WETA ṢINATỌ̀N
E Duto Ninọmẹ He Hẹn Ẹn Jẹflumẹ lẹ Ji
1. Naegbọn Ṣilo do gọ́ na avi po awubla po?
SAMUẸLI yọ́n awubla sinsinyẹn he mẹ mẹhe nọ nọ̀ Ṣilo lẹ tin te. E taidi dọ mẹhe tin to tòpẹvi lọ mẹ lẹpo wẹ to avivi. Owhé susu lẹ gbè wẹ yọnnu po ovi lẹ po to avivi te, na otọ́, asu, ovi kavi nọvi yetọn he ma na lẹkọwa whé gbede ba lẹ wutu. Nuhe Biblu dọna mí poun wẹ yindọ Filistinu lẹ gbawhàn Islaeli tọn bo hù sunnu 30 000 ojlẹ vude to whenue awhànfuntọ 4 000 delẹ ko kú to awhàngbenu godo.—1 Sam. 4:1, 2, 10.
2, 3. Nugbajẹmẹji debọdo-dego tẹlẹ wẹ hẹn winyan wá Ṣilo bosọ hẹn gigo yì sọn tòpẹvi lọ mẹ?
2 Enẹ yin dopo to nugbajẹmẹji debọdo-dego delẹ tọn mẹ. Họfini po Finehasi po, yèdọ visunnu ylankan Yẹwhenọ Daho Eli tọn lẹ tọ́n sọn Ṣilo po aki wiwe alẹnu tọn lọ po. Aki lọ nọ saba nọ Fiwiwe Gbaugbau gòhọtúntún lọ tọn, enẹ wẹ tẹmpli gòhọ tọn de, podọ apotin họakuẹ ehe nọ dohia dọ Jiwheyẹwhe tin to finẹ. Enẹwutu, akọta lọ ze Aki lọ yì awhàngbenu, bo gbọn nulú dali lẹndọ apotin lọ yin obó tadagbe tọn de he na gọalọna yé nado gbawhàn. Ṣigba Filistinu lẹ yí aki lọ bosọ hù Họfini po Finehasi po.—1 Sam. 4:3-11.
3 Aki lọ ko doyẹyigona gòhọtúntún he tin to Ṣilo na owhe kanweko susu lẹ. Todin, e masọ tin to finẹ ba. Tlolo he Eli he tindo owhe 98 sè owẹ̀n enẹ, e jai sọn aisinnu etọn ji hlan godo bo kú. Podọ ovisi etọn he lẹzun asuṣiọsi to gbenẹgbe, kú to ajipanu. Ṣigba, whẹpo ewọ do kú, e dọmọ: “Yè hẹn gigo yì sọn Islaeli.” Na nugbo tọn, Ṣilo ma nasọ yin Ṣilo dopolọ gbede ba.—1 Sam. 4:12-22.
4. Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to weta ehe mẹ?
4 Nawẹ Samuẹli na pehẹ ninọmẹ he hẹn ẹn jẹflumẹ taun ehelẹ gbọn? Be yise etọn na hẹn ẹn penugo nado gọalọna akọta enẹ he ko hẹn hihọ́ po nukundagbe Jehovah tọn po bu ya? To egbehe, na mímẹpo wẹ nọ pehẹ nuhahun po flumẹjijẹ he nọ whlé yise mítọn pọ́n lẹ po sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ wutu, mì gbọ mí ni pọ́n nuhe mí sọgan plọn sọn apajlẹ Samuẹli tọn mẹ lẹ.
E “Ze Dodowiwa Dai”
5, 6. Etẹ ji wẹ kandai Biblu tọn lẹ́ ayidonugo hlan to ojlẹ owhe 20 tọn gblamẹ, podọ etẹwẹ Samuẹli wà to ojlẹ enẹ mẹ?
5 Todin, kandai Biblu tọn lẹ́ ayidonugo sọn Samuẹli ji hlan Aki wiwe lọ, bo do lehe Filistinu lẹ jiya na yé yí aki lọ bosọ yin hinhẹn po huhlọn po nado gọ̀ ẹ jo do hia. Owhe 20 ko juwayi whẹpo kandai lọ wá donù Samuẹli go whladopo dogọ. (1 Sam. 7:2) Etẹwẹ e wà to owhe enẹlẹ gblamẹ? Biblu na gblọndo kanbiọ enẹ tọn.
6 Biblu dohia dọ whẹpo ojlẹ enẹ do bẹjẹeji, “ohó Samuẹli tọn sọ wá Islaeli lẹpo dè.” (1 Sam. 4:1) Kandai lọ dohia dọ to ojlẹ enẹ godo, Samuẹli tindo aṣa lọ nado nọ dla tòdaho Islaeli tọn atọ̀n pọ́n to whemẹwhemẹ nado didẹ nudindọn po nuhahun lẹ po. Enẹgodo, Samuẹli nọ lẹkọyi owhé etọn gbè to Lama. (1 Sam. 7:15-17) E họnwun dọ Samuẹli hẹn alọnu ján, bo wà nususu to owhe 20 enẹlẹ gblamẹ.
Dile etlẹ yindọ kandai Biblu tọn ma donù Samuẹli go na ojlẹ de he yì nudi owhe 20, mí sọgan kudeji dọ ewọ hẹn alọnu ján to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ
7, 8. (a) Etẹwẹ Samuẹli dọna Islaelivi lẹ to whenue ewọ ko wà azọ́n sinsinyẹn na owhe 20 godo? (b) Nawẹ gbẹtọ lọ lẹ yinuwa gando jidide he Samuẹli na yé go gbọn?
7 Walọ gblezọn po nuhe ma sọgbe he visunnu Eli tọn lẹ wà po zọ́n bọ yise Islaelivi lẹ tọn miọn. Taidi kọdetọn de, e taidi dọ mẹsusu lẹhlan boṣiọ-sinsẹ̀n kọ̀n. To whenue Samuẹli ko wà azọ́n sinsinyẹn na owhe 20 godo, e dọna yé dọmọ: “Eyin mì yí ayiha mìtọn lẹpo do diọkọ hlan OKLUNỌ dè, be mì ni bo de yẹwhe alọpa delẹ po Aṣitalọti po sọn mì ṣẹnṣẹn, bo wleawu ayiha mìtọn tọn hlan OKLUNỌ dè, bosọ nọ sẹ̀n ewọ kẹdẹ: ewọ nasọ whlẹn mì sọn alọ Filistinu lẹ tọn mẹ.”—1 Sam. 7:3.
8 To ojlẹ enẹ mẹ, “alọ Filistinu lẹ tọn” sinyẹn do Islaelivi lẹ ji. Na Filistinu lẹ gbawhàn Islaelivi lẹ tọn wutu, yé lẹndọ emi sọgan gbidikọna omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ bọ nude ma na jọ. Ṣigba, Samuẹli na jide Islaelivi lẹ dọ ninọmẹ lọ na diọ eyin yé lẹkọ do Jehovah dè. Be yé jlo na wàmọ nugbo ya? E vivi na Samuẹli nado mọdọ yé dealọ sọn boṣiọ-sinsẹ̀n mẹ “bosọ to OKLUNỌ kẹdẹ sẹ̀n.” Samuẹli ylọ opli de do Mizpa, yèdọ tòpẹvi de he tin to lẹdo osó tọn mẹ to agewaji Jelusalẹm tọn. Islaelivi lẹ wá opli lọ tẹnmẹ, bo blanù bosọ lẹnvọjọ sọn ylando boṣiọ-sinsẹ̀n tọn yetọn lẹ mẹ.—Hia 1 Samuẹli 7:4-6.
Filistinu lẹ lẹndọ opli he omẹ Jehovah tọn he lẹnvọjọ lẹ to bibasi to Mizpa yin dotẹnmẹ hundote de nado gbidikọna yé
9. Dotẹnmẹ hundote tẹwẹ Filistinu lẹ mọ, podọ nawẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yinuwa gbọn to whenue yé sè nuhe to na jọ?
9 Ṣigba, Filistinu lẹ sè linlin gando opli daho ehe go bo mọdọ dotẹnmẹ hundote de wẹ. Yé do awhànpa yetọn hlan Mizpa nado và 1 Sam. 7:7-10.
sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ sudo. Islaelivi lẹ sè nuhe jlo na jọ. Obu jẹ yé ji, bọ yé biọ dọ Samuẹli ni hodẹ̀ do ota yetọn mẹ. E wàmọ bosọ basi avọ́sinsan de. To opli wiwe enẹ whenu, awhànpa Filistinu lẹ tọn dọnsẹpọ Mizpa. Enẹgodo, Jehovah na gblọndo odẹ̀ Samuẹli tọn. Na nugbo tọn, Jehovah do homẹgble etọn hia. E “yí wanyinyẹn daho do yẹnwan to gbenẹgbe do Filistinu lẹ ji.”—10, 11. (a) Naegbọn mí sọgan dọ dọ Filistinu lẹ ma sè wanyinyẹn Jehovah tọn enẹ nkọ pọ́n? (b) Etẹwẹ yin kọdetọn awhàn he bẹjẹeji sọn Mizpa lọ tọn?
10 Be mí na lẹndọ Filistinu lẹ taidi ovi pẹvipẹvi lẹ he nọ họnyi tẹdo onọ̀ yetọn go to whenue yé sè nudidọ hẹviosò tọn wẹ ya? Lala, na awhànfuntọ he bikan taun lẹ wẹ yé yin. Enẹwutu, wanyinyẹn ehe na ko yin nudidọ de he yé ma ko sè pọ́n. Be nudidọ sinsinyẹn “wanyinyẹn daho” lọ tọn wẹ dobuna yé ya? Be na e wá sọn agahomẹ he họ́n de wutu wẹ ya kavi na osó lẹ yidogọna nudidọ etọn wutu? Depope he whẹho lọ yin, nudidọ lọ dobuna Filistinu lẹ taun bọ yé biọ bẹwlu mẹ pete. Bẹwlu enẹ zọ́n bọ yewlẹ he to ogbé Islaelivi lẹ tọn yàn wá lẹzun mẹhe yè to ogbé yetọn yàn todin. Sunnu Islaeli tọn lẹ doawhàn jẹgodona yé sọn Mizpa, bo gbawhàn yetọn bo yàn yé na kilomẹtlu susu hlan hùwaji-whèyihọ Jelusalẹm tọn.—1 Sam. 7:11.
11 Awhàn enẹ hẹn diọdo ayidego tọn de wá na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Filistinu lẹ zindonukọn nado to agọjoyigodo to pipotọ ojlẹ he mẹ Samuẹli yin whẹdatọ te tọn mẹ. Podọ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gọ̀ tòdaho yetọn lẹ yí debọdo-dego.—1 Sam. 7:13, 14.
12. Nawẹ Samuẹli “ze dodowiwa dai” gbọn, podọ jẹhẹnu tẹlẹ wẹ gọalọna ẹn nado tindo kọdetọn dagbe?
12 To owhe kanweko susu lẹ godo, apọsteli Paulu slẹ Samuẹli taidi dopo to whẹdatọ nugbonọ podọ yẹwhegán he “ze dodowiwa dai” lẹ mẹ. (Heb. 11:32, 33) Na nugbo tọn, Samuẹli wà nuhe sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ, bosọ na tuli mẹdevo lẹ nado wà nudopolọ. E tindo kọdetọn dagbe, na e yí homẹfa do nọtepọn Jehovah bo yí nugbonọ-yinyin do hẹn azọngban etọn di mahopọnna flumẹjijẹ. E sọ do gbigbọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn hia. To whenue Islaelivi lẹ gbawhàn to Mizpa godo, Samuẹli do zannu de ai taidi ohia de nado nọ flin aliho he mẹ Jehovah gọalọna omẹ etọn lẹ te.—1 Sam. 7:12.
13. (a) Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ mí tindo nuhudo etọn eyin mí na hodo apajlẹ Samuẹli tọn? (b) Whetẹnu wẹ hiẹ lẹndọ e yọ́n nado wleawuna jẹhẹnu Samuẹli tọn nkọ lẹ?
13 Be hiẹ lọsu jlo nado “ze dodowiwa dai” ya? Eyin mọ wẹ, e na yọ́n dọ a ni plọnnu sọn homẹfa Samuẹli tọn, gbigbọ mẹdezewhè po 1 Pita 5:6.) Mẹnu wẹ ma tindo nuhudo jẹhẹnu enẹlẹ tọn? Nudagbe wẹ e yin dọ Samuẹli wleawuna jẹhẹnu mọnkọtọn lẹ bosọ do yé hia to whenue e gbẹ́ tin to ovu, na e wá pehẹ ninọmẹ flumẹjijẹ tọn lẹ to mẹhowhe mẹ.
pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn etọn po mẹ. (Hia“Visunnu Towe lẹ Masọ to Zọnlinzin to Aliho Towe lẹ Mẹ”
14, 15. (a) Flumẹjijẹ sinsinyẹn tẹwẹ Samuẹli pehẹ to whenue e “yin yọnhonọ”? (b) Be Samuẹli yin otọ́ vọdonanutọ di Eli wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.
14 Whedevonu he kandai Biblu tọn donù Samuẹli go, e ko “yin yọnhonọ.” Samuẹli tindo visunnu awe he ko whẹ́n mẹho, yèdọ Joẹli po Abija po, podọ e sọ ze azọngban do alọmẹ na yé nado nọ gọalọna ẹn to azọ́n whẹdida tọn etọn mẹ. Ṣigba, e blawu dọ ovi etọn lẹ hẹn ẹn jẹflumẹ. Dile etlẹ yindọ Samuẹli yin nugbonọ podọ dodonọ, visunnu etọn lẹ yí otẹn azọngban tọn yetọn zan na ale mẹdetiti tọn, bo sọtadona whẹdida dodo bosọ nọ yí alọgodo-kuẹ.—1 Sam. 8:1-3.
15 To gbèdopo, sunnu mẹho Islaeli tọn lẹ dọnsẹpọ yẹwhegán yọnhonọ lọ nado dọ nuhe to ahunmẹduna yé. Yé dọmọ: “Visunnu towe lẹ masọ to zọnlinzin to aliho towe lẹ mẹ.” (1 Sam. 8:4, 5) Be Samuẹli yọ́n nuhahun enẹ ya? Kandai lọ ma dọna mí. Ṣigba, to vogbingbọn mẹ na Eli, Samuẹli ma yin otọ́ vọdonanutọ de. Jehovah wọhẹ Eli bosọ sayana ẹn, na e gboawupo nado gọalọna visunnu etọn lẹ nado doalọtena ylanwiwa, podọ na e gbògbéna visunnu etọn lẹ hú Jiwheyẹwhe wutu. (1 Sam. 2:27-29) Jehovah ma gblewhẹ mọnkọtọn do Samuẹli.
16. Numọtolanmẹ tẹwẹ mẹjitọ he ovi yetọn yin atẹṣitọ lẹ nọ tindo, podọ nawẹ apajlẹ Samuẹli tọn sọgan miọnhomẹna mẹjitọ lẹ bosọ deanana yé jẹ obá de mẹ gbọn?
16 Kandai lọ ma dohia dọ winyan hù Samuẹli kavi dọ e jẹflumẹ to whenue e sè walọ ylankan visunnu etọn lẹ tọn. Ṣigba, e bọawu dọ mẹjitọ susu ni yọ́n numọtolanmẹ he Samuẹli na ko tindo to ojlẹ enẹ mẹ. To aihọn ylankan ehe mẹ, atẹṣiṣi sọta aṣẹpipa po mẹplọnlọ mẹjitọ lẹ tọn po gbayipe taun. (Hia 2 Timoti 3:1-5.) Apajlẹ Samuẹli tọn sọgan miọnhomẹna mẹjitọ he to pipehẹ ninọmẹ mọnkọtọn lẹ bosọ deanana yé jẹ obá de mẹ. Ewọ ma dike apajlẹ ylankan visunnu etọn lẹ tọn ni yinuwado nugbonọ-yinyin etọn ji. Flindọ, eyin ohó po mẹplọnlọ po ma tlẹ yinuwado ovi lẹ ji, apajlẹ mẹjitọ lẹ tọn sọgan yinuwado ahun ovi lẹ tọn ji taun. Podọ mẹjitọ lẹ lọsu tindo dotẹnmẹ hundote to whelẹponu nado hẹn homẹ Otọ́ yetọn Jehovah Jiwheyẹwhe tọn hùn dile Samuẹli wà do.
“Basi Ahọlu de Na Mí”
17. Etẹwẹ sunnu mẹho Islaeli tọn lẹ biọ to Samuẹli si, podọ nawẹ ewọ yinuwa gbọn?
17 Visunnu Samuẹli tọn lẹ ma yọ́n obá he mẹ nukunkẹn po ṣejannabi yetọn po yinuwado gbẹtọ lẹ ji jẹ. Sunnu mẹho Islaeli tọn lẹ dọna Samuẹli dọmọ: “Dinvie basi ahọlu de na mí nado nọ dawhẹna mí di akọta lẹpo tọn.” Be obiọ yetọn dohia Samuẹli dọ yé gbẹ́ ẹ dai wẹ ya? To popolẹpo mẹ, e ko to whẹdana omẹ Jehovah tọn lẹ sọn owhe susu lẹ die. Todin, yé masọ jlo yẹwhegán tata de taidi Samuẹli, ṣigba ahọlu de he na nọ dawhẹna yé. Na akọta he lẹdo yé lẹ tindo ahọlu lẹ wutu, Islaelivi lẹ lọsu jlo na tindo ahọlu de! Nawẹ Samuẹli yinuwa gbọn? Mí hia dọ “onú lọ ma hẹn homẹhun Samuẹli gba.”—1 Sam. 8:5, 6.
18. Nawẹ Jehovah miọnhomẹna Samuẹli ṣigba bo do obá he mẹ ylando Islaelivi lẹ tọn sinyẹn jẹ hia gbọn?
18 Doayi nuhe Jehovah dọna Samuẹli go to whenue e hodẹ̀ gando whẹho lọ go: “Tuntoai hlan ogbè omẹ ewlẹ tọn to enẹ he yé dọ hlan we lẹpo mẹ: na hiẹ ma wẹ yé ko gbẹ́ gba, ṣigba yẹn wẹ yé ko gbẹ́, na yẹn ma nado duahọlu to yé ji.” Enẹ miọnhomẹna Samuẹli taun dile etlẹ yindọ nuyiwa yetọn yin atẹṣiṣi sọta Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ. Jehovah dọna yẹwhegán etọn nado na avase Islaelivi lẹ gando kọdetọn vẹadi he ahọlu gbẹtọvi de tintindo na hẹnwa yé ji go. To whenue Samuẹli dowẹn na yé, yé tẹkudeji dọ: “Lala; ṣigba míwlẹ na tindo ahọlu de to mí ji.” Na Samuẹli nọ setonuna Jiwheyẹwhe etọn to whelẹponu wutu, e yì bo yiamisisadode ahọlu he Jehovah de lọ.—1 Sam. 8:7-19.
19, 20. (a) Nawẹ Samuẹli setonuna anademẹ Jehovah tọn nado yiamisisadode Sauli taidi ahọlu Islaeli tọn gbọn? (b) Nawẹ Samuẹli zindonukọn nado to alọgọna omẹ Jehovah tọn lẹ gbọn?
19 Ṣigba, nawẹ Samuẹli setonuna anademẹ Jehovah tọn gbọn? Be e wàmọ po homẹgble po kavi to aliho mọmọ tọn mẹ wẹ ya? Be e dike flumẹjijẹ ni yinuwadeji sinsinyẹn, bo dike nuvẹun ni doadọ̀do to ahun etọn mẹ wẹ ya? To ninọmẹ mọnkọtọn mẹ, mẹsusu wẹ na ko yinuwa to aliho enẹ mẹ, ṣigba Samuẹli ma wàmọ. E yiamisisadode Sauli bo kẹalọyi dọ mẹdide Jehovah tọn wẹ ewọ yin. E donùnùgo na Sauli bo gbọnmọ dali dohia dọ emi kẹalọyi i bo nasọ litaina ẹn taidi ahọlu. Podọ e dọna gbẹtọ lẹ dọmọ: “[Be mì mọ] mẹhe OKLUNỌ ko de, dọ mẹhe taidi i de ma tin to gbẹtọ lẹpo ṣẹnṣẹn?”—20 Samuẹli ma ze ayidonugo etọn do awugbopo dawe he Jehovah de lọ tọn lẹ ji gba, ṣigba do jẹhẹnu dagbe etọn lẹ ji. To ojlẹ dopolọ mẹ, Samuẹli ze ayidonugo do tenọgligo-hinhẹn edetiti tọn na Jiwheyẹwhe ji kakati nido yin do nukundagbe gbẹtọ he pọndohlan yetọn nọ to didiọ lẹ tọn ji. (1 Sam. 12:1-4) E sọ yí nugbonọ-yinyin do penukundo azọ́ndenamẹ etọn go, bo nọ na avase omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gando nuhe sọgan ze gbigbọnọ-yinyin yetọn do owù mẹ lẹ go bosọ nọ na yé tuli nado to nugbonọ yin na Jehovah zọnmii. Ayinamẹ etọn jẹ ahun yetọn mẹ, podọ yé vẹ̀ Samuẹli nado hodẹ̀ do ota yetọn mẹ. Samuẹli gblọnna yé to aliho he dọnmẹdogo ehe mẹ dọmọ: “Na yẹn tọn Jiwheyẹwhe dike blo bọ yẹn nado waylando do OKLUNỌ go to alọdote mẹ nado hodẹ̀ na mì: ṣigba yẹn na nọ plọn ayiha mì to aliho dagbe po jijlọ po mẹ.”—1 Sam. 12:21-24.
Apajlẹ Samuẹli tọn flinnu mí ma nado dike awuwhàn kavi nuvẹun ni doadọ̀do to ahun mítọn mẹ
21. Nawẹ apajlẹ Samuẹli tọn sọgan gọalọna we gbọn eyin a jẹflumẹ to whenue mẹde yin dide do otẹn azọngban tọn mẹ kavi mọ lẹblanulọkẹyi de yí?
21 Be hiẹ ko jẹflumẹ pọ́n to whenue mẹde yin dide do otẹn azọngban tọn de mẹ kavi mọ lẹblanulọkẹyi de yí ya? Apajlẹ Samuẹli tọn yin avase sinsinyẹn de dọ mí ma dona dike gbede na awuwhàn kavi nuvẹun ni gbọṣi ahun mítọn mẹ. (Hia Howhinwhẹn lẹ 14:30.) Jiwheyẹwhe tindo azọ́n pekọhẹnwanamẹ tọn susu na devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ dopodopo.
“Dẹnsọ Na Wẹ Hiẹ Na Do Blawuna Sauli?”
22. Naegbọn owhẹ̀ Samuẹli tọn do whẹ́n nado doayi jẹhẹnu Sauli tọn lẹ go to bẹjẹeji?
22 Owhẹ̀ Samuẹli tọn whẹ́n nado doayi jẹhẹnu Sauli tọn lẹ go, na dawe vonọtaun de wẹ e yin wutu. E dite bosọ tọ́nalùn, yin adọgbotọ 1 Sam. 10:22, 23, 27) Gbọnvona nunina enẹlẹ, e sọ tindo nunina họakuẹ de, enẹ wẹ mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn, yèdọ nugopipe lọ nado de gbẹzan wunmẹ he e na zan podọ nado nọ basi nudide na ede. (Deut. 30:19) Be ewọ yí nunina enẹ zan ganji ya?
bosọ yọnnuin, ṣigba e yin whiwhẹnọ bo ma nọ yigo to bẹjẹeji. (23. Jẹhẹnu họakuẹ tẹwẹ Sauli yawu hẹnbu, podọ nawẹ e zindonukọn to goyiyi mẹ gbọn?
23 Ṣigba, e blawu dọ to suhugan ninọmẹ lẹ tọn mẹ, eyin mẹde jẹ otẹn aṣẹpipa tọn mẹ tlolo, e nọ saba yí jíjí do mọ kiklo. To ojlẹ vude godo, Sauli masọ yin whiwhẹnọ ba. E desọn ojlo mẹ bo vẹtolina anademẹ Jehovah tọn he Samuẹli na ẹn lẹ. To gbèdopo, Sauli zọ̀n plaplaji bo basi avọ́sinsan de he Samuẹli dona basi. Samuẹli wá tin to dandannu glọ nado gbẹnuna ẹn to aliho sinsinyẹn mẹ bo dọ dọdai dọ ahọludu lọ ma na gbọṣi whẹndo Sauli tọn mẹ. Kakati nado kẹalọyi wọhẹ lọ, Sauli zindonukọn nado vẹtolina Jehovah bo wà nuhe sọ sinyẹn hugan enẹlẹ.—1 Sam. 13:8, 9, 13, 14.
24. (a) Nawẹ Sauli vẹtolina Jehovah to whenue e funawhàn hẹ Amalẹkinu lẹ gbọn? (b) Nawẹ Sauli yinuwa gbọn to whenue e mọ wọhẹ yí, podọ nudide tẹwẹ Jehovah basi?
24 Jehovah dọna Sauli gbọn Samuẹli gblamẹ nado funawhàn sọta Amalẹkinu lẹ. Anademẹ Jehovah tọn dohia hezeheze dọ ahọlu ylankan yetọn Agagi dona yin hùhù. Ṣigba, Sauli pò Agagi dogbẹ̀ gọna adà dagbe ogblànnu he dona yin vivasudo lẹ tọn. To whenue Samuẹli wá nado wọhẹ Sauli, nuyiwa etọn do obá he mẹ e ko diọ jẹ hia. Kakati nado yí whiwhẹ do kẹalọyi wọhẹ lọ, e suwhẹna ede, dín whẹjijọ, bo tẹnpọn nado ze owhẹ̀ lọ do mẹdevo lẹ ji. To whenue Sauli yí nukunpẹvi do pọ́n wọhẹ lọ bo dọ dọ yanwle emitọn wẹ nado yí ogblànnu lọ do basi avọ́sinsan na Jehovah, Samuẹli dọho ayidego tọn ehe na ẹn dọmọ: “Doayi e go, nado setonu yin pọnte hú avọ́.” Samuẹli yí adọgbigbo do wọhẹ ẹ bo zinnudo nudide Jehovah tọn ji dọmọ: Ahọludu lọ na yin yíyí sọn Sauli si bo na yin zize na mẹdevo, yèdọ mẹhe pọnte hugan ẹn de. *—1 Sam. 15:1-33.
25, 26. (a) Naegbọn Samuẹli do blawu na Sauli, podọ nawẹ Jehovah yí homẹdagbe do jla pọndohlan yẹwhegán Etọn tọn do gbọn? (b) Etẹwẹ Samuẹli plọn to whenue e yì owhé Jẹsse tọn gbè?
25 Nuṣiwa sinsinyẹn Sauli tọn lẹ hẹn Samuẹli jẹflumẹ taun. E yí ozán dopo blebu do dawhá hlan Jehovah gando whẹho lọ go. E tlẹ 1 Sam. 15:34, 35; 16:1.
blawu sisosiso na nuyiwa Sauli tọn wutu. Samuẹli mọdọ Sauli tindo nugopipe susu nado wà nuhe sọgbe, ṣigba todin todido enẹ wá lẹzun ovọ́. Dawe he e yọnẹn dai lọ ko diọ pete, enẹ wẹ yindọ e ko hẹn jẹhẹnu etọn lẹ bu bo wá diọnukunsọ Jehovah. Samuẹli gbẹ́ dọ emi ma nasọ mọ Sauli gbede ba. Ṣigba to godo mẹ, Jehovah yí homẹdagbe do jla pọndohlan Samuẹli tọn do dọmọ: “Dẹnsọ na wẹ hiẹ na do blawuna Sauli, mimọ yẹn ko gbẹ́ ẹ dai sọn ahọlu yinyin mẹ to Islaeli ji? Yí amì do gọ́ lànzò towe, bo yì, yẹn na do we hlan Jẹsse Bẹtilehẹminu dè: na yẹn ko wleawu ahọlu de tọn dai na mi to visunnu etọn lẹ ṣẹnṣẹn.”—26 Hẹndi lẹndai Jehovah tọn ma nọ sinai do gbẹtọvi mapenọ he ma nọ yin nugbonọ to whelẹponu lẹ ji gba. Eyin mẹde masọ yin nugbonọ ba, Jehovah na mọ mẹdevo nado hẹn lẹndai Etọn di. Enẹwutu, dawe yọnhonọ lọ Samuẹli masọ blawuna Sauli wutu ba. To anademẹ Jehovah tọn glọ, Samuẹli yì owhé Jẹsse tọn gbè to Bẹtlẹhẹm, fie e mọ visunnu Jẹsse tọn he tọ́nalùn delẹ te. Ṣigba bẹsọn omẹ tintan lọ ji, Jehovah flinnu Samuẹli nado nọ pọnnu zẹ̀ awusọhia gbonu tọn gbẹtọ lẹ tọn go. (Hia 1 Samuẹli 16:7.) To godo mẹ, Samuẹli wá mọ visunnu godo tọn lọ, Davidi, podọ ewọ wẹ Jehovah de!
Samuẹli plọn dọ flumẹjijẹ depope ma na sinyẹn sọmọ bọ Jehovah ma sọgan didẹ ẹ kavi diọ ẹ zun dona
27. (a) Etẹwẹ gọalọna Samuẹli bọ yise etọn do fọ́n bo to sinsinyẹn dogọ? (b) Etẹwẹ yin numọtolanmẹ towe gando apajlẹ he Samuẹli zedai go?
27 To owhe godo tọn etọn lẹ mẹ, e wá họnwun na Samuẹli dogọ dọ nudide he sọgbe wẹ Jehovah basi nado yí Davidi do diọtẹnna Sauli. Sauli wá jẹ awuwhàn Davidi ji bo tlẹ jlo na hù i bosọ lẹzun atẹṣitọ. Ṣigba, Davidi do jẹhẹnu he dọnmẹdogo delẹ hia taidi adọgbigbo, tenọgligo-hinhẹn, yise po nugbonọ-yinyin po. Dile okú Samuẹli tọn tlẹ to dindọnsẹpọ, yise etọn fọ́n bo to sinsinyẹn dogọ. E wá mọnukunnujẹemẹ dọ flumẹjijẹ depope ma na sinyẹn sọmọ bọ Jehovah ma sọgan didẹ ẹ kavi diọ ẹ zun dona. To godo mẹ, Samuẹli kú to whenue e tindo nudi owhe kanweko bo ze apajlẹ ayidego tọn de dai to gbẹzan etọn mẹ. Islaelivi lẹpo wẹ nọ aluẹmẹ na okú dawe nugbonọ enẹ tọn, podọ owhẹ̀ yetọn whẹ́n nado wàmọ. To egbehe, devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ dona nọ kanse yede dọ, ‘Be n’nọ hodo apajlẹ yise Samuẹli tọn ya?’
^ huk. 24 Samuẹli lọsu wẹ hù Agagi. Ahọlu ylankan enẹ kavi whẹndo etọn ma jẹna lẹblanu depope. To owhe kanweko susu lẹ godo, “Hamani Agaginu lọ” he yin dopo to kúnkan Agagi tọn mẹ, tẹnpọn nado và omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sudo.—Ẹst. 8:3; pọ́n Weta 15 po 16 po to owe ehe mẹ.