•  Nuhe a dona yọnẹn

•  Nuhe a gán wà

•  Nuhe mẹjitọ delẹ dọ

 To aṣa delẹ mẹ to egbehe, ovi lẹ nọ vẹ́ po mẹjitọ yetọn lẹ po taun bo nọ hodo anademẹ yetọn. To aṣa devo lẹ mẹ, ovi lẹ nọ saba dín anademẹ sọn hagbẹ yetọn lẹ dè.

 Eyin ovi lẹ nọ dín anademẹ sọn hagbẹ yetọn lẹ dè, enẹ nọ dekanpona aṣẹpipa mẹjitọ lẹ tọn. Na nugbo tọn, whenue ovi ehelẹ wá lẹzun jọja aflanmẹ, mẹjitọ yetọn lẹ gán nọ mọdọ yé ma nọ tindo nuyiwadomẹji de do ovi yetọn lẹ ji ba. Podọ ehe ma yin nupaṣamẹ de! Eyin ovi lẹ nọ to whenu susu yizan dopọ hẹ yede, e nọ wá taidi dọ ovi lọ lẹ wẹ to ode awetọ plọn whẹ́n kakati nido yin mẹjitọ yetọn lẹ.

 Naegbọn e do nọ bọawu sọmọ na ovi lẹ nado vẹ́ po hagbẹ yetọn lẹ po hugan mẹjitọ yetọn lẹ? Pọ́n whẹwhinwhẹ́n he bọdego ehelẹ.

•   Wehọmẹ. Eyin ovi lẹ nọ zan suhugan whenu yetọn tọn hẹ ovi devo lẹ, yé nọ lẹzun họntọn vivẹ́ bo nọ jẹ alọkẹyi linlẹn hagbẹ yetọn lẹ tọn ji hugan mẹjitọ yetọn lẹ tọn. Ninọmẹ ehe gán ylan deji to whenue ovi lẹ biọ owhe aflanmẹ tọn mẹ.

•   Whenu susu ma yizan dopọ. To whẹndo susu mẹ, ovi lẹ nọ lẹkọ sọn wehọmẹ do owhé-vọ́ gbè, vlavo na mẹjitọ lẹ to azọ́nmẹ wutu.

•   Nujlomẹ jọja aflanmẹ lẹ tọn. To whenue ovi lẹ biọ owhe aflanmẹ tọn mẹ, nujlomẹ jọja aflanmẹ lẹ tọn nọ yinuwado yé ji taun bọ yé nọ jlo na hodo aliho nuyiwa tọn hagbẹ yetọn lẹ tọn, ehe nọ gando nusisọ́, hodidọ po nuyiwa yetọn po go. Nuhe hagbẹ lẹ nọ lẹn gando yé go nọ yin nujọnu na yé hugan nuhe mẹjitọ yetọn lẹ nọ lẹn gando yé go.

•   Ajọjijla. Yanwle azọ́nwhé lẹ tọn wẹ nado de ayidedai po nuhe nọ dọ̀n jọja lẹ hugan po lẹ tọ́n, ehe nọ hẹn ẹn vẹawuna mẹjitọ lẹ po jọja aflanmẹ yetọn lẹ po nado mọnukunnujẹ ode awetọ mẹ. Weyọnẹntọ de he nọ yin Robert Epstein dọ dọ “eyin yè de nujlomẹ jọja aflanmẹ lẹ tọn sẹ̀, tlolo wẹ azọ́nwhé dahodaho lẹ na jai.” a

•   Nọ jihọntọn pẹkipẹki hẹ ovi towe.

   Biblu dọmọ: “Ohó ehelẹ he yẹn degbena we to egbé dona tin to ahun towe mẹ, podọ hiẹ dona nọ yí sọwhiwhe do plọn yé ovi towe lẹ bo na nọ dọho gando yé go to whenue hiẹ sinai to owhé towe gbè, to whenue hiẹ to zọnlinzin to aliji, to whenue hiẹ mlọnai podọ to whenue hiẹ fọ́n.”—Deutelonomi 6:6, 7.

   Ovi lẹ sọgan jihọntọn hẹ hagbẹ yetọn lẹ, amọ́ hagbẹ lẹ ma dona yí azọngban mẹjitọ tọn wà gbede. Wẹndagbe de die: Weyọnẹntọ lẹ dọ dọ suhugan ovi po jọja aflanmẹ lẹ po tọn wẹ nọ na sisi mẹjitọ yetọn lẹ bo nọ jlo nado hẹn homẹhun yé. Eyin a jihọntọn pẹkipẹki hẹ ovi towe lẹ, a na yinuwado yé ji hugan hagbẹ yetọn lẹ.

   “A dona nọ yí whenu zan hẹ ovi towe lẹ bo nọ wà azọ́n egbesọ tọn lẹ hẹ yé, taidi nado dànú, hẹn nulẹ do wiweji, podọ etlẹ yin nado wà wehọmẹ-zọ́n lẹ hẹ yé. Mì nọ deayidai dopọ—vlavo aihun video ji tọn lẹ didà kavi sinima po televiziọn po pinpọn. Ma nọ lẹndọ eyin emi ko gbẹ́ nọ mọ whenu pẹẹde bo plọn ẹn nudagbe de, enẹ ko pé blo. A ma gán jihọntọn pẹkipẹki hẹ ovi towe eyin a ma nọ yí whenu susu zan hẹ ẹ!”—Lorraine.

•   Tẹnpọn nado mọdọ ovi towe ma nọ jihọntọn hẹ mẹhe to ohà dopolọ ji hẹ ẹ lẹ kẹdẹ.

   Biblu dọmọ: “Nulú doadọ̀do to ahun ovi [de] tọn mẹ.”—Howhinwhẹn lẹ 22:15, nudọnamẹ odò tọn.

   E nọ vivi na mẹjitọ delẹ eyin ovi yetọn tindo họntọn susu. Amọ́, e biọ aṣejininọ, na eyin ovi towe tlẹ tindo họntọn he to ohà dopolọ ji hẹ ẹ susu, e gbẹ́ do hudo họntọn he do owhe voovo lẹ tọn nado whèwhín. Humọ, hagbẹ jọja de tọn lẹ ma gán na ẹn anademẹ he e do hudo etọn, ehe mẹjitọ owanyinọ lẹ to otẹn dagbe mẹ nado na ẹn.

   “Nudelẹ tin he hagbẹ ovi de tọn lẹ sọgan yọnẹn, amọ́ yé ma do numimọ gbẹ̀mẹ tọn, nugopipe po nuyọnẹn he na gọalọna jọja devo lẹ nado basi nudide dagbe lẹ po. Eyin jọja lẹ nọ hodo anademẹ mẹjitọ lẹ tọn, yé nọ whẹ́n bo nọ wá whèwhín sọgbe hẹ owhe yetọn.”—Nadia.

•   Nọ na anademẹ nuyọnẹn tọn lẹ.

   Biblu dọmọ: “Mẹhe nọ zinzọnlin hẹ nuyọnẹntọ na yọnnuin.”—Howhinwhẹn lẹ 13:20.

   Eyin ovi towe lẹ tlẹ ko whẹ́n, yé gán plọn nususu sọn dè we eyin yé nọ yí whenu zan hẹ we. Enẹwutu, nọ ze apajlẹ dagbe dai na yé.

   “Apajlẹ dagbe hugan he nọ yọ́n na ovi lẹ wẹ mẹjitọ yetọn lẹ tọn. Eyin yè plọn ovi lẹ nado nọ yọ́n pinpẹn mẹjitọ yetọn lẹ tọn bo nọ na yé sisi, yé nọ jlo na wà nudopolọ eyin yé whẹ́n.”—Katherine.