WETA 9
“Yẹn Nasọ Na Yé Ahun Gbekọndopọ Tọn”
BLADOPỌ: Whẹho hẹngọwa tọn po lehe e yin hodọdeji to dọdai Ezekiẹli tọn mẹ do po
1-3. Nawẹ Babilọninu lẹ nọ ṣàn sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ kò gbọn, podọ etẹwutu?
YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n dewe taidi Juvi nugbonọ de he to gbẹnọ to tòdaho Babilọni tọn mẹ. Omẹ towe lẹ ko tin to kanlinmọgbenu na nudi owhe 50. Dile a ko nọ wà do to Gbọjẹzangbe lẹ, a jlo na yì pli hẹ yisenọ hatọ lẹ nado basi sinsẹ̀n hlan Jehovah. Dile a to yìyì gbọn tòhomẹ-liho he ján taun lẹ ji, a gbọn tẹmpli daho blibata po numẹsẹ̀n madosọha lẹ po nukọn wayi. Gbẹtọ lẹ to wiwọ̀ yì ofi enẹlẹ bo to avọ́nunina lẹ basi bosọ to ohàn pipà tọn lẹ ji hlan yẹwhe voovo lẹ taidi Malduki.
2 A wá mọ sinsẹ̀n-basitọ hatọ towe lẹ bọ yé ko pli koṣó do fide to olá na gbẹtọgun lọ lẹ. * To pọmẹ, mì mọ fihe to abọẹ de—vlavo to osindò tòdaho lọ tọn lẹ dopo kọ̀n—nado hodẹ̀ bo ji salmu lẹ bosọ lẹnayihamẹpọn do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji. Dile mì to dẹ̀ho to pọmẹ, a sè bọ tọjihun he yin sìnsìn do núgo to osindò lọ tó lẹ to hihò do yede go dẹẹdẹ. Agbọ́ towe jẹdò nado mọdọ jijọho pẹẹde gbẹ́ tin tofi. Odẹ̀ towe lẹpo wẹ yindọ depope to tòvi lọ lẹ mẹ ni ma mọ mì bo wá gbà mì do dile yé nọ saba wà do blo. Etẹwutu yé do nọ wàmọ?
3 Babilọni ko gbawhàn tòdaho susu tọn, enẹwutu tòvi etọn lẹ nọ mọdọ yẹwhe lalo yetọn lẹ wẹ zọ́n bọ yé do dohuhlọn sọmọ. Na Babilọninu lẹ, vasudo mlẹnmlẹn Jelusalẹm tọn dohia dọ yẹwhe yetọn Malduki dohuhlọn hú Jehovah! Enẹwutu, yé nọ ṣàn Jiwheyẹwhe po omẹ etọn lẹ po kò. To whedelẹnu, yé nọ gbọn mẹṣanko dali dọna Juvi lẹ dọmọ: “Mì ji dopo to ohàn Ziọni tọn lẹ mẹ na mí”! (Salm. 137:3) Susu salmu lẹ tọn wẹ nọ pà awhàngbigba Ziọni tọn do kẹntọ Jehovah tọn lẹ ji. Vlavo salmu enẹlẹ wẹ Babilọninu lẹ nọ yiwanna nado vlẹko hugan. Amọ́, salmu devo lẹ dọho gando Babilọninu lẹ lọsu go tlọlọ. Di apajlẹ, salmu dopo dọmọ: “Yé ko diọ Jelusalẹm zun okiti gbakija tọn. . . . Mẹhe lẹdo mí pé lẹ nọ ṣàn mí kò bo nọ yẹ́n-awọnlín do mí.”—Salm. 79:1, 3, 4.
4, 5. Todido tẹwẹ dọdai Ezekiẹli tọn namẹ, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna to weta ehe mẹ? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)
4 Juvi atẹṣitọ delẹ sọ tin to finẹ bo nọ to yise towe to Jehovah po yẹwhegán etọn lẹ po mẹ ṣanko. Mahopọnna mẹṣanko enẹ lẹpo, hiẹ po whẹndo towe po nọ mọ homẹmimiọn yí sọn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke mẹ. Ayajẹnu de wẹ e nọ yin na mì nado hodẹ̀ bo jihàn to pọmẹ. Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia sọ nọ fakọna mì. (Salm. 94:19; Lom. 15:4) Mí ni dọ dọ to azán enẹ gbè, dopo to sinsẹ̀n-basitọ hatọ towe lẹ mẹ hẹn onú vonọtaun de wá opli lọ tẹnmẹ—yèdọ owe-hihá de he bẹ dọdai Ezekiẹli tọn hẹn. Homẹ towe hùn nado sè opagbe he Jehovah do dọ emi na hẹn omẹ emitọn lẹ gọwá aigba yetọn ji. Ahun towe gọ́ na ayajẹ dile dọdai mọnkọtọn to yinyin hihia daga, a sọ jẹ nukọnpọn ji hlan azán lọ, yèdọ gbeegbe hiẹ po whẹndo towe po na lẹkọ bo na gọalọ to ojlẹ ayajẹ tọn hẹngọwa tọn enẹ mẹ!
5 Opagbe hẹngọwa tọn lẹ sọawuhia pludopludo to dọdai Ezekiẹli tọn mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna hosọ he namẹ todido enẹ. Nawẹ opagbe enẹlẹ mọ hẹndi gando mẹhe tin to kanlinmọgbenu lọ lẹ go gbọn? Zẹẹmẹ tẹwẹ dọdai enẹlẹ tindo na mí to egbezangbe? To ninọmẹ delẹ mẹ, mí nasọ dọhodo lehe delẹ to dọdai lọ lẹ mẹ na wá mọ hẹndi pete to sọgodo do ji.
“Yé Na Yì Jonọ-Gbéji, Yèdọ Kanlinmọgbenu”
6. Nawẹ Jiwheyẹwhe na avase omẹ etọn atẹṣitọ lẹ pludopludo gbọn?
6 Gbọn Ezekiẹli gblamẹ, Jehovah dohia omẹ etọn lẹ hezeheze lehe ewọ na domẹplọnlọ yé go na atẹṣiṣi yetọn wutu do. Jehovah dọmọ: “Yé na yì jonọ-gbéji, yèdọ kanlinmọgbenu.” (Ezek. 12:11) Dile mí mọ to Weta 6tọ owe ehe tọn mẹ do, Ezekiẹli tlẹ basi wadohia whẹdida enẹ tọn. Ṣigba, e ma yin tintan niyẹn he Islaelivi lẹ to avase mọnkọtọn mọyi. Sọn azán Mose tọn gbè, yèdọ to nudi owhe fọtọ́n die wayi, Jehovah ko na avase omẹ etọn lẹ dọ eyin yé zindonukọn to atẹṣiṣi yetọn mẹ, yé na yin bibẹ yì kanlinmọgbenu. (Deut. 28:36, 37) Yẹwhegán delẹ taidi Isaia po Jelemia po ko sọ na avase mọnkọtọn lẹ.—Isa. 39:5-7; Jel. 20:3-6.
7. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah domẹplọnlọ omẹ etọn lẹ go te?
7 Ṣigba, e blawu dọ suhugan gbẹtọ lọ lẹ tọn wẹ do tókúkú avase enẹlẹ mẹ. To nukọn mẹ, nuyiwa atẹṣiṣi tọn, boṣiọ-sinsẹ̀n, nugbonọ-mayin po walọ gblezọn yetọn lẹ po to anademẹ lẹngbọhọtọ ylankan lẹ tọn glọ wá doadihomẹna Jehovah. Enẹwutu, e dike bọ yé jiya huvẹ tọn—ehe yin nugbajẹmẹji po winyan daho de po, to whenuena e yindọ aigba yetọn ko yin yinyọnẹn dai di aigba “he ji anọ́sin po owín po to sisà te” de. (Ezek. 20:6, 7) Enẹgodo, dile Jehovah ko dọ dọdai etọn do sọn ojlẹ dindẹn die, e na dotẹnmẹ bọ omẹ etọn tasinyẹntọ lọ lẹ yin bibẹ yì kanlinmọgbenu. To 607 J.W.M., obá godo tọn lọ hò yé to whenue Nẹbukadnẹzali Babilọni tọn và Jelusalẹm po tẹmpli etọn po sudo. Fọtọ́n susu Juvi he luntọ́n lẹ tọn wẹ yin bibẹ yì kanlinmọgbenu to Babilọni. To finẹ, yé jiya mẹṣanko po nukundiọsọmẹ po tọn dile e yin nùdego to bẹjẹeji weta ehe tọn do.
8, 9. Nawẹ Jiwheyẹwhe na avase agun Klistiani tọn gando atẹṣiṣi go gbọn?
8 Be nude he taidi kanlinmọgbenu-ninọ Babilọni tọn ko jọ do agun Klistiani tọn go ya? Gbau! Kẹdẹdi Ju hohowhenu tọn lẹ, hodotọ Klisti tọn lẹ ko mọ avase yí jẹnukọn. To bẹjẹeji lizọnyizọn etọn tọn, Jesu dọmọ: “Mì họ́ mìde gando yẹwhegán lalo lẹ go he nọ wá mì dè to avọ̀ lẹngbọ tọn mẹ, ṣigba ohla nuwledutọ lẹ wẹ yé to homẹ.” (Mat. 7:15) Owhe susu to enẹgodo, apọsteli Paulu yin gbigbọdo nado na avase dopolọ dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ to yìyì ṣie godo, ohla kanylantọ lẹ na biọ ṣẹnṣẹn mìtọn bo ma na yinuwa hẹ apó lọ po awuvẹmẹ po, podọ mìlọsu lẹ ṣẹnṣẹn wẹ sunnu lẹ na fọ́n sọn bo na slokọna nuplọnmẹ lẹ nado dọ̀n devi lẹ dogodo yede tọn.”—Owalọ 20:29, 30.
9 Klistiani lẹ ma to wunvi mẹ gando lehe yé na wagbọn do yọ́n sunnu kanylantọ mọnkọtọn lẹ bo dapana yé do go. Mẹho agun tọn lẹ ko mọ anademẹ yí nado nọ de atẹṣitọ lẹ sẹ̀ sọn agun lọ mẹ. (1 Tim. 1:19; 2 Tim. 2:16-19; 2 Pita 2:1-3; 2 Joh. 10) Etomọṣo, dile e yin do na Islaeli po Juda hohowhenu tọn po, Klistiani susu wẹ wá jẹ tókúkú do avase owanyi tọn enẹlẹ mẹ ji vudevude. Jei vivọnu owhe kanweko tintan tọn, atẹṣiṣi ko hẹnai pete to agun lọ mẹ. Johanu, yèdọ apọsteli godo tọn he nọgbẹ̀ jẹ vivọnu owhe kanweko tintan W.M. tọn doayi e go dọ hẹnflu po atẹṣiṣi he yin didọdai lọ po ko to gbigbayipe to agun lọ mẹ. Ewọ kẹdẹ wẹ pò bo to aliglọnna nuyiwadomẹji ylankan enẹ. (2 Tẹs. 2:6-8; 1 Joh. 2:18) Etẹwẹ wá jọ to okú Johanu tọn godo?
10, 11. Nawẹ oló he Jesu do gando likun po ogbé ylankan lẹ po go mọ hẹndi bẹsọn owhe kanweko awetọ W.M. sọyi gbọn?
10 To okú Johanu tọn godo, oló he Jesu do gando likun po ogbé ylankan lẹ po go lọ jẹ hẹndi mọ ji. (Hia Matiu 13:24-30.) Dile Jesu ko mọhlannukọn do, Satani do “ogbé ylankan” kavi mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ do agun lọ mẹ bọ nuyiwadomẹji mẹhẹnflu tọn lọ sọ vọ́ sinyẹn dogọ. Lehe e na ko vẹna Jehovah do sọ nado mọdọ agun he Visunnu etọn doai lọ ko yin hinhẹnflu gbọn boṣiọ-sinsẹ̀n, hùnwhẹ po aṣa kosi tọn lẹ po, gọna sinsẹ̀n-nuplọnmẹ agọ̀ he wá sọn tamẹnuplọnmẹtọ mayisenọ lẹ po sinsẹ̀n aovi tọn lẹ po dè lẹ dali! Etẹwẹ Jehovah wà? Dile e ko wà hẹ Islaelivi he ma yin nugbonọ lẹ do, e dike bọ omẹ etọn lẹ yin bibẹ yì kanlinmọgbenu. Sọn ojlẹ de mẹ to owhe kanweko awetọ W.M. sọyi, mẹhe taidi likun lẹ jẹ búbú ji to mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ ṣẹnṣẹn. To linlẹn de mẹ, Klistiani nugbo lẹ ko lẹzun kanlinmọ Babilọni Daho lọ tọn, yèdọ bẹplidopọ sinsẹ̀n lalo lẹpo tọn, fie mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ ko tin to nuyiwadomẹji mẹhẹnflu tọn yetọn glọ te. Dile mẹhe ylọ yede dọ Klistiani lẹ fọ́n bo to susudeji, sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ wá aimẹ.
11 To owhe kanweko zinvlu gọ́ngọ́n tọn lọ lẹ whenu to aṣẹpipa Mẹylọhodotọklisti tọn glọ, Klistiani nugbo delẹ gbẹ́ tin bo do yede hia di “likun” he go Jesu donù lọ. Kẹdẹdi kanlinmọ Ju he yin nùdego to Ezekiẹli 6:9 mẹ lẹ, yé nọ flin Jiwheyẹwhe nugbo lọ. Delẹ to yé mẹ yí adọgbigbo do jẹagọdo sinsẹ̀n-nuplọnmẹ agọ̀ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ. Yé pehẹ mẹṣanko po homẹkẹn po. Be Jehovah na wọnji omẹ etọn lẹ go do zinvlu gbigbọmẹ tọn enẹ mẹ kakadoi wẹ ya? Gbede pọ́n! Dile e yin do na Islaeli hohowhenu tọn, Jehovah do homẹgble etọn hia jẹ obá he sọgbe mẹ podọ na ojlẹ he pé. (Jel. 46:28) Humọ, Jehovah ma jo omẹ etọn lẹ do matin todido. Mì gbọ mí ni vọ́ nulẹnpọn do Juvi he nọ kanlinmọgbenu to Babilọni hohowhenu tọn mẹ lọ lẹ ji bo pọ́n lehe Jehovah na yé todido dọ kanlinmọgbenu-ninọ yetọn na wá doalọte do.
Na owhe kanweko susu, Klistiani nugbo lẹ pehẹ homẹkẹn sọn Babilọni Daho lọ dè (Pọ́n hukan 10, 11)
“Homẹgble Ṣie Na Doalọte”
12, 13. Naegbọn homẹgble Jehovah tọn sọta omẹ etọn he to kanlinmọgbenu to azán Ezekiẹli tọn gbè lẹ na wá doalọte?
12 Jehovah dọhona omẹ etọn lẹ madoadúdẹji gando homẹgble etọn go, ṣigba e sọ vọ́ jide na yé dọ homẹgble dodo tọn emitọn ma na gbọṣi aimẹ kakadoi. Di apajlẹ, doayi hogbe ehelẹ go: “Homẹgble ṣie na doalọte, adi ṣie sọta yé nasọ depò podọ yẹn nasọ tindo pekọ. Yé nasọ yọnẹn dọ yẹn, Jehovah, ko dọho bo zinnudo mẹdezejo mlẹnmlẹn ji, whenue yẹn na ko dotana adi ṣie do yé ji godo.” (Ezek. 5:13) Naegbọn homẹgble Jehovah tọn nado doalọte to godo mẹ?
13 Delẹ to kanlinmọ lọ lẹ mẹ yin Ju nugbonọ lẹ he yin bibẹ yì kanlinmọgbenu gánnugánnu to pọmẹ hẹ hatọ yetọn he ma yin nugbonọ lẹ. Humọ, Jiwheyẹwhe dọ dọdai gbọn Ezekiẹli gblamẹ dọ delẹ to omẹ Emitọn lẹ mẹ na lẹnvọjọ to kanlinmọgbenu. Ju he lẹnvọjọ enẹlẹ na wá flin lehe yé ko gbọn winyan matindo dali ṣiatẹ sọta Jiwheyẹwhe yetọn do bo na dín nukundagbe po jona Jehovah tọn po. (Ezek. 6:8-10; 12:16) Ezekiẹli yin dopo to mẹhe yin nugbonọ lẹ mẹ gọna yẹwhegán Daniẹli po gbẹdohẹmẹtọ etọn atọ̀n lẹ po. Na nugbo tọn, Daniẹli nọgbẹ̀ sọmọ bọ e mọ bẹjẹeji po vivọnu kanlinmọgbenu-ninọ lọ tọn po. Odẹ̀ lẹnvọjọ tọn he e yí ahundopo do hò gando ylanwiwa Islaeli tọn go tin to Daniẹli weta 9tọ mẹ. Ayihaawe ma tin dọ numọtolanmẹ etọn lẹ sọgbe pẹpẹ hẹ dehe kanlinmọ fọtọ́n susu he to jona po dona Jehovah tọn po dín vẹkuvẹku lẹ na ko tindo. Lehe opagbe tundote po hẹngọwa po tọn he Ezekiẹli kandai to gbọdo glọ lẹ na ko hẹn ayajẹ wá na yé to whenẹnu do sọ!
14. Naegbọn Jehovah nado hẹn omẹ etọn lẹ gọwá aigba yetọn ji?
14 Ṣigba, whẹwhinwhẹ́n titengbe devo sọ tin he wutu omẹ Jehovah tọn lẹ nado yin tuntundote bo yin hinhẹngọwa. Kanlinmọgbenu-ninọ ojlẹ dindẹn tọn yetọn na wá vivọnu, e ma yin na yé jẹna tundote wutu wẹ gba, ṣigba na ojlẹ sọ̀ na Jehovah whladopo dogọ nado klan oyín etọn do wiwe to akọta lẹpo nukọn wutu. (Ezek. 36:22) Babilọninu enẹlẹ na wá yọnẹn whladopo podọ kakadoi dọ yẹwhe aovi tọn yetọn lẹ, taidi Malduki, ma tlẹ sọtẹ́n to Oklunọ Nupojipetọ Jehovah nukọn! Mì gbọ mí ni gbadopọnna opagbe atọ́n he Jehovah gbọdo Ezekiẹli nado lá na kanlinmọ hatọ etọn lẹ. Jẹnukọn whẹ́, mí ni dọhodo zẹẹmẹ he dopodopo opagbe lọ lẹ tọn na ko tindo na mẹhe yin nugbonọ to whenẹnu lẹ ji. Enẹgodo, mí na dọhodo lehe opagbe enẹlẹ wá mọ hẹndi to gigọ́ mẹ do ji.
15. Diọdo tẹlẹ wẹ mẹhe na lẹkọwa lọ lẹ na basi gando aṣa sinsẹ̀n tọn yetọn lẹ go?
15 OPAGBE 1. Boṣiọ-sinsẹ̀n kavi aṣa hiọawu he tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo depope ma nasọ tin ba. (Hia Ezekiẹli 11:18; 12:24.) Dile Weta 5tọ owe ehe tọn ko dohia do, Jelusalẹm po tẹmpli etọn po ko yin hinhẹnflu gbọn aṣa sinsẹ̀n lalo tọn delẹ dali taidi boṣiọ-sinsẹ̀n. Enẹwutu, gbẹtọ lọ lẹ lọsu hẹn yede flu bo jẹla na Jehovah. Jehovah dọ dọdai gbọn Ezekiẹli gblamẹ dọ kanlinmọ lọ lẹ sọgan pọ́n nukọn hlan ojlẹ de he mẹ yé na vọ́ tindo mahẹ to sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke mẹ te whladopo dogọ. Dona devo he yé na mọyi sọn hẹngọwa lọ mẹ lẹpo na sinai do whẹho titengbe ehe ji: yèdọ hẹngọwa tito he Jiwheyẹwhe zedai na sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke tọn.
16. Opagbe tẹwẹ Jehovah do gando aigba omẹ etọn lẹ tọn go?
16 OPAGBE 2. Yé na lẹkọwa aigba yetọn ji. Jehovah dọna kanlinmọ lọ lẹ dọ, “Yẹn nasọ na mì aigba Islaeli tọn.” (Ezek. 11:17) Opagbe ehe jẹna ayidego taun, na e họnwun dọ Babilọninu he to omẹ Jiwheyẹwhe tọn he to kanlinmọgbenu lẹ vlẹko lẹ ma na na yé todido depope dọ yé na wá lẹkọyi otò yiwanna yetọn mẹ. (Isa. 14:4, 17) Humọ, dile e na dẹnsọ bọ mẹhe lẹkọ lọ lẹ na to nugbonọ yin, aigba lọ na yọ́n na jinukun bo na nọ de sinsẹ́n tọ́n sọmọ bọ yé na nọ mọ núdù bo tindo azọ́n dagbe nado wà. Winyan he yé dù po huvẹ he yé jiya etọn dai lẹ po ma na tlẹ sọ wá ayiha mẹ na yé ba.—Hia Ezekiẹli 36:30.
17. Etẹwẹ na jọ do avọ́sinsan he nọ yin bibasi hlan Jehovah lẹ go?
17 OPAGBE 3. Yé na gọjẹ avọ́nunina lẹ hẹnwa ji to agbà Jehovah tọn nukọn. Dile Weta 2tọ owe ehe tọn dohia do, avọ́sinsan po avọ́nunina lẹ po yin adà tangan sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke tọn de to Osẹ́n Mose tọn glọ. Dile e na dẹnsọ bọ kanlinmọ he lẹkọ lọ lẹ na yin tonusetọ bo gbọṣi wiweji to gbigbọ-liho, Jehovah na nọ kẹalọyi avọ́nunina yetọn lẹ. Gbọnmọ dali, yé sọgan mọ ovẹsè yí na ylando yetọn lẹ bo hẹn haṣinṣan dagbe go hẹ Jiwheyẹwhe yetọn. Jehovah dopà dọmọ: “Owhé Islaeli tọn blebu na nọ wà sinsẹ̀nzọn hlan mi . . . to aigba lọ ji. Yẹn na hùnhomẹ do yé go to finẹ, yẹn nasọ biọ nunina mìtọn lẹ po avọ́nunina sinsẹ́n tintan mìtọn tọn lẹ po, yèdọ onú wiwe mìtọn lẹpo.” (Ezek. 20:40) Sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke na yin hinhẹngọwa nugbonugbo bo na dekọtọn do dona lẹ mẹ na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.
18. Nawẹ Jehovah na yìn omẹ etọn lẹ gbọn?
18 OPAGBE 4. Lẹngbọhọtọ ylankan lẹ na yin jinjàn sẹ̀ sọn mẹmẹ. Dopo to whẹwhinwhẹ́n titengbe he wutu omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ do wá buali pete lẹ mẹ wẹ nuyiwadomẹji sunnu gblezọn he to anadena yé lẹ tọn. Jehovah dopà dọ emi na diọ ninọmẹ enẹ. E dọ gando lẹngbọhọtọ ylankan enẹlẹ go dọmọ: “Yẹn na yí azọngban núdùdù nina lẹngbọ ṣie lẹ tọn sọn yé si . . . Yẹn na whlẹn lẹngbọ ṣie lẹ sọn onù yetọn mẹ.” To ojlẹ dopolọ mẹ, Jehovah hẹn omẹ etọn he yin nugbonọ lẹ deji dọ: “Yẹn na penukundo lẹngbọ ṣie lẹ go.” (Ezek. 34:10, 12) Nawẹ ewọ na wàmọ gbọn? E na yí sunnu nugbonọ podọ ahundoponọ lẹ zan taidi lẹngbọhọtọ.
19. Opagbe tẹwẹ Jehovah do gando pọninọ go?
19 OPAGBE 5. Pọninọ na tin to sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn. Pọ́n lehe sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ na ko jẹflumẹ nado mọ gbemanọpọ he tin to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn jẹnukọnna kanlinmọgbenu-yìyì lọ do sọ! To nuyiwadomẹji yẹwhegán lalo po lẹngbọhọtọ he gblezọn lẹ po tọn glọ, gbẹtọ lọ lẹ ṣiatẹ sọta yẹwhegán nugbonọ he to afọ Jehovah tọn zedai lẹ; akọta lọ tlẹ klan do ogbẹ́ voovo ji. Enẹwutu, dopo to adà dagbe hugan hẹngọwa lọ tọn lẹ mẹ wẹ opagbe he yin dido gbọn Ezekiẹli gblamẹ ehe dọmọ: “Yẹn nasọ na yé ahun gbekọndopọ tọn, podọ yẹn na yí gbigbọ yọyọ de do ohò yetọn mẹ.” (Ezek. 11:19) Dile e na dẹnsọ bọ Ju he lẹkọ lọ lẹ na gbọṣi kọndopọ mẹ hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe podọ hẹ ode awetọ, kẹntọ de ma na penugo nado duto yé ji. Taidi akọta de, yé na hẹn gigo wá na Jehovah whladopo dogọ kakati nado kọnmasin dego bo hẹn vlẹko wá e ji.
20, 21. Nawẹ opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ mọ hẹndi do kanlinmọ he lẹkọ lọ lẹ go gbọn?
20 Be opagbe atọ́n enẹlẹ mọ hẹndi do Ju he lẹkọ sọn kanlinmọgbenu lọ lẹ go ya? Mí na wà dagbe nado flin hogbe he dawe nugbonọ lọ Jọṣua hohowhenu tọn yizan lẹ dọmọ: “Opagbe dopo ma gboawupo to opagbe dagbe he Jehovah Jiwheyẹwhe mìtọn ko do na mì lẹpo mẹ. Popolẹpo wẹ mọ hẹndi na mì. Dopo to opagbe lọ lẹ mẹ ma gboawupo.” (Jọṣ. 23:14) Mọ wẹ e yin do to azán Jọṣua tọn gbè; mọ wẹ e dona yin do to azán kanlinmọ he lẹkọwa aigba yetọn ji lọ lẹ lọsu tọn gbè.
21 Ju lẹ jo boṣiọ-sinsẹ̀n po aṣa hiọawu sinsẹ̀n lalo tọn devo he ko hẹn yé jẹla na Jehovah lẹ po do. E gán vẹawu nado yise, ṣigba yé lẹkọwa aigba yetọn ji bo pọ̀gle to e ji bosọ zan gbẹzan kọdetọn dagbenọ de to finẹ. Dopo to onú tintan he yé wà lẹ mẹ wẹ nado vọ́ agbà Jehovah tọn tùn do Jelusalẹm bo basi avọ́nunina he yin alọkẹyi lẹ to finẹ. (Ẹzla 3:2-6) Jehovah dona yé bo na yé lẹngbọhọtọ gbigbọmẹ tọn dagbe lẹ, yèdọ sunnu delẹ taidi yẹwhenọ podọ wekantọ nugbonọ lọ Ẹzla, ayimatẹn-gán Nẹhemia po Zelubabẹli po, Yẹwhenọ Daho Jọṣua gọna yẹwhegán adọgbotọ lọ lẹ Hagai, Zekalia po Malaki po. Dile gbẹtọ lọ lẹ setonuna anademẹ po tudohomẹnamẹ gbigbọmẹ tọn he yé to mimọyi lẹ po dẹnsọ, mọ wẹ yé duvivi pọninọ he nkọ yé ma ko mọ pọ́n sọn ojlẹ dindẹn die tọn do.—Isa. 61:1-4; hia Jelemia 3:15.
22. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ numọhlan nukọn onú daho he to nukọn ja lẹ tọn de poun wẹ hẹndi tintan dọdai hẹngọwa tọn lọ lẹ tọn yin?
22 E họnwun dọ hẹndi tintan opagbe hẹngọwa tọn he Jehovah do lẹ tọn na tulimẹ taun! Etomọṣo, numọhlan nukọn kleun de poun wẹ hẹndi enẹ yin gando onú daho hugan he to nukọn ja lẹ go. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn? Nugbo lọ wẹ yindọ opagbe lọ lẹ sinai do nubiọtomẹsi de ji; Jehovah na hẹn yé di kiki eyin gbẹtọ lọ lẹ setonu bo kẹalọyi anademẹ. To nukọn mẹ, Ju lẹ sọ vọ́ vẹtoli bo ṣiatẹ. Ṣigba, dile Jọṣua zinnudeji do, ohó Jehovah tọn nọ mọ hẹndi janwẹ. Enẹwutu, opagbe lọ lẹ na mọ hẹndi daho hugan devo he na nọ aimẹ dẹn. Mì gbọ mí ni pọ́n lehe enẹ jọ gbọn.
“Yẹn Na Hùnhomẹ Do Mì Go”
23, 24. Whetẹnu wẹ “ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn lọ bẹjẹeji, podọ gbọnna?
23 Taidi Biblu plọntọ lẹ, mí yọnẹn dọ titonu ylankan ehe biọ ojlẹ opodo tọn, yèdọ azán godo tọn etọn lẹ mẹ to 1914. Amọ́, na devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ, ehe ma yin ojlẹ awubla tọn. Na nugbo tọn, Biblu dohia dọ ojlẹ ayidego tọn de wẹ bẹjẹeji to 1914—yèdọ “ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn. (Owalọ 3:21) Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn? Eyọn, etẹwẹ jọ to olọn mẹ to 1914? Jesu Klisti yin zizedo ofìn ji taidi Ahọlu Mẹsia! Nawẹ nujijọ enẹ yin hẹngọwa de gbọn? Flin bo, Jehovah ko dopà na Ahọlu Davidi dọ gandudu na gbọṣi hukan whẹndo etọn tọn mẹ kakadoi. (1 Otàn. 17:11-14) Hukan gandudu tọn enẹ yin alọdotena to 607 J.W.M. whenue Babilọninu lẹ và Jelusalẹm sudo bo hẹn gandudu ahọlu he wá sọn kúnkan Davidi tọn mẹ lẹ tọn wá opodo.
24 Taidi “Visunnu gbẹtọ tọn,” Jesu wá sọn kúnkan Davidi tọn mẹ bo gbọnmọ dali lẹzun whédutọ he tindo jlọjẹ na gánzinpo Davidi tọn. (Mat. 1:1; 16:13-16; Luku 1:32, 33) Whenue Jehovah ze Jesu do ofìn ji to olọn mẹ to 1914, “ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn lọ bẹjẹeji! Todin, ali hùn na Jehovah nado yí Ahọlu pipé enẹ zan bọ e na zindonukọn to azọ́n hẹngọwa tọn lọ mẹ.
25, 26. (a) Whetẹnu wẹ kanlinmọgbenu-ninọ ojlẹ dindẹn tọn to Babilọni Daho lọ glọ wá vivọnu, podọ nawẹ mí wagbọn do yọnẹn? (Sọ pọ́n apotin lọ “Naegbọn E Do Yin 1919?”) (b) Dọdai tẹwẹ jẹ hẹndi mọ ji sọn 1919 sọyi?
25 Taidi Ahọlu, dopo to onú tintan he Klisti wà lẹ mẹ wẹ nado kọnawudopọ hẹ Otọ́ etọn nado gbeje tito he yin zizedai na sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke to aigba ji lọ pọ́n. (Mal. 3:1-5) Dile Jesu ko dọ dọdai etọn to oló likun po ogbé ylankan lẹ po tọn lọ mẹ do, e ma yọnbasi na ojlẹ dindẹn nado yọ́n likun dovo na ogbé ylankan lẹ, yèdọ nado yọ́n Klistiani yiamisisadode nugbo lẹ dovo na mẹklọtọ lẹ. * Ṣigba, todin he ojlẹ jibẹwawhé tọn lọ bẹjẹeji to 1914, vogbingbọn lọ họnwun. To owhe susu he jẹnukọnna 1914 lẹ gblamẹ, Biblu Plọntọ nugbonọ lẹ ko to nuṣiwa sinsinyẹn Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ degba bo jẹ yede klandovo ji na titobasinanu gblezọn enẹ. Ojlẹ sọ̀ na Jehovah lo nado hẹn yé gọwá to gigọ́ mẹ. Enẹwutu, to bẹjẹeji 1919 tọn, yèdọ owhe vude poun to bẹjẹeji “jibẹwawhé whenu” lọ tọn godo, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin tuntundote mlẹnmlẹn sọn kanlinmọgbenu Babilọni Daho lọ tọn. (Mat. 13:30) Kanlinmọgbenu-ninọ lọ wá vivọnu!
26 Dọdai hẹngọwa tọn Ezekiẹli tọn lẹ jẹ hẹndi daho hugan de mọ ji, ehe zẹ̀ dehe omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko mọ wayi to hohowhenu lẹ go. Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe opagbe atọ́n he ji mí dọhodo wayi lọ lẹ ko mọ hẹndi daho hugan de do.
27. Nawẹ Jiwheyẹwhe de boṣiọ-sinsẹ̀n sẹ̀ sọn ṣẹnṣẹn omẹ etọn lẹ tọn gbọn?
27 OPAGBE 1. Boṣiọ-sinsẹ̀n po aṣa hiọawu he tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo lẹ po doalọte. To vivọnu owhe kanweko 19tọ tọn podọ to bẹjẹeji owhe kanweko 20tọ tọn, Klistiani nugbo lẹ jẹ yede bẹplidopọ ji bo jẹ aṣa sinsẹ̀n lalo tọn lẹ gbẹdai ji. Sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe atọ̀n-to-dopomẹ, yise to jọmaku alindọn tọn mẹ gọna nuplọnmẹ zòmẹ tọn yin gbigbẹdai taidi nuplọnmẹ sinsẹ̀n lalo tọn lẹ he ma sinai do Owe-wiwe ji. Yẹdide lẹ yiyizan to sinsẹ̀n-bibasi mẹ yin didohia tlọlọ taidi boṣiọ-sinsẹ̀n. Vudevude, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọ wá mọdọ boṣiọ-sinsẹ̀n wẹ satin yiyizan lọsu yin.—Ezek. 14:6.
28. Linlẹn tẹ mẹ wẹ omẹ Jehovah tọn lẹ yin hinhẹngọwa aigba yetọn ji te?
28 OPAGBE 2. Hẹngọwa omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn wá aigba gbigbọmẹ tọn yetọn ji. Whenue Klistiani nugbonọ lẹ tọ́n sọn sinsẹ̀n Babilọni tọn lẹ mẹ, yé wá mọ yede to aigba gbigbọmẹ tọn yetọn titi ji, yèdọ lẹdo kavi ninọmẹ dona tọn de he mẹ yé ma nasọ jiya huvẹ gbigbọmẹ tọn te gbede ba. (Hia Ezekiẹli 34:13, 14.) Dile mí na wá mọ yinukọn dogọ do to Weta 19tọ owe ehe tọn mẹ, Jehovah ko yí núdùdù gbigbọmẹ tọn susugege he nkọ ma pé awe do dona aigba enẹ.—Ezek. 11:17.
29. Tulinamẹ tẹwẹ yin nina gando azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ go to 1919?
29 OPAGBE 3. Yé na gọjẹ avọ́nunina lẹ hẹnwa ji to agbà Jehovah tọn nukọn. To owhe kanweko tintan W.M., Klistiani lẹ plọn dọ yé dona nọ basi nunina lẹ hlan Jiwheyẹwhe, e ma yin gbọn avọ́sinsan kanlin tọn lẹ gblamẹ, ṣigba gbọn nunina he họakuẹ tlala humọ lẹ gblamẹ—enẹ wẹ gbọn hodidọ nado pà Jehovah bo dọyẹwheho na mẹdevo lẹ gando ewọ go dali. (Heb. 13:15) To owhe kanweko susu kanlinmọgbenu-ninọ tọn lọ lẹ gblamẹ, tito dagbe de ma tin nado basi avọ́nunina mọnkọtọn lẹ. Ṣigba, sẹpọ vivọnu kanlinmọgbenu-ninọ lọ tọn, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko to avọ́sinsan pipà tọn mọnkọtọn lẹ basi. Yé hẹn alọnu yetọn ján to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ bo nọ yí ayajẹ do pà Jiwheyẹwhe to opli yetọn lẹ ji. Sọn 1919 sọyi, “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ” jẹ nùzindo azọ́n yẹwhehodidọ tọn ji hugan gbede pọ́n bo ze tito dagbe lẹ dai gandego. (Mat. 24:45-47) Gbọnmọ dali, agbà Jehovah tọn wá gọ́ na avọ́sinsan sinsẹ̀n-basitọ he fọ́n bo to susudeji bo to oyín wiwe etọn pà lẹ tọn!
30. Etẹwẹ Jesu wà nado hẹn ẹn diun dọ lẹngbọhọtọ dagbe lẹ yin dide do omẹ etọn lẹ ji?
30 OPAGBE 4. Lẹngbọhọtọ ylankan lẹ na yin jinjàn sẹ̀ sọn mẹmẹ. Klisti tún omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dote sọn alọ lẹngbọhọtọ lalonọ, mẹhodutọ podọ ṣejannabinọ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ tọn mẹ. To apó Klisti tọn mẹ, lẹngbọhọtọ he to nuyiwa taidi lẹngbọhọtọ lalonọ enẹlẹ yin didesẹ sọn otẹn azọngban tọn yetọn lẹ mẹ. (Ezek. 20:38) Taidi Lẹngbọhọtọ Dagbe lọ, Jesu hẹn ẹn diun dọ lẹngbọ etọn lẹ yin nukunpedego ganji. To 1919, e deazọ́nna afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ etọn. Pipli pẹvi he bẹ Klistiani yiamisisadode nugbonọ delẹ hẹn enẹ ze afọdide he jẹ lẹ nado nọ wleawuna núdùdù gbigbọmẹ tọn, na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nido yin nukunpedego ganji. To nukọn mẹ, mẹho agun tọn lẹ mọ azọ́nplọnmẹ yí nado gọalọ to nukunpipedo “lẹngbọpa Jiwheyẹwhe tọn” go mẹ. (1 Pita 5:1, 2) Nuhe yin kinkandai to gbọdo glọ to Ezekiẹli 34:15, 16 mẹ lẹ nọ saba yin yiyizan nado flinnu lẹngbọhọtọ Klistiani lẹ gando apajlẹ he Jehovah Jiwheyẹwhe po Jesu Klisti po zedai go.
31. Nawẹ Jehovah hẹn dọdai Ezekiẹli 11:19 tọn di gbọn?
31 OPAGBE 5. Pọninọ na tin to sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn. To owhe kanweko lẹ gblamẹ, sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ ko klan do ogbẹ́ voovo ji, ehe bẹ pipli po sinsẹ̀n klandovo madosọha he jẹagọdo yede sinsinyẹn lẹ po hẹn. To vogbingbọn mẹ, Jehovah ko wà azọ́njiawu daho de do omẹ etọn he yin hinhẹngọwa lẹ tamẹ. Opagbe he e do gbọn Ezekiẹli gblamẹ dọ, “Yẹn nasọ na yé ahun gbekọndopọ tọn,” ko mọ hẹndi to aliho jiawu de mẹ. (Ezek. 11:19) Lẹdo aihọn pé, Klisti tindo hodotọ livi susu he wá sọn akọ̀, sinsẹ̀n, ninọmẹ akuẹzinzan tọn po lẹdo voovo lẹ po mẹ. Etomọṣo, yemẹpo wẹ nọ plọn nugbo dopolọ lẹ bo nọ wazọ́n dopolọ to kọndopọ he mayọnjlẹ de mẹ. To ozán godo tọn he Jesu yizan to aigba ji mẹ, e hodẹ̀ vivẹvivẹ dọ hodotọ emitọn lẹ ni nọ nọ̀ kọndopọ mẹ. (Hia Johanu 17:11, 20-23.) To azán mítọn gbè, Jehovah ko hẹn obiọ enẹ ṣẹ jẹ obá godo tọn mẹ.
32. Numọtolanmẹ tẹwẹ hẹndi dọdai hẹngọwa tọn lọ lẹ tọn hẹn we tindo? (Sọ pọ́n apotin lọ “Dọdai Kanlinmọgbenu-Yìyì po Hẹngọwa po Tọn Lẹ.”)
32 Be homẹ towe ma hùn dọ a to gbẹnọ to ojlẹ ayajẹ tọn hẹngọwa tọn ehe mẹ ya? Mí to hẹndi dọdai Ezekiẹli tọn lẹ tọn mọ to adà sinsẹ̀n-bibasi mítọn tọn lẹpo mẹ to egbehe. Mí gán deji dọ homẹ Jehovah tọn nọ hùn do omẹ etọn lẹ go todin, kẹdẹdile e dọ dọdai etọn gbọn Ezekiẹli gblamẹ do dọmọ: “Yẹn na hùnhomẹ do mì go.” (Ezek. 20:41) Lẹblanulọkẹyi daho wẹ e yin nado yin dopo to mẹhe to kọndopọ mẹ bo nọ mọ núdù ganji bosọ to Jehovah pà lẹdo aihọn pé lẹ ṣẹnṣẹn—yèdọ omẹ etọn he yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu gbigbọmẹ tọn mẹ to owhe kanweko susu godo lẹ. Be a yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi enẹ tọn ya? Amọ́, delẹ to dọdai hẹngọwa tọn he Ezekiẹli dọ lẹ mẹ na gbẹ́ wá mọ hẹndi he sọ gbloada humọ to nukọn mẹ.
“Taidi Jipa Edẹni Tọn”
33-35. (a) Etẹwẹ dọdai he to Ezekiẹli 36:35 mẹ zẹẹmẹdo na Juvi he to kanlinmọgbenu lẹ? (b) Etẹwẹ dọdai enẹ zẹẹmẹdo na omẹ Jehovah tọn lẹ to egbehe? (Sọ pọ́n apotin lọ “Ojlẹ Hinhẹngọwa Nulẹpo” Tọn.)
33 Dile mí ko mọ do, “ojlẹ hinhẹngọwa nulẹpo” tọn lọ bẹjẹeji po hẹngọwa hukan gandudu Davidi tọn po to whenue Jesu yin zizedo ofìn ji to 1914. (Ezek. 37:24) Enẹgodo, Jehovah na aṣẹ Klisti nado hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke gọwá omẹ Etọn lẹ ṣẹnṣẹn to kanlinmọgbenu-ninọ owhe kanweko susu tọn godo. Ṣigba, be azọ́n hẹngọwa tọn Klisti tọn nọte do finẹ wẹ ya? Paali! Azọ́n enẹ na zindonukọn to aliho ayidego tọn mẹ to sọgodo—podọ dọdai Ezekiẹli tọn lẹ na mí nudọnamẹ he fọnjlodotenamẹ delẹ gando ehe go.
34 Di apajlẹ, lẹnnupọndo hogbe gbọdo ehelẹ ji: “Gbẹtọ lẹ nasọ dọ dọ: ‘Aigba he gbọgbé lọ ko sọ lẹzun fie taidi jipa Edẹni tọn.’” (Ezek. 36:35) Etẹwẹ opagbe enẹ zẹẹmẹdo na Ezekiẹli po kanlinmọ hatọ etọn lẹ po? E họnwun dọ yé ma donukun dọ opagbe enẹ ni mọ hẹndi to aliho tlọlọ tọn mẹ—taidi dọ aigba he yin hinhẹngọwa lọ sọgan ṣí jipa kavi Paladisi dowhenu tọn he Jiwheyẹwhe lọsu wleawuna lọ nkọ pẹpẹ! (Jen. 2:8) Kakatimọ, ayihaawe ma tin dọ yé mọnukunnujẹemẹ dọ jide na yé wẹ Jehovah te dọ aigba yetọn he yin hinhẹngọwa lọ na yọnwhanpẹ bo de sinsẹ́n tọ́n.
35 Etẹwẹ opagbe enẹ dopolọ zẹẹmẹdo na mí to egbehe? Mí ma donukun dọ ni mọ hẹndi tlọlọ todin to aihọn ylankan he Satani Lẹgba to anadena ehe mẹ. Kakatimọ, mí mọnukunnujẹemẹ dọ hogbe enẹlẹ to hẹndi mọ to gbigbọ-liho todin. Mí mẹhe yin devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tin to aigba gbigbọmẹ tọn he yin hinhẹngọwa de ji, yèdọ ninọmẹ kavi lẹdo de he mẹ devizọnwiwa mítọn nọ de sinsẹ́n tọ́n te dile mí to sinsẹ̀nzọn wiwe etọn zedo otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ. Vudevude, aigba gbigbọmẹ tọn ehe fọ́n bo to didiọ zun paladisi dagbedagbe de. Bọ etẹwẹ lo gando sọgodo go?
36, 37. Opagbe tẹlẹ wẹ na mọ hẹndi to Paladisi sọgodo tọn lọ mẹ?
36 To awhàn daho Amagẹdọni tọn godo, Jesu na gbloada na azọ́n hẹngọwa tọn etọn kakajẹ aigba yinukundomọ mítọn lọsu ji. To Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn etọn whenu, e na deanana gbẹtọvi lẹ nado diọ planẹti ehe zun jipa Edẹni tọn kavi paladisi lẹdo aihọn pé de, kẹdẹdile e ko yin lẹndai Jehovah tọn do! (Luku 23:43) To whenẹnu, gbẹtọvi lẹpo na tin to kọndopọ mẹ hẹ ode awetọ bo na nọ penukundo aigba he yin fininọ yetọn go. Owù kavi budonamẹnu depope ma nasọ tin ba. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n whenue opagbe ehe na mọ hẹndi: “Yẹn na basi alẹnu jijọho tọn de hẹ yé, yẹn nasọ yàn gbekanlin ylankan lẹ sẹ̀ sọn aigba lọ ji, na yé nido nọ nọ̀ danfafa ji bo nọ mlọnai to zungbo lẹ mẹ to jijọho mẹ.”—Ezek. 34:25.
37 Be a gán mọ dewe hlan ninọmẹ enẹ mẹ ya? A na penugo nado disa yì awà aigba tọn lẹpo ji madibu na nudepope. Kanlin de ma na gbleawuna we. Owùnu de ma na gbàhundona we. A na penugo nado disa yì zungbo titli lẹ mẹ nado pọ́n whanpẹ yetọn bo tlẹ damlọn to finẹ to jijọho mẹ po jidide lọ po dọ a na fọ́n awuyẹyẹ-afọyẹyẹ!
Yí nukun homẹ tọn do pọ́n whenue a gán “mlọnai to zungbo lẹ mẹ” to jijọho mẹ (Pọ́n hukan 36, 37)
38. Etẹwẹ na yin numọtolanmẹ towe whenue dọdai he tin to Ezekiẹli 28:26 mẹ na mọ hẹndi?
38 Mí nasọ mọ hẹndi opagbe ehe lọsu tọn: “Yé na nọ [aigba lọ] ji to jijọho mẹ bo na gbá ohọ̀ lẹ bo nasọ do vẹngle lẹ, podọ yé na nọ jijọho mẹ to whenue yẹn na hẹn whẹdida ṣẹ do mẹhe gbẹwanna yé to lẹdo yetọn mẹ lẹpo ji; yé nasọ yọnẹn dọ yẹn wẹ Jehovah Jiwheyẹwhe yetọn.” (Ezek. 28:26) To whenue kẹntọ Jehovah tọn lẹpo na ko busẹ godo, mí na duvivi jijọho po hihọ́ po tọn lẹdo aihọn pé. Dile mí to nukunpedo aigba go, mí nasọ penugo nado penukundo mídetiti po mẹyiwanna mítọn lẹ po go bo na gbá ohọ̀ dagbedagbe lẹ bosọ do vẹntin he na de sinsẹ́n tọ́n lẹ.
39. Naegbọn a sọgan kudeji dọ dọdai he Ezekiẹli kandai gando Paladisi go lẹ na mọ hẹndi?
39 Be opagbe ehelẹ taidi odlọ de poun to nukun towe mẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, flin nuhe a ko yí nukun towe do mọ to ojlẹ “hinhẹngọwa nulẹpo tọn” ehe mẹ lẹ. Mahopọnna nukundiọsọmẹ sinsinyẹn Satani tọn, Jesu ko mọ aṣẹ yí nado hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke gọwá to aihọn zinvlu tọn ehe mẹ. Kunnudenu dolido nankọ die dọ opagbe he Jiwheyẹwhe do gbọn Ezekiẹli gblamẹ lẹpo na mọ hẹndi dandan!
^ par. 2 Suhugan Juvi he to kanlinmọgbenu lọ lẹ tọn nọ nọ̀ glètoho he dẹn do tòdaho Babilọni tọn jẹ obá de mẹ lẹ mẹ. Di apajlẹ, Ezekiẹli nọ nọ̀ Ju he tin to tọ̀sisa Kẹbali tọn kọ̀n lẹ ṣẹnṣẹn. (Ezek. 3:15) Ṣigba, vude to kanlinmọ Juvi lọ lẹ mẹ nọ nọ̀ tòdaho lọ lọsu mẹ. Delẹ to yé mẹ wẹ “mẹhe wá sọn whẹndo ahọlu po omẹ nukundeji po tọn mẹ lẹ.”—Dan. 1:3, 6; 2 Ahọ. 24:15
^ par. 25 Di apajlẹ, mí ma gán dọ mẹhe yin Klistiani yiamisisadode taun to Vọjlado-Basitọ owhe kanweko 16tọ tọn lẹ mẹ.
