1, 2. Naegbọn Jehovah do nọ yí nuhe nukun sọgan mọ lẹ zan to whedelẹnu nado de nugbo delẹ hia devizọnwatọ etọn he to aigba ji lẹ?

YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n whẹndo de he bẹ yọpọvu lẹ hẹn dile yé to aisinsin to tafo kọ̀n bo to Biblu plọn. Baba lọ to yẹdide kleunkleun delẹ dohia ovi lọ lẹ nado gọalọna yé nado mọnukunnujẹ nugbo Owe-wiwe tọn de mẹ. Nukiko po zohunhun he ovi lọ lẹ do to gblọndo na po dohia dọ otọ́ yetọn ko jẹ yanwle etọn kọ̀n. Yẹdide he e yí dogọ zẹẹmẹ etọn lẹ zọ́n bọ e penugo bo gọalọna ovi etọn lẹ nado mọnukunnujẹ nudelẹ mẹ gando Jehovah go, ehe na ko zẹ̀ nulẹnpọn yetọn go matin yẹdide lẹ yiyizan.

² Mọdopolọ, Jehovah ko yí nuhe nukun sọgan mọ lẹ zan nado gọalọna ovi etọn he yin gbẹtọvi lẹ nado mọnukunnujẹ onú jọnun mayinukundomọ he zẹ̀ nulẹnpọn yetọn go lẹ mẹ. Di apajlẹ, nado basi zẹẹmẹ nugbo sisosiso delẹ tọn gando ede go, Jehovah do yẹdide ayidego tọn susu hia Ezekiẹli to numimọ mẹ. Mí ko dọhodo dopo to yẹdide enẹlẹ mẹ ji to weta owe ehe tọn he wayi mẹ. Todin, mì gbọ mí ni na ayidonugo adà tangan de to numimọ jiawu enẹ mẹ bo pọ́n lehe nukunnumimọjẹ nuhe e zẹẹmẹdo mẹ gán gọalọna mí nado dọnsẹpọ Jehovah dogọ do.

3. (a) Sọgbe hẹ Ezekiẹli 1:4, 5, etẹwẹ Ezekiẹli mọ to numimọ mẹ? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Etẹ go wẹ a doayi na nuhe dù aliho he mẹ Ezekiẹli basi kandai nuhe e mọ lẹ tọn te?

³ Hia Ezekiẹli 1:4, 5. Ezekiẹli basi zẹẹmẹ “nuhe taidi mẹdida ẹnẹ” delẹ tọn he tindo awusọhia angẹli, gbẹtọvi po kanlin po tọn. Doayi e go dọ nuhe Ezekiẹli mọ lọ pẹẹ sin kandai wẹ e basi bo dọ dọ emi mọ “nuhe taidi” mẹdida lẹ. Dile a to numimọ he tin to Ezekiẹli weta 1 mẹ lọ blebu hia, a na mọdọ yẹwhegán lọ nọ yí hogbe lọ “nude he taidi” kavi “nuhe taidi” zan pludopludo. (Ezek. 1:13, 24, 26) E họnwun dọ, Ezekiẹli lọsu yọnẹn dọ nudinu kavi yẹdide onú jọnun mayinukundomọ he tin to olọn mẹ lẹ tọn mọ wẹ emi te poun.

4. (a) Nawẹ numimọ lọ yinuwado Ezekiẹli ji gbọn? (b) Etẹwẹ Ezekiẹli na ko yọnẹn gando kelubimi lẹ go?

⁴ Nuhe Ezekiẹli mọ bosọ sè to numimọ lọ mẹ lẹ dona ko hẹn awuji i taun. Awusọhia mẹdida ẹnẹ lọ lẹ tọn jlo na taidi “miyọ́nkán he to jiji lẹ.” Yé nọ sẹtẹn po awuyiya po taidi “abì he gbòdlán.” Awà hihò yetọn lẹ nọ dọnú taidi “osin he to sisà po zingidi po” lẹ podọ nudidọ tẹnsisẹ yetọn tọn “nọ taidi awhànpa de tọn.” (Ezek. 1:13, 14, 24-28; pọ́n apotin lọ “N’to Mẹdida lọ lẹ Pọ́n.”) To numimọ devo he Ezekiẹli wá mọ mẹ, e dlẹnalọdo mẹdida ẹnẹ lọ lẹ taidi “kelubimi,” kavi angẹli huhlọnnọ lẹ. (Ezek. 10:2) Ayihaawe ma tin dọ Ezekiẹli he whẹ́n to whẹndo yẹwhenọ tọn de mẹ na ko yọnẹn dọ kelubimi lẹ nọ saba yin yiyizan taidi ohia tintin to finẹ Jiwheyẹwhe tọn bosọ yin lizọnyizọnwatọ Etọn lẹ.—1 Otàn. 28:18; Salm. 18:10.

5. (a) Nawẹ kelubimi lọ lẹ po nukunmẹ ẹnẹ yetọn lẹ po do obá he mẹ huhlọn po gigo Jehovah tọn po gbloada jẹ hia gbọn? (b) Naegbọn adà numimọ lọ tọn ehe do hẹn mí flin zẹẹmẹ oyín Jiwheyẹwhe tọn? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

⁵ Hia Ezekiẹli 1:6, 10. Ezekiẹli sọ doayi e go dọ kelubimi lọ lẹ dopodopo tindo nukunmẹ ẹnẹ—yèdọ nukunmẹ gbẹtọ tọn, kinnikinni tọn, oyìnsú tọn po akùn tọn de po. Nukunmẹ ẹnẹ enẹlẹ mimọ na ko yinuwado Ezekiẹli ji sisosiso bo hẹn ẹn nado yọ́n lehe huhlọn po gigo mayọnjlẹ Jehovah tọn po gbloada sọ. Etẹwutu? E jẹna ayidego dọ, nukunmẹ lọ lẹ dopodopo yin nukunmẹ nudida he yin yinyọnẹn na gigo, huhlọn po hlọnhlọn yetọn po lẹ tọn. Kinnikinni yin yinyọnẹn na gigo etọn to gbekanlin lẹ ṣẹnṣẹn, oyìnsú na huhlọn etọn taidi kanlin whégbè tọn de, akùn na hlọnhlọn etọn to ohẹ̀ lẹ mẹ, podọ gbẹtọ wẹ yiaga hugan to nudida aigba ji tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ bosọ tindo aṣẹ do nudida aigba ji tọn he pò lẹpo ji. (Salm. 8:4-6) Etomọṣo, to numimọ ehe mẹ, Ezekiẹli mọdọ nudida huhlọnnọ ẹnẹ lọ lẹpo he nukunmẹ ẹnẹ kelubimi dopodopo tọn dohia, tin to odò na ofìn Jehovah tọn, yèdọ mẹhe yin Nupojipetọ wẹkẹ tọn. Aliho dagbe tẹ die nado dohia dọ Jehovah sọgan yí nudida etọn lẹ zan nado hẹn lẹndai etọn di! * Na nugbo tọn, dile salmu-kantọ lọ dọ gando Jehovah go do, “Gigo daho etọn yiaga hú aigba po olọn po.”—Salm. 148:13.

6. Etẹwẹ sọgan ko gọalọna Ezekiẹli nado mọnukunnujẹ nuhe nukunmẹ ẹnẹ lọ lẹ nọtena mẹ yinukọn dogọ?

⁶ Whenue ojlẹ vude ko juwayi bọ Ezekiẹli ko lẹnnupọndo nuhe e mọ lẹ ji godo, e sọgan ko flindọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn  delẹ he nọgbẹ̀ jẹnukọnna ojlẹ etọn ko yí kanlin lẹ do basi nuyijlẹdonugo. Di apajlẹ, tọgbo Jakọbu yí visunnu etọn Juda jlẹdo kinnikinni go bo yí visunnu etọn Bẹnjamini jlẹdo ohla go. (Jen. 49:9, 27) Etẹwutu? Na kinnikinni po ohla po nọtena nugopipe kavi jẹhẹnu delẹ he na tọ́nta to gbẹtọ-yinyin visunnu ehelẹ tọn mẹ. Enẹwutu, po apajlẹ he yin nùdego to kandai gbọdo Mose tọn mẹ ehelẹ po to ayiha mẹ, Ezekiẹli sọgan ko wá tadona kọ̀n dọ nukunmẹ kelubimi lọ lẹ tọn lẹ lọsu nọtena nugopipe kavi jẹhẹnu ayidego tọn delẹ. Ṣigba, jẹhẹnu tẹlẹ wẹ?

7, 8. Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ nọ saba yin alọdlẹndo eyin yè to hodọ gando nukunmẹ ẹnẹ kelubimi lọ lẹ tọn go?

⁷ Nugopipe tẹlẹ wẹ Biblu-kantọ he nọgbẹ̀ jẹnukọnna ojlẹ Ezekiẹli tọn lẹ dọ dọ kinnikinni, akùn po oyìnsú po tindo? Doayi hodidọ ehelẹ go sọn Biblu mẹ: “Mẹhe . . . yin adọgbotọ bọ ahun etọn taidi kinnikinni de tọn.” (2 Sam. 17:10; Howh. 28:1) “Akùn . . . nọ zlọn yiaga,” bọ “nukun etọn nọ mọnú hlan fidindẹn.” (Jobu 39:27, 29) “Huhlọn oyìnsú de tọn nọ hẹn jibẹwawhé sù.” (Howh. 14:4) Sọgbe hẹ wefọ enẹlẹ, nukunmẹ kinnikinni tọn lọ nọtena whẹdida dodo he zọnpọ hẹ adọgbigbo; nukunmẹ akùn tọn lọ nọtena nuyọnẹn he nọ gọalọ nado mọnú hlan nukọn; nukunmẹ oyìnsú tọn lọ nọtena huhlọn he yè ma gán jlẹ́te hẹ, dile e ko nọ saba yin didọ do to owe mítọn lẹ mẹ.

⁸ Bọ “nukunmẹ gbẹtọ tọn” lọ uwọ lo? (Ezek. 10:14) E dona nọtena jẹhẹnu de he kanlin depope ma gán dohia adavo gbẹtọvi he yin didá to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ. (Jen. 1:27) Jẹhẹnu enẹ—he gbẹtọvi lẹ kẹdẹ wẹ tindo to aigba ji—yin nùzindeji hezeheze to gbedide Jiwheyẹwhe tọn ehelẹ mẹ: “Hiẹ dona yí ahun towe lẹpo . . . do yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe towe” podọ “hiẹ dona yiwanna gbẹtọ hatọ towe di dewe.” (Deut. 6:5; Lev. 19:18) Whenue mí setonuna gbedide enẹlẹ bo do owanyi matin ṣejannabi hia, owanyi Jehovah lọsu tọn nkọ dohia wẹ mí te. Dile apọsteli Johanu wlan do, “mí tindo owanyi, na ewọ whẹ́ wẹ yiwanna mí wutu.” (1 Joh. 4:8, 19) Enẹwutu, “nukunmẹ gbẹtọ tọn” lọ nọtena owanyi.

9. Mẹnu lẹ wẹ tindo jẹhẹnu he nukunmẹ kelubimi lọ lẹ tọn nọtena lẹ?

⁹ Mẹnu lẹ wẹ tindo jẹhẹnu ehelẹ? To whenuena e yindọ kelubimi lọ lẹ wẹ tindo nukunmẹ enẹlẹ, be mẹhe sin afọ yé zedai to numimọ lọ mẹ lẹpo wẹ tindo jẹhẹnu lọ lẹ—yèdọ whẹndo olọn mẹ tọn Jehovah tọn he bẹ nudida gbigbọnọ nugbonọ lẹ hẹn. (Osọ. 5:11) Humọ, na Jehovah wẹ Asisa ogbẹ̀ kelubimi lọ lẹ tọn wutu, ewọ sọ wẹ Asisa jẹhẹnu he yé tindo lẹ tọn ga. (Salm. 36:9) Enẹwutu, nukunmẹ kelubimi lọ lẹ tọn lẹ nọtena jẹhẹnu Jehovah lọsu titi tọn lẹ. (Jobu 37:23; Salm. 99:4; Howh. 2:6; Mika 7:18) Etẹwẹ yin delẹ to aliho he mẹ Jehovah nọ do jẹhẹnu ayidego tọn ehelẹ hia te mẹ?

10, 11. Slẹ aliho delẹ he mẹ mí to alemọyi sọn jẹhẹnu tangan ẹnẹ Jehovah tọn lẹ mẹ te.

 ¹⁰ Whẹdida dodo. Na Jehovah yin Jiwheyẹwhe he “yiwanna whẹdida dodo” wutu, e “ma nọ yinuwa hẹ mẹdepope po mẹnukuntahihopọn po.” (Salm. 37:28; Deut. 10:17) Enẹwutu, mímẹpo wẹ dotẹnmẹ lọ hundote na nado lẹzun devizọnwatọ etọn bo gbọṣi otẹn enẹ mẹ bosọ mọ dona madopodo lẹ yí, mahopọnna ninọmẹ kavi akọ̀ he mẹ mí wá sọn. Nuyọnẹn. Na Jehovah yin Jiwheyẹwhe he “yin nuyọnẹntọ to ahun mẹ” wutu, e ko wleawu owe he gọ́ na “nuyọnẹn yọ́n-na-yizan” de tọn na mí. (Jobu 9:4; Howh. 2:7) Ayinamẹ nuyọnẹn tọn he tin to Biblu mẹ lẹ hihodo nọ gọalọna mí nado pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu egbesọegbesọ tọn lẹ bo zan gbẹzan he tindo lẹndai de. Huhlọn. Na Jehovah yin Jiwheyẹwhe he “dohuhlọn tlala” wutu, e nọ yí gbigbọ wiwe etọn zan nado na mí “huhlọn he hú jọwamọ tọn.” Ehe nọ hẹn mí lodo nado doakọnna whlepọn sinsinyẹn depope he mí sọgan pehẹ.—Nah. 1:3; 2 Kọl. 4:7; Salm. 46:1.

¹¹ Owanyi. Na Jehovah yin Jiwheyẹwhe he “gọ́ na owanyi nugbo” wutu, e ma nọ gbẹkọ sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ etọn lẹ go gbede. (Salm. 103:8; 2 Sam. 22:26) Enẹwutu, eyin e tlẹ nọ vẹna mí dọ azọ̀n kavi yọnhowhe to aliglọnna mí nado wà susu to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ dile mí ko nọ wà do dai, mí nọ mọ homẹmimiọn yí to yinyọnẹn mẹ dọ Jehovah nọ flin tukla he mí ko gbọn owanyi dali jẹ do ota etọn mẹ wayi lẹ. (Heb. 6:10) E họnwun dọ mí ko to alemọyi taun sọn whẹdida dodo, nuyọnẹn, huhlọn po owanyi he Jehovah ko dohia po mẹ, podọ mí na zindonukọn nado to alemọyi sọn jẹhẹnu tangan ẹnẹ enẹlẹ mẹ to ojlẹ he ja lẹ mẹ.

12. Etẹwẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ na nuhe dù nugopipe mítọn nado mọnukunnujẹ jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ mẹ?

¹² Na nugbo tọn, mí dona hẹn do ayiha mẹ dọ nuhe mẹ míwu gbẹtọvi lẹ gán mọnukunnujẹ gando jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ go ma hugan “vude poun to aliho etọn lẹ mẹ.” (Jobu 26:14) “Míwlẹ ma sọgan mọnukunnujẹ Ganhunupotọ lọ mẹ,” na “kiklo-yinyin etọn yin dinmamọdona.” (Jobu 37:23; Salm. 145:3) Enẹwutu, e họnwun na mí dọ mí ma gán slẹ jẹhẹnu Jehovah tọn lẹpo kavi má yé do adà voovo lẹ mẹ. (Hia Lomunu lẹ 11:33, 34.) Nado dọ hójọhó, numimọ Ezekiẹli tọn lọsu dohia dọ jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma tindo dogbó, na nuhe dù sọha yetọn kavi obá he mẹ yé gbloada jẹ. (Salm. 139:17, 18) Adà numimọ lọ tọn tẹwẹ zinnudo nugbo tangan enẹ ji?

13, 14. Etẹwẹ nukunmẹ ẹnẹ kelubimi lọ lẹ tọn nọtena, podọ etẹwutu mí gán wá tadona enẹ kọ̀n?

¹³ Ezekiẹli mọ to numimọ mẹ dọ kelubimi lọ lẹ dopodopo tindo nukunmẹ ẹnẹ kakati nido yin dopo. Etẹwẹ enẹ dohia? Flindọ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, sọha ẹnẹ nọ saba yin yiyizan nado do blebu-yinyin kavi gigọ́-yinyin nude tọn hia. (Isa. 11:12; Mat. 24:31; Osọ. 7:1) E jẹna ayidego dọ, to numimọ ehe mẹ, Ezekiẹli  donù sọha lọ ẹnẹ go e whè gbau whla ao! (Ezek. 1:5-18) Po enẹ po, tadona tẹ kọ̀n wẹ mí gán wá? Kẹdẹdile kelubimi ẹnẹ lẹ ze afọ nudida gbigbọnọ nugbonọ he pò lẹpo tọn dai do, mọ wẹ nukunmẹ ẹnẹ kelubimi lọ lẹ tọn to pọmẹ nọtena jẹhẹnu Jehovah tọn lẹpo kavi bẹ yemẹpo hẹn to gigọ́ mẹ do niyẹn. *

¹⁴ Nado mọ lehe nukunmẹ ẹnẹ kelubimi lọ lẹ tọn sọgan nọtena nususu hú jẹhẹnu ẹnẹ poun do, gbọ mí ni yí yé jlẹdo aliho he mẹ kẹkẹfọ ẹnẹ he to numimọ lọ mẹ lẹ nọ yinuwa te go. Dopodopo kẹkẹfọ lọ lẹ tọn wẹ jẹna ayidego, amọ́ eyin yè pọ́n yemẹpo to pọmẹ, nuhe yè nọ mọ ma yin kẹkẹfọ ayidego tọn dopodopo ẹnẹ poun—dodonu he ji osọ́-kẹkẹ lọ sinai do wẹ yè nọ mọ. To aliho dopolọ mẹ, eyin yè pọ́n nukunmẹ ẹnẹ lọ lẹpo to pọmẹ, nuhe yè nọ mọ ma yin jẹhẹnu ayidego tọn dopodopo ẹnẹ poun—dodonu jẹhẹnu jiawu Jehovah tọn lẹ tọn wẹ yè nọ mọ.

15. Nugbo he na tulimẹ tẹwẹ Ezekiẹli plọn sọn numimọ tintan he e mọ lọ mẹ?

¹⁵ Gbọn numimọ tintan ehe gblamẹ, Ezekiẹli plọn nugbo titengbe he na tulimẹ de gando haṣinṣan etọn hẹ Jehovah go. Nugbo tẹwẹ? Hogbe tintan he yẹwhegán lọ yizan to owe etọn mẹ lẹ do nugbo enẹ hia. To whenue Ezekiẹli ko dọ dọ emi tin to “aigba Kaldeanu lẹ tọn ji” godo, e yidogọ gando edetiti go dọ: “Finẹ  wẹ huhlọn Jehovah tọn wá [ji e] te.” (Ezek. 1:3) Doayi e go dọ Ezekiẹli dọ dọ emi mọ numimọ lọ, e ma yin to Jelusalẹm, ṣigba to finẹ—yèdọ to Babilọni. * Etẹwẹ enẹ dohia Ezekiẹli? E dohia ẹ dọ: Dile etlẹ yindọ kanlinmọ tata he tin to olá na Jelusalẹm po tẹmpli etọn po de wẹ ewọ yin, e ma jẹla na Jehovah po sinsẹ̀n-bibasi Etọn po. Nugbo lọ dọ Jehovah sọawuhia Ezekiẹli to Babilọni dohia ẹ dọ sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe to aliho he wé ṣeke de mẹ ma sinai do nọtẹn kavi otẹn he mẹ ewọ tin te ji. Kakatimọ, ninọmẹ ahun mẹ tọn Ezekiẹli lọsu tọn po ojlo etọn nado sẹ̀n Jehovah po ji wẹ e sinai do.

16. (a) Jidenamẹ tẹwẹ mí mọyi sọn numimọ Ezekiẹli tọn mẹ? (b) Etẹwẹ nọ whàn we nado yí ahun towe lẹpo do sẹ̀n Jehovah?

¹⁶ Naegbọn nugbo enẹ he Ezekiẹli plọn dona miọnhomẹna mí taun to egbehe? E hẹn mí deji dọ eyin mí yí ahun lẹpo do to Jehovah sẹ̀n, ewọ ma na dẹn do mí mahopọnna fidepope he mí tin te, numọtolanmẹ ayimajai tọn he mí sọgan tindo, kavi ninọmẹ depope he mẹ mí sọgan to jujugbọn to gbẹzan mítọn mẹ. (Salm. 25:14; Owalọ 17:27) Na owanyi nugbo susugege he Jehovah tindo na devizọnwatọ etọn dopodopo wutu, e ma nọ jo mí do aplà. (Eks. 34:6) Enẹwutu, owanyi nugbo Jehovah tọn ma nọ dẹn do mí gbede. (Salm. 100:5; Lom. 8:35-39) Humọ, numimọ jiawu ehe gando wiwe-yinyin po huhlọn mayọnjlẹ Jehovah tọn po go flinnu mí dọ Jehovah wẹ jẹ nado mọ sinsẹ̀n-bibasi mítọn yí. (Osọ. 4:9-11) Na nugbo tọn, lehe mí dopẹ́ do sọ dọ Jehovah yí numimọ mọnkọtọn lẹ zan do gọalọna mí nado mọnukunnujẹ nugbo tangan delẹ mẹ gando edetiti po jẹhẹnu etọn lẹ po go! Nukunnumimọjẹ jẹhẹnu dagbedagbe Jehovah tọn lẹ mẹ yinukọn dogọ nọ hẹn mí dọnsẹpọ ẹ dogọ bo nọ whàn mí nado pà ẹ bosọ yí ahun po huhlọn mítọn lẹpo po do sẹ̀n ẹn.—Luku 10:27.

17. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego lẹ mẹ?

¹⁷ Amọ́, e blawu dọ to azán Ezekiẹli tọn gbè, sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke ko yin hinhẹnflu. Nawẹ enẹ jọ gbọn? Nawẹ Jehovah yinuwa gbọn? Podọ zẹẹmẹ tẹwẹ nujijọ hohowhenu tọn enẹlẹ tindo na mí to egbehe? Mí na gbadopọnna kanbiọ enẹlẹ to weta he bọdego lẹ mẹ.