Lala, Biblu ma jẹagọdo ede to fidepope. Nugbo wẹ dọ to wefọ delẹ mẹ, e sọgan taidi dọ Biblu jẹagọdo ede, amọ́ mí gán mọnukunnujẹ wefọ enẹlẹ mẹ ganji eyin mí lẹnnupọndo delẹ to nunọwhinnusẹ́n he bọdego ehelẹ mẹ ji:

1.   Lẹnnupọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji. Hogbe wekantọ depope tọn lẹ wẹ sọgan taidi nuhe sọta yede eyin yè ma lẹnnupọndo lẹdo nuhe e kàn lẹ tọn ji.

2.   Lẹnnupọndo pọndohlan wekantọ lọ tọn ji. Eyin mẹsusu yinukundomọ nujijọ de, yemẹpo sọgan basi zẹẹmẹ nujijọ lọ tọn to aliho he sọgbe mẹ ṣogan bo ma na yí hogbe dopolọ lẹ zan kavi na zẹẹmẹ gigọ́ dopolọ lẹ.

3.   Gbadopọnna nujijọ whenuho tọn po aṣa lẹdo lọ tọn lẹ po.

4.   Hẹn do ayiha mẹ dọ hogbe de sọgan zẹẹmẹdo nude to paa mẹ bosọ zẹẹmẹdo nudevo to yẹhiadonu-liho.

5.   Yọnẹn dọ mẹde sọgan yin pinpọnhlan taidi mẹhe wà nude​—eyin e ma tlẹ yin ewọ lọsu wẹ wà nulọ tlọlọ. a

6.   Nọ yí lẹdogbedevomẹ Biblu tọn he sọgbe zan.

7.   Ma nọ tẹnpọn nado yí nuhe Biblu dọ lẹ do nọgodona linlẹn kavi nuplọnmẹ agọ̀ sinsẹ̀n tọn lẹ blo.

 Apajlẹ he bọdego lẹ do lehe nunọwhinnusẹ́n ehelẹ sọgan gọalọ nado basi zẹẹmẹ hodidọ he taidi nuhe jẹagọdo yede to Biblu mẹ delẹ tọn do hia.

Nunọwhinnusẹ́n 1: Lẹdo hodidọ lọ tọn

  Eyin Jiwheyẹwhe gbọjẹ to azán ṣinawetọ gbè, nawẹ e zindonukọn nado to azọ́nwa gbọn? To kandai nudida lẹ tọn he tin to Jenẹsisi mẹ, mí hia dọ Jiwheyẹwhe “jẹ gbigbọjẹ ji to azán ṣinawetọ gbè sọn azọ́n nudida tọn etọn lẹpo mẹ,” lẹdo hodidọ enẹ tọn dohia dọ azọ́n nudida tọn he e wà gando aigba go mẹ wẹ e gbọjẹ sọn. (Jenẹsisi 2:2-4) Ṣigba, Jesu ma jẹagọdo hodidọ enẹ to whenue e dọ dọ Jiwheyẹwhe “zindonukọn to azọ́nwiwa mẹ kakajẹ din,” na azọ́n Jiwheyẹwhe tọn devo lẹ hodọ wẹ e te. (Johanu 5:​17) Azọ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọ bẹ gbigbọdo mẹhe kàn Biblu lẹ, anademẹ lẹ nina gbẹtọ lẹ po nukunpipedo yé go po hẹn.​—Salmu lẹ 20:6; 105:5; 2 Pita 1:21.

Nunọwhinnusẹ́n 2tọ po 3tọ po: Pọndohlan po nujijọ whenuho tọn po

  Fie wẹ Jesu gbọazọ̀nna dawe nukuntọ́nnọ lọ te? Owe Luku tọn dọ dọ Jesu hẹnazọ̀ngbọna dawe nukuntọ́nnọ de dile Jesu “to sisẹpọ Jẹliko,” ṣigba kandai Matiu tọn he dọhodo nujijọ dopolọ ji dọ dọ nukuntọ́nnọ awe wẹ, bọ nujijọ lọ wá aimẹ to whenue Jesu “to tintọ́n sọn Jẹliko.” (Luku 18:35-​43; Matiu 20:29-​34) Kandai awe ehelẹ yin kinkan gbọn mẹhe pọ́n nujijọ dopolọ hlan to aliho voovo mẹ lẹ dali, bọ nudọnamẹ he dopodopo yetọn na sọgan yin kinkọndopọ nado mọnukunnujẹ nujijọ lọ mẹ to gigọ́ mẹ. Matiu donù sọha nukuntọ́nnọ lọ lẹ tọn go, to whenue Luku na ayidonugo mẹhe Jesu dọhona tlọlọ to yé mẹ. Na nuhe dù lẹdo he mẹ nujijọ lọ wá aimẹ te, dodinnanutọ lẹ mọdọ to ojlẹ Jesu tọn mẹ, tòdaho awe topọ de wẹ Jẹliko yin, tintan lọ yin Juvi lẹ tọn bo ko tin hoho bosọ dẹn do awetọ he yin Lomunu lẹ tọn na nudi Kilomẹtlu dopo daa. Jesu sọgan ko tin to ṣẹnṣẹn tòdaho awe ehelẹ tọn to whenue e wà azọ́njiawu ehe.

Nunọwhinnusẹ́n 4tọ: Zẹẹmẹ paa hogbe de tọn po zẹẹmẹ etọn to yẹhiadonu-liho po

  Be aigba na yin vivasudo wẹ ya? Biblu dọ to Yẹwhehodọtọ 1:4 mẹ dọ “aigba gbọṣi aimẹ kakadoi,” amọ́ mẹdelẹ nọ lẹndọ ehe jẹagọdo wefọ devo he dọ dọ “aigba po azọ́n he tin to e mẹ lẹ po nasọ fiọ gbidigbidi.” (2 Pita 3:​10, Biblu Wiwe lọ​—Gun Alada) Ṣigba to Biblu mẹ, hogbe lọ “aigba” yin yiyizan to paa mẹ nado dlẹnalọdo planẹti mítọn, podọ to yẹhiadonu-liho nado dlẹnalọdo mẹhe nọ nọ̀ e ji lẹ. (Jenẹsisi 1:1; 11:1) Vasudo “aigba” tọn he yin nùdego to 2 Pita 3:​10 mẹ ma zẹẹmẹdo dọ aigba na yin fifiọ po miyọ́n po gba, ṣigba “vasudo omẹ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn” wẹ e to alọdlẹndo.​—2 Pita 3:7.

Nunọwhinnusẹ́n 5tọ: Eyin mẹde yin pinpọnhlan di mẹhe wà nude

  Mẹnu wẹ wá do owẹ̀n mẹkanwekowhàngán lọ tọn Jesu to Kapẹlnaumi? Matiu 8:​5, 6 dọ dọ mẹkanwekowhàngán lọ lọsu wẹ wá Jesu dè, to whenuena e yindọ Luku 7:3 dọ dọ mẹkanwekowhàngán lọ do mẹho Ju lẹ tọn delẹ hlan Jesu dè. Lehe mí sọgan mọnukunnujẹ wefọ Biblu tọn he taidi nuhe sọta yede ehelẹ mẹ gbọn wẹ yindọ mẹkanwekowhàngán lọ wẹ basi obiọ lọ, amọ́ e do sunnu mẹho lẹ hlan taidi afọzedaitọ etọn lẹ.

Nunọwhinnusẹ́n 6tọ: Lẹdogbedevomẹ he sọgbe

  Be mímẹpo wẹ nọ waylando ya? Biblu plọn mí dọ mímẹpo wẹ dugu ylando tọn sọn sunnu tintan lọ, Adam dè. (Lomunu lẹ 5:​12) E taidi dọ lẹdogbedevomẹ Biblu tọn delẹ jẹagọdo nuhe Biblu plọn mí ehe, bo lilẹ́ hogbe ehelẹ dọ mẹdagbe de “ma nọ waylando.” (1 Johanu 3:6, The Bible in Basic English; King James Version) Ṣigba, to Glẹkigbe dowhenu tọn mẹ, aliho he mẹ hogbe he yin lilẹdo “ylando” yin yiyizan te to 1 Johanu 3:6 mẹ, nọ dlẹnalọdo nuyiwa he to nukọnzindo. Vogbingbọn tin to ylando he mí dugu etọn, yèdọ ylando he mí ma sọgan dapana, po aṣa lọ nado desọn ojlo mẹ bo zindonukọn nado to tolivẹ na osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Enẹwutu, lẹdogbedevomẹ delẹ hẹn wefọ he taidi nuhe sọta yede ehelẹ họnwun bo lilẹ́ hogbe ehe to aliho he sọgbe mẹ dọ “ma nọ hẹn ylando zun aṣa” kavi “ma nọ waylando whẹwhẹ.”​—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn; Phillips.

Nunọwhinnusẹ́n 7tọ: Nuhe Biblu dọ kakati nido yin nuplọnmẹ sinsẹ̀n tọn

  Be Jesu sọzẹn hẹ Jiwheyẹwhe wẹ ya kavi e whè hú Jiwheyẹwhe? Jesu dọ to gbèdopo dọ: “Yẹn po Otọ́ po yin dopo,” ehe taidi nuhe jlo na sọta hodidọ etọn he dọ dọ “Otọ́ klohugan mi.” (Johanu 10:30; 14:28) Whẹpo mí nado mọnukunnujẹ wefọ ehelẹ mẹ ganji, mí dona gbadopọnna nuhe Biblu dọ taun gando Jehovah po Jesu po go kakati nado tẹnpọn bo yí wefọ ehelẹ do nọgodona nuplọnmẹ Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn he ma sinai do Biblu ji. Biblu dohia dọ gbọnvona dọ Jehovah yin Otọ́ Jesu tọn, e sọ yin Jiwheyẹwhe etọn, yèdọ Mẹlọ he Jesu lọsu nọ sẹ̀n. (Matiu 4:​10; Malku 15:34; Johanu 17:3; 20:17; 2 Kọlintinu lẹ 1:3) Jesu ma sọzẹn hẹ Jiwheyẹwhe.

 Lẹdo hodidọ tọn he mẹ Jesu dọ te dọ “Yẹn po Otọ́ po yin dopo” dohia dọ nuhe ji e to hodọdo wẹ dopo-yinyin ewọ po Otọ́ etọn, Jehovah Jiwheyẹwhe po tọn to lẹndai he yé omẹ awe lẹ tindo mẹ. To nukọn mẹ, Jesu dọmọ: “Otọ́ tin to kọndopọ mẹ hẹ mi podọ yẹn tin to kọndopọ mẹ hẹ Otọ́.” (Johanu 10:38) Jesu dohia dọ dopo-yinyin to lẹndai mẹ ehe sọ tin to ewọ po devi etọn lẹ po ṣẹnṣẹn ga, na e hodẹ̀ na Jiwheyẹwhe do ota yetọn mẹ dọ: “N’ko na yé gigo he hiẹ na mi, na yé nido sọgan yin dopo kẹdẹdile míwlẹ yin dopo do. N’tin to kọndopọ mẹ hẹ yé podọ hiẹ tin to kọndopọ mẹ hẹ mi.”​—Johanu 17:22, 23.