1. Etẹwẹ duahunmẹna Jesu to ozán he jẹnukọnna okú etọn mẹ?

NUJIJỌ lọ wá aimẹ to ozán he jẹnukọnna okú Jesu tọn mẹ. Jesu yọnẹn dọ emi na jo devi emitọn lẹ do to madẹnmẹ bọ sọgodo yetọn to ahunmẹduna ẹn. E dọna yé dọmọ: “Mì ma yin apadewhe aihọn tọn.” (Johanu 15:19) To ojlẹ de godo, e hodẹ̀ hlan Otọ́ etọn gando yé go dọmọ: “Yé ma yin apadewhe aihọn tọn, kẹdẹdile yẹn ma yin apadewhe aihọn tọn do.” (Johanu 17:15, 16) Etẹ na dọ wẹ Jesu te taun?

2. Etẹwẹ yin “aihọn” he Jesu dọho etọn lọ?

² Tofi, hogbe lọ “aihọn” dlẹnalọdo mẹhe ma yọ́n Jiwheyẹwhe bosọ tin to anademẹ Satani tọn glọ lẹ. (Johanu 14:30; Efesunu lẹ 2:2; Jakọbu 4:4; 1 Johanu 5:19) Nawẹ mí sọgan wagbọn bo ma na yin “apadewhe aihọn tọn”? To weta ehe mẹ, mí na gbadopọnna aliho voovo delẹ: Mí nọ yin nugbonọ na Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn bo nọ nọ̀ kada, enẹ wẹ yindọ mí ma nọ doalọ to whẹho tonudidọ tọn lẹ mẹ. Mí ma nọ dike gbigbọ aihọn tọn ni yinuwado mí ji. Mí nọ họ́ míde to nusisọ́ po aṣọ́dido mítọn po mẹ bo nọ hẹn pọndohlan jlẹkaji tọn go gando akuẹ go. Mí sọ nọ ze gbaja he Jiwheyẹwhe wleawu etọn na mí lọ do.​—Pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 16.

3. Nukun tẹwẹ Jesu nọ yí do pọ́n tonudidọ?

³ Whenue Jesu to aigba ji, e mọdọ gbẹtọvi lẹ tindo nuhahun susu bọ gbẹninọ masọ bọawuna yé. Onú yetọn biọlanmẹna ẹn taun, e sọ tindo ojlo nado gọalọna yé. Be enẹ zọ́n bọ e lẹzun nukọntọ tonudidọ tọn de wẹ ya? Lala. E yọnẹn dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn sin hudo wẹ gbẹtọvi lẹ tindo taun. Jesu wẹ na yin Ahọlu Ahọluduta enẹ tọn, podọ Ahọluduta lọ wẹ yin hosọ tangan yẹwhehodidọ etọn tọn. (Daniẹli 7:13, 14; Luku 4:43; 17:20, 21) Jesu ma donù tonudidọ mẹ, kakatimọ e nọ nọ̀ kada to whelẹponu. To whenue Jesu wá mọ ede to Ayimatẹn-Gán Lomu tọn Pọntiu Pilati nukọn, e dọmọ: “Ahọluduta ṣie ma yin apadewhe aihọn ehe tọn.” (Johanu 18:36) Devi etọn lẹ lọsu nọ nọ̀ kada. Owe de dọ dọ Klistiani dowhenu tọn lẹ “ma nọ kẹalọyi azọ́ntẹn tonudidọ tọn lẹ.” (On the Road to Civilization) Mọ wẹ e te na Klistiani nugbo lẹ lọsu to egbehe. Mí nọ nọgodona Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po nugbonọ-yinyin po bo nọ nọ̀ kada to whẹho tonudidọ aihọn tọn lẹ mẹ.​—Matiu 24:14.

4. Nawẹ Klistiani nugbo lẹ nọ nọgodona Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn gbọn?

⁴ Afọzedaitọ otò tọn lẹ nọ ze afọ gandudu yetọn tọn dai to otò devo mẹ, enẹwutu yé ma nọ donù whẹho tonudidọ otò he mẹ yé te lọ tọn lẹ mẹ. Ninọmẹ enẹ nkọ mẹ wẹ mẹyiamisisadode he tindo todido nado dugán hẹ Klisti to olọn mẹ lẹ tin te. Paulu kanwehlan Klistiani yiamisisadode lẹ dọmọ: “Míwlẹ wẹ afọzedaitọ lẹ he to otẹn Klisti tọn mẹ.” (2 Kọlintinu lẹ 5:20) Mẹyiamisisadode lẹ nọ ze afọ gandudu Jiwheyẹwhe tọn dai. Yé ma nọ donù whẹho tonudidọ po gandudu aihọn tọn lẹ po mẹ. (Filipinu lẹ 3:20) Kakatimọ, mẹyiamisisadode lẹ ko gọalọna  gbẹtọ livi susu nado plọnnu gando gandudu Jiwheyẹwhe tọn go. “Lẹngbọ devo” he tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ nọ nọgodona mẹyiamisisadode lẹ. Yelọsu nọ nọ̀ kada. (Johanu 10:16; Matiu 25:31-40) E họnwun dọ Klistiani nugbo depope ma na donù tonudidọ aihọn ehe tọn lẹ mẹ.​—Hia Isaia 2:2-4.

5. Etẹwẹ yin dopo to whẹwhinwhẹ́n he wutu Klistiani lẹ ma nọ yì awhàn lẹ mẹ?

⁵ Klistiani nugbo lẹ nọ pọ́n yisenọ hatọ yetọn lẹpo hlan taidi hagbẹ whẹndo yetọn tọn bo nọ tin to kọndopọ mẹ mahopọnna otò kavi ninọmẹ he mẹ yé wá sọn. (1 Kọlintinu lẹ 1:10) Eyin mí yigbe bo yì awhàn, be hagbẹ whẹndo mítọn tọn lẹ, yèdọ yisenọ hatọ mítọn he Jesu degbena mí nado yiwanna lẹ wẹ mí to avùnho  sọta niyẹn. (Johanu 13:34, 35; 1 Johanu 3:10-12) Humọ, Jesu dọna devi etọn lẹ dọ yé dona yiwanna mẹhe tlẹ yin kẹntọ yetọn lẹ.​—Matiu 5:44; 26:52.

6. Nukun tẹwẹ devizọnwatọ Jehovah tọn he ko klan yede do wiwe lẹ nọ yí do pọ́n aṣẹpatọ lẹ?

⁶ Dile etlẹ yindọ mí nọ nọ̀ kada taidi Klistiani, mí nọ dovivẹnu nado yin tòvi dagbe. Di apajlẹ, mí nọ na sisi aṣẹpatọ lẹ gbọn osẹ́n yetọn lẹ yìnyìn po takuẹ mítọn lẹ súsú po dali. Ṣigba, mí nọ hẹn ẹn diun to whepoponu dọ mí yí “nuhe yin Jiwheyẹwhe tọn lẹ na Jiwheyẹwhe.” (Malku 12:17; Lomunu lẹ 13:1-7; 1 Kọlintinu lẹ 6:19, 20) “Nuhe yin Jiwheyẹwhe tọn lẹ” bẹ owanyi he mí tindo na ẹn, tonusise mítọn po sinsẹ̀n he mí nọ basi hlan ẹn po hẹn. Mí wleawufo nado hẹn ogbẹ̀ mítọn bu kakati nado vẹtolina Jehovah.​—Luku 4:8; 10:27; hia Owalọ lẹ 5:29; Lomunu lẹ 14:8.

7, 8. Etẹwẹ “gbigbọ aihọn tọn” nọtena, podọ nawẹ e nọ yinuwado gbẹtọ lẹ ji gbọn?

⁷ Laninọ na aihọn Satani tọn zẹẹmẹdo dọ mí ma nọ dike “gbigbọ aihọn tọn” ni deanana mí. Gbigbọ enẹ nọtena aliho nulẹnpọn po nuyiwa tọn po he wá sọn Satani dè bo nọ deanana mẹhe ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ. Amọ́, Klistiani lẹ ma nọ natẹn gbigbọ enẹ. Dile Paulu dọ do, “e ma yin gbigbọ aihọn tọn wẹ mí mọyi gba, ṣigba gbigbọ he wá sọn Jiwheyẹwhe dè.”​—1 Kọlintinu lẹ 2:12; Efesunu lẹ 2:2, 3; pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 17.

⁸ Gbigbọ aihọn tọn nọ hẹn gbẹtọ lẹ zun ṣejannabinọ, goyitọ podọ atẹṣitọ. E nọ hẹn yé nado lẹndọ yé ma to dandannu glọ nado setonuna Jiwheyẹwhe. Satani jlo dọ gbẹtọ lẹ ni nọ wà nudepope he jlo yé, matin nulẹnpọn  do nuhe mẹ e na wá dekọtọn do lẹ ji. E na ko jlo dọ gbẹtọvi lẹ ni yise dọ ‘ojlo agbasalan tọn po ojlo nukun tọn po’ wẹ yin nujọnu hugan to gbẹ̀mẹ. (1 Johanu 2:16; 1 Timoti 6:9, 10) Lẹgba to vivẹnudo taun, titengbe nado hẹn devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ buali bo doyẹklọ mí nado nọ lẹnnupọn to aliho dopolọ mẹ hẹ ẹ.​—Johanu 8:44; Owalọ lẹ 13:10; 1 Johanu 3:8.

9. Nawẹ gbigbọ aihọn tọn sọgan yinuwado mí ji gbọn?

⁹ Kẹdẹdi jẹhọn he mí nọ gbọ́n, gbigbọ aihọn tọn gbayipe lẹdo mí. Eyin mí ma dovivẹnu vẹkuvẹku nado nọavùnte sọta ẹ, e na yinuwado mí ji. (Hia Howhinwhẹn lẹ 4:23.) Ehe sọgan bẹjẹeji po nuhe taidi numadinu lẹ po, taidi dotẹnmẹ nina pọndohlan po walọ mẹhe ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ po tọn nado yinuwado mí ji. (Howhinwhẹn lẹ 13:20; 1 Kọlintinu lẹ 15:33) Kavi mí sọgan yin nuyiwadeji gbọn nudelẹ dali, taidi yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn, atẹṣiṣi kavi aihundida lanmẹyiya tọn he bẹ agbàwhinwhlẹn hẹn taun lẹ.​—Pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 18.

10. Nawẹ mí sọgan nọavùnte sọta gbigbọ aihọn tọn gbọn?

¹⁰ Eyin mọ wẹ, nawẹ mí na wagbọn bọ gbigbọ aihọn tọn ma na deanana mí? Mí dona gbọṣi adà Jehovah tọn mẹ bo dike nuyọnẹn etọn ni nọ deanana mí. Mí dona nọ biọ gbigbọ wiwe etọn to odẹ̀ mẹ gbọzangbọzan bo hẹn alọnu ján to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ. Jehovah wẹ dohuhlọn hugan to wẹkẹ lọ mẹ. Mí deji dọ e gán gọalọna mí nado nọavùnte sọta gbigbọ aihọn tọn.​—1 Johanu 4:4.

11. Nawẹ gbigbọ aihọn tọn ko yinuwado nusisọ́ mẹsusu tọn ji gbọn?

¹¹ Mí sọ nọ dohia dọ mí ma yin apadewhe aihọn tọn to nusisọ́ po aṣọ́dido mítọn po mẹ. Mẹsusu to aihọn lọ  mẹ wẹ nọ sọnú nado dọ̀n ayidonugo, fọ́n ojlo mawé lẹ dote to ahun mẹdevo lẹ tọn mẹ, do gbigbọ atẹṣiṣi tọn hia, kavi nado jla obá he mẹ yé do alọnu jẹ. Mẹdevo lẹ ma nọ kiyana awusọhia yetọn. Yé sọgan nọ ze nuhe to kluyọ kavi kudiho lẹ do. Mí ma gán dike depope to nuyiwa ehelẹ mẹ ni bẹpla nudide mítọn gando nusisọ́ po aṣọ́dido po go.

12, 13. Nunọwhinnusẹ́n tẹlẹ wẹ na gọalọna mí nado de nusisọ́ mítọn lẹ?

¹² Taidi devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ, ojlo mítọn to  whepoponu wẹ yindọ nusisọ́ mítọn ni wé, bo mẹ́ bo yọ́npọ́n bosọ sọgbe hẹ ninọmẹ dopodopo. Mí nọ yí “mẹdehihọ́ po wunza po” do sọnú nado dohia dọ mí to míde “zejo na Jiwheyẹwhe.”​—1 Timoti 2:9, 10; Juda 21.

¹³ Aliho he mẹ mí sọnú te gán yinuwado nukun he mẹdevo lẹ nọ yí do pọ́n Jehovah po omẹ etọn lẹ po ji. Mí jlo na nọ wà “nulẹpo na gigo Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Kọlintinu lẹ 10:31) Mẹdehihọ́ bẹ sisi nina numọtolanmẹ po pọndohlan mẹdevo lẹ tọn po hẹn. Enẹwutu, eyin mí to avọ̀ he mí na do kavi nuhe mí na do doaṣọ́na míde lẹ de, mí nọ flindọ nudide mítọn lẹ nọ yinuwado mẹdevo lẹ ji.​—1 Kọlintinu lẹ 4:9; 2 Kọlintinu lẹ 6:3, 4; 7:1.

14. Etẹ ji wẹ mí dona nọ lẹnnupọndo nado de avọ̀ he mí na do yì nuwiwa Klistiani tọn lẹ tẹnmẹ?

¹⁴ Nawẹ mí nọ sọnú do to whenue mí jei opli mítọn lẹ kavi kunnudegbe? Be mí nọ dọ̀n ayidonugo wá míde ji zẹjlẹgo wẹ ya? Be nusisọ́ mítọn nọ zọ́n bọ mẹdevo lẹ ma nọ voawu wẹ ya? Be mí nọ lẹndọ nusisọ́ mítọn ma dù mẹde wẹ ya? (Filipinu lẹ 4:5; 1 Pita 5:6) Nugbo wẹ dọ to jọwamọ-liho mí nọ jlo dọ aṣọ́ ni jẹ mí, ṣigba nuhe na hẹn mí yọnwhanpẹ nugbonugbo wẹ jẹhẹnu Klistiani tọn mítọn lẹ. Jẹhẹnu enẹlẹ wẹ Jehovah nọ mọ eyin e dekọ pọ́n mí. Yé nọ do mẹhe nkọ mí yin to homẹ hia, yèdọ “omẹ whiwhla ahun mẹ tọn . . . , ehe yin nuhọakuẹ taun to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.”​—1 Pita 3:3, 4.

15. Etẹwutu Jehovah ma dọ lehe mí dona nọ sọnú do kavi lehe awusọhia mítọn dona te taun na mí?

¹⁵ Jehovah ma slẹ osẹ́n lẹ dai gblẹlẹ gando nuhe mí dona do po dehe mí ma dona do lẹ po go. Kakatimọ, e wleawu nunọwhinnusẹ́n lẹ tọn na mí do Biblu mẹ, ehe  gán gọalọna mí nado basi nudide dagbe lẹ. (Heblu lẹ 5:14) E jlo dọ nudide mítọn lẹ, vlavo daho kavi pẹvi, ni nọ sinai do owanyi he mí tindo na ewọ po mẹdevo lẹ po ji. (Hia Malku 12:30, 31.) Lẹdo aihọn pé, omẹ Jehovah tọn lẹ nọ sọnú to aliho voovo mẹ sọgbe hẹ aṣa po nujlomẹ yetọn titi po. Nusisọ́ voovo ehelẹ nọ jẹaṣọ́ bo nọ dọnmẹ.

16. Nawẹ pọndohlan aihọn tọn gando akuẹ go jẹagọdo nuplọnmẹ Jesu tọn gbọn? Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona kanse míde?

¹⁶ Satani jlo dọ gbẹtọ lẹ ni lẹndọ akuẹ po nutindo  agbasa tọn lẹ po wẹ na hẹn ayajẹ wá na yé, amọ́ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ yọnẹn dọ lalo pete wẹ enẹ. Mí dejido hogbe Jesu tọn ehelẹ go dọmọ: “Eyin mẹde tlẹ tindo susugege, nutindo etọn lẹ ma nọ na ẹn ogbẹ̀.” (Luku 12:15) Akuẹ ma gán hẹn ayajẹ nujọnu tọn wá na mí. E ma gán hẹn mí tindo họntọn nugbo lẹ, jijọho ahun mẹ tọn, kavi ogbẹ̀ madopodo. Nugbo wẹ dọ mí tindo nuhudo agbasanu delẹ tọn podọ mí jlo na duvivi ogbẹ̀ tọn. Ṣigba, Jesu plọn mí dọ eyin mí hẹn haṣinṣan dagbe go hẹ Jiwheyẹwhe bọ sinsẹ̀n-bibasi mítọn nọ yin onú titengbe hugan lọ to gbẹzan mítọn mẹ, mí na tindo ayajẹ. (Matiu 5:3; 6:22, Odò.) Kanse dewe dọ: ‘Be pọndohlan aihọn tọn gando akuẹ go ko yinuwado ji e wẹ ya? Be akuẹ ji wẹ n’nọ lẹnnupọndo kavi dọhodo hugan ya?’​—Luku 6:45; 21:34-36; 2 Johanu 6.

17. Nawẹ gbẹzan towe sọgan pọnte gbọn eyin a gbẹ́ pọndohlan aihọn tọn gando akuẹ go dai?

¹⁷ Eyin mí ze ayidonugo do sinsẹ̀n-bibasi hlan Jehovah ji bo gbẹ́ pọndohlan aihọn tọn gando akuẹ go dai, mí na tindo kọdetọn dagbe to gbẹzan mítọn mẹ. (Matiu 11:29, 30) Mí na tindo pekọ bo nasọ vò to ayiha mẹ podọ to ahun mẹ. (Matiu 6:31, 32; Lomunu lẹ 15:13) Mí ma na nọ hanú sọmọ gando nutindo agbasa tọn lẹ go. (Hia 1 Timoti 6:9, 10.) Mí na duvivi ayajẹ he nunamẹ nọ hẹnwa tọn. (Owalọ lẹ 20:35) Podọ mí na nọ mọ whenu na mẹhe mí yiwanna lẹ. Mí tlẹ sọgan nọ mọ amlọndọ ganji.​—Yẹwhehodọtọ 5:12.

18. Etẹwẹ Satani to tintẹnpọn nado wà na mí?

¹⁸ Satani to tintẹnpọn nado hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah gble, enẹwutu mí dona wà nuhe go mí pé lẹpo  nado basi hihọ́na ẹn. Mí dona hoavùn “sọta huhlọn gbigbọ ylankan” tọn lẹ. (Efesunu lẹ 6:12) Satani po aovi etọn lẹ po ma jlo dọ mí ni tindo ayajẹ kavi nọgbẹ̀ kakadoi. (1 Pita 5:8) Kẹntọ huhlọnnọ ehelẹ to avùnho sọta mí, amọ́ mí sọgan gbawhàn yetọn po alọgọ Jehovah tọn po!

19. Nawẹ Efesunu lẹ 6:14-18 basi zẹẹmẹ “gbaja” Klistiani tọn gbọn?

¹⁹ To hohowhenu, awhànfuntọ lẹ nọ blá gbaja nado basi hihọ́na yede to awhàngbenu. Mọdopolọ, mílọsu dona ze “gbaja” he Jehovah ko wleawu etọn na mí lọ do. (Efesunu lẹ 6:13) Enẹ na basi hihọ́na mí. Biblu dọna mí gando gbaja enẹ go to Efesunu lẹ 6:14-18 mẹ dọmọ: “Enẹwutu, mì nọte gligli bo yí gbànnú nugbo tọn do blagbajana alinkàn mìtọn bosọ ze tùnudo dodowiwa tọn do bo doafọpa na afọ mìtọn lẹ to awuwiwle mẹ nado lá wẹndagbe jijọho tọn. Gbọnvona ehe lẹpo, mì ze awọ̀yinu daho yise tọn, ehe mì sọgan yí do ṣimiyọ́n ogá miyọ́nnọ mẹylankan lọ tọn lẹpo. Humọ, mì kẹalọyi ogangbakun whlẹngán tọn, podọ ohí gbigbọ tọn, enẹ wẹ ohó Jiwheyẹwhe tọn, to ninọmẹ gbigbọmẹ tọn lẹpo mẹ, mì nọ gbọṣi odẹ̀ po ovẹvivẹ wunmẹ lẹpo po mẹ.”

20. Etẹwẹ mí dona wà, na “gbaja” mítọn nido nọ basi hihọ́na mí?

²⁰ Eyin awhànfuntọ de wọnji adà gbaja etọn tọn de go bo jo apadewhe agbasa etọn tọn do weho, finẹ wẹ kẹntọ etọn na tẹnpọn nado linú in sọn. Na “gbaja” mítọn nido basi hihọ́na mí, mí ma dona wọnji adà etọn dopo tata go. Mí dona nọ ze e do to whelẹponu bo nọ wlebòna ẹn. Avùnhiho mítọn na zindonukọn kakajẹ whenue aihọn Satani tọn na yin vivasudo bọ Satani po aovi etọn lẹ po na yin didesẹ sọn aigba ji. (Osọhia 12:17; 20:1-3) Enẹwutu, eyin mí to avùnho sọta ojlo ylankan lẹ kavi  madogán delẹ, mí ma dona gbọjọ gbede!​—1 Kọlintinu lẹ 9:27.

21. Nawẹ mí sọgan duto avùnhiho lọ ji gbọn?

²¹ Mílọsu na míde ma dohuhlọn hú Lẹgba. Ṣigba, po alọgọ Jehovah tọn po mí gán dudeji! Nado hẹn nugbonọ-yinyin mítọn go, mí dona nọ hodẹ̀ hlan Jehovah bo nọ plọn Ohó etọn bosọ nọ dogbẹ́ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po. (Heblu lẹ 10:24, 25) Onú ehelẹ na gọalọna mí nado yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe bo wleawufo nado yiavùnlọna yise mítọn.

22, 23. (a) Nawẹ mí sọgan wleawufo nado nọ yiavùnlọna yise mítọn to whelẹponu gbọn? (b) Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to weta he bọdego mẹ?

²² Mí dona wleawufo nado yiavùnlọna yise mítọn to whelẹponu. (Johanu 15:19) Teninọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn gando whẹho delẹ go nọ gbọnvo taun na suhugan gbẹtọ lẹ tọn. Kanse dewe dọ: ‘Be n’yọ́n nuhewutu mí do nọ yinuwa domọ nugbonugbo ya? Be n’kudeji dọ nuhe Biblu dọ gọna nuhe afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ dọ lẹ sọgbe ya? Be n’nọ doawagun dọ n’yin dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ ya? (Salmu lẹ 34:2; Matiu 10:32, 33) Be n’gán basi zẹẹmẹ nuyise ṣie lẹ tọn na mẹdevo lẹ ya?’​—Matiu 24:45; Johanu 17:17; hia 1 Pita 3:15.

²³ To ninọmẹ susu mẹ, nuhe mí dona wà nado nọla na aihọn nọ họnwun hezeheze. Ṣigba, to ninọmẹ devo lẹ mẹ, e ma nọ họnwun sọmọ. Satani nọ tẹnpọn nado domọwle mí to aliho voovo lẹ mẹ. Dopo to omọ̀ etọn lẹ mẹ wẹ ayidedai. Nawẹ mí sọgan nọ yí nuyọnẹn do de ayidedai mítọn lẹ gbọn? Mí na mọ enẹ to weta he bọdego mẹ.