Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Dhebhɔɔjhibhodhɩ-

Dhebhɔɔjhibhodhɩ-
  1.  -Ɛ -nɩn Babilɔnɩn Klaaˈˈ -a?

  2.  -Bhlaa ɲʋnpʋʋi- ˈye jhi -dhe -ɛ?

  3.  Ɲmɔn ɔnˈ dhbhonʋʋsʋn- ˈdhe dɔsrɔŋmɛinˈˈ

  4.  Ɲʋn ˈˈtiia ˈˈbhli aˈ i zela-

  5.  Fɛtɩ -pooɛ-

  6.  ˈGhwɛ ɲɔn ˈbhɛɛa ɲɔn ˈyea ɲɔn -kpʋʋn ɛn

  7.  ˈGhwɛi -dɩ -e dɩ -ˈnɩɩn ɲʋn an kpa ˈe ˈpeejheʋn ˈˈjhibhaˈ

 1. -Ɛ -nɩn Babilɔnɩn Klaaˈˈ -a?

Dhɛɛdɩ- ɲʋn ˈbhɛɛ ɲʋn ˈye ka nʋn pliegbi- -saɩn anˈ klɛɛ -nɩn “Babilɔnɩn Klaaˈˈ” -a? (Révélation 17:5) Dhɩ aˈ kpɛ taan -ɩan- toɛ ɩn ka:

  • Ʋanˈ ˈsɩn -nɩɛn ˈe ˈkmʋnkpedhɩ ˈdhi. Biiblʋ ˈnaan Babilɔnɩn Klaaˈˈ -deɛ i ˈbho “ˈcɛdhri -e ˈbhlʋɩdhri ˈˈkpe,” ˈˈdhe ʋan poɛ “ˈbheɔ -ˈˈwe -e ˈbhlʋa aˈ klɛɛ jie bho.”​—Révélation 17:15, 18.

  • Ʋn se poitikɩ -e ˈdhɔɔpoʋn anˈ -glibha- -nɩn. Dhɛbhleɛ, Biiblʋ ˈnaan -bho Babilɔnɩn klaaˈˈ -zaa i ɛˈ, “ˈbheɔ -ˈˈwe nɩan da ˈbhlʋa ˈˈkpe” -e “ˈdhɔɔpoʋn” an muɛn ˈkmʋn -nɩn.​—Révélation 18:9, 15.

  • Ʋan kpʋʋɛn Ɲɔnsoa aˈ ˈɲnɩn -vlɛnˈˈ ˈdhe ʋanˈ ˈtmʋʋndɩ -e ʋanˈ nʋʋndhɩ ˈdhi. Biiblʋ a ˈdhʋʋ ˈɲnɩnzanˈ -nʋn -ɲnʋnkpaoˈ dhɛ nɩan ˈo ɛ, ʋn -nɩn ˈbhlʋɩbhleʋn an ˈˈduɛ dɩ ˈghwɛi -e dhɩ -dhee -ˈnɩɩn anˈ dɩ. (Révélation 17:1, 2) Ʋan ˈˈbheeɛ ɲʋn anˈ klɛɛ nɩan da ˈbhlʋa ˈˈkpe aˈ ˈˈdhru ˈˈjhrii. ˈˈDhe ʋn -nɩɛn ˈe ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ aˈ ˈmɛan ˈzɔn.​—Révélation 18:23, 24.

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 13 ˈˈdhru ˈˈzaan- 6 ˈdhi

 2. -Bhlaa ɲʋnpʋʋi- ˈye jhi -dhe -ɛ?

Biiblʋ -zɛɛ ɲan ʋn yɩ ˈtmʋn -ka ɲʋnpʋʋi ɔɔ muan -jhi ˈdhe ˈdhɔɔ ɔˈ 69 ɛnˈ ˈdhe -gwɛanˈ an.​—Zro Daniel 9:25.

  • -Bhlaa ˈdhɔɔ ɔˈ 69 -ˈnɩn -dee -ɛ? Ɩn -deeˈ ˈdhe 455 zʋn ˈdhi (Tɛnˈˈ ti ˈdhi). ˈDhe ɔɔˈ nɔnˈˈ tu ˈdhi -mɔn ɲʋnbhlei- Neemi jhi Zelizalɛmʋn ˈˈdhe ɔ -dee -glɔ -ˈnɔn ɔnˈ “ˈkpa poaˈ.”​—Daniel 9:25; Néhémie 2:1, 5-8.

  • Nɔnˈˈ diɛ- ˈdhɔɔ ɔˈ 69 -ˈnɩn po ˈo -ɛ? ˈDhe Biiblʋ aˈ ɲanzaadɩ- -ˈnɩɩn ˈdhi ɛ, -zɔn dhueˈ ˈbhɛɛ ɛ ˈye -zʋn dhueˈ ˈdha. (Nombres 14:34; Ézéchiel 4:6) ˈDhɔɔ dhueˈ ˈdha -zɩn -ˈˈmɛsɔnˈ. -ˈMɛn ˈdhɔɔ ɔˈ 69 ɛn nʋɛn -zɩn anˈ 483 (ˈDhɔɔ ɔˈ 69 ɛnˈ kpɛ -ˈˈmɛsɔnˈ).

  • -Bhlaa ˈdhɔɔ ɔˈ 69 -ˈnɩn -gwɛ ˈe -ɛ? -Bho -a -dee zɩn anˈ 483 anˈ zroaˈ ˈbho 455 zʋn (Tɛnˈˈ ti ˈdhi) ˈˈkpe ɛˈ, ɩan kpa -aʋ ˈbho 29 zʋn (-Kaan ti ˈdhi) ˈˈkpe. a ˈBho ʋanˈ -zʋn tu ˈˈkpe -mɔn Zezi -jhii ˈˈnin ˈzɔn ˈˈdhe ɔ ˈkpa ɲʋnpʋʋi!​—Luc 3:1, 2, 21, 22.

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 15 ˈˈdhru ˈˈzaan- 5 ˈdhi

 3. Ɲmɔn ɔnˈ dhbhonʋʋsʋn- ˈdhe dɔsrɔŋmɛinˈˈ

Ɲɔn ɔnˈ ɲmɔn ɔnˈ dhbho ˈˈo -nʋʋn sʋn -ˈnʋʋn -nɩn ˈe dɔsrɔŋmɛinˈˈ. Ɩanˈ -ˈnɩɩn -nɩn ˈo kletiɛn ɛnˈ ˈŋwɔɔn-. Ɩanˈ kpɔ dhueˈ -mɛn -nɩn, kletiɛn ɛnˈ -to ˈo ɔɔˈ ɲmɔn, ɔɔˈ -po ɲmɔn ku ˈzɔn ˈˈdhe ɲʋn anˈ zɔ ɲmɔn ku ˈzɔn ɲʋn anˈ deɔ i -da ˈˈzaan -wɛeˈ ɲʋn ˈyeɔ ˈdhe ɔˈ ku ˈzɔn dhe po -kenɛnˈ.​—Deutéronome 15:23.

ˈKlaa dhɩ -ˈnɩɩn -nɩn ˈo -bho kletiɛn ˈbɔn ɔnˈ, ɔ ˈbhɛɛ ɔ ˈye nʋn. Ɛ ˈbhɛɛ ɛ ˈye ɲmɔn ɔnˈ jha -ŋmʋɛn -e ɔɔˈ i ˈkpleɛ- ˈdhe -maaziin ˈŋwɔn -bho ɲɔn ɔnˈ ˈkpugwlɩdɩ- ˈkɔ, ɛ ˈbhɛɛ ɛ ˈye emodilisiɔn -aeˈˈ ɲɔn ɔnˈ ˈˈjɛ ɛˈ ɲmɔn ɲɔn an dei ˈdhe -maaziin ˈdhi ˈˈdhe -bho ɔɔˈ pelasiɔn -gwɛˈˈ ɛˈ, ɲʋn an po ˈdhe ɔɔˈ ku ˈzɔn ˈdhe. Ɛ ˈbhɛɛ -ke ɛ ˈye -pɛɛ ˈdhe -maaziin ˈdhi -poɛ- -nɩn. -Ka ɲʋn ˈyea kletiɛn ɛnˈ ɲmɔn dhbho ˈˈo -nʋʋn sʋn nʋn ˈbho pelasiɔn ɔnˈ nɔnˈˈ -e ˈbho ɔɔˈ ɲmɔn ɔnˈ jha -ŋmʋan ˈdhe dɔsrɔŋmɛinˈˈ ɛn, ɛɛˈ dɩ -nɩɛn- ˈdhe ɔɔˈ ˈˈjɛ ˈkwa. Dɔsrɔ -ˈˈwe aˈ klɛɛ se ɲmɔn ɔnˈ dhbho ˈˈo -nʋʋn sʋn -nɩan- dhueˈ ˈbhle. -ˈMɛn -bho kletiɛn ˈye pelasiɔn nʋn, ɔ ˈye ɔɔˈ ɲmɔn jha -ŋmʋn ɛnˈ, -ka dɔsrɔ -ˈˈwe a muan ɔɔˈ ɲmɔn dhbho ˈˈo -nʋʋn ɛn, ɔ ˈye ɛɛˈ i ˈŋwɔɛn in ˈbɔn -mɔnˈ ke. -A ˈye -aaˈ ˈˈjɛ dɩ nɩn in dee-:

  • -Bho ɲʋn ˈnaan ɲʋn ˈye ˈman ɲmɔn ɔnˈ ˈpla ˈdhee ku ˈzɔn -za ˈˈdhe ʋʋ ˈyeɔ ˈe dhe po -bho ʋʋ -gwɛˈˈ ɛ, ˈman muɛn ˈo ˈŋwɔɔn-? ˈMan -glʋˈ a muɛn ˈo ˈŋwɔɔn- ˈmɛn -ka ɛɛˈ dhɛ tu sea ɲmɔn ku ˈzɔn -poɛ- -nɩn, ˈˈdhe ˈɩn ˈsea ˈman ɲmɔn -ˈnɔn “i ˈghwlai ɛ”?​—Deutéronome 12:23, 24.

  • ˈˈDhe -bho ɲʋn ˈnaan ɲʋn ˈye ˈman ɲmɔn ɔnˈ ˈpla ˈdhee ku ˈzɔn -za ˈˈdhe ɲʋn ˈyeɔ i ˈkple ˈdhe -maaziin ˈŋwɔn ɔnˈ, ˈman muɛn ˈo ˈŋwɔɔn- ˈmɛn? ˈMan -glʋˈ ˈse ʋn dɩ ˈˈbhli -kpa i? -Aeˈˈ ˈman -glʋˈ a muɛn ˈo ˈŋwɔɔn- ˈmɛn ˈye ɛɛˈ dhɛ tu ˈŋwɔɔn-?

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 39 ˈˈdhru ˈˈzaan- 3 ˈdhi

 4. Ɲʋn ˈˈtiia ˈˈbhli aˈ i zela-

Ɲɔnsoa aˈ Ghwlu aˈ po ˈˈbhlitiiʋn- ˈkpɩ i zela- dɩ. ˈˈDhe ʋn ˈnaan -bho ˈˈbhlitiiʋn- zela i ɛˈ, ʋʋ se -kɔn ʋʋ ˈye ɲɔn -ˈnɔɔn ˈˈbhli ˈˈti. (1 Corinthiens 7:​10, 11) ˈKlaa, dɩ -ˈnɩɩn -nɩn ˈo -ɩn ˈbhɛɛ -ɩn ˈyeɛ nʋn -wɛeˈ kletiɛn -nɩn ɲɔn -nɩn ɔ ˈˈtia ˈˈbhli ˈye i zela-.

  • -Bho ɔ ˈse ˈbɔn ɔ ˈye ɔɔˈ ˈˈgbuzɔncɛ ɛˈ dɩ ˈˈdu: -Kʋan ˈsea ˈbɔn -ɔ ˈyea ɔɔˈ ˈˈgbuzɔncɛ ɛˈ dɩ ˈˈdu, ˈˈdhe -ɔ ˈyea dhiidhɩ -e dhɩ -ˈnɩɩn kpʋbʋ ˈˈbhli ˈbɔn -ɔ ˈyʋbʋ ˈˈɲɩn ɛn.​—1 Timothée 5:8.

  • -Bho ʋaˈ ˈˈbhli ˈˈtii- ɔɔ sʋbʋ bhla: Ɲɔn -nɩn ʋʋ ˈˈtiia ˈˈbhli ɛ, -bho ɔɔ sʋbʋ bhla ˈˈdhe ɔɔ sʋbʋ dhɩ i tbhaa aˈ. -Bho ɔɔ sa ʋaˈ -pʋʋa- -aeˈˈ ʋaˈ ˈmɛan i ˈbɔn.​—Galates 5:​19-21.

  • -Bho ɔɔ sa jhbhɛɛ- nɩan ˈo ɔmɔn -e Zoova ˈɲnɩn ɛnˈ ˈkɔɔɛ i ˈbɔn: Ɲɔn -nɩn ʋʋ ˈˈtiia ˈˈbhli ɔɔ nʋɛnˈ -wɛeˈ ʋʋ ˈse Zoova ˈˈɲɩn in.​—Actes 5:29.

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 42 ˈˈdhru ˈˈzaan- 3 ˈdhi

 5. Fɛtɩ -pooɛ-

Fɛtɩ -ɩanˈ nʋan Zoova ˈtʋn ɛn, kletiɛn -ˈˈwe aˈ pʋɩ. Dhɩ -ˈnɩɩn -ɩan- jhiia ɲʋn in ˈdhe fɛtɩ aˈ dɩ ˈdhi ɛ, -bho kletiɛn ˈye ˈo dhɛ -za ɔ ˈye nʋn ɛnˈ, ɔ ˈye ˈbho ɔɔˈ -glʋˈ Biiblʋ ˈˈdua ˈsrɩn ˈˈkpei tbha -wɛeˈ ɔ ˈye ˈo dhɛ -za ɔ ˈye nʋn. Ɩanˈ -ˈnɩɩn ka:

  • -Bho ɲɔn po aʋ ˈboi- ˈbho fɛtɩ aˈ ˈghwɩ ˈˈkpe. Aʋ ˈbhɛɛ aʋ ˈye ka nʋn, “-A ˈsɛ-.” -Bho ɲɔn -ˈnɔn ɔn sa ˈbɔn ɔ ˈye dhɛ i ˈŋwɔn ɔnˈ, dhɛɛdɩ aʋaˈ poa fɛtɩ ɛ, aʋ ˈbhɛɛ aʋ -ˈyeɔ ˈtmʋʋn-.

  • Ɲɔn -nɩn aʋ ˈˈtiia ˈˈbhli -ɔ sea Zoova aˈ -Bobhlai nɩn ɔɔ ˈbɔn ɔɔˈ ˈcɛ ɛˈ klɛɛ -nɩn aʋ ˈye sʋn -da dhueˈ po ˈbho fɛtɩ ɛˈ ˈghwɩ ˈˈkpe. -Bho -manˈ -glʋˈ ˈŋwɔɔn- ˈbho mun dɩ ɛˈ, -ˈbhɛɛ ˈye ɲɔn -nɩn ˈˈtiia ˈˈbhli ˈtmʋʋn- -ka -bho ʋa sa dhɩ -nɩn Biiblʋ aˈ kpa -jie dhueˈ nʋn ɛnˈ, sʋbʋ bho ˈkpa- i ɛ.

  • -Bho aʋaˈ dhbhojhei- ˈˈɲɩn aʋ ˈghwɛi ˈbho fɛtɩ aˈ nɔnˈˈ. ˈSe ˈghwɛi -ˈnɩn -kpʋn in? -ˈBhɛɛ -ˈyɩ kpʋn -aeˈˈ ˈsɩ -kpʋn in. ˈBho aʋaˈ dhbhojhei- -ˈnɔn -gwlɩˈˈ ˈdhee, -bho aʋa sa ˈghwɛi -ˈnɩn kpʋn ɛnˈ, ɛ nɩn fɛtɩ -pooɛ ɛˈ dɩ ˈˈkpɔ ˈˈkpɔ? -Aeˈˈ aʋa nʋɛn dhbho dhɔɛeˈ ɛɛˈ dɩ ɔ ˈˈɲɩn aʋ?

  • Ɲɔn nʋɛn aʋ -baanˈ- ˈˈdhrui ˈbho fɛtɩ ɛˈ ˈghwɩ ˈˈkpe. Ɔɔˈ -jhei tu ˈnaan: “ˈƖn jhibhiˈ -ka -manˈ poa fɛtɩ ɛ, ˈklaa ˈman ˈbɔn ˈye ʋn -baanˈ- ˈˈdhrui nʋn.” Ɛgwɛ ɔɔˈ -jhei -tu -nmɔn -glʋˈ ɛɛˈ dɩ. Ɛgwɛ aʋ ˈjhean ˈmɛn -ka ɔɔˈ -jhei tu ɔɔ nʋɛnˈ -wɛeˈ ɔ ˈye aʋaˈ dhɛgwlɩdeɛ i ˈdɩn -aeˈˈ ɔɔ ˈbɔn ɔ ˈyeɛ nʋn aʋ ˈye fɛtɩ po? -Bho aʋ gwɛ dɩ -ˈnɩn anˈ tɔˈ ˈˈkpei -naan -ˈnan anˈ, -bho aʋ ˈye -baanˈ- -ˈnɔn kpʋn -aeˈˈ aʋ ˈseɔ -kpʋn in ɛnˈ, ɛɛˈ dɩ -nɩɛn- ˈdhe aʋaˈ ˈˈjɛ ˈkwa. ˈDhe dɩ ooˈˈ dɩ ˈdhi ɛ, -bho -a ˈye ˈo dhɛ -za -a ˈye nʋn ɛnˈ, -a -nɩɛnˈˈ ˈjɛɛn- -a ˈye -glʋˈˈ ˈjɛʋn ˈbhle ˈˈdhe -a ˈye ˈo Zoova ˈˈbun in kpʋn.​—Actes 23:1.

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 44 ˈˈdhru ˈˈzaan- 1 ˈdhi

 6. ˈGhwɛ ɲɔn ˈbhɛɛa ɲɔn ˈyea ɲɔn -kpʋʋn ɛn

Dhɛ -a kman ɲʋn -ˈnʋʋn anˈ dɩ ɛ, ɛɛˈ dɩ -a ˈse ˈbɔn -a ˈyʋbʋ ˈghwɛ -kpʋʋn. -Bho ɲɔn ɔnˈ ˈˈdhru a sa ˈˈbhai -aeˈˈ -bho ɔ jhibhi -ka ɔ ˈbhlea ˈghwɛ -ɛ ˈbhɛɛa -ɛ ˈyea ɲɔn -ˈnɔɔn kpʋn ɛn, ɔ ˈye -ˈgwlɩi ˈsroo-. -A ˈye ˈsrɩn -ˈnɩn ˈˈjhriɛ ˈˈdu dhɛbhleɛ Biiblʋ ˈnaan: “-ˈYe -manˈ -boɲiɔn ɔnˈ dɩkman- -ka kman -manˈ ˈˈjɛ ɛˈ dɩ ɛ.”​—Romains 13:​8-10.

Ka -a ˈye ˈsrɩn nɩn anˈ ˈˈjhriɛ ˈˈdu sʋn nʋn gblein -ɛn? Ɲɔn -ɔ ˈbhlea ɛɛˈ ˈghwɛ tu ɛ, ɔ ˈse ɲʋn -gwlɩˈˈ ˈˈdu i -aeˈˈ ɔ -nɩn ɲɔn ˈse ˈˈdhri ˈˈɩ -koɔ i. -Bho ɲɔn ˈˈdu ɔɔˈ ˈˈgbuzɔncɛ ɛˈ ˈjɛɛn ɛnˈ dɩ ˈˈdhe ɔ ˈdha ɲʋn ˈdhe ɔ ˈˈŋwɛn -wɛeˈ ɔ sie ɲɔn -ɔ ˈbhlea ɛɛˈ ˈghwɛ tu ˈbhluɔ- ɔˈ, ɲɔn -ˈnɔn ˈse ˈcɛn ˈkpa i. -Bho ɔɔˈ -jhei tu ɔɔ sa ˈbɔn ɔ ˈye ˈˈnin ˈzɔn -jhii ɛˈ, ɔ ˈye nɔnˈˈ ɲan -zaa ɔ ˈye ɲankɔʋn anˈ kpɔ ɔˈ jiebhopoi- ˈtmʋʋn- -wɛeˈ ʋʋ ˈye ˈˈdoo- ʋʋ ˈye dhɩ kpɔˈˈ po ˈˈdhe ɲʋn -nɩn ɔ ˈyea ˈˈnin ˈzɔn -jhii -da dhueˈ ɛ, ʋʋ ˈye ʋaˈ dɩ ˈˈdu. -Bho ɲɔn ɔn sa ˈbɔn ɔ -nɩn ɲɔn ˈye bha aˈ kplɩn ˈcɩan ˈˈdhe ʋʋ ˈye dhɛ -jeɛˈ -po ɛˈ, -ˈmɛn ɔ ˈye ɔɔˈ ɲmɔn jha -ŋmʋanˈ mun -bho ɔ ˈse ˈghwɛ -ɛ ˈbhɛɛa -ɛ ˈyea ɲɔn -ˈnɔɔn kpʋn ˈbhle ɛˈ. -Bho -man sɛ nʋn ɛnˈ, -man toɛˈ -ka “-manˈ -naan -manˈ ˈsʋ ɔɔˈ dɩ tɔˈ i, ˈklaa -man naan ɲʋn -ˈnʋʋn anˈ dɩ tɔˈ i -ke ɛ.”​—Philippiens 2:4.

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 56 ˈˈdhru ˈˈzaan- 2 ˈdhi

 7. ˈGhwɛi -dɩ -e dɩ -ˈnɩɩn ɲʋn an kpa ˈe ˈpeejheʋn ˈˈjhibhaˈ

-A ˈse ˈbɔn dɩ ˈye ˈbho -abʋ -e ɲʋn ˈɲnɩn ˈkpa. Ɛɛˈ dɩ dhɩ aˈ klɛɛ nɩan ˈghwɛi -dɩ ɛ, -a -nɩn ɲʋn an ˈcre ɛɛˈ ˈsɛɛ-. -Bho ɔ -nɩn Zoova aˈ -Bobhlai -mɔnˈ -dhe ɛˈ. (Jérémie 32:​9-12) -Zɔn -ˈnɔɔn ɔn, ˈghwɛi -dɩ -aeˈˈ dɩ -dhee -ˈnɩɩn ˈbhɛɛ ɩn ˈye ˈo kletiɛn -ˈˈwe ˈɲnɩn ˈkpa. -Bho dɩ ˈkpa ˈbho ʋbʋ ˈɲnɩn ɛnˈ, ʋʋ ˈye ˈˈdoo- ʋʋ ˈyɩ ˈˈkpei zela- ˈbho ʋaˈ ˈsʋ ˈɲnɩn ˈˈdhe ʋʋ ˈyeɛ nʋn ˈdhe ˈflɛ ˈmʋn.

ˈˈDhe -bho ɛ -nɩn dɩ klaeˈˈ, -ka ɲɔn ɔnˈ ˈɲnɩn ˈkɔɔɛ -e ˈˈjhriaˈˈ nɩan, ka -ˈye nʋn -ɛn? (Zro Matthieu 18:​15-17.) Zezi -toɛ ˈo ˈsrɩn anˈ kpɛ taan ɲʋn ˈye ˈˈjhriɛ ˈˈdu:

  1. Aʋ zela- dɩ -ˈnɩn ˈˈkpei ˈbho aʋaˈ ˈsʋ ˈɲnɩn.​—-Ŋmʋn ˈdhe ˈˈjhri -mɩɩnˈˈ 15 ˈdhi.

  2. -Bho ɩanˈ ˈkpa jie bho ɛˈ, -ˈmɛn aʋ ˈdha ˈdhoudhi dhueˈ -aeˈˈ ˈsɔɔn -ʋaˈ ɲɔnsoadhɛ kuai ʋʋ ˈye aʋ sʋn bho po​—-Ŋmʋn ˈdhe ˈˈjhri -mɩɩnˈˈ 16 ˈdhi.

  3. -Bho ɩn ˈsɛ jha -gwɛ ke ɛˈ, aʋ ˈbhɛɛ aʋ ˈye ɲankɔʋn- ˈtmʋʋn-.​—-Ŋmʋn ˈdhe ˈˈjhri -mɩɩnˈˈ 17 ˈdhi.

Ɩanˈ dɩ -tu ɛ, ɲɔn se -kɔn ɲɔn ˈyɩ ˈo ˈpeejheʋn- ˈˈjhibhaˈ kpa. Ɛ ˈbhɛɛ ɛ ˈye Zoova -e ɲɔnsoagbu aˈ ˈɲnɩn ˈkɔɔ-. (1 Corinthiens 6:1-8) ˈKlaa, dɩ -ˈnɩɩn -nɩn ˈo ɲʋn ˈbhɛɛ ɲʋn ˈye ˈo ˈpeejheʋn ˈˈjhibhaˈ kpa. Ɛ ˈbhɛɛ ɛ ˈye: ˈˈƖcɩɛn-, ɲɔn ˈˈɲnumɩɩnˈˈ ˈyea ˈe bho -sie- ˈbho ʋaˈ ˈcɛ -nɩan- ˈsɔɔn ˈɲnɩn -bho ʋa sa ˈˈɩ cɩɛn, ˈˈɲnumɩɩnˈˈ anˈ dɩ ˈˈduɛ-, ˈsɛɛ ɲɔn ɔn ˈcrea -wɛeˈ -bho ɔ se ˈkmʋn -nɩn -ka ɲʋn ˈyea ɔɔˈ ˈˈghwlii aˈ dɩ ˈˈdu sʋn nʋn, ˈsɛɛ ɲʋn an ˈcrea -ɛɛ toɛ -ka ɲʋn ˈŋwɔan kpa -za dɩ ɛmɛn -e -bho ɲʋn -plaan sosiete i ˈˈdhe ɛ bhlu ɛˈ. -ˈMɛn -bho kletiɛn kpa dɩ -ˈnɩn ˈbho ˈpeejheʋn ˈˈjhibhaˈ ˈˈdhe ʋʋ zilɩ ˈˈkpei ˈdhe ˈflɛ ˈmʋn ɛnˈ, ɔ ˈse Biiblʋ aˈ ˈtee ŋwɔn -bhlaa.

-Bho ɲɔn dhbhaˈ ɲɔn, ɲɔn ˈˈjhri, ɲɔn bhla ɲɔn -aeˈˈ ɔ tbhɔ dhɛ, -bho ɲɔn ˈkpa ɲɔn klaaˈˈ -e ˈˈjhu ˈˈzaan ˈˈkpe ɛˈ, -bho kletiɛn ɛn sa dɩ nɩan kaˈ ˈbho ˈpeejheʋn- ˈˈjhibhaˈ ˈkpa aˈ, ɔɔˈ -bhlaa Biiblʋ aˈ ˈtee ŋwɔn -ke.

-Ŋmʋn ˈdhe ˈcɩandhɛ- 56 ˈˈdhru ˈˈzaan- 3 ˈdhi

a -Ɛ tbha 455 zʋn (tɛnˈˈ ti ˈdhi) -ɛ -jhɛɛa tɛnˈˈ ti aˈ -zʋn 1, ɛɛ nʋɛn zɩn anˈ 454. ˈˈDhe -ɛ tbha ˈo tɛnˈˈ ti aˈ -zʋn 1 ˈˈkpe -ɛ -jhɛɛa -kaan ti aˈ zʋn kɔan ɲan an, ɛɛ nʋɛn -zʋn 1 (-zʋn -fooˈˈ se -nɩn). -Ɛ tbha -kaan ti aˈ -zʋn 1 -ɛ -jhɛɛa zʋn anˈ 29 ɛn, ɛɛ nʋɛn zɩn anˈ 28. -Zɩn -ˈnɩn anˈ klɛɛ -nɩɛn- 483.