Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

ˈCƖAANDHƐ- -BUE- ˈJHƆ ˈSƆƆN

Ka -ˈye nʋn -wɛeˈ -nɩn ɲɔnsoa ˈye -jhbhɛɛ -ɛ?

Ka -ˈye nʋn -wɛeˈ -nɩn ɲɔnsoa ˈye -jhbhɛɛ -ɛ?

1, 2. Ɲʋnwɛ- ɲʋn ˈˈsi ˈɲnɩn -ʋʋ -nɩn Zoova aˈ -jhbhɛɛʋn- ˈdhe tɛnˈˈ kmʋn ˈdhi -dhe -ɛ?

ƝƆNWƐ- -man ˈbɔn -ɔ -ˈye -manˈ -jhbhɛɛi- nɩn- -ɛn? Ɛ ɲɔn -ɔɔˈ dhɛ ɛ nʋan -ʋn ˈtʋn, -ɔ -nɩn -man -ˈŋwɔɔan ghluˈ i ˈˈdhe -ɔɔˈ -nɩnsʋn- -e -ɔɔˈ kplɩn an nʋan -ʋn ˈtʋn ɛn.

2 Ɲʋn -ˈnʋʋn -nɩn ˈo, -ʋʋ -nɩn Ɲɔnsoa Zoova aˈ -jhbhɛɛʋn ˈdhe tɛnˈˈ kmʋn ˈdhi ˈdhe-. Ʋaˈ dhueˈ mɔn- -nɩn Ablaamʋn. (Isaïe 41:8; Zakɩ 2:23) -ˈNɔɔn mɔn- -nɩn Davidɩ. Zoova ˈnaan Davidɩ -nɩɛn- ‘ɲɔn ɔɔˈ -pɛɛ ɛ ˈbɔan.’ (Nʋʋdhɩ- 13:22) -Dhee -ˈnɔɔn mɔn- -nɩn ghlukwajhaai- Daniɛɛ. Ɔ -nɩɛn- “ˈˈghwliɛ- ˈjɛɛn-” ˈdhe Zoova ˈkwa, ˈka Biiblʋ ˈdha.—Daniel 9:23.

3. Ka Ablaamʋn -e Davidɩ -e Daniɛɛ nʋn Zoova aˈ -jhbhɛɛʋn- ˈkpa sʋn -ɛn?

3 Ka Ablaamʋn -e Davidɩ -e Daniɛɛ nʋn Zoova aˈ -jhbhɛɛʋn- ˈkpa sʋn -ɛn? Ka Zoova ˈdha ka ˈdhe Ablaamʋn bho: “-Ɩn de ˈˈan wlu jha.” (Gbɔ I Deˈan 22:18) Ɲʋn -ʋa- -ˈjhea Zoova ŋwɔn ɔn, ʋa ˈkpa ɔɔˈ -jhbhɛɛʋn-. Ɲʋn anˈ klɛɛ nɩan ˈo ˈbhlʋa dhueˈ ˈdhi ˈbhɛɛˈ ʋʋ ˈye ɔɔˈ -jhbhɛɛʋn- ˈkpa. Zoova zela Israɛkɔʋn- -glʋˈ ɔ ˈnaan: “Aʋ ˈŋwɔɔn- ˈman ghlu, -wɛeˈ ˈye aʋaˈ Ɲɔnsoa nɩn-, ˈˈdhe aʋ ˈye ˈman ˈcɛ nɩn-.” (Jérémie 7:23) -ˈMɛn mɔn -ke ɛ, -bho -man sa ˈbɔn -ˈye ɔɔˈ -jhbhɛɛi- nɩn- ɛnˈ, -ˈye Zoova ŋwɔn ˈjhe.

ZOOVA A FUƐ ƆƆˈ -JHBHƐƐƲN- ˈDHE I

4, 5. Ka Zoova a nʋn ɔɔˈ -jhbhɛɛʋn ˈdhe i-fuo- sʋn -ɛn?

4 Biiblʋ ˈnaan, Zoova a ŋmʋʋɛn in “-wɛeˈ ɔ ˈye ɔɔˈ ˈˈɩ-kmaan -to ˈdhe ɲʋn -anˈ -pɛɛ ˈgba ˈˈɩ bho.” (2 Chroniques 16:9) ˈDhe Psaume 32:8 ˈdhi ɛ, dhɛ Zoova ˈtmʋʋan ɔɔˈ -jhbhɛɛʋn- ɛn, ɛ ka: “ˈMan muɛn -ʋn ˈˈjhrii -cɩɛn- ˈˈɲɩn-, ˈman muɛn -ʋn dhɛ -tɔɔn -ˈye -je -ˈyea kpa jhibho-. -Ka ˈman muan -ʋn ˈsrɩn ˈˈdu- ɛ, ˈkamɔn- ˈman mun -ʋn ˈˈjhriɛ bho -naan.”

5 Ɲɔn dhueˈ -nɩn ˈo, -ɔ -ɲnin kplɩnˈ, -ɔ -ˈse ˈbɔn -a -nɩn Ɲɔnsoa ˈye -jhbhɛɛ. ˈKlaa Zoova a ˈbɔn ɔ ˈye -aʋ- ˈdhe i-fuo-. (Zro Psaume 55:22.) -Abʋ- nɩan Zoova aˈ -jhbhɛɛʋn- ɛn, -aa nʋɛn ɔɔˈ dhbho ˈdhe -aaˈ -pɛɛ ɛˈ klɛɛ ˈmʋn. -Ka ˈkledɩ ˈjhe ɩn nɩn- mɔn ˈdhe- ɛˈ, -aa -ˈjheɔ ŋwɔn. Dhɛ Zoova aˈ bhobhleei- klaaˈˈ dhueˈ dea -gwlɩˈˈ -dhe ɛ, ɛmɛn- -a de -gwlɩˈˈ ˈzɩan -ke. Dhɛ ɔ ˈcrea ˈdhe Zoova aˈ dɩ ˈdhi ɛ, ɛ ka: “Ɔ -nɩɛn- ˈo ˈman -dhian- bho, ˈɩn se ˈbhɛɛ- ˈye zee-.” (Psaume 16:8; 63:8) Ka Satan an nʋn -wɛeˈ -a -nɩn Ɲɔnsoa ˈse -jhbhɛɛ i -ɛ?

DƖ SATAN ˈTMƲƲAN ƝƲN IN ƐN

6. Dɩ -wɛ Satan an ˈtmʋʋn -abʋ i -ɛ?

6 -Ka Satan dooa Zoova bho, ɔ ˈdhɔɔ sɩ ˈtmʋin, ˈˈdhe ɔ ˈnaan ɔ se ˈˈɩˈsrɛ ɛ, -a -ˈjheɛˈ ˈdhe ˈcɩaandhɛ- 11 ˈdhi. Dhɛ ɔɔ ˈbɔan -wɛeˈ ɔ ˈdhaan an, ɛmɛn- -nɩn Zoova ˈye Adan -e Ɛvʋ iˈˈtai- -wɛeˈ ʋaˈ ˈˈjɛ ˈye dhɛjɛɛn- -e dhɛsaʋn- izela-. Dhɛ nɩan dhueˈ ɛ, ɛmɛn- ɲɔn ɔn ˈjhe ˈdhe Biiblʋ aˈ ˈsɛɛ- ɲɔn ɔn ˈdhaa Job ˈdhi. Ɲʋn -ʋa- ˈbɔan -ʋʋ -ˈyea Ɲɔnsoa aˈ -jhbhɛɛʋn ˈkpa a, Satan an kpʋbʋ dɩ ˈˈbhli -ke. Satan ˈnaan -bho ʋa sa Ɲɔnsoa aˈ dhbho nʋn ɛnˈ, -ˈmɛn ʋa ˈbɔn dhɛ ˈdhe Ɔ ˈkwa, ɛ se ʋʋ -kman ɔɔˈ dɩ nɩn-. -Kenɛnˈ ɛn, Satan ˈnaan ɔ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ɲɔn ˈˈoo ɲɔn ˈbho Ɲɔnsoa aˈ -jeˈˈ -za. Dhɛ Zɔbʋ ɔˈ bo ˈbhɛɛ ɔ ˈyea -aʋ -tɔɔn -ɛn? Ka Zoova nʋɔn bho -jhi sʋn -ɛn? Dhɩ -ˈnɩn mɩn- -aa jhi ˈjhea.

7, 8. (a) Ka Zoova a ˈjhe Zɔbʋ -ɛ? (b) Ka Satan ˈdha ˈdhe Zɔbʋ ɔˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

7 -Ɔ -nɩn Zɔbʋ -ɛ? Ɛ ɲɔn ˈdhɔɛe. Ɔ ˈmɛan an, ɛɛ nʋɛn zɩn anˈ 3.600 ˈzɩan. Zoova ˈnaan ɲɔn -ˈyea ˈˈɩˈsrɛ ˈdhe ɛɛˈ nɔnˈˈ tu ˈdhi -ka Zɔbʋ nɩan an, ɔ se nɩn-. Zɔbʋ ɔ ˈjheɛ Ɲɔnsoa ŋwɔn, ɔ ˈɲɛn dhɛsaʋn- ˈmʋn ˈmɛn. (Job 1:8) Ɔ nɩn- Zoova -jhbhɛɛˈ ˈjɛɛn-.

8 Satan ˈnaan -bho Zɔbʋ ɔ sa Zoova aˈ dhbho nʋn ɛnˈ, -ˈmɛn ɔɔ ˈbɔn dhɛ ˈdhe ɔ bho. Ka Satan ˈdha ka ˈdhe Zoova bho: “Ɔɔˈ ˈˈjɛ -e ɔɔˈ ˈˈgbuzɔncɛ -e dhɩ aˈ klɛɛ ɔ ˈbhlea a, -ˈsɩ bhloˈ ˈdhei po? Poɛ ɔɔˈ nʋʋndhɩ aˈ klɛɛ ˈˈdhiman-, ɔɔˈ -nɩnandhɩ- -gbaa i da ˈbhlʋa ˈˈkpe. ˈKlaa, -bho -man sa ˈbɔn -ˈyeɔ ˈˈkpe i ˈjhe ɛˈ, sro sʋn, dhɩ aˈ klɛɛ ɔ ˈbhlea a, kpɩ sʋn ˈˈbun, -man yeɛ ˈjhe-, ɔɔ muɛn -ʋn zoo i-bhlaa ˈbho -manˈ ˈˈjɛ ˈˈjhibhaˈ.”—Job 1:10, 11.

9. Dhɛ Zoova ˈˈtai- Satan in ɔ nʋn -ɛn?

9 Satan ˈkɔɔ- Zɔbʋ ɔˈ ˈɲnɩn ˈmɛn. Ɔ ˈnaan ˈˈghwlii- Zoova a ˈˈɲɩan Zɔbʋ ɛ, ɩanˈ dɩ Zɔbʋ nɩn- Zoova -jhbhɛɛ. Satan ˈnaan ɔ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈyeɛ nʋn -wɛeˈ Zɔbʋ nɩn- Zoova ˈse -jhbhɛɛ- i dheeˈka. Ɛ tɔˈdɩ-, dɩ -ˈnɩn Satan za ˈˈbhlo ɛ, Zoova nɩn- ɔ sɩ ˈmʋn -naan. ˈKlaa ɔ ˈˈtaiɔ i ɔ ye Zɔbʋ iˈdɩn ˈˈdhe -bho ɔ -kman Zoova aˈ dɩ ˈjɛɛn- ɛnˈ, ɲʋn ˈyeɛ ˈjhe.

SATAN PA ZƆBƲ BHO

10. Satan pa Zɔbʋ bho ɛ, kɔ nʋn Zɔbʋ ɔˈ dɩ -ɛ, ˈˈdhe dhɛ Zɔbʋ ˈse nʋn -ɛn?

10 Ɛ ˈyea -dee ɛ, Satan ˈdhbha Zɔbʋ ɔˈ -nɩnandhɩ aˈ klɛɛ ˈmɛn. Ɔ ˈdhbha Zɔbʋ ɔˈ dhbhonʋʋn- anˈ -da -duuˈˈ. Zɔbʋ ɔˈ dhɩ aˈ klɛɛ munˈ -gba. Ɛ ˈyea ˈo ˈbhɔɔ- ɔ, Satan nʋɛnˈ -bieˈ ye Zɔbʋ ɔˈ ˈˈɲnuun- nɩan bue ˈdhbha. ˈKlaa Zɔbʋ ˈse ˈo Zoova ˈdhe ˈghlʋ. “ˈDhe dɩ -ˈnɩn anˈ klɛɛ ˈdhi ɛ, Zɔbʋ ˈse dhɛsaʋn- nʋn ˈˈdhe ɔ ˈse ka nʋn Ɲɔnsoa nʋɔn dhɛsaʋn- ˈˈjhrii.”—Job 1:12-19, 22.

Zoova nʋɛn Zɔbʋ -baanˈ- ˈˈjhrii ɔɔˈ ˈˈɩˈsrɛɛ- ɛˈ dɩ.

11. (a) Dhɛ -dhee -ˈnɛɛn -wɛ Satan nʋn Zɔbʋ ˈˈjhrii -ɛ? (b) ˈˈDhe dhɛ Zɔbʋ ˈse nʋn -ɛn?

11 Dhɩsaɩn- anˈ klɛɛ Satan nʋan Zɔbʋ ˈˈjhrii ɛ, ɩn ˈse Satan anˈ -pɛɛ -bhlua- ke. Ɛɛˈ dɩ ɔ ˈdha ka -kenɛnˈ ˈdhe Ɲɔnsoa bho: “-Bho -man sa ˈbɔn -ˈyeɔ ˈˈkpe i ˈjhe ɛˈ, sro sʋn ˈˈdhe -ˈtʋn ɔɔˈ ˈkpa -e ɔɔˈ ku i, -man yeɛ ˈjhe-, ɔɔ muɛn -ʋn zoo i-bhlaa ˈbho -manˈ ˈˈjɛ ˈˈjhibhaˈ.” (Job 2:5, 7) ˈSʋ Satan ˈˈduɛ Zɔbʋ ˈghwɛ -saʋn- dhueˈ. ˈDhe ˈkle -ˈnɛn ˈdhi -ke ɛ, Zɔbʋ ˈse Zoova bhʋ ˈdhe -za. Ɔ ˈnaan: “-Bho ˈye ˈmɛn mɔn ˈdhe- ɛˈ, ˈɩn se ˈbhɛɛ- ˈye ˈman ˈˈɩˈsrɛɛ- iˈˈtai-!”—Job 27:5.

12. -Ka Satan nɩan sɩtmʋin ɛn, ka Zɔbʋ nʋn ɛɛˈ ˈˈkpae -po sʋn -ɛn?

12 -Ka Satan an kpɔ dɩ ˈˈbhli -e dhɛ nɩan ˈo -wɛeˈ ɔɔ ˈjhea ˈkle ɛ, Zɔbʋ se dhɩ -ˈnɩn anˈ klɛɛ jhibho-. ˈBho ɔ -gwlɩˈˈ ɛ, -ˈmɛn Zoova -nɩn ˈe ɔɔˈ ˈklejheɛ ˈzɔn. (Job 6:4; 16:11-14) Zɔbʋ ˈso ˈo Zoova ˈdhe ˈghlʋ. Ɛ se ˈˈghwlii aˈ dɩ -wɛeˈ ɔɔ nʋn Ɲɔnsoa aˈ dhbho nɩn-. Ɛ se doo- da ˈbhle dheeˈka. Ɔ -kman Ɲɔnsoa aˈ dɩ, ɛɛˈ dɩ ɔ nɩn- ɔ -jhbhɛɛ. Dhɩ aˈ klɛɛ Satan ˈtmʋan an, ɩn -nɩɛn- sɩ!

13. Dhɛwɛ- Zɔbʋ ɔˈ ˈˈɩˈsrɛɛ ˈˈɲɩɔn -ɔn?

13 Dɩ -a zia ˈe jhaʋn ˈdhi -dhe ɛ, Zɔbʋ se -ˈmɩn jhibho-. ˈKlaa, ɔ kpʋɛn ˈo Ɲɔnsoa ˈˈbun in. -Ka Satan nɩan ɲɔnsaʋn- ɛn, ɔ toɛˈ. Zoova nʋɛn Zɔbʋ -baanˈ- ˈˈjhrii ɔɔˈ ˈˈɩˈsrɛɛ- ɛˈ dɩ.—Job 42:12-17.

DƖ SATAN AN ˈTMƲƲAN MIIN ˈZƖAN -KE Ɛ

14, 15. Ɲʋn anˈ klɛɛ nɩan da ˈbhlʋa ˈˈkpe ɛ, ka Satan an nʋn ʋaˈ dɩ ˈˈbhli -kpa sʋn -ɛn?

14 Dɩ Zɔbʋ ˈjhea a, -ˈbhɛɛˈ -ˈyɩ ˈsrɩn -duuˈˈ ˈdhi -za. ˈZɩan -ke ɛ, Satan ˈnaan -aa nʋɛn Zoova aˈ dhbho ˈˈghwlii aˈ dɩ. ˈDhe Job 2:4 ˈdhi ɛ, ɔ ˈnaan: “Dhɛ ˈˈoo dhɛ -glɔɲiɔn ˈbhlea a, ɔɔ muɛn kwa iza- ɔɔˈ ˈkmʋn anˈ dɩ.” -ˈMɛn ɛ se Zɔbʋ ɔˈ ˈsʋ Satan an ˈtmʋʋn dhɩsaɩn- in nɩn-, ɛ nɩn ˈɲnʋnkpae -e ɲmai- aˈ klɛɛ nɩan da ˈbhlʋa ˈˈkpe ɛ. Zɔbʋ ˈmɛan an, ɛɛ nʋɛn -zɩn -duuˈˈ ˈzɩan. ˈKlaa Satan ˈse Zoova aˈ ˈɲnɩn ˈkɔɛ- -e ɔɔˈ dhbhonʋʋn- anˈ dɩ ˈˈbhli -kpa dɩ ˈbhɔ ke. Dhɛ dhueˈ -ɛɛ toɛ mɛn- -ˈcreɛ- ˈdhe Iiˈˈbhlaadhɩ- 27:11 ˈdhi: “ˈˈAn ˈˈju, -flɔn ˈwwlii- -wɛˈ po ˈˈan pɔo ˈmʋna-ˈ, -wɛˈ nyɔ -ɔɔ djɛa ˈˈɩn ˈˈbhli ɛ, ˈˈɩn ˈye ɔɔ wlua kpa -za ka ˈje.”

15 -ˈBhɛɛˈ -ˈye ˈo Zoova aˈ ŋwɔn ˈjheɛ- -za ˈˈdhe -ˈye ɔɔˈ -jhbhɛɛi- ˈkpa. -Bho nʋɛn ɛnˈ, -ˈmɛn -ka Satan an ˈtmʋan sɩ ɛ, ɛmɛn- -man to. -Bho -man sa ˈbɔn -ˈye Ɲɔnsoa aˈ -jhbhɛɛi- ˈkpa -wɛeˈ dhɛ nɩn- ˈe -manˈ ˈkmʋn ˈdhi -ˈye ˈˈɩzian- ke tɛnˈˈ ɛnˈ, ɛ dhɛ ˈdhɔɛe! Satan ˈnaan ˈkledɩ aˈ nɛn ɛn muɛn nʋn- -ˈye ˈo Ɲɔnsoa ˈdhe ˈghlʋ. Ɔɔ pleɛ -aʋ ˈdhe -wɛeˈ -a -ˈye Ɲɔnsoa sʋn ˈkwa -za. Ka ɔɔ nʋn ɛɛˈ nʋn sʋn -ɛn?

16. (a) Dhɩwɛ- Satan an jhii i -wɛeˈ ɔ ˈye ɲʋn ˈe Zoova aˈ dhbho ˈdhi -za -a? (b) Ka Ɲɔnsaʋn- ˈbhɛɛ ɔ ˈye nʋn -wɛeˈ -ˈye ˈe Zoova aˈ dhbho ˈdhi ˈghlʋ -ɛ?

16 Satan an jhiiɛ dhɩ -duuˈˈ i -wɛeˈ -jhbhɛɛ nɩan ˈo -abʋ -e Ɲɔnsoa ˈɲnɩn ɛn, ɔ ˈyeɛ ˈkɔɔ-. Ɔɔ pa ɲʋn bho “-ka -gbolo -ɔɔ wwlun, -ɔɔ ˈbɔn nyɔ ɔ ˈyea ˈʋn gbɔɔ- ɛ.” (1 Piɛɛ 5:8) -Bho -man sa ˈbɔn -ˈye Biiblʋ ˈcɩan ˈˈdhe -man sa ˈbɔn -ˈye Ɲɔnsoa aˈ -glʋˈdɩ nʋn ɛnˈ, -manˈ jhibhoɲʋn -e -manˈ ˈˈgbuzɔncɛ ˈbhɛɛˈ ʋʋ ˈye -ʋn ˈkpɩ iˈdhbha. Ɛɛˈ dhɛ tu ɛˈ ˈˈmaan- mʋn tɔˈ -dhe. * (Zan 15:19, 20) -Kenɛnˈ ɛn, -ka “zɔnplia dhboozuu” nɩan an, ˈka Satan an po ɔɔˈ ˈˈjɛ. ˈKamɔn- ɔɔ nʋn -wɛeˈ ɔɔ poo ɲʋn ˈsrɛ i ˈˈdhe ʋʋ ˈye Zoova aˈ ghlu ŋwɔn -bhlaa. (2 Kolɛntɩ 11:14) Dhɛ -dhee -ˈnɛɛn Satan an jhiia i -wɛeˈ ɔ ˈyea -aʋ ˈdhe Zoova aˈ dhbho ˈdhi -za a, ɛ ka: ɔɔ ˈbɔn -a -ˈye ka nʋn -a se ˈbhɛɛ- -a -ˈye Ɲɔnsoa aˈ dhbhonʋʋn- nɩn- -aaˈ dhɩsaɩn- anˈ dɩ.—Iiˈˈbhlaadhɩ- 24:10.

-ˈJHE ZOOVA Aˈ ˈTEE ŊWƆN

17. Dhɛɛdɩ- -aa -ˈjhe Zoova aˈ ghlu ŋwɔn -ɔn?

17 -Bho -aa sa Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ˈjhe ɛˈ, -ˈmɛn -ka Satan nɩan sɩtmʋin- ɛn, ɛmɛn- -aa to. Dhɛwɛ- -ˈbhɛɛ- -ɛ -ˈye -aʋ- sʋn bho po -wɛeˈ -a -ˈye ɔɔˈ ghlu ŋwɔn ˈjhe -ɛ? Biiblʋ ˈnaan: “-ˈYe -manˈ Ɲɔnsoa Zoova aˈ dɩ -kman ˈdhe -manˈ -pɛɛ ɛˈ klɛɛ ˈmʋn, ˈdhe -man ɲiɔn jhɔɛ ɛˈ klɛɛ ˈmʋn, ɛmɛn- -e ˈdhe -manˈ ˈkpɩ aˈ klɛɛ ˈmʋn -e.” (Deutéronome 6:5) -A -kman Zoova aˈ dɩ, ɛmɛn- dɩ -aa -ˈjhe ɔɔˈ ghlu ŋwɔn. -Bho ɔɔˈ dɩkmaanˈ an sa ˈˈɩdie ˈdhe -aaˈ -pɛɛ bho ɛˈ, dhɛ ˈˈoo dhɛ ɔɔ deea i -a -ˈyea nʋn ɛn, -aa muɛn nʋn-. Dhɛ Dhbhoi- Zan ˈcrea ɛ ka: “Ka -a -kma Nyɔsoaa dɩ ka: -aa de ɔɔ wlukɩndedhɩ ja. Ɔɔ wlukɩndedhɛ se ˈˈi kma-.”—1 Zan 5:3.

18, 19. (a) Dhɩwɛ- Zoova ˈse ˈbɔn -a -ˈye nʋn -ɛn? (b) Dhɛ -a sea ˈbhɛɛ- ɛ, Zoova se ˈbhɛɛ- ɔ ˈyeɛ ˈo -a ˈˈdhru de. Ka -a nʋn ɛɛˈ jhibho- sʋn -ɛn?

18 Dhɩwɛ- Zoova ˈse ˈbɔn -a -ˈye nʋn -ɛn? -Bho -ˈye ɩanˈ -ˈnɩɩn jhibho- ɛˈ, -ˈmɛn ˈˈtɛʋn- ʋanˈ ˈˈdhru bho ɲʋn ˈcrea “ Dhɩ Zoova ˈɲɩan ˈmʋn ɛn, -ˈɲɩn ˈmʋn -ke” ɛ, -ŋmʋn ˈe ʋn ˈdhi. -Bho zro ɩanˈ -ˈnɩɩn tɛnˈˈ ɛnˈ, -ˈbhɛɛˈ ɩanˈ -da ɲnian ˈˈjhrii ɛ, -ˈso ˈo ˈjheiˈ. ˈKlaa -bho zro Biiblʋ aˈ ˈˈjhri nɩa ˈo ˈˈdhe -naan ɩn tɔˈ ˈˈkpei -kajɔɔnka aˈ, dhɛ nɩan ˈo -wɛeˈ Zoova toa ˈo ˈtee -ˈnɛn ˈˈdhe ɔ ˈnaan ɲʋn ˈjheɛ ŋwɔn ɔn, -man muɛn iˈŋwɔn-. Ɛgwɛ -ˈbhleɛ dhɩ -duuˈˈ -ˈye ˈˈɩzian- ˈdhe -manˈ ˈkmʋn ˈdhi. -Bho -man sa dee ɛˈ, ɛ ˈbhɛɛˈ ɛ ˈye ˈˈɩkman-. ˈKlaa -bho zian- -manˈ ˈkmʋn ˈˈɩn ɛnˈ, ˈmʋnan -e kupeɛideɛ- Ɲɔnsoa aˈ -jhbhɛɛʋn an ˈjhea a, -man muɩn ˈjhe- -ke. (Isaïe 48:17, 18) Dhɛwɛ- -ɛ toɛ -ka ɲiɔn ˈbhɛa ɔ ˈyea ˈˈɩzian- -an?

19 Dhɛ -a sea ˈbhɛɛ- ɛ, Zoova se ˈbhɛɛ- ɔ ˈyeɛ ˈo -a ˈˈdhru de. (Deutéronome 30:11-14) Ɔ -nɩɛn- -jhbhɛɛi- ˈjɔɔn-. Ɔ jhibho- -aʋ ˈmɛn ɛ ye -aaˈ ˈˈjɛ -zii. Dhɩ -a -ˈbhɛa nʋanˈ -e dhɩ -ɩan- za -aʋ gla a, ɔ jhibhiˈ. (Psaume 103:14) Dhbhoi- Pɔʋ ɔ poɛ -aʋ ˈkpɩ, ɔ ˈnaan: “Nyɔsoa nɩe wlukɩnsiei-, ɔ se ˈbhɛɛ- ɔ ˈyeɛ kiin ˈwɔɔn- ɩn ˈye dhaoɛ kanˈ ɛ ˈye ˈˈka zi, jɛɛ-, -ka ɩn ˈye ɛ ˈbhɛɛ-. ˈDhe dhaoɛ ˈdhi ɛ, ɔɔ mue jii.an dhɛ nʋ-, -wɛˈ ɩn ˈyeɛ ˈbhleɛ- ˈbhɛɛ-.” (1 Kolɛntɩ 10:13) -Ka Zoova a muan -aʋ dhɛjɛɛn- nʋanˈ anˈ ˈkpɩ ˈˈɲɩn- jheejhee ɛ, -a ˈbhɛɛˈ -a -ˈyeɛ -gwlɩˈˈ de. Ɔɔ muɛn -aʋ “ˈkpɩ ˈna -ɩ -ziiaˈ dhɛ klɛkpɛ” ˈˈɲɩn- -wɛeˈ ɩn ˈye -aʋ sʋn bho po ˈdhe ˈklejheɛ ɛˈ nɔnˈˈ. (2 Kolɛntɩ 4:7) Zoova poɛ Pɔʋ sʋn bho -da ɔɔ ˈjhea ˈkle ɛ. Ɛɛˈ dɩ ɔ ˈnaan: ‘ˈDhe ɲɔn -ɔɔ -ˈˈɲɩan ˈʋn ˈkpɩ ɔˈ ˈsaa ˈmʋn ɛn, ˈman ˈjhee ˈkpɩ.’—Filipi 4:13.

DHƖ -ƖANˈ DƖ ƝƆNSOA KMAN AN, -KMAN ƖANˈ DƖ

20. Kplɩn -wɛ -man ˈbɔn -ˈye ˈbhle -ɛ, ˈˈdhe dhɛɛdɩ- -ɛ?

20 -Bho -aa sa ˈbɔn -a -nɩn Zoova ˈye -jhbhɛɛ ɛˈ, -ˈmɛn dhɛ ɔ ˈsea ˈbɔn ɔn, -a -ˈye ɛɛˈ nʋn dɩ ˈbhɔ. ˈKlaa ɛ se ɛɛˈ ˈsʋ nɩn-. (Wlɔm 12:9) Dhɛ -ɛɛˈ dɩ Ɲɔnsoa kman an, ɔɔˈ -jhbhɛɛʋn- -kman ɛɛˈ dɩ. Ɲʋn ˈtmʋn ʋaˈ dɩ ˈmɛn ˈdhe Psaume 15:1-5 ˈdhi. (Zroɛ.) Zoova aˈ -jhbhɛɛʋn- an sraan ɔɔˈ kplɩn. Ʋa ˈbhleɛ “dɩkmaa-, ˈmʋna-, wwlʋaˈ bhluɛ-, tidɔʋnˈkɩnfuɛ-, wwlʋˈnmɔɛ-, dhɛˈdjɛnʋɛ-, wlukɩnsiɛ, iiˈˈpɩɛ-, ˈdjɛˈˈjriɛ weˈˈduɛ-.”—Galasi 5:22, 23.

21. Ka -ˈye nʋn -wɛeˈ kplɩn ˈdhɔɛe -ɩan- nʋan Ɲɔnsoa ˈtʋn ɛn, -ˈyɩ ˈbhle -ɛ?

21 Ka -ˈye nʋn -wɛeˈ -ˈye kplɩn ˈdhɔɛe -ˈnɩn ˈbhle -ɛ? -Kman Zoova aˈ dɩ. Zro Biiblʋ ˈdhii zɔn ˈˈoo zɔn. (Isaïe 30:20, 21) -Bho -man seɛ nʋn ɛnˈ, Zoova aˈ dɩ -kmaan an muɛn ˈˈkpe ˈkpa- ˈdhee- -ˈmʋn ˈsʋ ɛ ˈyeɛ nʋn -ˈyeɔ ŋwɔn ˈjhe jheejhee.

22. -Bho -man sa Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ˈjhe ɛˈ, dhɛ -ˈye ˈo ˈjhee- -ɛ?

22 -Ka ɲɔn ɔnˈ za ˈe ˈmʋnpaadhɩ kpʋan -vlɛnˈˈ -wɛeˈ ɔɔ poa ˈe dheeˈ nɩn ɛn, ɲɔn -ɔn ˈbɔan -ɔ -ˈyea ɔɔˈ ˈkmʋn ˈˈɩzian- an, ˈka ɔɔ nʋn -ke. Biiblʋ ˈnaan “-za wwlʋ ˈsʋa e ʋa nʋʋdhɩ i [...] pa wwlʋˈ dheeˈ ˈʋn.” (Kolɔsɩ 3:9, 10) Ɛ tɔˈdɩ- kplɩn ˈˈɩzian- -e Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ˈjheɛ- ˈbhɛɛˈ ɩn ˈye ˈkle nɩn- ˈdhe -a -ˈkwa. ˈKlaa ɔ cɛn ghlu ɔ ˈnaan ɔɔ muɛn -aʋ- “ˈˈgei klaaˈˈ” ˈˈɲɩn-. (Psaume 19:11) -Za ˈo Zoova aˈ ghlu ŋwɔn ˈjheɛ-, toɛ -ka Satan an ˈtmʋan sɩ ɛ. Nʋn Zoova aˈ dhbho ˈdhe ɔɔˈ dɩkmaanˈ ˈmʋn, ɛ ˈbhɔ ˈˈgei ɛˈ dɩ nɩn- ɛn. -Bho nʋɛn ɛnˈ, -nɩn Ɲɔnsoa a muɛn -jhbhɛɛ- -kajɔɔnka!

^ dhɛ -kpɔ 16 Ɲʋn -ʋʋ -ˈsea ˈbɔn -ˈyea Biiblʋ ˈcɩan an, ɛ se -ˈmɛn Satan nɩn- ˈe ʋbʋ ˈmʋn -wɛeˈ ʋa nʋɛn nɩn-. Dhɛ -ˈyea jhibho- mɛn- -nɩn Satan -nɩn “[Ɲʋnbhlei-] -nɩa ˈnɔ kaan ti na ˈdhi” ˈˈdhe “ˈbhlʋkmʋa wwɛɛˈ nɩ ˈe [ɔɔˈ] ˈkpɩ ˈzɔn.” -ˈMɛn -Bho ɲʋn an sea -aaˈ ˈkpɩ cɛn Zoova aˈ dhbho ɔˈ dɩ ɛ, ɛɛ ˈˈmaan -aʋ- tɔˈ -dhe.—2 Kolɛntɩ 4:4; 1 Zan 5:19.