Eyin ovi towe lẹ jlo na deayidai, detẹ to onú ehelẹ mẹ wẹ yé nọ yiwanna: video pinpọn kavi wehihia? Detẹ wẹ e yọnbayi dọ yé ni de: video pinpọn kavi wehihia?

 Na owhe susu lẹ, televiziọn po nuhe yè nọ mọ to nọtẹn Intẹnẹt tọn ji lẹ po ko fẹayihasẹna gbẹtọ lẹ bọ yé masọ nọ hiawe sọmọ ba. “To nukọn mẹ, gbẹtọ lẹ gán wá doalọtena wehihia” wẹ Jane Healy dọ to owe lọ Endangered Minds he e detọ́n to 1990 mẹ.

 To ojlẹ he mẹ e zan hogbe enẹlẹ te, e gán taidi hójijlẹ. Amọ́, to owhe susu godo, weyọnẹntọ he to otò he mẹ yè nọ zan alokan kavi ọdinatẹẹ te hugan delẹ doayi e go dọ jọja susu ma nọ hiawe dile mẹlẹ nọ wà do to ojlẹ he wayi lẹ mẹ ba.

To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo nuhe bọdego lẹ ji:

•  Naegbọn ovi lẹ dona nọ hiawe?

•  Lehe a gán na tuli ovi towe lẹ nado nọ hiawe do

•  Nuhe mẹjitọ delẹ dọ

•   Wehihia nọ gọalọnamẹ nado lẹnnupọn ganji. Di apajlẹ, eyin a to otàn de hia, kọnugbè tẹwẹ a nọ lẹndọ mẹhe to otàn lọ mẹ lẹ tindo? Awusọhia tẹwẹ yé tindo? Nawẹ lẹdo he mẹ yé nọ nọ̀ te? Mẹhe kàn otàn lọ nọ bayi zẹẹmẹ nudelẹ tọn, amọ́ wehiatọ lọ wẹ na lẹnnupọndo nuhe pò lẹ ji.

   Onọ̀ de he nọ yin Laura dọ dọ: “To whenue mí to video pọ́n, mí nọ mọ aliho he mẹ mẹdevo lao lẹnnupọn te. Mahopọnna lehe video lọ na vivi sọ, wehihia uwọ gbọnvo, na e nọ zọ́n bọ mí nọ lẹnnupọndo nuhe medevo lẹ kàn ji taidi nue to jijọ tlọlọ de wẹ nkọ.”

•   Wehihia nọ gọalọna ovi lẹ nado do jijọ dagbe. Eyin ovi lẹ nọ hiawe, yé na nọ wleawuna nugopipe lọ nado lẹnnupọndo nuhahun lẹ ji bosọ didẹ yé. Podọ, wehihia nọ biọ dọ ovi lẹ ni ze ayiha do nue hia yé te ji. Ehe nọ zọ́n bọ yé nọ wleawuna jijọ delẹ taidi homẹfa, mawazẹjlẹgo po awuvẹmẹ po.

   Be yé gán nọ vẹawumẹ nugbo ya? Gbau! Dodinnanutọ delẹ yise dọ eyin ovi lẹ whesọ bosọ yiagbọji do hia otàn de, e nọ gọalọna yé nado lẹnnupọndo numọtolanmẹ mẹhe to otàn lọ mẹ lẹ tọn ji. Ehe gán gọalọna ovi lẹ nado nọ vẹawu mẹdevo lẹ.

•   Wehihia nọ zọ́n bọ yè nọ lẹnnupọn yinukọn. Wehiatọ dagbe lẹ nọ kuahun do nọ hiawe—eyin etlẹ biọ dọ yé ni vọ́ nudopolọ hia whlasusu—nado mọnukunnujẹ nue dọ wekantọ lọ te mẹ. Dile yé to mọwà, e yọnbayi taun dọ e ni bọawu na yé nado flin nue yé hia bosọ mọaleyi sọn e mẹ.—1 Timoti 4:15.

   Otọ́ de he nọ yin Joseph dọ dọ: “Whenue a to wehia, e gán bọawuna we nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ hodidọ de tọn mẹ, yí i jlẹdo nue a ko yọnẹn dai lẹ go bosọ lẹnnupọndo nue a gán plọn sọn e mẹ lẹ ji. Video lẹ ma nọ gọalọna mí nado lẹnnupọn yinukọn to whelẹponu.”

 Nuagokun lọ die: Nugbo wẹ dọ video po onú mọnkọ devo lẹ po gán wà dagbe delẹ, amọ́ nujọnu lẹ gán gbọ̀ ovi towe lẹ go eyin yé ma nọ mọ whenu na wehihia.

•   Bẹjẹeji domẹwhenu. Onọ̀ de he nọ yin Chloe bo tindo visunnu awe dọmọ: “Mí nọ jẹ wehia na ovi mítọn lẹ ji whenue yé gbẹ́ pò to adọ̀mẹ, podọ mí nọ zindonukọn whenue mí ji yé godo. E vivi na mí dọ mí ma gbọjọ. Dile ojlẹ to yìyì, yé wá yiwanna wehihia bosọ nọ wàmọ whẹwhẹ.”

   Ayinamẹ Biblu tọn: “Sọn ovu whenu gbọ́n wẹ hiẹ ko yọ́n kandai wiwe lẹ.”—2 Timoti 3:15.

•   Wleawuna nue sin hudo ovi towe lẹ do nado hiawe. Wleawuna owe he ovi towe lẹ na hia do whégbè, na e nido bọawuna yé nado nọ hiawe. Onọ̀ de he nọ yin Tamara bo tindo ovi ẹnẹ dọ dọ: “Nọ dín owe he ovi towe na yiwanna lẹ bo nọ ze yé do apá na adọzan etọn.”

   Ayinamẹ Biblu tọn: “Plọn ovi do aliho he ewọ dona gbọn ji; eyin ewọ tlẹ whẹ́n mẹho, e ma na tọ́n sọn e ji.”—Howhinwhẹn lẹ 22:6, nudọnamẹ odò tọn.

•   Mì de Intẹnẹt zinzan pò. Otọ́ de he nọ yin Daniel mọdọ e yọ́n ma nado nọ zan alokan kavi onú mọnkọ devo lẹ to whèjai delẹ. E dọmọ: “Mí nọ de ma nado pọ́n tele, etlẹ yin whèjai dopo to osẹ dopo mẹ. Mí nọ yí whenu lọ zan nado hiawe to pọmẹ kavi dọ mẹdopodopo ni hia na ede.”

   Ayinamẹ Biblu tọn: “Mọdona nuhe yin nujọnu hugan lẹ.”—Filipinu lẹ 1:10.

•   Ze apajlẹ dai. Onọ̀ de he nọ yin Karina bo tindo viyọnnu awe dọ dọ: “Dike aliho he mẹ a nọ hiawe na ovi towe lẹ te po lehe nue hia a te nọ vivi na we do po ni gọalọna yé nado mọnukunnujẹ otàn lọ mẹ ganji. Eyin a yiwanna wehihia, ovi towe lẹ gán hodo apajlẹ towe.”

   Ayinamẹ Biblu tọn: “Zindonukọn nado nọ jo dewe na wehihia gbangba tọn.”—1 Timoti 4:13.

 E ma yin ovi lẹpo wẹ na yiwanna wehihia. Etomọṣo, tuli he na yé a te gán whàn yé nado nọ hiawe. Otọ́ de he nọ yin David bo tindo viyọnnu awe, ma nọte do tulinina ovi lẹ poun ji. E dọ dọ: “N’nọ hia nue hia ovi ṣie lẹ te, ehe gọalọna mi nado yọ́n nue mẹ yé nọ do ojlo te lẹ, podọ ehe nọ zọ́n bọ mí nọ mọ nue ji mí na dọhodo. Mí nọ hiawe dopọ. E nọ vivi taun!”