1, 2. (a) Etẹwẹ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ sin homẹ nọ hùn nado wà sọn hohowhenu? (b) Etẹwẹ nọ họakuẹ na Jehovah hugan?

SỌN hohowhenu gbọ́n wẹ devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ sin homẹ nọ hùn nado gbá ohọ̀ he nọ hẹn pipà wá na oyín etọn lẹ. Di apajlẹ, Islaelivi lẹ yí zohunhun do tindo mahẹ to gòhọtúntún lọ bibasi mẹ bo gbọn alọtútlú dali wleawuna nuhe na yin yiyizan lẹ.—Eks. 35:30-35; 36:1, 4-7.

² E ma yin họ̀gbánu lẹ wẹ Jehovah nọ pọnhlan taidi onú tintan he nọ hẹn gbégbò wá na ẹn, kavi nuhe họakuẹ na ẹn hugan. (Mat. 23:16, 17) Nuhe nọ họakuẹ na Jehovah, yèdọ nunina he nọ hẹn gbégbò wá na ẹn hugan, wẹ sinsẹ̀n he devizọnwatọ etọn lẹ nọ basi hlan ẹn, gọna ojlo dagbe po zohunhun yetọn po. (Eks. 35:21; Malku 12:41-44; 1 Tim. 6:17-19) Enẹ jẹna ayidego. Etẹwutu? Na ohọ̀ lẹ ma nọ dẹn-to-aimẹ. Di apajlẹ, gòhọtúntún po tẹmpli lọ po masọ tin ba. Ohọ̀ enẹlẹ ko busẹ sọn aimẹ, ṣigba Jehovah ma wọn alọtútlú po tuklajijẹ devizọnwatọ nugbonọ etọn he gọalọ nado gbá ohọ̀ enẹlẹ po tọn.—Hia 1 Kọlintinu lẹ 15:58; Heblu lẹ 6:10.

3. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to weta ehe mẹ?

³ Devizọnwatọ egbezangbe tọn Jehovah tọn lẹ lọsu ko wazọ́n sinsinyẹn nado gbá nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn lẹ. Podọ nuhe mí ko wadotana to anademẹ Ahọlu mítọn Jesu Klisti tọn glọ lẹ jiawu taun! E họnwun dọ Jehovah ko dona vivẹnudido mítọn lẹ. (Salm. 127:1) To weta ehe mẹ, mí na gbadopọnna vude poun to azọ́n he ko yin wiwà lẹ mẹ po lehe e ko hẹn gbégbò wá na Jehovah do po. Mí nasọ mọ nuhe mẹhe ko tindo mahẹ to azọ́n lọ wiwà mẹ delẹ dọ lẹ.

4. (a) Naegbọn mí do tindo nuhudo nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn lẹ dogọ? (b) Naegbọn alahọ susu do yin kinkọndopọ? (Pọ́n apotin lọ “ Alahọ lẹ Gbigbá—Adàdidiọ Sọgbe hẹ Nuhudo Lẹ.”)

⁴ Dile mí mọ to Weta 16tọ mẹ do, Jehovah biọ to mí si nado nọ pli na sinsẹ̀n-bibasi. (Heb. 10:25) Gbọnvona dọ opli mítọn lẹ nọ hẹn yise mítọn lodo, yé sọ nọ yidogọna zohunhun mítọn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. Dile azán godo tọn lẹ to nukọnzindo, Jehovah to mizọnmizọn do na azọ́n enẹ. Taidi kọdetọn de, gbẹtọ fọtọ́n donu kanweko lẹ wẹ nọ wọ̀ wá titobasinanu etọn mẹ to whemẹwhemẹ. (Isa. 60:22) Na sọha mẹjidugando  Ahọluduta lọ tọn lẹ to jijideji wutu, nuhudo daho tin na wezintẹn lẹ nado wleawuna owe sinai do Biblu ji lẹ. Mí sọ tindo nuhudo nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn lẹ tọn.

5. Naegbọn yinkọ lọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn do sọgbe? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Ṣọṣi Hinhọ́n Yọyọ Tọn Lọ.”)

⁵ To bẹjẹeji whenuho egbezangbe tọn omẹ Jehovah tọn lẹ tọn, Biblu Plọntọ lẹ jẹ ayidego ji dọ nuhudo tin na nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn yetọn titi lẹ. E taidi dọ to Whèyihọ Virginie tọn to États-Unis wẹ dopo to nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn tintan lẹ mẹ yin gbigbá do to 1890. To 1930 lẹ mẹ, omẹ Jehovah tọn lẹ ko gbá kavi vọ́ plitẹnhọ susu jlado, amọ́ yinkọ tangan de ma ko yin nina nọtẹn opli tọn enẹlẹ. Ṣigba to 1935, Mẹmẹsunnu Rutherford yì Hawaii, fie plitẹnhọ de to yinyin gbigbá do apá na wekantẹn alahọ tọn yọyọ te. To whenue yè kanse Mẹmẹsunnu Rutherford lehe ohọ̀ ehe na yin yiylọdọ, e gblọn dọmọ: “Be e ma na yọ́n dọ mí ni ylọ ẹ dọ ‘Plitẹnhọ Ahọluduta tọn’ ya, na nuhe mí nọ wà niyẹn, yèdọ yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn didọ?” (Mat. 24:14) E ma yin ohọ̀ enẹlọ kẹdẹ wẹ yinkọ he sọgbe enẹ na yin nina gba,  ṣigba na suhugan nọtẹn opli tọn he agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn nọ yizan lẹdo aihọn pé lẹ tọn.

6, 7. Etẹwẹ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn he nọ yawu yin gbigbá lẹ ko gọalọ nado wà?

⁶ To 1970 lẹ gblamẹ, nuhudo Plitẹnhọ Ahọluduta tọn jideji po awuyiya po. Enẹwutu, mẹmẹsunnu lẹ to États-Unis wleawuna aliho dagbe de nado gbá ohọ̀ he yọnwhanpẹ bo yọ́n-na-yizan lẹ to azán kleun de gblamẹ. To 1983, nudi Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mọnkọ 200 wẹ ko yin gbigbá to États-Unis po Canada po. Nado wà azọ́n lọ ganji, mẹmẹsunnu lẹ jẹ wedegbẹ́ họ̀gbigbá tòpọnla tọn lẹ zedai ji. Aliho họ̀gbigbá tọn lọ tindo kọdetọn dagbe sọmọ bọ to 1986, Hagbẹ Anademẹtọ kẹalọyi tito lọ, bọ to 1987 Wedegbẹ́ Họ̀gbigbá Tòpọnla Tọn 60 wẹ tin to États-Unis. * To 1992, Wedegbẹ́ lọ lẹ ko yin didoai ga to Afrique du Sud, Allemagne, Argentine, Australie, Espagne, France, Japon po Mexique po. E họnwun dọ mí dona nọ nọgodona mẹmẹsunnu azọ́n sinsinyẹnwatọ he nọ gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn po Plitẹnhọ Plidopọ tọn po lẹ, na azọ́n yetọn yin apadewhe sinsẹ̀nzọn wiwe lọ tọn.

⁷ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn he nọ yawu yin gbigbá enẹlẹ nọ na kunnudide dagbe to lẹdo he mẹ yé yin gbigbá te lẹ. Di apajlẹ, hosọ lọ “Yise Nọ Sẹtẹn Na Osó Lẹ” sọawuhia to linlinwe Espagne tọn de mẹ. Linlinwe lọ basi zẹẹmẹ gando Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mọnkọtọn de go to tòpẹvi Martos tọn mẹ bo kanse dọmọ: “Nawẹ e yọnbasi gbọn dọ to aihọn ṣejannabi tọn ehe mẹ, mẹdezejotọ lẹ sọn awá voovo [Espagne tọn] lẹ ji zingbejizọnlin wá Martos nado sọgan gbá ohọ̀ de to ojlẹ kleun de gblamẹ, yèdọ  ohọ̀ he yọ́npọ́n taun bọ titobasinanu de ma ko gbá pọ́n de?” Hosọ lọ na gblọndo gbọn nuhe dopo to Kunnudetọ mẹdezejotọ lọ lẹ mẹ dọ lẹ vivọdọ dali dọmọ: “Nulọ poun wẹ yindọ, mí yin pinplọn gbọn Jehovah dali.”

8. Tito yọyọ tẹwẹ Hagbẹ Anademẹtọ kẹalọyi to 1999, podọ etẹwutu?

⁸ Dile owhe kanweko 20tọ to sisẹpọ vivọnu, gbẹtọ lẹ to wiwọ̀ wá titobasinanu Jehovah tọn mẹ to otò he mẹ mẹmẹsunnu lẹ ma tindo adọkun sọmọ te lẹ. Agun he to lẹdo enẹlẹ mẹ lẹ wà nuhe go yé pé lẹ nado gbá nọtẹn opli tọn lẹ. Amọ́ to otò delẹ mẹ, yé dona doakọnna mẹṣanko po nuvẹun po, na Plitẹnhọ Ahọluduta tọn yetọn ma yọ́npọ́n sọmọ eyin yè yí i jlẹdo nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn devo lẹ go. Ṣigba bẹsọn 1999, Hagbẹ Anademẹtọ kẹalọyi tito de nado yawu gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ to otò he to nukunhun lẹ mẹ. Nunina akuẹ tọn he yin bibasi to otò adọkunnọ lẹ mẹ nọ yin hinhẹn tin-to-aimẹ, na “zẹ́nsisọ” nido sọgan tin. (Hia 2 Kọlintinu lẹ 8:13-15.) Humọ, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po sọn otò devo lẹ mẹ nọ ze yede jo nado gọalọ to azọ́n lọ kọ̀n.

9. Azọ́n tẹwẹ taidi nuhe húagbọ́mẹ, ṣigba etẹwẹ yin wiwadotana?

⁹ To bẹjẹeji, azọ́n lọ taidi nuhe húagbọ́mẹ. Linlin de dohia to 2001 dọ nuhudo tin na Plitẹnhọ Ahọluduta tọn 18 300 to otò he to nukunhun 88 mẹ. Ṣigba, na gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn po Ahọlu mítọn Jesu Klisti po to alọgọna mí wutu, nulẹpo wẹ  yọnbasi. (Mat. 19:26) To gblagbla owhe 15 tọn mẹ, yèdọ sọn 1999 jẹ 2013, tito lọ ko gọalọna omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn 26 849. * Jehovah zindonukọn nado to didona azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ, bọ to 2013, nuhudo gbẹ́ tin na Plitẹnhọ Ahọluduta tọn 6 500 to otò enẹlẹ mẹ, podọ to alọnu din, nuhudo nọ tin na kanweko susu lẹ to whemẹwhemẹ.

10-12. Nawẹ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ gbigbá ko hẹn gbégbò wá na yinkọ Jehovah tọn gbọn?

¹⁰ Nawẹ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn yọyọ enẹlẹ gbigbá ko hẹn gbégbò wá na yinkọ Jehovah tọn gbọn? Linlin de sọn alahọ Zimbabwe tọn mẹ dọmọ: “To Plitẹnhọ Ahọluduta tọn yọyọ de gbigbá godo, sọha mẹhe nọ wá opli lẹ tọn nọ saba jideji do donu awe ji to osun dopo gblamẹ.” To otò susu mẹ, e taidi dọ gbẹtọ lẹ nọ whleawu nado kọnawudopọ hẹ mí kakajẹ whenue nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn he jẹ de yin gbigbá. Amọ́ to whenue Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de fó godo, e nọ yawu gọ́ bọ nuhudo nọ tin na devo. Nalete, e ma yin awusọhia ohọ̀ lọ lẹ tọn kẹdẹ wẹ nọ dọ́n gbẹtọ lẹ wá Jehovah dè. Owanyi Klistiani tọn nujọnu tọn he mẹhe to plitẹnhọ lọ lẹ gbá lẹ nọ dohia sọ nọ yinuwado aliho he mẹ gbẹtọ lẹ nọ pọ́n titobasinanu etọn hlan te ji. Apajlẹ kleun delẹ die.

¹¹ Indonésie. Dawe de nọ to mẹhe to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de gbá lẹ pọ́n bọ to whenue e doayi e go dọ mẹdezejotọ wẹ yemẹpo, e dọmọ: “E vẹawu nado yise! N’ko mọ lehe dopodopo mìtọn yí ahundopo po ayajẹ po do to azọ́nwa do, mahopọnna dọ yè ma nọ suahọ mì. N’lẹndọ titobasinanu mìtọn gbọnvona sinsẹ̀n he pò lẹ!”

¹² Ukraine. Nawe de he nọ gbọn fie Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de to yinyin gbigbá te egbesọegbesọ wá tadona kọ̀n dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wẹ to azọ́n lọ wà podọ Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de wẹ e na yin. E dọmọ: “N’ko sèhó gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go sọn nọviyọnnu ṣie he lẹzun dopo to yé mẹ dè. To whenue n’mọ lehe azọ́n họ̀gbigbá tọn lọ to yìyì do, n’magbe dọ yẹnlọsu na lẹzun apadewhe whẹndo gbigbọmẹ tọn ehe tọn. N’mọdọ owanyi nọ yin didohia to finẹ.” Nawe lọ kẹalọyi plọnmẹ Biblu de bo yí baptẹm to 2010.

13, 14. (a) Etẹwẹ a plọn sọn aliho he mẹ asu po asi po de yinuwa te mẹ to whenue yé mọ lehe azọ́n Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de gbigbá tọn to yìyì do? (b) Etẹwẹ a sọgan wà nado hẹn ẹn diun dọ nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn towe hẹn gbégbò wá na yinkọ Jehovah tọn?

¹³ Argentine. Asu po asi po de dọnsẹpọ mẹmẹsunnu he to nukunpedo Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de gbigbá go. Asu lọ dọmọ, “Mí ko to azọ́n họ̀gbigbá tọn mìtọn pọ́n na ojlẹ de, bọ . . . mí ko magbe dọ file wẹ mí jlo na plọnnu gando Jiwheyẹwhe go te.” Enẹgodo, e kanse dọ, “Etẹwẹ mí dona wà nado nọ wá opli lẹ tofi?” Asu po asi po lọ dọ dọ yé na kẹalọyi plọnmẹ Biblu de eyin whẹndo lọ blebu na yin alọkẹyi nado tindo mahẹ to oplọn lọ mẹ. Homẹ hùn mẹmẹsunnu lẹ nado kẹalọyi obiọ yetọn.

¹⁴ Hiẹ sọgan ko nọma tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado gọalọ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn he mẹ a nọ yì opli te gbigbá mẹ, etomọṣo a sọgan gbẹ́ wà nususu nado gọalọ, na nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn he to lẹdo towe mẹ nido hẹn gbégbò wá na yinkọ Jehovah  tọn. Di apajlẹ, a sọgan nọ yí zohunhun do basi oylọna plọnmẹ Biblu po gọyìpọn towe lẹ po, gọna mẹdevo lẹ nado wá opli lẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mìtọn mẹ. A sọ tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado nọ hẹn nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn mìtọn do wiweji bo penukundego. Eyin a basi tito ganji, a sọgan penugo nado basi nunina na Plitẹnhọ Ahọluduta tọn he mẹ a nọ yì opli lẹ te nido yin nukunpedego kavi basi nunina, na nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn ehelẹ nido yin gbigbá do awà aihọn lọ tọn devo lẹ ji. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 16:2.) Ehe lẹpo nọ hẹn pipà wá na oyín Jehovah tọn.

15-17. (a) Mẹnu lẹ wẹ nọ wà suhugan azọ́n họ̀gbigbá tọn lọ tọn? (b) Etẹwẹ a plọn sọn nuhe asu po asi po he tindo mahẹ to azọ́n họ̀gbigbá tògodo tọn mẹ dọ lẹ mẹ?

¹⁵ Suhugan azọ́n he nọ yin wiwà nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn, Plitẹnhọ Plidopọ tọn po wekantẹn alahọ tọn lẹ po tọn nọ yin bibasi gbọn mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he to lẹdo lọ mẹ lẹ po dali. Ṣigba, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he wá sọn otò devo mẹ bo tindo numimọ họ̀gbigbá tọn lẹ po nọ saba gọalọna yé. Delẹ to mẹdezejotọ ehelẹ mẹ ko basi tito nado sọgan wazọ́n to tògodo na osẹ susu. Mẹdevo lẹ ko hẹn alọnu yetọn vò nado sẹ̀n na owhe susu bo nọ sẹtẹn sọn azọ́ndenamẹ họ̀gbigbá tọn de kọ̀n jẹ devo kọ̀n.

¹⁶ Azọ́n họ̀gbigbá to tògodo tọn nọ bẹ avùnnukundiọsọmẹnu vonọtaun lẹ hẹn, etomọṣo e sọ nọ hẹn pekọ wá. Di apajlẹ, Timo po Lina po ko yì otò susu mẹ to Amérique du sud, Asie po Europe po nado tindo mahẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn, Plitẹnhọ Plidopọ tọn po wekantẹn alahọ tọn lẹ po gbigbá mẹ. Timo dọmọ: “Diblayin to owhe awe lẹpo mẹ wẹ azọ́ndenamẹ ṣie nọ diọ to owhe 30 he wayi lẹ mẹ.” Lina he wlealọ hẹ Timo to owhe 25 die dọmọ: “Yẹn po Timo po ko sẹ̀n to otò voovo ao mẹ. E nọ biọ  vivẹnudido po whenu susu po nado jẹakọ hẹ núdùdù yọyọ de, ninọmẹ aimẹ tọn yọyọ de, ogbè yọyọ de po aigba-denamẹ yọyọ de po bo jihọntọn yọyọ lẹ.” * Be vivẹnudido yetọn hẹn ale wá ya? Lina dọmọ: “Avùnnukundiọsọmẹnu lọ lẹ ko hẹn dona daho lẹ wá na mí. Mí duvivi owanyi Klistiani tọn po johẹmẹ po tọn bo ko mọdọ Jehovah penukundo mí go po owanyi po. Mí ko sọ mọ hẹndi opagbe he Jesu do na devi etọn lẹ to Malku 10:29, 30 mẹ tọn. Mí ko mọ mẹmẹsunnu, mẹmẹyọnnu po onọ̀ gbigbọmẹ tọn lẹ po do donu kanweko ji.” Timo dọmọ: “Azọ́nyinyọnẹn mítọn lẹ yiyizan na yanwle dagbe hugan lọ, enẹ wẹ mahẹ tintindo to adà gbigblo na nutindo Ahọlu lọ tọn lẹ mẹ ko hẹn pekọ nujọnu tọn wá na mí.”

¹⁷ Darren po Sarah po he ko gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Afrique, Amérique centrale, Amérique du sud, Asie, Europe po Pacifique du sud po, mọdọ emilẹ ko mọaleyi hú avọ́ he yé sán. Mahopọnna nuhahun he yé pehẹ lẹ, Darren dọmọ: “Lẹblanulọkẹyi de wẹ e yin nado wazọ́n hẹ mẹmẹsunnu lẹ sọn awà voovo aihọn lọ tọn lẹ ji. N’ko mọdọ owanyi he mí tindo na Jehovah taidi okàn de he ṣá mí dopọ lẹdo aihọn pé.” Sarah dọmọ: “N’ko plọn nususu sọn mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he wá sọn aṣa voovo mẹ lẹ po dè! Avọ́sinsan he yé to bibasi nado sẹ̀n Jehovah lẹ mimọ nọ whàn mi nado zindonukọn nado to nuhe go n’pé lẹpo wà.”

18. Nawẹ dọdai he yin kinkandai to Salmu lẹ 110:1-3 mẹ to hẹndi mọ gbọn?

¹⁸ Ahọlu Davidi dọ dọdai dọ mahopọnna dọ mẹjidugando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ na pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ, yé na “ze yede jo sọn ojlo mẹ wá” to sinsẹ̀nzọn Ahọluduta lọ tọn mẹ. (Hia Salmu lẹ 110:1-3.) Mẹdepope he nọ doalọ to azọ́n lọ mẹ nado nọgodona Ahọluduta lọ to mahẹ tindo to dọdai ehe hinhẹndi mẹ. (1 Kọl. 3:9) Wekantẹn alahọ tọn lẹ, Plitẹnhọ Plidopọ tọn kanweko susu lẹ po Plitẹnhọ Ahọluduta tọn fọtọ́n susu he yin gbigbá lẹdo aihọn pé lẹ po yin kunnudenu he họnwun dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin nujọnu bo to gandu todin. Lẹblanulọkẹyi nankọ die mí tindo nado wadevizọn na Ahọlu Jesu Klisti to azọ́n de he nọ hẹn gbégbò daho wá na Jehovah mẹ!