọn lẹ gbọnvo na towe, ma nọ ze ayidonugo do nuhe na wà dagbe na we lẹ kẹdẹ ji blo. Nọ hò numọtolanmẹ alọwlemẹ towe tọn lẹ pọ́n. (Filippinu lẹ 2:4) Kyle, asu Adrienne tọn yigbe dọmọ: “N’ma nọ mọnukunnujẹ kavi kọngbedopọ hẹ linlẹn asi ṣie tọn do whẹho lẹ ji to whepoponu. Ṣigba, n’nọ flinnu dee dọ n’yiwanna ẹn taun hugan linlẹn ṣie lẹ. Eyin e to ayajẹ, yẹnlọsu nọ jaya.”

Sisi didohia yin dopo to họnhungan he nọ zọ́n bọ alọwle nọ tindo ayajẹ bo nọ dẹn-to-aimẹ lẹ mẹ. Linda dọmọ: “Sisi didohia nọ hẹn pekọ po hihọ́ po wá alọwle mẹ. Dandannu wẹ e yin dọ mí ni wleawuna ẹn.”