1, 2. Galọtọ wunmẹ tẹ sin gbẹzan wẹ nọ hiọawu namẹ taun?

AWUBLANU wẹ e nọ yin nado mọ galọtọ de. Mí nọ saba kanse míde dọ, etẹwẹ na ko zọ́n bọ e wá yí galilọ do dó ajọ́? Be danuwadomẹgo kavi nuyiwahẹmẹ agọ̀ to whẹndo mẹ wẹ na ko sisẹ́ ẹ nado họ̀n sọn whégbè to aflanmẹ ya? Kavi ohẹ́n klókló wẹ zọ́n bọ e do hẹn ede zun kanlinmọ ya? Be asu kanylantọ de họ̀nna wẹ e te ya? E blawu dọ ninọmẹ enẹlẹ nkọ gbayipe to aihọn ylankan ehe mẹ. Abajọ Jesu Klisti do na ayidonugo galọtọ delẹ bo do homẹdagbe hia yé. E zinnudeji dọ mẹhe lẹnvọjọ bo diọ aliho gbẹninọ tọn yetọn lẹ sọgan wá duvivi gbẹzan dagbe de tọn.—Matiu 21:28-32; Luku 7:36-50.

² Ṣigba, mì gbọ mí ni dọhodo galọtọ wunmẹ devo de ji. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n yọnnu de he desọn ojlo mẹ nado zan gbẹzan mọnkọ. E ma nọ mọ ẹn di nuhe demẹpò, kakatimọ e nọ yí ede do mọ agbàjúmọ! E nọ to jejeji nado mọ akuẹ po yindidi he nọ wá sọn ajọ́ galilọ tọn mẹ po. Dehe tlẹ sọ ylan hugan, mí ni dọ dọ yọnnu enẹ tindo asu dagbe he yin nugbonọ de dai ṣogan bo desọn ojlo mẹ nado doafọgbé bo doafọna gbẹzan galilọ tọn.  E na vẹawu taun nado tindo numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn depope na yọnnu mọnkọtọn, na awuhiọnu wẹ ewọ po gbẹzan he zan e te po na yin to nukun mítọn mẹ. Numọtolanmẹ sinsinyẹn he mí tindo enẹ do nuhewutu Jehovah Jiwheyẹwhe do yí apajlẹ galọtọ de tọn zan pludopludo nado do numọtolanmẹ he e nọ tindo gando sinsẹ̀n lalo go hia.

3. Kandai tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to weta ehe mẹ?

³ Owe Ezekiẹli tọn bẹ kandai ayidego tọn awe hẹn, ehe mẹ galilọ yin yiyizan te nado do lehe nugbonọ-mayin omẹ Jiwheyẹwhe tọn he to Islaeli po Juda po lẹ tọn jẹ glanglan do hia. (Ezek., weta 16 po 23 po) Ṣigba, whẹpo mí nado gbadopọnna kandai ehelẹ po sọwhiwhe po, mì gbọ mí ni dọhodo galọtọ yẹhiadonu tọn devo de ji. E do mahẹ to galilọ wunmẹ de mẹ, he ko tin hoho jẹnukọnna ojlẹ Ezekiẹli tọn—etlẹ yin whẹpo akọta Islaeli tọn do yin didoai—bosọ pò to núgbà kakajẹ egbé. Galọtọ ehe yin hodọdeji to owe godo tọn Biblu tọn, Osọhia mẹ.

4, 5. Etẹwẹ yin “Babilọni Daho lọ,” podọ nawẹ mí wagbọn do yọnẹn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁴ To numimọ he Jesu dohia Johanu to vivọnu owhe kanweko tintan W.M. mẹ, apọsteli lọ mọ nawe de he dọ̀n ayidonugo mẹtọn taun. E yin yiylọdọ “galọtọ daho lọ” podọ “Babilọni Daho lọ, onọ̀ galọtọ lẹ . . . tọn.” (Osọ. 17:1, 5) Na owhe kanweko susu, mẹhe nawe ehe nọtena dablu do sinsẹ̀ngán lẹ po weyọnẹntọ Biblu tọn lẹ po. Mẹdelẹ ko wá tadona kọ̀n dọ nawe ehe nọtena Babilọni, amọ́ mẹdevo lẹ dọ dọ Lomu kavi Ṣọṣi Katoliki Lomu tọn wẹ. Ṣigba sọn owhe susu die, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko yọ́n mẹhe “galọtọ daho” ehe yin na taun tọn. Sinsẹ̀n lalo aihọn tọn lẹpo to pọmẹ wẹ e nọtena. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn?

⁵ Galọtọ ehe yin whẹgbledo na fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn he mẹ e nọ doalọ te hẹ “ahọlu aigba ji tọn lẹ,” kavi huhlọn tonudidọ tọn lẹ wutu. Po enẹ po, e họnwun dọ ewọ ma yin huhlọn tonudidọ tọn de. Humọ, owe Osọhia tọn dohia dọ “ajọwatọ aigba ji tọn lẹ” kavi tito ajọwiwa tọn aihọn ehe tọn lẹ na blawu, na aijijẹ Babilọni Daho lọ tọn wutu. Enẹwutu, Babilọni Daho lọ ma sọgan nọtena tito ajọwiwa tọn de. Eyin mọ wẹ, mẹnu wẹ e nọtena? Galọtọ ehe hùwhẹ “afinyọnnuwiwa,” boṣiọ-sinsẹ̀n po mẹkiklọ po tọn. Be owhẹ̀ enẹlẹ he e hù ma sọgbe pẹpẹ hẹ nuyiwa gblezọn sinsẹ̀n aihọn ehe tọn lẹ tọn ya? Sọ doayi e go dọ galọtọ lọ yin didohia taidi mẹhe sinai kavi to nuyiwa do tonudọtọ aihọn ehe tọn lẹ ji jẹ obá de mẹ. E sọ nọ dohomẹkẹn devizọnwatọ nugbonọ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn lẹ. (Osọ. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Be e ma yin nuhe sinsẹ̀n lalo ko to wiwà kakajẹ egbé niyẹn ya?

6. Aliho tẹ mẹ wẹ Babilọni Daho lọ yin “onọ̀ galọtọ lẹ” tọn te?

⁶ To whelọnu lo, naegbọn Babilọni Daho lọ sọ yin yiylọdọ “onọ̀ galọtọ lẹ . . . tọn” gbọnvona dọ e ko yin yiylọdọ “galọtọ daho lọ”? Sinsẹ̀n lalo má do ogbẹ́ voovo madosọha lẹ ji. E bẹ sinsẹ̀n  dahodaho lẹ, sinsẹ̀n klandovo lẹ po awògbẹ́ voovo lẹ po hẹn. Sọn whenue ogbè wlu do kọnu na gbẹtọvi lẹ to tòdaho Babẹli hohowhenu tọn, kavi Babilọni mẹ, sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo wunmẹ lẹpo wá gbayipe gbọn aigba blebu ji bọ sinsẹ̀n voovo lẹ yin didoai. Lehe e sọgbe do sọ dọ yinkọ lọ “Babilọni Daho” wá sọn oyín tòdaho Babilọni hohowhenu tọn mẹ, yèdọ fihe sinsẹ̀n lalo lẹpo bẹjẹeji sọn! (Jen. 11:1-9) Enẹwutu, sinsẹ̀n enẹ lẹpo sọgan yin pinpọnhlan taidi “viyọnnu” titobasinanu dopo tọn, yèdọ galọtọ daho dopo gee tọn lẹ. Satani nọ saba yí yé zan nado klọ mẹlẹ bo hẹn yé nado doalọ to afinyọnnuwiwa, boṣiọ-sinsẹ̀n gọna aṣa po nuyise devo he nọ de yẹyi sọn Jiwheyẹwhe go lẹ po mẹ. Abajọ avase yin nina omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gando titobasinanu gblezọn sinsẹ̀n tọn he ko gbloada lẹdo aihọn pé enẹ go dọmọ: “Mì tọ́n sọn e mẹ, omẹ ṣie lẹ emi, eyin mì ma jlo nado tindo mimá hẹ ẹ to ylando etọn lẹ mẹ”!—Hia Osọhia 18:4, 5.

7. Naegbọn mí dona setonuna avase lọ nado “tọ́n sọn” Babilọni Daho lọ mẹ?

⁷ Be a ko setonuna avase enẹ ya? Flindọ, Jehovah lọsu wẹ dá gbẹtọvi lẹ to aliho de mẹ bọ yé tindo “nuhudo gbigbọmẹ tọn lẹ.” (Mat. 5:3) Sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke Jehovah tọn kẹdẹ wẹ sọgan hẹn pekọ wá na nuhudo enẹ to aliho dagbe mẹ. To jọwamọ-liho, devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado nọla na galilọ gbigbọmẹ tọn. Ṣigba, yanwle Satani Lẹgba tọn gbọnvo pete. E nọ dovivẹnu nado yí galilọ wunmẹ enẹ do domọwle omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. E blawu dọ e ko pà ẹ whlasusu. To ojlẹ Ezekiẹli tọn mẹ, whlasusu wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ jai jẹ galilọ gbigbọmẹ tọn mẹ. Mí na wà dagbe nado gbadopọnna whenuho yetọn, na e na plọn nususu mí gando nujinọtedo Jehovah tọn lẹ gọna whẹdida dodo po lẹblanu etọn po go.

8-10. Nubiọtomẹsi tangan sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke tọn tẹwẹ gọalọna mí nado yọ́n numọtolanmẹ he Jehovah nọ tindo gando mahẹ tintindo to sinsẹ̀n lalo mẹ go? Na apajlẹ de.

⁸ To owe Ezekiẹli tọn mẹ, Jehovah yí apajlẹ galọtọ lọ tọn zan to aliho vonọtaun de mẹ. Ezekiẹli yin gbigbọdo nado basi kandai he fọnjlodotenamẹ awe gando homẹgble Jehovah tọn go, na nugbonọ-mayin po walọ gblezọn omẹ etọn lẹ tọn po wutu. Naegbọn e do yí yé jlẹdo galọtọ lẹ go?

⁹ Nado mọ gblọndo na kanbiọ enẹ, mí dona flin nubiọtomẹsi tangan sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke tọn de he ji mí dọhodo to Weta 5tọ owe ehe tọn mẹ. To Osẹ́n he Jehovah na Islaeli mẹ, e dọmọ: “Hiẹ ma dona tindo yẹwhe devo depope gbọnvona yẹn [kavi, “jẹagọdo mi,” odò.]. . . . Yẹn Jehovah Jiwheyẹwhe towe yin Jiwheyẹwhe de he nọ biọ mẹdezejo mlẹnmlẹn.” (Eks. 20:3, 5) To nukọn mẹ, e sọ vọ́ zinnudo nugbo dopolọ ji dole: “Mì ma dona dẹ́ do odò na yẹwhe devo de, na Jehovah yin yinyọnẹn nado nọ biọ mẹdezejo mlẹnmlẹn. Mọwẹ, ewọ yin Jiwheyẹwhe de he nọ biọ mẹdezejo mlẹnmlẹn.” (Eks. 34:14) Jehovah masọ sọgan hẹn  whẹho lọ họnwun humọ. Sinsẹ̀n-bibasi mítọn hlan Jehovah ma gán yin alọkẹyi adavo mí ze míde jo mlẹnmlẹn nado sẹ̀n ẹn.

¹⁰ Nado basi dohia ehe tọn, mì gbọ mí ni yí apajlẹ alọwle tọn zan. Asu po asi po lẹ tindo jlọjẹ nado donukun mẹdezejo mlẹnmlẹn wunmẹ de sọn ode awetọ si. Eyin ode to yé mẹ na ayidonugo he ma jẹ kavi tindo ojlo zanhẹmẹ tọn na mẹdevo de to gbonu alọwle lọ tọn, e sọgbe dọ omẹ awetọ ni whànwu bo mọdọ alọwlemẹ emitọn to titafú emi. (Hia Heblu lẹ 13:4.) Mọdopolọ, to whẹho sinsẹ̀n-bibasi tọn mẹ, eyin omẹ Jehovah tọn he ko ze yede jo mlẹnmlẹn nado sẹ̀n ẹn lẹ wá lẹhlan yẹwhe lalo lẹ, e nọ gbọn jlọjẹ dali mọdọ yé ma yin nugbonọ na emi. E dọhodo whẹho nugbonọ-mayin tọn ehe ji madoadúdẹji to Ezekiẹli weta 16 mẹ.

11. Etẹwẹ Jehovah dọ gando Jelusalẹm po bẹjẹeji etọn po go?

¹¹ Weta 16tọ owe Ezekiẹli tọn bẹ hodidọ Jehovah tọn he dite hugan to owe lọ blebu mẹ hẹn, yèdọ dopo to ohó dọdai tọn etọn he dite hugan to Owe-wiwe Heblu tọn lẹpo mẹ. Jehovah dọho gando tòdaho Jelusalẹm tọn go nado dlẹnalọdo akọta Juda tọn he ma yin nugbonọ lọ. E pìntàn he blawu bosọ hẹnmẹjọsi fie akọta lọ wá sọn gọna lehe nugbonọ-mayin etọn bẹjẹeji do tọn. Jelusalẹm bẹjẹeji taidi viyẹyẹ he yin kọgbẹ́ e go bo kudiho bosọ ba nukunpedomẹgo pò de. Kenaninu kosi he to aigba lọ ji lẹ wẹ yin mẹjitọ etọn lẹ. Na nugbo tọn, Jelusalẹm nọ aṣẹpipa hẹnnu Kenaninu lẹ tọn de, yèdọ Jẹbusinu lẹ tọn glọ na ojlẹ dindẹn, whẹpo Davidi do wá gbawhàn tòdaho lọ tọn. Onú viyẹyẹ he yin kọgbẹ́ e go enẹ tọn wàlẹblanuna Jehovah bọ e lawu na ẹn bo penukundego. To ojlẹ de mẹ, viyọnnu ehe wá taidi asi de na ẹn. Nado dọ hójọhó, Islaelivi he wá nọgbẹ̀ to tòdaho lọ mẹ lẹ ko tin to haṣinṣan alẹnu tọn de mẹ hẹ Jehovah, yèdọ alẹnu de he yé basi hẹ ẹ sọn ojlo mẹ wá to ojlẹ Mose tọn mẹ. (Eks. 24:7, 8) To whenue Jelusalẹm ko lẹzun tatọ́-tònọ aigba lọ tọn godo, Jehovah dona ẹn bo hẹn ẹn jẹ adọkun bosọ doaṣọ́na ẹn kẹdẹdile asu adọkunnọ nukundeji de nọ na aṣọ́donu akuẹgegenu tọn lẹ asi etọn nado do owanyi hia ẹ do.—Ezek. 16:1-14.

12. Nawẹ gbigbọ nugbonọ-mayin tọn wá lìn biọ Jelusalẹm gbọn?

¹² Todin, pọ́n nuhe jọ bọdego. Jehovah dọmọ: “Hiẹ jẹ ginganjẹ whanpẹ towe go ji bo lẹzun galọtọ de na yindidi towe wutu. A sọ hẹn galilọ towe sudeji hẹ mẹdepope he juwajei, whanpẹ towe sọ lẹzun etọn.” (Ezek. 16:15) To ojlẹ Sọlomọni tọn mẹ, Jehovah dona omẹ etọn lẹ bo hẹn yé jẹ adọkun sọmọ bọ Jelusalẹm wá lẹzun tòdaho he yọnwhanpẹ taun bo tọ́nta hugan to tòdaho he tin to whenẹnu lẹpo mẹ. (1 Ahọ. 10:23, 27) Amọ́ vudevude, gbigbọ nugbonọ-mayin tọn jẹ lìnlìn biọ tòdaho lọ mẹ ji. Na Sọlomọni jlo na hẹn homẹhun asi jonọ etọn lẹ wutu, e jẹ Jelusalẹm hẹnflu ji gbọn sinsẹ̀n-bibasi hlan yẹwhe kosi tọn lẹ dali. (1 Ahọ. 11:1-8) Podọ delẹ to ahọlu he bọdego lẹ mẹ sọ hẹn ninọmẹ lọ  vantan bo hẹn aigba lọ blebu flu po sinsẹ̀n-bibasi lalo po. Numọtolanmẹ tẹwẹ Jehovah tindo gando nuyiwa galilọ po nugbonọ-mayin tọn mọnkọ lẹ po go? E dọmọ: “Onú mọnkọtọn lẹ ma dona wá aimẹ, mọjanwẹ yé ma dona jọ gbede do niyẹn.” (Ezek. 16:16) Ṣigba, omẹ tasinyẹntọ etọn lẹ fọ́n bo to titlọ biọ abàbá walọ gblezọn tọn mẹ!

13. Owhẹ̀ kanyinylan tọn tẹwẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn he to Jelusalẹm lẹ hù?

¹³ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe e na ko vẹna Jehovah bo hiọawu na ẹn sọ dile e to kanyinylan akọta dide etọn tọn degba dọmọ: “Hiẹ sọ ze visunnu po viyọnnu he a ko ji na mi lẹ po bo yí yé do sanvọ́ hlan boṣiọ lẹ na yé nido tlẹ́n yé dù—be galilọ towe ma ko zẹ̀pá ya? A hù visunnu ṣie lẹ bosọ yí yé do sanvọ́ gbọn hinhẹn yé jugbọn miyọ́n mẹ dali.” (Ezek. 16:20, 21) Nuyiwa kanyinylan tọn he zẹ̀pá ehelẹ sọgbe pẹpẹ hẹ ayilinlẹn ylankan Satani tọn lẹ. Lehe e nọ vivi na ẹn nado dọ̀n omẹ Jehovah tọn lẹ biọ walọyizan he hiọawu mọnkọ lẹ mẹ do sọ! Amọ́, Jehovah nọ mọ nulẹpo. Ewọ gán vọ́ nuhe kanyinylan Satani tọn ko hẹngble lẹpo jlado, podọ e na hẹn whẹdida dodo ṣẹ.—Hia Jobu 34:24.

14. Mẹnu lẹ wẹ nọviyọnnu awe Jelusalẹm tọn lẹ nọtena to apajlẹ he Jehovah na lọ mẹ, podọ mẹnu wẹ do ede hia di mẹhe ylan hugan to yé omẹ atọ̀n lẹ mẹ?

¹⁴ Etomọṣo, Jelusalẹm ma mọdọ nude jẹdò to nuylankan he wà e te lẹ mẹ. E zindonukọn to galilọ etọn mẹ. Jehovah dọ dọ walọ etọn tlẹ huwinyan hú galọtọ devo lẹ tọn, na e nọ suahọ mẹdevo lẹ nado wá tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ ẹ! (Ezek. 16:34) Jiwheyẹwhe dọ dọ Jelusalẹm to nuyiwa kẹdẹdi “onọ̀ etọn,” yèdọ akọta kosi he nọ aigba lọ ji wayi lẹ. (Ezek. 16:44, 45) E zindonukọn po apajlẹ whẹndo tọn lọ po bo dọ dọ mẹdaho yọnnu Jelusalẹm tọn he yin Samalia tlẹ ko jẹ mahẹ tindo ji to galilọ sinsẹ̀n tọn mẹ jẹnukọnna ẹn. Jiwheyẹwhe sọ donù nọviyọnnu awetọ de go, enẹ wẹ Sodọmi, he yin alọdlẹndo tofi to yẹhiadonu-liho nado hẹnmẹ flin goyiyi gọna walọ gblezọn he wutu tòdaho enẹ do yin vivasudo sọn whenu dindẹn die. Nuhe dọ Jehovah te wẹ yindọ, Jelusalẹm ko lẹzun tọ́ntlọ́ngbọ́n to kanyinylan mẹ zẹ̀ nọviyọnnu etọn awe lẹ go, yèdọ Samalia podọ etlẹ yin Sodọmi! (Ezek. 16:46-50) Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dovọ́na avase he yin nina yé pludopludo lẹ bo zindonukọn to tasinsinyẹn yetọn mẹ.

15. Lẹndai tẹ wutu wẹ Jehovah do hẹn whẹdida ṣẹ do Jelusalẹm ji, podọ todido tẹwẹ e na omẹ etọn lẹ?

¹⁵ Etẹwẹ Jehovah na wà? E dọna Jelusalẹm dọ: “Yẹn na bẹ mẹyiwanna he hiẹ ko hẹn awuvivi wá na lẹpo pli” bo “na jo we do alọ yetọn mẹ.” Akọta kosi he omẹ etọn lẹ basi alẹnu hẹ lẹ na và Jelusalẹm sudo, bo de e jẹmẹ́ bosọ bẹ nuhọakuẹ etọn lẹpo yì. “Yé . . . na dlan zannu do we bo nasọ yí ohí yetọn lẹ do hù we,” wẹ e dọ. Lẹndai tẹ wutu wẹ Jehovah na hẹn whẹdida ehe ṣẹ? E ma yin nado sukúndona omẹ etọn lẹ. Kakatimọ, e dọ dọ: “Yẹn nasọ hẹn galilọ towe wá opodo.” Jiwheyẹwhe yidogọ dọmọ: “Yẹn ma nasọ duadi gando gowe ba, homẹgble ṣie nasọ lẹ́ sọn ji we; homẹ ṣie na fá podọ yẹn ma nasọ gblehomẹ ba.” Dile mí ko dọhodeji do to Weta 9tọ owe ehe tọn mẹ, lẹndai Jehovah tọn  to ojlẹ lọ mẹ wẹ nado hẹn omẹ etọn lẹ gọwá to kanlinmọgbenu-ninọ yetọn godo. Etẹwutu? E dọmọ: “Yẹn na flin alẹnu he yẹn basi hẹ we to azán ovu whenu towe tọn lẹ gbè.” (Ezek. 16:37-42, 60) To vogbingbọn mẹ na omẹ etọn lẹ, Jehovah uwọ na yin nugbonọ mlẹnmlẹn!—Hia Osọhia 15:4.

16, 17. (a) Naegbọn mí masọ nọ dọ dọ Ohola po Oholiba po nọtena Mẹylọhodotọklisti to dọdai-liho ba? (Pọ́n apotin lọ “Nọviyọnnu Galọtọ Lẹ.”) (b) Nuplọnmẹ yọ́n-na-yizan tẹlẹ wẹ mí sọgan mọyi sọn Ezekiẹli weta 16 po 23 po mẹ?

¹⁶ Gbọn hodidọ Jehovah tọn he dite bosọ whànmẹ he tin to weta 16tọ owe Ezekiẹli tọn mẹ lẹ gblamẹ, ewọ plọn mí nususu gando nujinọtedo walọ dagbe tọn etọn lẹ, whẹdida dodo etọn po lẹblanu sisosiso etọn po go. Mọjanwẹ weta 23tọ owe Ezekiẹli tọn lọsu plọn mí nudopolọ lẹ do. To egbehe, Klistiani nugbo lẹ nọ hẹn owẹ̀n Jehovah tọn he họnwun gblegede enẹlẹ do ayiha mẹ gando galilọ omẹ etọn lẹ tọn go. Mí ma na jlo gbede nado hẹn homẹgble Jehovah, dile Juda po Jelusalẹm po wà do! Enẹwutu, mí dona dapana boṣiọ-sinsẹ̀n wunmẹ lẹpo mlẹnmlẹn. Ehe bẹ nukunkẹn po agbasanu lẹ bibẹpli po hẹn, he yin wunmẹ boṣiọ-sinsẹ̀n tọn delẹ. (Mat. 6:24; Kol. 3:5) Mí dona yọ́n pinpẹn etọn dọ Jehovah ko gbọn lẹblanu dali hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke gọwá to azán godo tọn ehelẹ mẹ bo ma nasọ dike e ni yin hinhẹnflu gbede! E ko “basi alẹnu tẹgbẹ tọn de” hẹ Islaeli gbigbọmẹ tọn, yèdọ alẹnu de he ma na yin gbigbà gbede gbọn nugbonọ-mayin kavi galilọ dali. (Ezek. 16:60) Enẹwutu, mì gbọ mí ni ylọ lẹblanulọkẹyi he mí tindo nado dogbẹ́ hẹ omẹ Jehovah tọn he to wiweji to egbehe lẹ dọ nujọnu.

¹⁷ Ṣigba, etẹwẹ nuhe Jehovah dọ sọta galọtọ he yin nùdego to owe Ezekiẹli tọn mẹ lọ lẹ plọn mí gando “galọtọ daho lọ,” enẹ wẹ Babilọni Daho lọ go? Mì gbọ mí ni pọ́n.

18, 19. Etẹlẹ wẹ galọtọ he yin nùdego to owe Ezekiẹli tọn mẹ lẹ tindo to kọndopọ mẹ hẹ dehe yin nùdego to owe Osọhia tọn mẹ lọ?

¹⁸ Jehovah ma nọ diọ. (Jak. 1:17) Numọtolanmẹ he e tindo gando sinsẹ̀n lalo go ma ko diọ sọn whenue gbọ́n galọtọ daho enẹ ko tin-to-aimẹ. Enẹwutu, e ma paṣa mí nado mọdọ whẹdida he yin lilá sọta galọtọ he yin nùdego to owe Ezekiẹli tọn mẹ lẹ tindo nususu to kọndopọ mẹ hẹ dehe to tepọn “galọtọ daho” he yin nùdego to owe Osọhia tọn mẹ lọ.

¹⁹ Di apajlẹ, doayi e go dọ e ma yin Jehovah lọsu wẹ sayana galọtọ he yin nùdego to dọdai Ezekiẹli tọn mẹ lọ lẹ tlọlọ, ṣigba akọta he omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gbọn nugbonọ-mayin dali lọga hẹ to gbigbọ-liho lẹ wẹ wàmọ. Mọdopolọ, sinsẹ̀n lalo lẹpo to pọmẹ yin whẹgbledo, na fẹnnuwiwa wunmẹ dopolọ he mẹ yé to mahẹ tindo te hẹ “ahọlu aigba ji tọn lẹ” wutu. Podọ mẹnu dè wẹ yasanamẹ yetọn na wá sọn? Mí hia dọ tonudọtọ aihọn tọn enẹlẹ “na gbẹwanna galọtọ lọ bo na hẹn ẹn zun ovọ́ bo nasọ hẹn ẹn jẹmẹ́, yé na dù olàn etọn bo nasọ yí miyọ́n do fiọ ẹ gbidigbidi.”  Naegbọn tohọluduta aihọn ehe tọn lẹ nado yinuwa to aliho madonukun enẹ mẹ? Na Jiwheyẹwhe na “yí i do ahun yetọn mẹ nado hẹn linlẹn etọn di.”—Osọ. 17:1-3, 15-17.

20. Etẹwẹ dohia dọ whẹdida he na yin hinhẹnṣẹ do Babilọni ji lọ na yin godo tọn?

²⁰ E dohia dọ Jehovah na yí akọta aihọn ehe tọn lẹ zan nado hẹn whẹdida etọn ṣẹ do sinsẹ̀n lalo lẹpo ji, kakajẹ sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn susugege lẹ ji. Whẹdida ehe na yin godo tọn; jonamẹ depope ma na tin, dotẹnmẹ ma nasọ hundote na sinsẹ̀n lẹ nado diọ aliho yetọn ba. Owe Osọhia tọn dọ dọ Babilọni “ma nasọ yin mimọ pọ́n gbede ba.” (Osọ. 18:21) Angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ na jẹaglin do vasudo etọn ji dọmọ: “Mì pà Jah! Azọ̀ Babilọni tọn sọ to tìtì kakadoi podọ doidoi.” (Osọ. 19:3) Whẹdida ehe na gbọṣi aimẹ kakadoi. Dotẹnmẹ ma nasọ yin nina sinsẹ̀n lalo depope nado tọ́nkun bo hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke flu gbede ba. Whẹdida sinsinyẹn he yin hinhẹn ṣẹ do Babilọni ji ehe po vasudo etọn po na zọ́n bọ e na to azọ̀ tì kakadoi to yẹhiadonu-liho.

21. Ojlẹ tẹwẹ na bẹjẹeji po vasudo sinsẹ̀n lalo tọn po, podọ etẹ mẹ wẹ ojlẹ enẹ na klita do?

 ²¹ To whenue tohọluduta aihọn ehe tọn lẹ na diọnukunsọ Babilọni Daho lọ, whẹdida Jiwheyẹwhe tọn wẹ yé na gbọnmọ dali hẹnṣẹ, yèdọ nujijọ ayidego tọn de to hẹndi lẹndai Jehovah tọn mẹ. Nujijọ enẹ wẹ na dohiagona bẹjẹeji nukunbibia daho lọ tọn, yèdọ ojlẹ hunyanhunyan tọn de he nkọ ma ko wá aimẹ pọ́n. (Mat. 24:21) Nukunbibia ehe na wá klita do awhàn Amagẹdọni tọn mẹ, yèdọ awhàn Jehovah tọn sọta titonu ylankan ehe. (Osọ. 16:14, 16) Dile weta owe ehe tọn he bọdego lẹ na dohia do, nudọnamẹ susu wẹ owe Ezekiẹli tọn bẹhẹn gando lehe nukunbibia daho ehe na wá aimẹ do go. Todin whẹ́, nuplọnmẹ yọ́n-na-yizan tẹlẹ wẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ bo yí do yizan mẹ sọn weta 16 po 23tọ owe Ezekiẹli tọn po mẹ?

22, 23. Nawẹ nuhe mí gbadopọnna to owe Ezekiẹli po Osọhia po tọn mẹ gando galọtọ lọ lẹ go dona yinuwado mí ji to sinsẹ̀nzọn wiwe mítọn mẹ gbọn?

²² Ojlo Satani tọn wẹ nado hẹn mẹhe nọ tindo mahẹ to sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke mẹ lẹ flu. Nude ma nasọ vivi na ẹn hugan nado mọ dotẹnmẹ hundote lọ nado gọkọna mí sọn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke kọ̀n, na mí nido zan gbẹzan he nkọ galọtọ he yin nùdego to owe Ezekiẹli tọn mẹ lẹ zan. Enẹwutu, mí ni nọ flindọ Jehovah ma nọ kẹalọyi agbàwhinwhlẹn kavi nugbonọ-mayin to sinsẹ̀n-bibasi mẹ! (Sọh. 25:11) Mí nọ to aṣeji nado nọla mlẹnmlẹn na sinsẹ̀n lalo, ma nado “doalọ onú [he yin] mawé” to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ depope go. (Isa. 52:11) Na whẹwhinwhẹ́n dopolọ lẹ wutu, mí nọ gbọn nugbonọ-yinyin dali nọla na nudindọn tonudidọ tọn lẹ po kinklan aihọn ehe tọn lẹ po. (Joh. 15:19) Mí nọ pọ́n wanyina akọ̀ mẹtọn hlan taidi wunmẹ sinsẹ̀n lalo tọn devo he Satani nọ nọgodona, podọ mí nọ dapana ẹn mlẹnmlẹn.

²³ Hú popolẹpo, mì gbọ mí ni hẹn do ayiha mẹ dọ lẹblanulọkẹyi daho de wẹ e yin nado sẹ̀n Jehovah to tẹmpli gbigbọmẹ tọn wiwe-ṣeke etọn mẹ. Dile mí to pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn dohia na awuwledainanu dagbe ehe, mì gbọ mí ni magbe hú gbede pọ́n ma nado tindo kanṣiṣa depope hẹ sinsẹ̀n lalo po galilọ etọn po!