Azọngban titengbe de wẹ e yin na ovi he ko whẹ́n mẹho lẹ nado hẹn ẹn diun dọ mẹjitọ mẹhomẹ yetọn lẹ yin nukunpedego ganji. Biblu dọ dọ ovi he ko whẹ́n mẹho lẹ dona “nọ yí nuplọnmẹ sinsẹ̀n yetọn tọn lẹ do yizan mẹ, gbọn nukunpipedo whẹndo yetọn titi go dali, nado sọgan sú dagbe họ́ mẹjitọ yetọn lẹ . . . , na ehe nọ hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe.” (1 Timoti 5:4, sọgbe hẹ Biblu Glẹnsigbe tọn New International Version) Ovi he ko whẹ́n mẹho lẹ sọ nọ dohia dọ yé nọ setonuna gbedide Biblu tọn he dọ dọ yè ni nọ gbògbéna mẹjitọ mẹtọn lẹ, to whenue yé vánkan nado penukundo mẹjitọ mẹhomẹ yetọn lẹ go.—Efesunu lẹ 6:2, 3.

 Biblu ma na anademẹ tangan de gando nukunpipedo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go. Amọ́, e bẹ apajlẹ sunnu po yọnnu po yisenọ delẹ tọn hẹn he wàmọ. E sọ na ayinamẹ dagbe delẹ he sọgan gọalọna nukunpedomẹgotọ lẹ.

•  Nawẹ hagbẹ whẹndo tọn he go Biblu donù delẹ penukundo mẹjitọ mẹhomẹ yetọn lẹ go gbọn?

•  Ayinamẹ Biblu tọn dagbe tẹwẹ gán gọalọna nukunpedomẹgotọ lẹ?

•  Be Biblu dọ dọ whégbè janwẹ yè dona penukundo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go te ya?

 Yé wàmọ to aliho voovo lẹ mẹ, podọ sọgbe hẹ ninọmẹ voovo lẹ.

•   Josẹfu nọ nọ̀ fie dẹ̀n taun do fie Jakọbu, otọ́ etọn yọnhonọ lọ te. Whenue Josẹfu wá do nugopipe etọn, e basi tito bọ Jakọbu sẹtẹn jẹ fie sẹpọ ẹ de. Ehe zọ́n bọ Josẹfu penugo bo mọ adọtẹn, gọna dùdù po nùnù po na otọ́ etọn, bosọ nọ basi hihọ́na ẹn.—Jenẹsisi 45:9-11; 47:11, 12.

•   Luti sẹtẹn wá otò he mẹ asu-nọ̀ etọn wá sọn, bosọ hòkan susu to finẹ nado penukundo e go.—Luti 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Jesu lọsu, ojlẹ kleun de jẹnukọnna okú etọn, e deazọ́nna mẹde nado nọ penukundo onọ̀ etọn Malia go, he na ko yin asuṣiọsi de to ojlẹ enẹ mẹ.—Johanu 19:26, 27. a

 Biblu bẹ anademẹ delẹ hẹn he gán gọalọna nukunpedomẹgotọ lẹ, nado doakọnna nuṣikọ gọna magbọjẹ he nukunpipedo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go nọ hẹnwa to whedelẹnu.

•   Nọ gbògbéna mẹjitọ towe lẹ.

   Nue Biblu dọ: “Gbògbéna otọ́ towe po onọ̀ towe po.”—Eksọdusi 20:12.

   Nawẹ a gán yí anademẹ ehe do yizan mẹ gbọn? Nọ do gbégbò hia mẹjitọ towe lẹ gbọn dotẹnmẹ nina yé dali, nado nọ wà nue jlo yé lẹ jẹ obá he mẹ yé gbẹ́ do nugopipe etọn jẹ. Eyin e yọnbayi, dike yelọsu nọ ni de aliho he mẹ yè na penukundo yé go te. Amọ́ to jlẹ dopolọ mẹ, nọ do gbégbò hia yé gbọn nue sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe bọ a gán wà do gọalọna yé lẹ wiwà dali.

•   Nọ mọnukunnujẹ yé mẹ bosọ nọ johódo.

   Nue Biblu dọ: “Ayihaawe ma tin dọ zinzin mẹde tọn na hẹn ẹn whleawu nado gblehomẹ, podọ gigo wẹ e yin na ẹn nado nọ miọnnukundo nuṣiwa.”—Howhinwhẹn lẹ 19:11.

   Nawẹ a gán yí anademẹ ehe do yizan mẹ gbọn? Eyin mẹjitọ mẹhomẹ towe dọhona we to aliho he ma jọmẹ mẹ kavi e di dọ ewọ ma yọ́n pinpẹn nue wà a te lẹ tọn, kanse dewe dọ, ‘Numọtolanmẹ tẹlẹ wẹ n’na do eyin n’to ninọmẹ etọn nkọ mẹ bo ma gán nọ wà nudelẹ na dee ba kavi jẹflumẹ?’ Eyin a nọ dovivẹnu nado mọnukunnujẹ yé mẹ bosọ nọ johódo, enẹ gán zọ́n bọ a ma na hẹn nuhahun de vántan dogọ.

•   Kàn ayinamẹ sè mẹdevo lẹ.

   Nue Biblu dọ: “Fie wedide dopọ ma tin te, tito lẹ nọ gboawupo, ṣigba, gbọn ayinamẹtọ susu gblamẹ wẹ nuwadotana dagbe nọ tin.”—Howhinwhẹn lẹ 15:22.

   Nawẹ a gán yí anademẹ ehe do yizan mẹ gbọn? Dindona lehe nuhahun agbasalilo tọn he mẹjitọ towe lẹ tindo lẹ gán yin nukunpedego do. Kanhose gando aliho nukunpedomẹgo tọn voovo he tin to lẹdo mìtọn mẹ lẹ go, he na wà dagbe na yé. Dọhodopọ hẹ mẹdevo lẹ he ko penukundo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go pọ́n lẹ. Eyin a do mẹdaho po nọvi lẹ po, mì bayi ’pli de to whẹndo lọ mẹ nado dọhodo nuhudo mẹjitọ mìtọn lẹ tọn ji, lehe mì na penukundo yé go do, podọ lehe mì gán má azọ́n lọ wà do.

•   Nọ nọ̀ jlẹkaji.

   Nue Biblu dọ: “Nuyọnẹn tin to whiwhẹnọ lẹ [jlẹkajinọtọ lẹ] dè.”—Howhinwhẹn lẹ 11:2.

   Nawẹ a gán yí anademẹ ehe do yizan mẹ gbọn? Nọ yọ́n nugopipe towe lẹ. Di apajlẹ, whenu gọna huhlọn he dopodopo mítọn lẹ sọgan zan to nude kọ̀n wẹ do dogbó. Obá he mẹ a do nugopipe jẹ janwẹ a gán penugo nado gọalọna mẹjitọ towe lẹ jẹ, sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. Eyin a mọdọ nukunpipedo mẹjitọ yọnhonọ towe lẹ go to agbọ́hú we, e na yọ́n dọ a ni biọ alọgọ hagbẹ whẹndo lọ tọn lẹ tọn kavi azọ́nwhé he nọ penukundo yọnhonọ lẹ go tọn.

•   Nọ na ayidonugo dewe.

   Nue Biblu dọ: “Mẹdepope ma nọ gbẹwanna agbasa edetiti tọn gbede; ṣigba e nọ na ẹn núdùdù bo nọ wlebòna ẹn.”—Efesunu lẹ 5:29.

   Nawẹ a gán yí anademẹ ehe do yizan mẹ gbọn? Dile etlẹ yindọ azọngban towe wẹ e yin nado penukundo mẹjitọ towe lẹ go, a sọ dona penukundo nuhudo towe titi lẹ go, gọna whẹndo towe tọn, eyin a ko wlealọ. A dona nọ dùnú ganji. A dona nọ gbọjẹ ganji bo nọ damlọn susu. (Yẹwhehodọtọ 4:6) Podọ whedepopenu he e yọnbayi, a dona nọ tọ́n nado yiagbọ́ vude. Ehelẹ wiwà na zọ́n bọ dile a to nukunpedo mẹjitọ towe lẹ go, a na nọ do linlẹn po numọtolanmẹ dagbe lẹ po, bo nasọ to jogún-jogún to agbasa mẹ.

 Biblu ma na ayinamẹ tangan de he dohia eyin vlavo whégbè wẹ ovi he whẹ́n lẹ dona penukundo mẹjitọ lẹ go te kavi fidevo. Whẹndo delẹ nọ de nado penukundo mẹjitọ yetọn yọnhonọ lẹ go to whégbè na ojlẹ dindẹn dile e yọnbayi do. Amọ́, eyin e wá biọ do mọ, yé gán mọdọ e na yọ́n dọ yé ni ze mẹjitọ lọ do alọmẹ na azọ́nwhé he nọ penukundo mẹhomẹ lẹ go de. E sọgan biọ dọ hagbẹ whẹndo lọ tọn lẹ ni bayi ’pli de nado basi nudide de he na yọ́n hugan na mẹlẹpo.—Galatianu lẹ 6:4, 5.