Jlẹkajininọ Gando Ahàn Sinsinyẹn Nùnù Go

TONY, he yin nùdego to hosọ tintan lọ mẹ sọgan ko duvivi gbẹzan he pọnte taun de tọn—eyin e duto nuhahun ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan tọn etọn ji dai wẹ. Amọ́, na e taidi dọ e nọ penugo nado nùahàn susu bọ yè ma tlẹ nọ mọ to e go wutu, e nọ lẹndọ nulẹpo to yìyì ganji to gbẹzan emitọn mẹ. Naegbọn nuhe e nọ lẹn gando ede go enẹ ma do sọgbe?

Na ahàn sinsinyẹn nùnù zẹjlẹgo ko yinuwado ayiha etọn ji, wẹ zọ́n bọ e do nọ lẹnmọ. Vlavo Tony yigbe wẹo kavi e gbẹ́, apọ̀n etọn, enẹ wẹ nugonu he nọ deanana ninọmẹ agbasa etọn tọn, nulẹnpọn etọn, gọna numọtolanmẹ etọn lẹ, ma nọ wazọ́n ganji eyin e ṣì ahàn sinsinyẹn nù. Lehe e nùahàn sù sọ, mọ wẹ nugopipe apọ̀n etọn tọn nado lẹnnupọn to aliho he sọgbe mẹ nọ depò do niyẹn.

Onú awetọ he wutu pọndohlan he Tony tindo gando ede go ma do sọgbe wẹ ojlo vẹkuvẹku etọn nado zindonukọn to aṣa ahànnunu tọn etọn mẹ. Allen he yin nùdego to hosọ he jẹnukọn lẹ mẹ, ma kẹalọyi to bẹjẹeji dọ emi do nuhahun ahàn sinsinyẹn tọn. E dọ dọ: “N’nọ whlá obá he mẹ n’nọ nùahàn jẹ, podọ n’nọ dín whẹjijọ lẹ bo nọ lẹn to dee mẹ dọ n’ma ko nùahàn kaka de. Ojlo ṣie wẹ nado nọ yiavùnlọna aṣa ahànnu-zẹjlẹgo tọn ṣie.” Dile etlẹ yindọ mẹdevo lẹ sọgan nọ doayi e go dọ ahàn sinsinyẹn to nukọn jẹ na Tony po Allen po, yé omẹ awe lẹ gbẹ́ nọ mọdọ nude ma jẹdò to emi go. Sunnu awe ehelẹ dona ze afọdide nujọnu tọn nado duto ahànnu-zẹjlẹgo ji. Amọ́, afọdide tẹlẹ wẹ?

Ze Afọdide Lẹ!

Susu mẹhe ko doalọtena ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan lẹ tọn wẹ ko yinuwa sọgbe hẹ hogbe Jesu tọn lẹ dọmọ: “Todin, eyin nukun towe adusiwhé tọn to hinhẹn we dahli, sún in sẹ̀ bo ze e dlan sọn dewe go. Na e pọnte na we nado hẹn dopo to awutugonu towe lẹ mẹ bu hú dọ agbasa towe blebu ni yin dindọn dlan Gẹhẹnna mẹ.”—Matiu 5:29.

Na nugbo tọn, Jesu ma to tulinamẹ dọ yè ni hẹn awugblena agbasa mẹtọn gba. Kakatimọ, apajlẹ de yizan wẹ e te nado zinnudeji dọ mí dona to gbesisọ mẹ nado dapana nudepope he gán bẹpla haṣinṣan mítọn hẹ Jiwheyẹwhe. Nugbo wẹ dọ afọdide mọnkọ zize gán kàn dẹpẹ biọ taun. Ṣigba, e na basi hihọ́na mí ma nado joawuna linlẹn gọna ninọmẹ he gán tlọ mí do ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan mẹ lẹ. Enẹwutu, eyin mẹdevo lẹ nọ dọ̀n ayiha towe wá e ji dọ ahàn sinsinyẹn ko to nukọn jẹ na we, ze afọdide he jẹ lẹ nado yí dewe sọn e si. a Eyin e wá họnwun na we dọ a ma gán nọ nùahàn do jlẹkaji, be a ma dona nọ gbọn ahàn kẹ́ paali niyẹn. Awufiẹsa depope he laninọ na ahàn gán hẹnwa, ma na sinyẹn sọ awugble he ahàn na hẹnwa gbẹzan towe ji.

Eyin a ma tlẹ nọ nùahànmú, be a nọ jlo na nùahàn susu wẹ ya? Eyin mọwẹ, afọdide titengbe tẹlẹ wẹ a gán ze nado nọ nù ahàn sinsinyẹn do jlẹkaji?

Fie A Gán Mọ Alọgọ Sọn

1. Tindo yise dọ dẹ̀hiho whẹwhẹ po ahundopo po gán gọalọ. Biblu na ayinamẹ mẹhe jlo na hẹn homẹhun Jehovah Jiwheyẹwhe lẹpo dọmọ: ”To nulẹpo mẹ, mì nọ yí odẹ̀, ovẹ̀ po pẹdido po do hẹn obiọ mìtọn lẹ zun yinyọnẹn na Jiwheyẹwhe; jijọho Jiwheyẹwhe tọn he yiaga hugan nukunnumọjẹnumẹ lẹpo nasọ họ́ ahun mìtọn po nugopipe apọ̀nmẹ tọn mìtọn po gbọn Klisti Jesu gblamẹ.” (Filipinu lẹ 4:6, 7) Etẹlẹ wẹ a gán nọ biọ to odẹ̀ mẹ nado tindo jijọho ahun mẹ tọn ehe?

A dona yigbe na dewe whẹ́ dọ a do nuhahun ahàn sinsinyẹn nùnù tọn, yèdọ nuhahun de he hiẹ lọsu janwẹ gán yí dewe sọn e si. Eyin a dọ nuhe a jlo na wà gando nuhahun enẹ go na Jiwheyẹwhe, ewọ na dona vivẹnu he do a te nado mọ kọgbọ lẹ podọ nado dapana nuhahun sinsinyẹn devo lẹ. “Mẹhe to nuṣinyọndo nuṣiwa etọn lẹ ma na tindo kọdetọn dagbe, ṣigba, mẹdepope he nọ yigbe yetọn bo nọ jo yé do wẹ lẹblanu na yin didohia.” (Howhinwhẹn lẹ 28:13) Humọ, Jesu plọn mí dọ mí gán nọ hodẹ̀ dọ: “A sọ hẹn mí biọ whlepọn mẹ blo, ṣigba whlẹn mí sọn mẹylankan lọ si.” (Matiu 6:13) Todin, nawẹ a sọgan yinuwa sọgbe hẹ odẹ̀ enẹlẹ gbọn, podọ fie wẹ a gán mọ gblọndo na ovẹvivẹ towe lẹ te?

2. Dike Ohó Jiwheyẹwhe tọn ni nọ na we huhlọn. “Ohó Jiwheyẹwhe tọn tin to ogbẹ̀ bo tindo huhlọn . . . e sọ penugo nado yọ́n linlẹn po ojlo ahun mẹ tọn lẹ po.” (Heblu lẹ 4:12) Wefọ Biblu tọn lẹ hihia gọna ayihamẹlinlẹnpọn do yé ji egbesọegbesọ ko gọalọna mẹsusu he nọ nù ahàn sinsinyẹn zẹjlẹgo dai lẹ. Salmu-kantọ lọ he yin sunnu budisi Jiwheyẹwhe tọ́ de wlan dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mẹhe ma nọ zinzọnlin sọgbe hẹ ayinamẹ mẹylankan lẹ tọn. . . . Ṣigba, osẹ́n Jehovah tọn mẹ wẹ e nọ mọ awuvivi te, bo nọ yí ogbè dẹẹdẹ do to osẹ́n Etọn hia to okle po ozán po. . . . Nudepope he ewọ wà na nọ tindo kọdetọn dagbe.”—Salmu lẹ 1:1-3.

Biblu pinplọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ zọ́n bọ Allen penugo nado duto ahàn sinsinyẹn ṣiṣizan ji. E dọmọ: “N’kudeji dọ eyin nue n’plọn sọn Biblu po nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ po mẹ tọn dẹ́n wẹ, n’ma na ko penugo nado doalọtena ahànnunu, podọ n’tlẹ gán ko kú.”

3. Wleawuna mawazẹjlẹgo. Biblu dọ dọ mẹhe yin ahànnumunọ dai bo wá agun Klistiani tọn mẹ lẹ ko yin kiklọ́we “po gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe mítọn tọn po.” (1 Kọlintinu lẹ 6:9-11) Gbọnna? Na nugbo tọn, yé mọ alọgọ yí nado dealọ sọn ahàn-gbẹdido po agọ́-gànyìn lẹ po mẹ gbọn awuwiwlena mawazẹjlẹgo dali, yèdọ jẹhẹnu de he gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn nọ gọalọnamẹ nado tindo. “Mì nọ nù ovẹn mú blo, ehe nọ dekọtọn do walọ he gblezọn mẹ, ṣigba mì nọ gọ́ na gbigbọ.” (Efesunu lẹ 5:18; Galatianu lẹ 5:21-23) Jesu Klisti dopà dọ “Otọ́ he to olọn mẹ [na] na gbigbọ wiwe mẹhe to bibiọ ẹ lẹ!” Enẹwutu, “mì to bibiọ zọnmii, e nasọ yin nina mì.”—Luku 11:9, 13.

Mẹhe jlo na sẹ̀n Jehovah to aliho he ewọ kẹalọyi mẹ lẹ sọgan wleawuna mawazẹjlẹgo gbọn Biblu pinplọn gọna dẹ̀hiho sọn ahun mẹ wá to gbesisọ mẹ dali. Kakati nado hònúpla bo gbọjọ, kẹalọyi opagbe he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ he dọmọ: “Mẹhe to dido sọgbe hẹ gbigbọ na gbẹ̀n ogbẹ̀ madopodo sọn gbigbọ lọ dè. Enẹwutu, mì dike mí gbọjọ to nuhe yin dagbe wiwà mẹ blo, na mí na gbẹ̀n to ojlẹ sisọ mẹ eyin agbọ́ ma pé mí.”—Galatianu lẹ 6:8, 9.

4. Nọ jihọntọn dagbe lẹ. “Mẹhe nọ zinzọnlin hẹ nuyọnẹntọ na yọnnuin, ṣigba, mẹhe nọ dogbẹ́ hẹ nulunọ ma na tindo kọdetọn dagbe.” (Howhinwhẹn lẹ 13:20) Dọna họntọn towe lẹ dọ a ko magbe nado nọ nọ̀ jlẹkaji na nuhe dù ahàn sinsinyẹn nùnù. Ṣigba, Ohó Jiwheyẹwhe tọn na avase dọ eyin a dealọ sọn “ahànnu-zẹjlẹgo, agọ́-gànyìn, [gọna] ahàn-gbẹdido” mẹ, ‘e na paṣa’ hagbẹ towe dai tọn delẹ bọ ‘yé na nọ zun we.’ (1 Pita 4:3, 4) Eyin a magbe ma nado nọ hò jẹ ahàn sinsinyẹn ji gidigidi, bọ hagbẹ delẹ nọ tẹnpọn nado hẹn we dahli, gbàgbẹ́ yetọn hadopo.

5. Nọ ze dogbó lẹ dai. “Mì hodo titonu ehe ba blo, ṣigba mì yin adàdiọna gbọn ayiha mìtọn didiọ dali, na mì nido sọgan mọdona ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, bo yin alọkẹyi bosọ yin pipé lọ.” (Lomunu lẹ 12:2) Eyin a dike nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ deanana we nado ze dogbó lẹ dai gando obá he mẹ a na nọ nùahàn jẹ go, bọ nudide towe ma sinai do linlẹn hagbẹ lẹ kavi mẹhe to “titonu ehe” mẹ lẹ tọn ji, a na duvivi gbẹzan he Jiwheyẹwhe nọ kẹalọyi tọn. Amọ́, nawẹ a sọgan yọ́n obá he mẹ a na nọ nùahàn jẹ matin nuhahun gbọn?

Mahopọnna ahàn jlẹnú nẹmu he a nù, eyin enẹ ko pé nado bẹpla nuyiwa po linlẹn towe lẹ po, be e ko hugan na we niyẹn. Enẹwutu, eyin a de nado nù ahàn sinsinyẹn, e ma na yọ́n dọ a ni pọ́n jẹhọn mẹ bo ze dogbó de dai poun, na enẹ gán hẹn ẹn vẹawuna we nado yọnẹn eyin a ko nùmú kavi pò to lugbe. Eyin a ze dogbó mọmọ tọn de dai, e na zọ́n bọ a ma na yọ́n ninọmẹ towe taun gando ahànnunu go. Nọ ze dogbó he họnwun bo ma do owù de dai, ehe na zọ́n bọ a na nọ jlẹkaji bo ma na joawunanu po awubibọ po.

6. Plọn nado nọ dọ eyeo. “Mì kúkú gbọ hogbe mìtọn Mọwẹ ni yin mọwẹ, podọ Lala mìtọn ni yin lala.” (Matiu 5:37) Plọn nado nọ yí sisi do dọ lala kavi ‘eyeo’ to whenue johẹmẹtọ homẹdagbenọ he gboawupo nado do wuntuntun hia de to ahàn sinsinyẹn whlé we mapote. “Mì gbọ ohó mìtọn ni nọ gọ́ na ojọmiọn, na ojẹ̀ ni nọ pé e to whepoponu, na mì nido sọgan yọ́n lehe mì na nọ gblọnhona mẹdopodopo do.”—Kolosinu lẹ 4:6.

7. Nọ biọ alọgọ. Eyin a magbe ma nado nọ nùahàn zẹjlẹgo ba, biọ alọgọ họntọn dagbe he gán nọgodona we nado tẹdo gbemima enẹ go podọ nado yinukọn to gbigbọ-liho lẹ tọn. “Omẹ awe pọnte hú mẹdopo, na yé tindo ale dagbe de na azọ́n sinsinyẹn yetọn. Na eyin dopo to yé mẹ jai, omẹ awetọ sọgan ze hatọ etọn ṣite.” (Yẹwhehodọtọ 4:9, 10; Jakọbu 5:14, 16) Azọ́nwatẹn He Nọ Penukundo Whẹho Ahànnu-Zẹjlẹgo po Ahànnumu po Tọn Go to États-Unis tlẹ na ayinamẹ dọ: “To whedelẹnu, e gán vẹawu nado dealọpona ahànnunu. Nọ biọ alọgọ whẹndo towe po họntọn towe lẹ po tọn na e nido pà we.”

8. Tẹdo gbemima towe go. “Mì lẹzun basitọ ohó lọ tọn lẹ, e ma yin sisètọ lẹ kẹdẹ gba, to mìdelẹ kiklọ po linlẹn agọ̀ po mẹ. Ṣigba, mẹhe zín nukun do osẹ́n pipé he yin mẹdekannujẹ tọn lọ mẹ bo zindonukọn to e mẹ ko lẹzun basitọ azọ́n lọ tọn, e ma yin sisètọ nuwọntọ; ewọ nasọ yin ayajẹnọ to nuhe wà e te mẹ.”—Jakọbu 1:22, 25.

A Yin Afanumẹ Na Ahàn Sinsinyẹn Ba Blo

E ma yin mẹhe nọ nùahàn zẹjlẹgo lẹpo wẹ nọ wá lẹzun ahànnumunọ. Amọ́, mẹdelẹ nọ jẹ ahàn susu nù ji kavi jẹ nùnù ji whẹwhẹ, sọmọ bo nọ lẹzun afanumẹ na ẹn. Na ahàn sinsinyẹn dohuhlọn taun wutu, whenue mẹde lẹzun afanumẹ etọn, e nọ bẹpla agbasa po apọ̀n mẹlọ tọn po, bọ eyin e tlẹ do ojlo vẹkuvẹku nado yí ede sọn ahàn si bosọ to alọgọ gbigbọmẹ tọn lẹ mọyi, enẹlẹ kẹdẹ ma nọ pé. Allen flindọ: “Ojlẹ he mẹ n’to alọ desọn ahàn sinsinyẹn nùnù mẹ te, n’nọ sè vivẹ́ to agbasa mẹ taun. N’wá mọdọ gbọnvona alọgọ he n’to mimọyi to gbigbọ-liho, n’dona sọ dín nukunpedomẹgo dotowhé tọn.”

Susu mẹhe nọ nùahàn zẹjlẹgo bo ko to alọgọ gbigbọmẹ tọn mọyi lẹ tọn wẹ sọ nọ do hudo nukunpedomẹgo dotowhé tọn dogọ na yé nido penugo bo nọla na ahàn sinsinyẹn petepete. b Na mẹdelẹ, ahànnunu jijodo nọ dán yé taun, sọmọ bọ yé dona yin ginglọndo dotowhé nado mọ nukunpedomẹgo yí, kavi zan amasin delẹ he na zọ́n bọ ahàn ma na nọ jlo yé sọmọ ba, bo penugo nado nọla na ẹn mlẹnmlẹn. Visunnu Jiwheyẹwhe tọn, azọ́njiawu-watọ lọ tlẹ dọ dọ: “Mẹhe to gángán lẹ ma nọ tindo nuhudo dotozọ́nwatọ tọn gba, adavo mẹhe to azọ̀njẹ lẹ.”—Malku 2:17.

Ale He Tonusisena Anademẹ Jiwheyẹwhe Tọn lẹ Nọ Hẹn Wá

Ayinamẹ nuyọnẹn tọn he to Biblu mẹ gando ahàn sinsinyẹn go lẹ wá sọn Jiwheyẹwhe nugbo lọ dè, mẹhe nọ dín dagbe mítọn, e ma yin na mí nido nọ ganji todin kẹdẹ gba, amọ́ nado duvivi ale dẹn-to-aimẹ lẹ tọn ga. Whenue Allen ko jo ahàn sinsinyẹn do na owhe 24 godo, e flindọ: “E jiawu na mi taun nado yọnẹn dọ n’gán diọ, podọ nado plọn dọ Jehovah jlo na gọalọna mi nado zan gbẹzan dagbe de, bosọ . . .” Ohó lọ didọ vẹawuna Allen bọ dasin dibla wayi do e, na nue e nọ wà wayi lẹ gọ̀wa ayiha mẹ na ẹn. E wá zindonukọn dọmọ: “Humm, . .  e vivi na mi nado mọdọ Jehovah nọ mọnukunnujẹnumẹ bo nọ homẹtọnpọn bosọ nọ namẹ alọgọ he jẹ—enẹ jiawu taun.”

Enẹwutu, eyin hiẹ lọsu nọ ṣì ahàn sinsinyẹn zan kavi ko lẹzun afanumẹ na ẹn, ma yawu wá tadona kọ̀n dọ e ma gán pà we kavi dọ todido de masọ tin na we ba blo. Allen po gbẹtọ madosọha devo lẹ po wẹ ko jugbọn ninọmẹ towe nkọ mẹ pọ́n, bo ka’o penugo todin nado de ahàn sinsinyẹn nùnù pò kavi tlẹ jodo pete. E ma ka wá vẹna yé to godo mẹ, podọ nudopolọ wẹ e na yin na hiẹ lọsu.

Vlavo a de nado nọ nù ahàn sinsinyẹn do jlẹkaji wẹo kavi nado nọla na ẹn pete, nọ hẹn tudohomẹnamẹ owanyinọ Jiwheyẹwhe tọn ehe do ayiha mẹ, he dọmọ: “Eyin hiẹ na yìn gbedide ṣie lẹ wẹ! To whenẹnu, jijọho towe na wá taidi tọ̀sisa de bọ dodowiwa towe na wá taidi agbówhẹn ohù tọn lẹ.”—Isaia 48:18.

[Nudọnamẹ odò tọn lẹ]

[Apotin/Yẹdide]

 Be N’Nọ Jo Dee Na Ahàn Sinsinyẹn Wẹ Ya?

A gán kanse dewe dọ:

• Be n’nọ nù ahàn sinsinyẹn hú lehe n’nọ nù do dai wẹ ya?

• Be ahàn sinsinyẹn nùnù ṣie jẹ whẹwhẹ hú dai tọn wẹ ya?

• Be n’jẹ ahàn sinsinyẹn nù ji zẹjlẹgo wẹ ya?

• Be n’nọ nù ahàn sinsinyẹn nado de lẹnpọn kavi de ayiha sọn nuhahun ṣie lẹ ji wẹ ya?

• Be họntọn kavi hagbẹ whẹndo tọn de ko dọ̀n ayidonugo ṣie wá obá he mẹ n’nọ nù ahàn sinsinyẹn jẹ ji pọ́n wẹ ya?

• Be ahàn sinsinyẹn nùnù ko hẹn nuhahun wá na mi to whégbè, to azọ́nmẹ, kavi to gbejizọnlin de whenu pọ́n wẹ ya?

• Be n’gán gọ̀n ahàn sinsinyẹn ma nù na osẹ dopo ya?

• Be e nọ ṣí de na mi eyin mẹdevo lẹ gbẹ́ nado nù ahàn sinsinyẹn wẹ ya?

• Be n’nọ whlá obá he mẹ n’nọ nù ahàn sinsinyẹn jẹ do mẹdevo lẹ wẹ ya?

Eyin a gblọn “mọwẹ” na dopo kavi humọ to kanbiọ ehelẹ mẹ, a dona ze afọdide lẹ nado payi lehe a nọ nù ahàn do go.

[Apotin/Yẹdide]

Nudide Nuyọnẹn Tọn lẹ Bibasi Gando Ahàn Sinsinyẹn Go

Whẹpo a nido jẹ ahàn sinsinyẹn nù ji, kanse dewe dọ:

• Be e jẹ dọ ma nùahàn sinsinyẹn ya kavi n’dona nọ nọla na?

Ayinamẹ: Mẹhe ma gán nùahàn sinsinyẹn do jlẹkaji dona dapana ahànnunu.

• Obá tẹ mẹ wẹ n’dona nọ nùahàn jẹ?

Ayinamẹ: Magbe obá he mẹ a gán nùahàn jẹ tọn, whẹpo nido bẹpla nulẹnpọn towe.

• Ojlẹ tẹlẹ mẹ wẹ n’na nọ nùahàn te?

Ayinamẹ: Ni ma yin jẹnukọnna húnkùnkùn kavi whenue a jlo na wà nuhe nọ biọ aṣejininọ de blo; mọdopolọ ni ma yin jẹnukọnna nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ; kavi whenue a to ohò kavi to amasin tangan delẹ zan blo.

• Fie wẹ n’na nọ nùahàn te?

Ayinamẹ: E gán yin to nuwiwa pọmẹ tọn de whenu; amọ́ ni ma yin to fie hiẹ ṣo te nado whlá ahànnunu towe blo, podọ ni masọ yin to mẹhe ahàn sinsinyẹn nọ dotukla lẹ nukọn blo.

• Mẹnu lẹ wẹ n’na nọ nùahàn hẹ?

Ayinamẹ: Ni nọ yin hẹ họntọn kavi hagbẹ whẹndo tọn apajlẹ dagbenọ lẹ; ni ma yin hẹ mẹhe do nuhahun ahàn sinsinyẹn nùnù tọn lẹ blo.

[Apotin/Yẹdide]

Ohó Jiwheyẹwhe Tọn Nọ Gọalọna Mẹhe Ko Yin Ahànnumunọ Dai Lẹ

Supot he nọ nọ̀ Thaïlande, yin ahànnumumọ de dai. To bẹjẹeji, whèjai lẹ kẹdẹ wẹ e nọ nùahàn. Amọ́ vudevude, e wá jẹ ahànnu ji to afọnnu lẹ, podọ to núdùdù whèmẹ tọn lẹ whenu ga. E nọ saba nùahàn na e jlo na mú poun wutu. Amọ́, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wá jẹ Biblu plọn hẹ ẹ ji. Whenue e plọn dọ Jehovah Jiwheyẹwhe ma kẹalọyi ahànnumu, e jo ahàn sinsinyẹn nùnù do. Ṣigba to ojlẹ de godo, e vọ́ gọjẹ ahànnu ji. Ehe hẹn whẹndo etọn jẹflumẹ pete.

Etomọṣo, Supot gbẹ́ yiwanna Jehovah bo jlo na sẹ̀n ẹn to aliho he jẹ mẹ. Họntọn Supot tọn lẹ zindonukọn nado to alọgọna ẹn bosọ na tuli whẹndo etọn nado nọ yí whenu susu zan dopọ hẹ ẹ, podọ dọ agbọ́ etọn ni ma pé yé gbede blo. To ojlẹ enẹ mẹ, 1 Kọlintinu lẹ 6:10 he dọ dọ, “ahànnumunọ lẹ . . . ma na dugu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn” gọalọna Supot nado mọ obá he mẹ ninọmẹ etọn ylan jẹ. E wá họnwun na ẹn dọ e dona dovivẹnu lẹpo nado yí ede sọn ahàn sinsinyẹn nùnù zẹjlẹgo si.

Enẹwutu, Supot magbe ma nado nọ gbọn ahàn sinsinyẹn kẹ́ paali ba. To nukọn mẹ, gbọn huhlọn gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn po anademẹ he wá sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ po dali, gọna alọgọ hagbẹ whẹndo tọn lẹ po agun etọn po tọn, Supot wá lodo to gbigbọ-liho bo duto ojlo etọn nado nọ nù ahàn sinsinyẹn ji. Homẹ whẹndo etọn tọn hùn taun whenue e klan gbẹzan etọn do wiwe na Jiwheyẹwhe bo yí baptẹm. Todin, Supot to vivi hanṣinṣan dagbe de tọn dù hẹ Jiwheyẹwhe, yèdọ nuhe e ko to dindin hoho, bosọ nọ yí whenu etọn zan nado gọalọna mẹdevo lẹ to gbigbọ-liho.