1, 2. Nunina họakuẹ tẹwẹ Jehovah na mí?

JEHOVAH ko na dopodopo mítọn nunina jiawu de, enẹ wẹ ogbẹ̀. (Jenẹsisi 1:27) E jlo dọ mí ni zan gbẹzan dagbe hugan. Enẹwutu, e ko wleawuna nunọwhinnusẹ́n delẹ nado do lehe mí sọgan basi nudide dagbe lẹ gbọn hia mí. Mí dona nọ yí nunọwhinnusẹ́n ehelẹ zan “nado nọ yọ́n vogbingbọn to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn.” (Heblu lẹ 5:14) Eyin mí wàmọ, mí nọ na dotẹnmẹ Jehovah nado plọn mí lehe yè nọ lẹnnupọn ganji do. Dile mí to gbẹnọ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ bo mọ lehe yé to gbẹzan mítọn hẹn pọnte do, mí nọ wá mọ lehe yé họakuẹ nugbonugbo sọ.

² Gbẹninọ sọgan vẹawu taun to whedelẹnu. Ninọmẹ delẹ nọ wá sọawuhia bọ osẹ́n Biblu tọn de ma nọ tin tlọlọ gandego. Di apajlẹ, e sọgan biọ dọ mí ni basi nudide gando nukunpedomẹgo dotowhé tọn he bẹ ohùn yiyizan hẹn lẹ go. Nawẹ mí gán basi nudide he na hẹn homẹ Jehovah tọn hùn lẹ gbọn? Nunọwhinnusẹ́n delẹ to Biblu mẹ he do nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n ogbẹ̀ po ohùn po hia. Eyin mí mọnukunnujẹ nunọwhinnusẹ́n enẹlẹ mẹ, mí na penugo nado basi nudide  nuyọnẹn tọn lẹ bo hẹn ayihadawhẹnamẹnu dagbe go. (Howhinwhẹn lẹ 2:6-11) Todin, gbọ mí ni gbadopọnna delẹ to yé mẹ.

3, 4. (a) Nawẹ Jiwheyẹwhe de pọndohlan etọn gando ohùn go hia gbọn? (b) Etẹwẹ ohùn nọtena?

³ Biblu plọn mí dọ onú wiwe wẹ ohùn yin, na e nọtena ogbẹ̀ wutu. Ogbẹ̀ sọ họakuẹ na Jehovah taun. Whenue Kaini ko hù nọvisunnu etọn godo, Jehovah dọna ẹn dọmọ: “Ohùn nọvisunnu towe tọn to awhádo sọn aigba wá dè e.” (Jenẹsisi 4:10) Ohùn Abẹli tọn nọtena ogbẹ̀ etọn; whenue Kaini hù Abẹli, ogbẹ̀ etọn wẹ e yí.

⁴ To Singigọ he wá aimẹ to ojlẹ Noa tọn mẹ godo, Jiwheyẹwhe dọna gbẹtọvi lẹ dọ yé sọgan nọ dù olàn. Amọ́, e sọ zinnudeji dọ: “Olàn po ogbẹ̀ etọn po​—ohùn etọn​—mì ma dona dù gba.” (Jenẹsisi 9:4) Gbedide ehe gando kúnkan Noa tọn lẹpo go, kakajẹ mílọsu ji. E họnwun dọ to nukun Jehovah tọn mẹ, ohùn nọtena ogbẹ̀. Nukun dopolọ wẹ mílọsu dona nọ yí do pọ́n ohùn.​—Salmu lẹ 36:9.

5, 6. Nawẹ Osẹ́n Mose tọn do nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n ogbẹ̀ po ohùn po hia gbọn?

⁵ To Osẹ́n he Jehovah na Mose mẹ, E dọmọ: “Eyin mẹdepope . . . dù ohùn wunmẹ depope, na nugbo tọn, yẹn na diọnukunsọ mẹhe dù ohùn lọ bo nasọ sán ẹn sẹ̀ sọn omẹ etọn lẹ mẹ. Na ogbẹ̀ nutogbẹ̀ de tọn tin to ohùn etọn mẹ.”​—Levitiku 17:10, 11.

⁶ Osẹ́n Mose tọn dọ dọ eyin mẹde jlo na hù kanlin de dù, e dona kọ̀n ohùn etọn do kọmẹ whẹ́. Gbọnmọ  dali, ogbẹ̀ kanlin lọ tọn nọ yin gigọjo na Didatọ etọn, yèdọ Jehovah. (Deutelonomi 12:16; Ezekiẹli 18:4) Ṣigba, Jehovah ma nọ donukun to Islaelivi lẹ si nado yin wazẹjlẹgonọ to whenue yé to ohùn lọ kọ̀n do kọmẹ. Eyin yé ko gbẹ́ gbọn lẹnpọn dagbe dali wà nuhe go yé pé lẹpo nado kọ̀n ohùn lọ do kọmẹ, yé sọgan dù olàn lọ po ayihadawhẹnamẹnu wiwe de po. Gbọn sisi nina ohùn kanlin lọ tọn dali, yé nọ dohia dọ yé tindo sisi na Gbẹ̀namẹtọ lọ, yèdọ Jehovah. Osẹ́n lọ sọ degbena Islaelivi lẹ nado yí kanlin lẹ do sanvọ́ na ylando yetọn lẹ nido yin jijona.​—Pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 19 po 20 po.

7. Nawẹ Davidi dohia dọ emi tindo sisi na ohùn gbọn?

⁷ Nuhe Davidi wà to whenue e to awhànfun sọta Filistinu lẹ gán gọalọna mí nado mọ lehe ohùn họakuẹ sọ. Awhànfuntọ Davidi tọn lẹ mọdọ nugbla to hùhù i badabada, enẹwutu yé ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ bo yì fihe kẹntọ lẹ te nado dọ̀n osin wá na ẹn. Amọ́ whenue yé hẹn osin lọ wá, e gbẹ́ nado nù in bo “kọ̀n ẹn do kọmẹ na Jehovah.” Davidi dọmọ: “Jehovah E, e ma sọgan wá linlẹn mẹ na mi gbede nado wà ehe! Be yẹn na nù ohùn sunnu he ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ nado yì dọ̀n osin wá lọ lẹ tọn wẹ?” Davidi yọ́n lehe ogbẹ̀ po ohùn po họakuẹ na Jiwheyẹwhe sọ.​—2 Samuẹli 23:15-17.

8, 9. Nukun tẹwẹ Klistiani lẹ dona nọ yí do pọ́n ohùn to egbehe?

⁸ To ojlẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ tọn mẹ, e masọ yin bibiọ to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ si nado basi avọ́sinsan kanlin tọn lẹ ba. Amọ́, yé gbẹ́ dona hẹn pọndohlan he sọgbe go gando ohùn go. Dopo to adà kleun Osẹ́n he Jehovah biọ to Klistiani lẹ si nado yìn lọ tọn lẹ mẹ  wẹ “nado nọla na . . . ohùn.” Ehe yin nujọnu taun dile e yin nujọnu nado dapana fẹnnuwiwa kavi boṣiọ-sinsẹ̀n do.​—Owalọ lẹ 15:28, 29.

⁹ Nudopolọ wẹ to egbehe. Taidi Klistiani, mí yọnẹn dọ Jehovah wẹ Asisa ogbẹ̀ tọn podọ nuhe to ogbẹ̀ lẹpo wẹ yin etọn. Mí sọ yọnẹn dọ ohùn yin onú wiwe de bo nọtena ogbẹ̀. Enẹwutu, mí nọ tẹnpọn nado lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji to whenue mí jlo na basi nudide depope gando nukunpedomẹgo dotowhé tọn he bẹ ohùn yiyizan hẹn lẹ go.

10, 11. (a) Nukun tẹwẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yí do pọ́n ohùn blebu kavi nugonu tangan ohùn tọn ẹnẹ lẹ dido? (b) Nudide tẹlẹ wẹ Klistiani dopodopo dona basi?

¹⁰ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mọnukunnujẹemẹ dọ “nado nọla na . . . ohùn,” e nọ biọ nususu hú tintẹnpọn ma nado dù kavi nù ohùn poun. Enẹ zẹẹmẹdo dọ mí ma dona kẹalọyi hùndido, na ohùn mítọn mẹdevo kavi hlá ohùn mítọn titi dai nado wá gọ̀ ẹ do dó lanmẹ. E sọ zẹẹmẹdo dọ mí ma dona do depope to nugonu tangan ohùn tọn ẹnẹ lẹ mẹ do lanmẹ, enẹ wẹ nugonu vẹẹ, nugonu wewe, plaquettes po plasma po.

¹¹ Adà flinflin delẹ nọ yin didesọn nugonu tangan ohùn tọn ẹnẹ ehelẹ mẹ bo nọ yin yiylọdọ nugonu pẹvi pete ohùn tọn lẹ. Klistiani dopodopo wẹ na de eyin e na kẹalọyi nugonu pẹvi pete ohùn tọn lẹ kavi lala. Nudopolọ wẹ gando aliho nukunpedomẹgo tọn he bẹ ohùn mẹdetiti tọn yiyizan hẹn lẹ go. Mẹdopodopo wẹ na de lehe ohùn etọn na yin yiyizan do to mẹzizẹ, tẹnpọn ohùn tọn kavi aliho nukunpedomẹgo dotowhé tọn de whenu.​—Pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 21.

12. (a) Naegbọn nudide he mí basi to whẹho he gando ayihadawhẹnamẹnu go lẹ mẹ do nọ duahunmẹna Jehovah? (b) Nawẹ mí sọgan basi nudide nuyọnẹn tọn gando nukunpedomẹgo dotowhé tọn lẹ go gbọn?

 ¹² Be nudide he mí basi to whẹho he gando ayihadawhẹnamẹnu go lẹ mẹ nọ duahunmẹna Jehovah nugbonugbo ya? Gbau. Jehovah nọ tindo ojlo to linlẹn po mẹwhinwhàn mítọn lẹ po mẹ. (Hia Howhinwhẹn lẹ 17:3; 24:12.) Enẹwutu, eyin mí to nudide basi gando aliho nukunpedomẹgo tọn de go, mí dona biọ anademẹ Jehovah tọn to odẹ̀ mẹ bo basi dodinnanu gandego. Enẹgodo, mí na yí ayihadawhẹnamẹnu mítọn he yin pinplọn gbọn Biblu dali zan nado de nuhe mí na wà. Mí ma dona nọ kanse mẹdevo lẹ dọ etẹwẹ yé na ko wà eyin yewlẹ wẹ tin to ninọmẹ mítọn mẹ, mọjanwẹ mẹdevo lẹ ma dona tẹnpọn nado yinuwado nudide mítọn ji do niyẹn. Klistiani dopodopo wẹ na “hẹn agbàn edetiti tọn.”​—Galatianu lẹ 6:5; Lomunu lẹ 14:12.

13. Etẹwẹ mí plọn gando Jehovah go sọn osẹ́n po nunọwhinnusẹ́n he e zedai gando ohùn go lẹ po mẹ?

¹³ Nuhe Jehovah biọ dọ mí ni wà lẹpo wẹ nọ yin na ale mítọn bosọ nọ do owanyi he e tindo na mí hia. (Salmu lẹ 19:7-11) Amọ́, e ma yin na gbedide etọn lẹ nọ hẹn ale wá na mí kẹdẹ wutu wẹ mí do nọ setonuna ẹn. Mí nọ setonuna ẹn na mí yiwanna ẹn wutu. Owanyi mítọn na Jehovah nọ whàn mí nado dapana hùndido. (Owalọ lẹ 15:20) Ehe sọ nọ basi hihọ́na agbasalilo mítọn. Mẹsusu wẹ yọ́n delẹ to owù he hùndido bẹhẹn lẹ mẹ to egbehe, bọ doto susu sọ kudeji dọ mẹzizẹ matin hùndido wẹ nọ wà dagbe na awutunọ yetọn lẹ hugan.  E họnwun dọ aliho Jehovah tọn lẹ gọ́ na nuyọnẹn po owanyi po.​—Hia Isaia 55:9; Johanu 14:21, 23.

14, 15. (a) Osẹ́n tẹlẹ wẹ Jehovah na omẹ etọn lẹ nado basi hihọ́na yé? (b) Nawẹ a sọgan yí nunọwhinnusẹ́n he ji osẹ́n enẹlẹ sinai do lẹ do yizan mẹ gbọn?

¹⁴ Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ yin na ale omẹ etọn lẹ tọn to whelẹponu. Jehovah na osẹ́n susu Islaelivi hohowhenu tọn lẹ nado basi hihọ́na yé sọn owù-nujijọ lẹ mẹ. Di apajlẹ, osẹ́n dopo dọ dọ whétọ de dona nọ wleawuna adó he yìdo de lẹdo họta etọn na mẹdepope nikaa jai sọn finẹ. (Deutelonomi 22:8) Osẹ́n devo tin gando kanlin lẹ go. Eyin mẹde tindo oyìn adántọ de, e dona nọ glọn ẹn ganji, na e nikaa yì sọ́ azò mẹde bo hù i. (Eksọdusi 21:28, 29) Eyin Islaelivi de ma setonuna osẹ́n ehelẹ bọ enẹ hẹn okú wá na mẹde, e na dogbè etọn.

¹⁵ Po osẹ́n ehelẹ po, mí sọgan mọ lehe ogbẹ̀ họakuẹ na Jehovah sọ. Nawẹ enẹ dona yinuwado mí ji gbọn? Aliho he mẹ mí nọ penukundo owhé kavi mọto mítọn go te, lehe mí nọ kùnhún do, podọ ayidedai he mí nọ de lẹ dona dohia dọ mí tindo sisi na ogbẹ̀. Mẹdelẹ, titengbe jọja lẹ nọ lẹndọ nude ma na jọ, enẹwutu yé nọ ze yede do owù mẹ bo ma nọ kiya. Ṣigba, e ma yin lehe Jehovah jlo dọ mí ni nọ yinuwa do niyẹn. E jlo dọ ogbẹ̀ ni nọ họakuẹ to nukun mítọn mẹ​—vlavo ogbẹ̀ mítọn kavi mẹdevo lẹ tọn.​—Yẹwhehodọtọ 11:9, 10.

16. Nukun tẹwẹ Jehovah nọ yí do pọ́n hòdide?

¹⁶ Ogbẹ̀ gbẹtọvi lẹpo tọn wẹ yin nujọnu na Jehovah. Viyẹyẹ he ma tlẹ ko yin jiji lọsu họakuẹ na ẹn. To Osẹ́n Mose tọn glọ, eyin mẹde gbleawuna hohonọ de to mayọnẹn mẹ bọ hohonọ lọ kavi viyẹyẹ etọn kú, Jehovah nọ pọ́n mẹlọ hlan di hlọnhutọ. Ehe dohia dọ dile etlẹ yindọ mayọnẹn mẹ wẹ nulọ jọ te, mẹde ko yin hùhù  bọ ahọsu dona yin yíyí na ogbẹ̀ etọn. (Hia Eksọdusi 21:22, 23.) Gbẹtọ gbẹ̀te de wẹ viyẹyẹ he ma ko yin jiji lọ yin to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Po enẹ po, nukun tẹwẹ a lẹndọ e na nọ yí do pọ́n hòdide? Numọtolanmẹ tẹwẹ a lẹndọ e nọ tindo eyin e mọ viyẹyẹ livi susu he nọ yin hùhù do ohò onọ̀ yetọn tọn mẹ to whemẹwhemẹ?

17. Etẹwẹ gán miọnhomẹna yọnnu de he ko dehò whẹpo do wá yọ́n Jehovah?

¹⁷ Etẹwẹ lo eyin yọnnu de ko dehò whẹpo do wá yọ́n pọndohlan Jehovah tọn? E sọgan deji dọ Jehovah gán jona ẹn to dodonu avọ́sinsan Jesu tọn ji. (Luku 5:32; Efesunu lẹ 1:7) Yọnnu he ko waylando mọnkọ wayi ma dona to whẹ̀do ede mapote eyin e ko lẹnvọjọ nugbonugbo. “Jehovah yin lẹblanunọ podọ awuvẹmẹtọ . . . Dile whèzẹtẹn dẹn do whèyihọ do, mọ wẹ ewọ hẹn sẹ́nhẹngba mítọn lẹ dẹn do mí do.”​—Salmu lẹ 103:8-14.

18. Naegbọn mí dona dovivẹnu nado họ̀nadọna wangbẹna?

¹⁸ Ahun mẹ wẹ sisi tintindo na ogbẹ̀ he Jiwheyẹwhe na mí nọ bẹsọn. E nọ gando nukun he mí nọ yí do pọ́n mẹdevo lẹ go. Apọsteli Johanu wlan dọ “hlọnhutọ de wẹ mẹdepope he gbẹwanna mẹmẹsunnu etọn.” (1 Johanu 3:15) Mí sọgan ko jẹ wangbẹna mẹhe onú etọn ma nọ jẹeji na mí de ji whẹpo do tlẹ wá doayi e go. Wangbẹna gán hẹn mẹde ma nado nọ na sisi mẹdevo lẹ bo nọ sawhẹ agọ̀ dokọna yé kavi tlẹ biọ okú na yé. Jehovah nọ yọ́n numọtolanmẹ he mí tindo gando mẹdevo lẹ go. (Levitiku 19:16; Deutelonomi 19:18-21; Matiu 5:22) Eyin mí doayi e go dọ mí ko jẹ wangbẹna mẹde ji to ayiha mítọn mẹ, mí dona dovivẹnu vẹkuvẹku  nado họ̀nadọna numọtolanmẹ mọnkọ.​—Jakọbu 1:14, 15; 4:1-3.

19. Nawẹ pọndohlan Jehovah tọn gando danuwiwa go dona yinuwado mí ji gbọn?

¹⁹ Aliho devo tin he mẹ mí gán dohia te dọ ogbẹ̀ họakuẹ na mí. To Salmu lẹ 11:5 mẹ, mí hia dọ Jehovah “gbẹwanna mẹdepope he yiwanna danuwiwa.” Eyin mí nọ de ayidedai he bẹ danuwiwa hẹn lẹ, enẹ gán dohia dọ mí yiwanna danuwiwa. Naegbọn mí nado yí hogbe, linlẹn po yẹdide he gọ́ na danuwiwa lẹ po do gọ́ ayiha mítọn mẹ? Kakatimọ, linlẹn jijọho tọn he wé lẹ wẹ mí jlo na yí do gọ́ ayiha mítọn mẹ.​—Hia Filipinu lẹ 4:8, 9.

20-22. (a) Nukun tẹwẹ Jehovah nọ yí do pọ́n aihọn Satani tọn? (b) Nawẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọgan dohia dọ yé “ma yin apadewhe aihọn tọn” gbọn?

²⁰ Aihọn Satani tọn ma tindo sisi na ogbẹ̀, enẹwutu Jehovah nọ pọ́n ẹn hlan di hùnhọ́dutọ, kavi hlọnhutọ. To owhe kanweko lẹ gblamẹ, tonudọtọ lẹ ko hẹn okú wá na gbẹtọ livi susu, ehe bẹ devizọnwatọ Jehovah tọn susu hẹn. To Biblu mẹ, tonudọtọ kavi gandudu ehelẹ yin alọdlẹndo taidi gbekanlin kanylantọ he dobu lẹ. (Daniẹli 8:3, 4, 20-22; Osọhia 13:1, 2, 7, 8) To aihọn egbehe tọn mẹ, awhànfunnu sisà ko lẹzun ajọ́ daho. Mẹlẹ nọ duale taun gbọn awhànfunnu he nọ hùmẹ sudo enẹlẹ sisà dali. E họnwun dọ “aihọn lọ pete tin to huhlọn mẹylankan lọ tọn glọ.”​—1 Johanu 5:19.

²¹ Ṣigba, Klistiani nugbo lẹ “ma yin apadewhe aihọn tọn.” Omẹ Jehovah tọn lẹ nọ nọ̀ kada na tonudidọ po awhànfunfun po. Yé ma nọ hùmẹ, mọjanwẹ yé masọ  nọ nọgodona titobasinanu depope he nọ hùmẹ do niyẹn. (Johanu 15:19; 17:16) Eyin Klistiani lẹ tlẹ yin homẹkẹndo, yé ma nọ wadanu nado yiahọsu. Jesu plọn mí dọ mí dona yiwanna mẹhe tlẹ yin kẹntọ mítọn lẹ.​—Matiu 5:44; Lomunu lẹ 12:17-21.

²² Sinsẹ̀n lẹ lọsu ko doalọ to okú gbẹtọ livi susu tọn mẹ. Biblu dọ gando Babilọni Daho lọ, yèdọ sinsẹ̀n lalo lẹpo to pọmẹ go dọmọ: “Ewọ mẹ wẹ yè mọ ohùn yẹwhegán lẹ tọn, omẹ wiwe lẹ tọn podọ mẹhe yin hùhù to aigba ji lẹpo tọn te.” Be a ma mọ nuhewutu Jehovah do degbena mí dọ: “Mì tọ́n sọn e mẹ, omẹ ṣie lẹ emi” ya? Sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ ma yin apadewhe sinsẹ̀n lalo tọn.​—Osọhia 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Etẹwẹ Babilọni Daho lọ mẹ ‘tintọ́n sọn’ nọ biọ?

²³ Babilọni Daho lọ mẹ ‘tintọ́n sọn’ nọ biọ dọ mí ni hẹn ẹn họnwun hezeheze dọ mí masọ to sinsẹ̀n lalo depope mẹ ba. Di apajlẹ, e gán biọ dọ mí ni hẹn ẹn diun dọ yinkọ mítọn yin didesẹ sọn hukan hagbẹ sinsẹ̀n de tọn lẹ tọn mẹ. Amọ́, e sọ bẹ nususu hẹn humọ. Mí sọ dona gbẹwanna nuylankan he sinsẹ̀n lalo nọ wà lẹ bo gbẹ́ yé dai. Sinsẹ̀n lalo nọ miọnnukundo bosọ nọ na tuli fẹnnuwiwa, tonudidọ po nukunkẹn po. (Hia Salmu lẹ 97:10; Osọhia 18:7, 9, 11-17) To owhe lẹ gblamẹ, gbẹtọ livi susu ko hẹn ogbẹ̀ yetọn bu na ehe wutu.

24, 25. Nawẹ Jehovah yinyọnẹn gán hẹn mí tindo jijọho po ayihadawhẹnamẹnu dagbe de po gbọn?

²⁴ Whẹpo mí do wá yọ́n Jehovah, dopodopo mítọn wẹ ko nọgodona nuylankan he aihọn Satani tọn nọ wà lẹ to aliho de kavi devo mẹ. Amọ́, todin mí ko diọ. Mí ko kẹalọyi ofligọ lọ bo klan míde do wiwe na Jiwheyẹwhe. Mí to vivi “ojlẹ kọfanamẹ tọn” dù sọn “Jehovah lọsu titi dè.” Mí tindo jijọho po ayihadawhẹnamẹnu  dagbe de po, na mí yọnẹn dọ homẹ Jiwheyẹwhe tọn nọ hùn do mí go.​—Owalọ lẹ 3:19; Isaia 1:18.

²⁵ Eyin mí tlẹ ko nọ titobasinanu he ma nọ na sisi ogbẹ̀ de mẹ pọ́n, Jehovah gán jona mí to dodonu ofligọ lọ tọn ji. Mí yọ́n pinpẹn ogbẹ̀ he Jehovah na mí tọn taun. Mí nọ do enẹ hia gbọn nuhe go mí pé lẹpo wiwà dali nado gọalọna mẹdevo lẹ, na yé nido plọnnu gando Jehovah go bo tọ́n sọn aihọn Satani tọn mẹ bosọ lẹzun họntọn vivẹ́ Jiwheyẹwhe tọn.​—2 Kọlintinu lẹ 6:1, 2.

26-28. (a) Azọ́n vonọtaun tẹwẹ Jehovah dena Ezekiẹli? (b) Etẹwẹ Jehovah biọ to mí si to egbehe?

²⁶ To Islaeli hohowhenu tọn mẹ, Jehovah biọ to yẹwhegán Ezekiẹli si nado na avase mẹlẹ dọ Jelusalẹm na yin vivasudo to madẹnmẹ bo plọn yé nuhe yé dona wà nado luntọ́n. Eyin Ezekiẹli ma na avase mẹlẹ, Jehovah na kàn ogbẹ̀ yetọn biọ to e si. (Ezekiẹli 33:7-9) Ezekiẹli dohia dọ emi yọ́n pinpẹn ogbẹ̀ tọn, na e wà nuhe go e pé lẹpo nado lá owẹ̀n titengbe enẹ.

²⁷ Jehovah ko deazọ́nna mí nado na avase gbẹtọ lẹ dọ aihọn Satani tọn na yin vivasudo to madẹnmẹ podọ nado gọalọna yé, na yé nido yọ́n Jehovah bo luntọ́n biọ aihọn yọyọ lọ mẹ. (Isaia 61:2; Matiu 24:14) Mí dona wà nuhe go mí pé lẹpo nado lá owẹ̀n enẹ na mẹdevo lẹ. Todido mítọn wẹ nado wá dọ nudopolọ taidi Paulu, mẹhe dọmọ: “Yẹn wé sọn ohùn gbẹtọ lẹpo tọn mẹ, na yẹn ma gboawupo sọn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹpo didọna mì mẹ.”​—Owalọ lẹ 20:26, 27.

²⁸ Adà gbẹzan tọn devo lẹ tin he mẹ mí sọ dona wé te. Gbọ mí ni gbadopọnna delẹ to yé mẹ to weta he bọdego mẹ.